ویریسٹر
ویریسٹر (varistor) اک دو ٹانگاں والا الیکٹرونکس دا سادہ پُرزہ ہُندا اے جو صرف زیادہ وولٹیج اُتے ہی کرنٹ گزرنے دیندا اے۔ مثلاً 300 وولٹ دے لئی بنایا گیا ویریسٹر 200 وولٹ اُتے کرنٹ نئيں گزرنے دیندا۔ اس دے برعکس عام رزسٹر (resistor) کم وولٹیج اُتے کم کرنٹ گزرنے دیندے نيں تے زیادہ وولٹیج اُتے زیادہ کرنٹ گزاردے نيں۔ ویریسٹر نوں voltage-dependent resistor (VDR) وی کہندے نيں۔ چونکہ ایہ عموماً دھاتی آکسائیڈ نوں بھٹی وچ پکا کر بنائے جاندے نيں اس لئی انہاں نوںMetal-oxide varistor یا MOV وی کہندے نيں۔
ڈائیوڈ اک سمت وچ کرنٹ گزرنے دیندا اے تے دوسری سمت وچ کرنٹ روک لیندا اے۔ اس دے برعکس کم وولٹیج اُتے ویریسٹر دونے سمتاں وچ کرنٹ روک لیندا اے تے زیادہ وولٹیج اُتے دونے سمتاں وچ کرنٹ گزرنے دیندا اے۔
استعمال
[سودھو]ویریسٹر ضرورت توں زیادہ لحماتی وولٹیج (voltage surge/transients) نوں کم کرنے دے لئی استعمال کیتے جاندے نيں کیونجے زیادہ وولٹیج برقی آلات نوں ناکارہ کے سکدی اے۔ اس مقصد دے لئی ویریسٹر برقی آلات دے متوازی لگائے جاندے نيں۔ جدوں کِسے چلدے ہوئے پنکھے یا موٹر نوں آف کردے نيں تاں تاراں وچ اک لمحے دے لئی وولٹیج ودھ سکدی اے۔ ایداں دے موقعے اُتے ویریسٹر توں کرنٹ دا بہاو شروع ہوئے جاندا اے جس توں وولٹیج گر جاندا اے تے دوسرے برقی آلات جلنے توں بچ جاندے نيں۔
ویریسٹر عام طور اُتے صرف 20 مائیکرو سیکنڈ تک بجلی دا بہاو برداشت کر سکدا اے۔ جے اس عرصے وچ ضرورت توں زیادہ وولٹیج خودبخود ختم نہ ہوئے تاں ویریسٹر خود جل کے ناکارہ ہوئے جاندا اے۔ اس لئی ویریسٹر دے نال سرکٹ بریکر وی سیریز وچ استعمال کیتے جاندے نيں۔
میٹل آکسائیڈ ویریسٹر (MOV) استعمال دے نال کمزور ہُندا چلا جاندا اے۔ جِنّی دفعہ اسنوں زیادہ وولٹیج دا سامنا کرنا پڑدا اے تے اس وچوں کچھ کرنٹ گزردا اے اِنّا ہی اس دی زیادہ وولٹیج برداشت کرنے دی صلاحیت کم ہُندی چلی جاندی اے۔
