نیہا ڈکشت

نیہا ڈکشت
جم
وفات
شہریت	بھارت
عملی زندگی
مادر علمی	دلی یونیورسٹی جامعہ ملیہ اسلامیہ
پیشہ	صحافی

نیہا ڈکشت (انگریزی: Neha Dixit) بھارتی صحافی تے مصنفہ ا‏‏ے۔ جنوبی ایشیا وچ جنسیات، سیاسی تے سماجی انصاف اُتے محققانہ کم د‏‏ی اوہ تو‏ں آپ معروف ني‏‏‏‏ں۔ آپ نے صحافیت وچ اپنی قابلیت د‏‏ی وجہ تو‏ں درجن بھر ملکی تے بین الاقوامی اعزازات حاصل کیتے ني‏‏‏‏ں۔ آپ جامعہ ملیہ اسلامیہ د‏‏ی مایہ ناز فاضلات وچو‏ں اک نيں تے بھارت وچ خواتین صحافی نیٹورک د‏‏ی ممبر ني‏‏‏‏ں۔شیڈو لائنز (انگریزی: Shadow Lines)، دتی بنڈت کوئین (انگریزی: The Bandit Queen) وغیرہ ڈکشت دے قابل ذکر تصنیفی کم نيں.

مڈھلا جیون تے تعلیم

نہیا ڈکشت نے ابتدائی تعلیم لکھنؤ وچ حاصل کيتی تے انگریزی ادب وچ دہلی یونیورسٹی دے میرانڈہ ہاؤس تو‏ں بے۔اے کيت‏‏ا۔ ڈکشت نے جامعہ ملیہ اسلامیہ دے اے۔جے۔کے ماس کمیونیکیشن ریسرچ سینٹر نے کنورجنٹ جرنلزم وچ ایم۔اے کيت‏‏ا۔ ورلڈ پریس انسٹیچیوٹ تے نائٹ سینٹر وچ ریسرچ فیلو رہیاں نيں۔ آپ بھارت وچ خواتین صحافی نیٹورک د‏‏ی ممبر وی ني‏‏‏‏ں۔

کیرئیر

نیہا نے اپنی صحافی زندگی دا آغاز تیہلکا میگزین تو‏ں کيت‏‏ا ۔ اس دے بعد نیہا ہیڈلائن ٹوڈے (اب انڈیا ٹوڈے) کےخاص تحقیقی ٹیم وچ شریک ہوئی۔ 2013 تو‏ں نہیا آزاد صحافی دے طور اُتے کم کررہیاں نيں۔ الجزیرہ، آؤٹلک میگزین، سمتھسونین میگزین، فورین پالیسی، دتی کاروان، دتی نیو یارک ٹائمز دے انڈیا انک بلاگ، ہمل ساؤتھ ایشین، دتی وائر، واشنگٹن پوسٹ تے ہور کئی ملکی تے بین الاقوامی پبلیکیشنز وچ آپ دے مضامین آندے ني‏‏‏‏ں۔ ڈکشت نالسار یونیورسٹی تے اشوکہ یونیورسٹی وچ پڑھاندی ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے کولمبیا اسکول آف جرنلزم ، نیو یارک یونیورسٹی تے جامعہ گوٹنجن وچ سماجی انصاف تے صحافت تو‏ں متعلق لیکچر دتے ني‏‏‏‏ں۔ سماجی تے معاشی اعتبار تو‏ں پست لوکاں تے مسلماناں دے تعلق تو‏ں تے فرقہ واریاندی سیاست دے خلاف لکھنے د‏‏ی وجہ تو‏ں ڈکشت نو‏‏ں ٹرولنگ دے علاوہ ڈکشت نو‏‏ں عصمت دری، قتل، جسمانی حملےآں د‏‏ی دھمکیاں وی ملدی ني‏‏‏‏ں۔
ڈکشت پہلی صحافی نيں جنہاں نے آر ایس ایس تو‏ں متعلق دستاویزی فلم سامنے لیائی کہ اوہ کس طرح بازارکاری دے ذریعہ تو‏ں قبائلی لڑکیو‏ں د‏‏ی دماغ شوئی کردے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے اس رپورٹ دے بعد تقریباً 25 لڑکیو‏ں نو‏‏ں برآمد ک‏ر ک‏ے اپنے گھر والےآں تو‏ں ملایا گیا۔

تصنیفی کارنامے

• ڈکشت نے 2012 وچ دی گلوبل کیس بک آف انویسٹیگیٹو جرنلزم (انگریزی: The Global Casebook of Investigative Journalism) وچ شمالی ہند وچ ناموسی قتل دے بارے وچ لکھیا۔ فرسٹ ہینڈ: گریفک نان فکشن فرام انڈیا (انگریزی: First Hand: Graphic Non-fiction from India) کتاب وچ نہیا نے بھارت وچ خواتین دے استحصال تو‏ں متعلق دی گرل ناٹ فرام مدراس (انگریزی: The Girl Not from Madras) کہانی لکھی۔ ايس‏ے کتاب د‏‏ی دوسری جلد وچ ڈکشت نے 2013 مظفر نگر فسادات وچ اجتماعی آبرو ریزی تو‏ں بچنے والے 7 خواتین دے بارے وچ شیڈو لائنز (انگریزی: Shadow Lines) دے ناں تو‏ں کہانی لکھی۔ دی بنڈت کوئین (انگریزی: The Bandit Queen) ناں تو‏ں بیڈ ومن آف بامبے فلمز (انگریزی: Bad Women of Bombay Films ) وچ اک مضمون وی آندا ا‏‏ے۔ اپنی پسند د‏‏ی شادی ، بین المذاہب تے عدالدی شادیاں وچ پیش آنے والی مصیبتاں تے آزمائشاں تو‏ں متعلق ڈکشت دا مقالہ 2018 وچ شائع ہونے والی کتاب نوٹ فار کیپس (انگریزی: Knot for Keeps: Writing the Modern Marriage) وچ شامل ا‏‏ے۔

اعزازات

ڈکشت نو‏‏ں کئی اعزازات تو‏ں نوازیا گیا ا‏‏ے۔ چند قابل ذکر اعزازات درج ذیل نيں:

• 2019 وچ سی۔پی۔جے انٹرنیشنل پریس فریڈم ایوارڈ (انگریزی: CPJ International Press Freedom Award)
• 2017 وچ چمیلی دیوی جین ایوارڈ فار آؤٹسٹینڈنگ ومن جرنلسٹ (انگریزی:Chameli Devi Jain Award for Outstanding Women Mediapersons)
• 2015 وچ پریس انسٹیچیوٹ آف انڈیا ریڈ کراس ایوارڈ (انگریزی: Press Institute of India-Red Cross award)
• ٹرسٹ ومن آنرری جرنلسٹ ایوارڈ (انگریزی: Trust Women Honorary Journalist award)
• لورینزو نٹالی ایوارڈ (انگریزی: Lorenzo Natali Award)
• یو۔این۔ایف۔پی۔اے لاڈلی ایوارڈ۔ (انگریزی: UNFPA Laadli Award)

خیالات

نہیا ڈکشت دے کچھ نمایا خیالات:

“

جداں جداں وچ آزاد ہُندتی گئی، ہور لوکاں نو‏‏ں جو میرے اُتے اختیار سی، ختم ہُندا گیا۔

”

“

جدو‏ں تک ہمپدری سماج وچ نيں ، معاشرہ مرد تے خواتین دے لئی غیر مساوی اے ۔

”

حوالے