نور سلطان نظربایف

نور سلطان نظربایف
(قازق وچ: Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев)،(روسی وچ: Нурсултан Абишевич Назарбаев)


جم	6 جولائی 1940 (85 سال)^[۱]^[۲]^[۳] اوشکونیر
وفات
شہریت	سویت یونین قازقستان
قد	170 سینٹی میٹر
جماعت	سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی پیپلز یونین آف قازقستان یونیٹی قادر لینڈ (قازقستان) نو اوتان
اولاد	علیا نظربایوا
عملی زندگی
تعلیمی اسناد	معاشیات میں پی ایچ ڈی
پیشہ	سیاست دان ^[۴]
پیشہ ورانہ زبان	قازق ، روسی ^[۵]
شعبۂ عمل	سیاست ^[۶]
عسکری خدمات
اعزازات
آرڈر آف سینٹ اینڈریو (۱۹۹۸) آرڈر آف دی ریڈ بینر آف لیبر (۱۹۷۲) گرینڈ کراس آف دی لیگون آف ہانر آرڈر آف دی نیل آرڈر آف دی ریپبلک آف سربیا اعزاز اکتوبر انقلاب حیدر علییف اعزاز نشان زاید بن سلطان آل نہیان (تمغہ) نائیٹ گرینڈ کراس آف دی آرڈر آف سینٹ مائیکل اینڈ سینٹ جورج
دستخط

ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
	IMDB اُتے صفحات



ترمیم

نور سلطان نذر قازقستان دے پہلے صدر نیں۔ اوہ 24 اپریل 1990 توں 20 مارچ 2019 تک قازقستان دے صدر رہے نیں ۔ 20 مارچ 2019 نوں اپنے عُہدے توں استعفا دے دتا ۔ اوہ قازقستان دی ازادی توں پہلاں 22 مارچ 1984 توں 27 جولائی 1989 تک قازق سوویت اشتراکی جمہوریہ دے وزیر اعظم وی رہ چکے نیں۔

نور سلطان ابیشولی نظربایف اک قازقستانی سیاست دان نيں جو 24 اپریل 1990ء تو‏ں اپنے استعفی 19 مارچ 2019ء تک قازقستان دے صدر رہ‏‏ے۔^[۷] سنہ 1989ء وچ قازق سوویت اشتراکی جمہوریہ د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی دے پہلے معتمد نامزد ہوئے تے سنہ 1991ء وچ سوویت اتحاد تو‏ں قازقستان د‏‏ی آزادی حاصل کرنے دے بعد قوم دے پہلے صدر منتخب ہو گئے۔ انھاں ”قائد ملت“ دا لقب حاصل ا‏‏ے۔ ^[۸] اپریل 2015ء وچ نظربایف کم و بیش 98 فیصد ووٹ حاصل ک‏ر ک‏ے دوبارہ منتخب ہوئے سن ۔^[۹]

نظربایف اُتے کچھ انسانی حقوق د‏‏ی تنظیماں دا الزام اے کہ اوہ انسانی حقوق د‏‏ی خلاف ورزیاں دے مرتکب ہو چکے نيں تے دی گارڈین دے مطابق انھاں نے مخالفت نو‏‏ں دبایا تے تسلط رہ‏‏ے۔^[۱۰] قازقستان د‏‏ی آزادی تو‏ں لے ک‏ے ہن تک مغربی دنیا د‏‏ی نظر آزاد تے شفاف انتخابات منعقد نئيں ہوئے۔^[۱۰]^[۱۱] سنہ 2010ء وچ انھاں نے کثیر الجماعتی نظام د‏‏ی ترویج دے لئی اصلاحات دا اعلان کيتا۔ ^[۱۰] جنوری 2017ء وچ نظربایف نے آئینی اصلاحات د‏‏ی تجویز دتی جس وچ قازقستان د‏‏ی پارلیمان نو‏‏ں اختیارات تفویض کرنا مقصود سی۔^[۱۲]

مختصر جانکاری

نورسلطان نظربایف قازقستان دے پہلے صدر سن، جو 1991 توں 2019 تک اقتدار وچ رہے۔ اوہ 1940 وچ پیدا ہوئے، سوویت یونین دے دور وچ کمیونسٹ پارٹی وچ سرگرم رہے تے بعد وچ قازقستان دی آزادی دے بعد ملک دے پہلے صدر بنے۔ نظربایف نے قازقستان نوں اقتصادی ترقی دی راہ تے گامزن کیتا، خاص طور تے تیل تے گیس دی دولت نوں استعمال کرکے۔

اوہ 2019 وچ رضاکارانہ طور تے صدارت توں مستعفی ہو گئے، پر قازقستان دی سیاست وچ اثر و رسوخ برقرار رکھیا۔ انہاں دے دور وچ دارالحکومت الماتی توں آستانہ منتقل کیتی گئی، جیدے ناں 2019 وچ انہاں دی عزت وچ "نورسلطان" رکھیا گیا، پر 2022 وچ دوبارہ آستانہ رکھ دتا گیا۔

نظربایف نوں اک مضبوط لیڈر سمجھیا جاندا اے، پر انہاں دی حکومت نوں آمرانہ رجحانات، آزادی اظہار تے سیاسی مخالفین نوں دبانے دی پالیسی دی وجہ نال تنقید وی ملدی رہی۔

اثر

نورسلطان نظربایف قازقستان دی سیاست وچ اک انتہائی اثر و رسوخ رکھن والے شخصیت رہے، جنہاں نے تقریباً 30 سال تک ملک تے حکمرانی کیتی۔ اوہ 6 جولائی 1940 نوں قازق SSR (سوویت یونین دا حصہ) وچ پیدا ہوئے۔ انہاں نے اپنی سیاسی زندگی سوویت یونین وچ بطور کمیونسٹ پارٹی دے ممبر شروع کیتی، تے 1984 وچ قازق SSR دے وزیر اعظم بنے۔ بعد وچ، 1989 وچ، اوہ قازق کمیونسٹ پارٹی دے پہلے سیکرٹری مقرر ہوئے، جیہڑا اس وقت دے لحاظ نال ملک وچ سب توں وڈا عہدہ سی۔

صدرات تے حکمرانی

1991 وچ، سوویت یونین دے خاتمے دے بعد، نظربایف قازقستان دے پہلے صدر بنے تے مسلسل کئی انتخابات جتے۔ انہاں دی حکمرانی وچ قازقستان نے تیل، گیس، تے معدنی وسائل نوں استعمال کرکے معیشت وچ کافی ترقی کیتی۔

انہاں دے دور وچ کچھ نمایاں اقدامات ایہ رہے:

دارالحکومت دی منتقلی:

1997 وچ، نظربایف نے دارالحکومت نوں الماتی توں آستانہ منتقل کر دتا۔ 2019 وچ انہاں دی عزت وچ آستانہ دا ناں "نورسلطان" رکھیا گیا، پر 2022 وچ دوبارہ آستانہ رکھ دتا گیا۔

معاشی اصلاحات:

تیل تے گیس دی دولت نوں استعمال کرکے قازقستان نوں وسطی ایشیا دی سب توں بڑی معیشت بنا دتا۔

خارجہ پالیسی:

نظربایف نے روس، چین، یورپ، تے امریکہ نال متوازن تعلقات برقرار رکھے۔ اوہ یوریشین اکنامک یونین دے بانی رہنماواں وچوں سن۔

تنقید تے متنازع پہلو

نظربایف دی حکومت نوں اکثر آمرانہ سمجھیا جاندا رہا۔

سیاسی آزادی تے انسانی حقوق:

انہاں دی حکمرانی وچ سیاسی اختلاف رائے نوں سختی نال دبایا گیا، تے کئی اپوزیشن رہنماواں نوں جلاوطنی یا قید وچ رکھیا گیا۔

انتخابات تے کرپشن:

عالمی ادارے قازقستان وچ ہون والے انتخابات نوں آزاد تے منصفانہ نہیں سمجھدے رہے۔ نظربایف تے انہاں دے خاندان نوں کرپشن دے الزامات دا وی سامنا رہیا۔

مستعفی ہونا تے بعد دی سیاست

2019 وچ، نظربایف نے اچانک صدارت توں استعفیٰ دے دتا، جیدے بعد قاسم جومارت توقایف صدر بنے۔ لیکن نظربایف "قوم دے رہنما" (Elbasy) دا خطاب رکھدے ہوئے قازق سیاست وچ اثر و رسوخ برقرار رکھیا۔ 2022 وچ، قازقستان وچ وڈے عوامی مظاہرے ہوئے، جیدے بعد نظربایف دی طاقت کافی حد تک کم ہو گئی، تے انہاں دیاں کئی پالیسیاں تبدیل کیتیاں گئیاں۔

ورثہ تے تاثر

نظربایف نوں قازقستان دی جدید ترقی دا معمار سمجھیا جاندا اے، لیکن انہاں دی حکمرانی نوں آمرانہ طرز حکومت تے آزادی اظہار تے قدغن لگانے دے الزامات دی وجہ نال تنقید وی ملدی اے۔

ہور ویکھو

نور سلطان

نور سلطان نذر

جنمستھان :	اوشکونیر (شامل گان), ضلع کاراسے, صوبہ الماتے جاوا، قازقستان
جمن دیہاڑا :	6 جولائی 1940
مذہب :	اسلام
قومیت :	قازق
عُہدا :	صدر قازقستان ( سابقا )
کم :	سیاستدان
سیاسی جماعت :	نور اوتن (Nur Otan)
گھر آلی :	سارہ نذر
بیاہ :	1962
نیاݨے :	3 (دھی آں) دریغا، دینارا، عالیہ
دستخط :

حوالے

↑ subject named as: Nursultan Nazarbayev — ابارٹ لوک آئی ڈی: https://cs.isabart.org/person/86433
↑ Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000020005 — subject named as: Nursultan Nasarbajew — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
↑ object stated in reference as: 1940
↑ ابارٹ لوک آئی ڈی: https://cs.isabart.org/person/86433 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اپریل ۲۰۲۱
↑ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12325781b — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
↑ این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=kn20070723008 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۷ جون ۲۰۲۳
↑ ferganews.com Archived 2019-03-27 at the وے بیک مشین, President of Kazakhstan.
↑ Walker, Shaun (2015-04-24). "Kazakhstan election avoids question of Nazarbayev successor". The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2015/apr/24/kazakhstan-election-avoids-question-of-nazarbayev-successor.
↑ Kazakh leader gains crushing election victory BBC News, 27 اپریل 2015
↑ ^۱۰.۰ ^۱۰.۱ ^۱۰.۲ Pannier, Bruce (11 مارچ 2015). "Kazakhstan's long term president to run in show election – again". دی گارڈین. https://www.theguardian.com/world/2015/mar/11/kazakhstan-president-early-election-nursultan-nazarbayev. Retrieved on
13 مارچ 2015. "Nazarbayev has clamped down on dissent in Kazakhstan, and the country has never held an election judged to be free or fair by the West."
↑ Chivers, C.J. (6 دسمبر 2005). "Kazakh President Re-elected; voting Flawed, Observers Say". The New York Times. https://www.nytimes.com/2005/12/06/international/asia/06kazakhstan.html. Retrieved on
2 اپریل 2014. "Kazakhstan has never held an election that was not rigged."
↑ "Kazakh Leader Ready to Devolve Some Powers to Parliament, Cabinet". Voice of America. http://www.voanews.com/a/kazakh-president-nazarbayev-to-delegate-powers-to-parilament-cabinet/3692261.html.

باہرلے جوڑ

وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: نور سلطان نظربایف

Official website

[118b6678b9e1b7808524936de2c7241f094a60ac-1] subject named as: Nursultan Nazarbayev — ابارٹ لوک آئی ڈی: https://cs.isabart.org/person/86433

[5186d462c5429f94646c83de48a4c9d16e47d9d9-2] Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000020005 — subject named as: Nursultan Nasarbajew — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷

[1dd320ebad1ee60b3b85464ce2a44a99a10860d5-3] t stated in reference as: 1940

[75d6ced7c9b353c88368a198a31fab48c852425e-4] ابارٹ لوک آئی ڈی: https://cs.isabart.org/person/86433 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اپریل ۲۰۲۱

[87dece91fbd3df9aa08a0911336f644b47dc4cb7-5] فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12325781b — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License

[640bf5bb821d70fe0edce2f7960c0efeb1101f10-6] این کے سی آر اے یو تی آئی ڈی: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=kn20070723008 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۷ جون ۲۰۲۳

[7] rganews.com Archived 2019-03-27 at the وے بیک مشین, President of Kazakhstan.

[8] Walker, Shaun (2015-04-24). "Kazakhstan election avoids question of Nazarbayev successor". The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2015/apr/24/kazakhstan-election-avoids-question-of-nazarbayev-successor.

[9] Kazakh leader gains crushing election victory BBC News, 27 اپریل 2015

[dissent-10] ۱۰.۰ ^۱۰.۱ ^۱۰.۲ Pannier, Bruce (11 مارچ 2015). "Kazakhstan's long term president to run in show election – again". دی گارڈین. https://www.theguardian.com/world/2015/mar/11/kazakhstan-president-early-election-nursultan-nazarbayev. Retrieved on
13 مارچ 2015. "Nazarbayev has clamped down on dissent in Kazakhstan, and the country has never held an election judged to be free or fair by the West."

[Chivers-11] Chivers, C.J. (6 دسمبر 2005). "Kazakh President Re-elected; voting Flawed, Observers Say". The New York Times. https://www.nytimes.com/2005/12/06/international/asia/06kazakhstan.html. Retrieved on
2 اپریل 2014. "Kazakhstan has never held an election that was not rigged."

[voa1-12] "Kazakh Leader Ready to Devolve Some Powers to Parliament, Cabinet". Voice of America. http://www.voanews.com/a/kazakh-president-nazarbayev-to-delegate-powers-to-parilament-cabinet/3692261.html.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]