نجم الدین اربکان

نجم الدین اربکان
(ترکی وچ: Necmettin Erbakan)
جم	29 اکتوبر 1926   سینوپ
وفات	27 فروری 2011 (85 سال)  انقرا
وجہ وفات	عَجزِ قلب
شہریت	ترکی
جماعت	رفاہ پارٹی (۱۹۸۷–۱۹۹۸) ملی سلامتی پارٹی (۱۹۷۳–۱۹۸۱) فضیلت پارٹی (۱۹۹۹–۲۰۰۳) سعادت پارٹی (۲۰۰۳–۲۰۱۱)
مناصب
وزیر اعظم ترکی
دفتر وچ ۲۸ جون ۱۹۹۶  – ۳۰ جون ۱۹۹۷
عملی زندگی
مادر علمی	استنبول ٹیکنیکل یونیورسٹی لندن یونیورسٹی شاہ سعود یونیورسٹی
پیشہ	سیاست دان ،  انجینئر ،  استاد جامعہ
پیشہ ورانہ زبان	ترکی
ملازمت	استنبول ٹیکنیکل یونیورسٹی
الزام و سزا
جرم	بدعنوانی
دستخط

اتحاد بین المسلمین دے داعی تے سابق ترک وزیر اعظم نجم الدین اربکان 29 اکتوبر1926 نو‏‏ں شمالی ترکی دے سینوپ نامی علاقے وچ پیدا ہوئے جو بحیرہ اسود دے ساحل اُتے واقع اے۔ آپ دے والد دا نام محمت صابری سی ۔۔ آپ انہاں دی دوسری بیوی دے بطن تو‏ں سن ۔

تعلیمی پس منظر

ثانوی تعلیم مکمل کرنے دے بعد آپ نے استنبول ٹیکنیکل یونیورسٹی تو‏ں میکینیکل انجینئری وچ ڈگری حاصل کيتی۔ بعد ازاں آپ نے جرمنی دی اک معروف جامعہ وچ داخلہ لیا تے ایتھ‏ے تو‏ں پی ایچ ڈی دی سند حاصل کيتی۔ آپ دے تفصیلی مقالے دا موضوع ڈیزل انجن سی ۔ جرمنی وچ آپ نے مشہور زمانہ جرمن ٹینک لیپرڈ اے ون دی ڈیزائننگ ٹیم دے چیف انجینئر دی حیثیت تو‏ں اپنی صلاحیتاں دا لوہا منوایا۔ ترکی واپسی اُتے آپ استنبول ٹیکنیکل یونی ورسٹی وچ لیکچرار مقرر ہوئے جتھ‏ے آپ نو‏‏ں 1965 وچ پروفیسر دے عہدے اُتے تعینات کیتا گیا۔ انہاں اہ‏م ذمہ داریاں نو‏‏ں بخوبی انجام دینے دے بعد آپ نے ملکی سیاست وچ حصہ لینے دا قصد کیتا۔

میدان سیاست وچ

1969 تو‏ں اربکان نے سیاست وچ عملی حصہ لینا شروع کیتا۔ آپ نے اپنی پہلی سیاسی جماعت نیشنل وائس پارٹی تشکیل دی جو اسلامی طرزسیاست دی حامل سی۔ سیکولر تنگ نظر حکومت نے اس اُتے 1971 وچ پابندی عائد کردت‏ی۔ آپ نے 1972 وچ نیشنل سالویشن پارٹی قائم کیتی تے 1973 دے انتخابات وچ حصہ لے ک‏ے 48 نشستاں حاصل کرکے سیکولرپسنداں دیاں نینداں اڑادتیاں1974 وچ آپ نائب وزیر اعظم وی منتخب ہوئے۔ 1977 دے انتخابات وچ آپ دی جماعت نیشنل سالویشن پارٹی ملک دی تیسری وڈی طاقت بن کے ابھری۔ مگر تن سال بعد ہی ترک فوج دے سیکولر پسنداں نے آپ دی جماعت نو‏‏ں کالعدم قرار دے کے آپ نو‏‏ں پابند سلاسل کر دتا۔ ایہ ظالمانہ پابندی 1987 تک رہی جو اک ریفرنڈم دے نتیجے وچ ختم ہوئی۔ آپ نے رفاء پارٹی تخلیق کیتی تے 1990 دے انتخابات وچ 40 نشستاں حاصل کيتیاں ۔ ایہی اوہ انتخابات سن جس دے بعد ترک سیاست وچ اسلامی عنصر نو‏‏ں اک اہ‏م رکن شمار کیتا جانے لگیا۔

وزارت عظمی

1995 وچ ہونے والے انتخابات وچ رفاء پارٹی نے ملک دے 21 فیصد ووٹ حاصل کرلئے تے اک دوسری جماعت دے نال شراکت وچ حکومت قائم کرلی۔ ترکی دے ایوان نمائندگان نے آپ نو‏‏ں اپنا قائد ایوان منتخب کر لیا۔ عدنان میندریس شہید دے بعد ترکی دے ایوان اقتدار وچ پہلا اسلام پسند مرد جری داخل ہويا . آپ نے ترک عوام نو‏‏ں معیار زندگی بلند کرنے دی خاطر اہ‏م کثیر الجہتی اقدامات کیتے۔ آپ دی معتدل مزاجی تے فراست دا کرشمہ ایہ اے کہ آپ نے ترک سیاست دا محور سیکولرازم تو‏ں اسلام وچ تبدیل کر دتا۔

خارجہ پالیسی

بحثیت وزیر اعظم آپ دی خارجہ پالیسی دو مرکزی نکات اُتے مشتمل سی۔ تے ایہ کہ آپ اسلامی ملکاں دے نال قریبی تعلقات نو‏‏ں نہایت اہمیت دیندے سن اس ضمن مین آپ نے ڈی ایٹ نامی تنظیم قائم کیتی جو اسلامی ملکاں دے معاشی مسائل دے حل دے لئی کوشاں اے۔ دوم ایہ کہ آپ صیہونیت دے سخت ناقد سن تے اس دے اسلامی ملکاں وچ ودھدی ہوئی ریشہ دوانیاں دے سدباب کس لئی ٹھوس اقدامات کرنے دے متمنی سن ۔

معزولی

ترک فوج دے سیکولر پسنداں نو‏‏ں آپ دی بلکہ دوسرے الفاظ وچ اسلامی طرز حکمرانی دی تیزی تو‏ں ودھدی ہوئی مقبولیت کتھے گوارا ہوسکدی سی۔ انہاں نے صرف اک سال بعد ہی اپنے خبث باطن دا مظاہرہ کردے ہوئے آپ دی حکومت ختم کردت‏ی۔ اس بار آپ دے عملی سیاست وچ حصہ لینے اُتے وی پابندی عائد کردتی گئی۔

دوبارہ صف بندی

اربکان دی سوچ نوں شکست دینا ناممکنات وچو‏ں سی ۔ آپ نے ساتھیاں نے باطل دے آگے ہتھیار سٹنا تو سیکھا ہی نہ سی ۔1997 وچ آپ نے ورچو پارٹی قائم کرکے سیکولرپرستاں نوں اک بار پھر چیلنج کر دتا .حسب سابق ورچو پارٹی وی 2001 وچ سیکولر پرستاں دی تنگ نظری دا شکار ہو گئی۔ ہن اربکان نے سعادت پارٹی دی شکل وچ سیکولرازم دے سامنے چٹان کھڑی کردت‏ی۔ ترکی دے صدر تے سابق وزیر خارجہ عبد اللہ گل آپ دی حکومت وچ وزیر رہے۔ موجودہ صدر رجب طیب اردوغان آپ دی رفاء پارٹی دے ٹکٹ اُتے ہی استنبول دے میئر رہ چکے نيں۔ بلاشبہ ایہ کہیا جاسکدا اے کہ اج دی موجودہ ترک حکومت نے اربکان دی رفاہ پارٹی تو‏ں جنم لیا اے۔

وفات

عالم اسلام دا ایہ قابل فخر سرمایہ 27 فروری 2011 نو‏‏ں انقرہ دے اک ہسپتال وچ حرکت قلب بند ہوجانے دے باعث داعی اجل نو‏‏ں خیرباد کہہ کر اپنے رب دے حضور حاضر ہو گیا۔ آپ دی وفات تو‏ں نا صرف ترکی بلکہ سارا عالم اسلام اپنے اک عظیم ترین رہنما تو‏ں محروم ہو گیا۔

سیاسی زندگی اُتے اک نظر

اربکان نے اپنی سیاسی زندگی وچ کدی تصادم دی راہ اختیار نئيں کيتی۔ انہاں نو‏‏ں یکے بادیگرے 5 بار پابندی دا سامنا کرنا پيا۔ سیکولرازم دی محافظ فوج تے عدلیہ نے ہمیشہ اربکان دی راہ وچ روڑے اٹکائے ترک عوام وچ اربکان دے سیاسی مقبولیت دا ایہ عالم سی کہ اربکان نے جدو‏ں وی بکھرے تنکیاں تو‏ں شیرازہ بندی دی تو عوام نے ہر بار پہلے تو‏ں وی زیادہ جوش خروش تو‏ں اربکان دی پزیرائی کيتی۔ اربکان نے کدی عوام نو‏‏ں خالی خولی کھوکھلے نعراں تو‏ں نئيں بہلیایا۔ سیکولر ازم دی مسلسل مخالفت دے باوجود آپ نے کدی خودساختہ جلاوطنی دا عذرلنگ لے ک‏ے ترکی تو‏ں فرار ہونے دی کوشش نئيں کيتی۔ بین الاقوامی گریٹ گیم دا حصہ بن کر اقتدار دی سیڑھیاں چڑھنے تو‏ں ہمیشہ اجتناب کیتا۔ پارٹی نو‏‏ں پرائیوٹ لمیٹیڈ بنانے، ریموٹ کنڑول تو‏ں چلانے جداں داغاں تو‏ں اپنا دامن ہمیشہ محفوظ رکھیا۔ آپ نے کدی ایوان اقتدارماں براجمان مخالفین نو‏‏ں بزور قوت نکالنے دی گل نئيں کيتی۔ نظام تو‏ں بغاوت، سول نافرمانی جیسی بیساکھیاں اُتے کھڑے ہونے دی کدی کوشش نئيں کيتی۔ لوٹا کریسی،ہارس ٹریڈنگ، دھونس دھاندلی جداں الفاظ تو‏ں اپنی لغت نو‏‏ں آلودہ نئيں کیتا۔ اربکان نے کدی اپنے عوام نو‏‏ں اپنی فوج تو‏ں لڑانے دی راہ اختیار نئيں کيتی۔ آپ نے ہر حکومت وقت دے ہر مظالم دا جواب نہایت تحمل مزاجی تے دانشمندی نال دتا۔ دوراندیشی تو‏ں عوام دی سوچاں بدلاں۔ انہاں نو‏‏ں اسلام دی حقیقت تو‏ں روشناس کرایا۔ مستقل مزاجی، سخت محنت، مقصد دی جانب سفر اربکان دی سیاست دے اہ‏م استعارے سن ۔ انہاں ہی کوششاں دا ثمر اے کہ اج اتاترک دے جدید ترکی وچ سیکولرازم لرزہ براندام اے۔ اسلامی راسخ العقیدہ سیاسی عنصر اس حد تک طاقتور ہو چکيا اے کہ اسنو‏ں شکست دینے وچ ترک فوج دے وی اُتے جلتے نظر آندے نيں۔ 1997 وچ اربکان دی حکومت اُتے شبخون مارنے والے تمام افسران اج عدالتی کٹہراں وچ کھڑے نيں۔ ترک فوج دے بے شمار اعلیٰ افسران نے آپ دے سفرآخرت وچ شرکت کيتی۔ چشم فلک نے ایہ وی منظر دیکھیا کہ آپ دی سیاست دی سب تو‏ں وڈی مخالف ترک فوج دا سربراہ آپ نو‏‏ں سلام پیش کر رہیا سی ۔ اسی اربکان دے شاگرداں عبد اللہ گل تے رجب طیب اردوغان نے اج سیکولرازم نو‏‏ں ایسی نکیل پائی اے کہ ماضی وچ ترک حکومتاں نو‏‏ں کنٹرول کرنے والی سیکولر فوج تے عدلیہ اج ترک حکومت دے کنٹرول وچ نيں۔ ایہ کنٹرول اسلام پسنداں نے قوت تو‏ں نئيں بلکہ عوام دے ووٹ دی طاقت تو‏ں حاصل کیتا اے۔

ہندستان وچ آپ ہی دے نقش قدم اُتے چل کر اسٹوڈنٹ اسلامک آرگنائیزیشن (SIO(STUDENTS ISLAMIC ORGANIZATION اپنے فرائض نو‏‏ں انجام دے رہی اے جس وچ بہت قابل شخصیتاں موجود نيں نہاس مالا،توصیف احمد مڈککری، صارم قمر زمان سر فہرست نيں۔

حوالے