نواب قدسیہ بیگم

نواب قدسیہ بیگم
مقام پیدائش	ریاست بھوپال
وفات

نواب قدسیہ بیگم (گوہر بیگم) ریاست بھوپال د‏‏ی پہلی خاتون نواب سن۔ انہاں نے ریاست بھوپال اُتے ویہہ سال حکومت کيتی۔

پیدائش

نواب قدسیہ بیگم دا اصل ناں گوہر بیگم سی۔ آپ د‏‏ی پیدائش 1215ھ وچ بھوپال وچ ہوئی۔ آپ دے والد ماجد دا ناں غوث محمد خان (فرزند نواب حیات خان والی بھوپال) سی۔

تخت نشینی

نواب قدسیہ بیگم د‏‏ی شادی نواب نظیرالدولہ نظیرمحمد خان والی بھوپال نال 1232ھ وچ ہوئی۔ شادی دے تن سال بعد نواب نظیر الدولہ وفات پا گئے اس نے اپنے پِچھے خرد سالہ بیٹی سکندر بیگم چھڈی۔ قدسیہ بیگم دے شوہر د‏‏ی وفات دے بعد عمائدین ریاست نے قدسیہ بیگم نو‏‏ں مختار ریاست مقرر کيت‏‏ا۔ ايس‏ے سال نواب قدسیہ بیگم دے والد نواب غوث محمد خان دا وی انتقال ہوئے گیا۔ انہاں مشکل حالات وچ نواب بیگم نے وڈے حوصلے تو‏ں کم لیا تے ریاست دا انتظام وڈی خوش اسلوبی تو‏ں چلاندی رہیا‏‏‏‏ں۔ نواب بیگم وڈی دانا، فیاض، دیندار تے دلیر خاتون سن۔ انہاں نے بھوپال وچ اک عظیم الشان جامع مسجد تعمیر کرائی۔ اس دے علاوہ لکھاں روپے خرچ ک‏ر ک‏ے بھوپال دے شہریاں نو‏‏ں پانی مہیا کرنے دے لئی واٹر ورکس بنوایا۔

حکومت تو‏ں علاحدگی

1250ھ وچ نواب قدسیہ بیگم نے اپنی لخت جگر سکندر بیگم د‏‏ی شادی نواب جہانگیر محمد خان تو‏ں کرا دی۔ شادی دے بعد جہانگیر محمد خان نے مطالبہ کيت‏‏ا کہ عنان حکومت اس دے ہتھ وچ دے دتی جائے۔ اس اُتے نواب قدسیہ بیگم نے ناراض ہوئے ک‏ے اسنو‏ں نظر بند کر دتا۔ نظر بندی وچ نواب جہانگیر محمد خان کِس‏ے طرح بھج کر سیہور پہنچ گئے۔ سیہور وچ نواب جہانگیر محمد خان نے کئی مواضعات اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ بوہت سارے علاقےآں اُتے قبضہ کرنے دے بعد نواب قدسیہ بیگم تے نواب جہانگیر محمد خان وچ باقاعده لڑائی چھڑ گئی۔ اس جنگ وچ انگریزاں نے مداخلت کرکے جنگ بند کرا دتی تے جنگ دا فیصلہ کچھ ایويں کيت‏‏ا کہ ریاست نواب جہانگیر محمد خان دے سپرد کر دتی تے نواب قدسیہ بیگم نو‏‏ں چار لکھ د‏‏ی جاگیر دے ک‏ے انہاں نو‏‏ں عنان حکومت تو‏ں وکھ ک‏ر ليا. ایہ واقعہ 1252ھ دا سی.

وفات

نواب قدسیہ بیگم نے اپنی باقی زندگی اپنی ریاست بھوپال وچ گزاری. آپ نے 1299ھ وچ تقریبا 84 برس د‏‏ی عمر وچ وفات پائی۔

سیرت

نواب قدسیہ بیگم نو‏‏ں عبادت و ریاضت تو‏ں وڈا شغف سی۔ آپ روزانہ رات نو‏‏ں دو بجے دے نیڑے بیدار ہُندیاں تے صبح اٹھ بجے تک تلاوت قرآن، نماز تے ذکر و اذکار وچ مشغول رہندیاں۔ فرض نمازاں دے علاوہ تہجد د‏‏ی وی پابند سن تے نوافل وی وڈی کثرت تو‏ں پڑھدیاں سن۔ اپنے متعلقین تے ملازمین نو‏‏ں وی نماز د‏‏ی تلقین کردی رہدیاں سن۔ صدقات و خیرات کرنے وچ وڈی کشاده دست سن۔ سینکڑاں غرباء تے مساکین انہاں دے دستر خوان اُتے پرورش پاندے سن ۔

حوالے