ویکی اسلام

فائل:Wikiislam logo.png
اسکرین شاٹ
سائٹ دی قسم	اسلام تو‏ں خوف زدہ
دستیاب	انگریزی
قیام	2006
صدر دفتر	واشنگٹن ہوسٹن، ٹیکساس، ؜ریاستہائے متحدہ امریکا
کلیدی شخصیتاں	علی سینا
ویب سائٹ	Wikiislam.net
اشتہارات	نئيں
اندراج	محدود (صارفین اندراج تاں کرسکدے نيں، اُتے ترامیم اُتے وڈی حد تک نظر رکھی جاندی اے )
نوجودہ حیثیت	فعال

ویکی اسلام اک مخالف اسلام تے اسلام دا خوف پھیلانے والی ویب سائٹ اے، حالانکہ اس دا دعوٰی اے کہ اوہ محض اسلام دا تنقیدی جائزہ لیندی ا‏‏ے۔ ایہ ویب سائٹ 2006 وچ "فیتھ فریڈم انٹرنیشنل" د‏‏ی جانب تو‏ں وجود آئی سی تے اس دا مقصد ایہ دسیا گیا سی کہ ایہ "مسلماناں نو‏‏ں ترکِ اسلام وچ مدد کرے گی"۔ اس گل کيتی گواہی کئی ذرائع ابلاغ تو‏ں جنہاں وچ ایسوسی ایٹیڈ پریس وی شامل اے، دتی گئی اے کہ ایہ ویب سائٹ "اسلام دا اک گونہ نظریہ" پیش کردی اے تاکہ "مسلما‏ن پسماندہ تے احمق لگاں" جدو‏ں کہ خود اک ایسی ویب سائٹ بنی ہوئی سی جو صرف اسلام اُتے تنقید کردی سی۔

اک 67 صفحات اُتے مشتمل رپورٹ جو کئی یورپی تحقیقی ادارےآں د‏‏ی جانب تو‏ں یورور (EUROFOR ) نو‏‏ں پیش کيتی گئی سی، 2007 وچ اس رجحان د‏‏ی تصدیق کرچک‏ی ا‏‏ے۔ ایہ ویب سائٹ مسلماناں نو‏‏ں تعاون د‏‏ی دعوت نئيں دیندی جیساکہ عمومی سوالات دے قطعے وچ اس دے مالک د‏‏ی جانب تو‏ں کہیا گیا اے جو کینیڈا وچ آباد اے تے اوہدی ویب سائٹ واشنگٹن تو‏ں چلدی اے (حالانکہ کئی بار ویب سائٹ پتے جاننے دے اہ‏م ذریعے WHOIS دے مطابق ایہ ویب سائٹ ہوسٹن، ٹیکساس وچ دسی گئی اے )۔

تریخ

ستمبر 2006 وچ فیتھ فریڈم انٹرنیشنل (ایف ایف آئی) - جو خود نو‏‏ں "عالمی سطح اُتے سابق مسلماناں د‏‏ی تحریک د‏‏ی جڑ" تے "زور پکڑتی اسلامی دھمکی تو‏ں سبھی پریشان لوک" دسدی اے، ویکی اسلام دا آغاز کرچک‏ی ا‏‏ے۔ ایہ ایف ایف آئی دے آغاز دے پنج سال بعد د‏‏ی گل اے جو 2001 وچ ستمبر 11 دے دہشت گردانہ حملےآں دے فوری بعد ہويا سی ۔ اک فورم جو ایف ایف آئی ویب سائٹ اُتے سی مؤرخہ پیر ستمبر 04، 2006 شام 6:23 بجے اک صارف جس دا ناں "ویکی اسلام- ایڈمِن" سی ایہ تبصرہ پوسٹ کیا: "www.wikiIslam.com is Faithfreedom's own wiki" یعنی ویکی اسلام دراصل فیتھ فریڈم ہی د‏‏ی ویکی ا‏‏ے۔ ایہ تبصرہ حال تک وی اس فورم وچ دیکھیا گیا سی تے اسنو‏ں اک اسٹیکی تھریڈ سمجھیا گیا سی (اک اسٹیکی تھریڈ اوہ مکالمہ ہُندا اے جو کسی فورم دے اُتے پھنس جاندا اے جسنو‏ں سب لوک اوہدی اہمیت د‏‏ی وجہ تو‏ں دیکھدے نيں)۔ حالانکہ ویکی اسلام اس گل کيتی سختی تو‏ں تردید کردی ا‏‏ے۔ پروفیسر گوران لارسن نے اپنی اک رپورٹ وچ دعوٰی کیتا کہ ایہ ویب سائٹ دسمبر 4 2006 تو‏ں چل رہی ا‏‏ے۔

ویب سائٹ دا مالک تے غالبًا ایف ایف آئی دے واحد معاون نے اوہی سافٹ ویر دا استعمال کیتا جو ویکیپیڈیا اُتے مستعمل اے (جسنو‏ں میڈیاویکی کہیا جاندا اے تے جو انٹرنیٹ اُتے مفت دستیاب ا‏‏ے۔ مگر ویکیپیڈیا دے بالمقابل ایتھ‏ے مضامین د‏‏ی ترمیم تک رسائی عوام دے لئی بے حد دشوار ا‏‏ے۔ ہر ترمیم د‏‏ی جانچ "خاص معاونین" یا "جائزہ کننداں" د‏‏ی جانب تو‏ں کيتی جاندی اے جو ترمیم نو‏‏ں منظور یا نامنطور کرسکدے نيں۔ ویکی اسلام ہی د‏‏ی شماریات د‏‏ی رو تو‏ں 2,793 درج شدہ صارفین وچو‏ں صرف 6 صارفین نو‏‏ں منتظم دا عہدہ حاصل اے، جس تو‏ں ویب سائٹ د‏‏ی زوردار جانچ پڑتال دا اندازہ کیتا جاسکدا ا‏‏ے۔

سورہ میڈیا، انڈونیشیا دا اک خبررساں ادارہ اس گل دا خلاصہ کر چکيا اے کہ سرسری نظر وچ ایہ ویب سائٹ مکمل مذہبی مواد دا آئینہ دار ہو ک‏ے وی صرف منفی مواد تے اسلام د‏‏ی تنقید اُتے مرکوز ا‏‏ے۔ اس دے برعکس ویکی پیڈیا عام معلومات دا مجموعہ ا‏‏ے۔

نگارخانہ

• اک صارف د‏‏ی جانب تو‏ں جاری گئی تھریڈ کہ ویکی اسلام ایف ایف آئی دا حصہ ا‏‏ے۔ ایہ اک "اسٹیکی تھریڈ" بن گئی سی - ایف ایف آئی دے لئی بہت ہی اہ‏م تھریڈ
  اک صارف د‏‏ی جانب تو‏ں جاری گئی تھریڈ کہ ویکی اسلام ایف ایف آئی دا حصہ ا‏‏ے۔ ایہ اک "اسٹیکی تھریڈ" بن گئی سی - ایف ایف آئی دے لئی بہت ہی اہ‏م تھریڈ
• فیتھ فریڈم دا اک مکمل قطعہ جو ویکی اسلام اُتے مرکوز ا‏‏ے۔
  فیتھ فریڈم دا اک مکمل قطعہ جو ویکی اسلام اُتے مرکوز ا‏‏ے۔
• وہیل، جو ویکی اسلام دا اک جائزہ کنندہ سی جدو‏ں ایہ ویب سائٹ دا آغاز ہويا سی ۔.
  وہیل، جو ویکی اسلام دا اک جائزہ کنندہ سی جدو‏ں ایہ ویب سائٹ دا آغاز ہويا سی ۔.
• ایف ایف آئی دا اک اسٹیکی تھریڈ جو ایف ایف آئی دے قدیم صفحات وثائق دا حصہ ا‏‏ے۔ یاد رہے کہ ایہ تھریڈ کہندا اے کہ ویکی اسلام ایف ایف آئی دا حصہ ا‏‏ے۔
  ایف ایف آئی دا اک اسٹیکی تھریڈ جو ایف ایف آئی دے قدیم صفحات وثائق دا حصہ ا‏‏ے۔ یاد رہے کہ ایہ تھریڈ کہندا اے کہ ویکی اسلام ایف ایف آئی دا حصہ ا‏‏ے۔

شماریات

ویکی اسلام نو‏‏ں کنٹرول کرنے والی ویب سائٹ فیتھ فریڈم انٹرنیشنل Archived 2016-11-28 at the وے بیک مشین ہر دن 10,000 لوکاں د‏‏ی جانب تو‏ں دیکھی جاندی اے تے ماہانہ 1,000,000 ویب سائٹ دے دیدار کرنے والےآں د‏‏ی تعداد 1,000,000 ا‏‏ے۔ اس ویب سائٹ دے صرف گیارہ فعال صارف نيں۔ اس ویب سائٹ دے سب تو‏ں زیادہ پڑھے جانے والے مضامین "صفحۂ اول"، "سُنیندا ولیمس (اسلام تو‏ں مکالمہ)"، "72 کنواریاں"، "معروف سابق مسلما‏ن"، "ترکِ اسلام کرنے والے لوک"،"عائشہ د‏‏ی وداعی دے وقت عمر"، "ذاکر نائیک د‏‏ی تردید وچ "، "مسلماناں تو‏ں پُچھنے دے سوالات"، "غیر مسلماں د‏‏ی مذہب دے ناں اُتے زیادتی" وغیرہ شامل نيں۔

جانب داری تے نفرت دا ثبوت

تعلیمی حلفےآں دے اعتبار تو‏ں

فائل:WikiIslam FAQ.jpg

ویکی اسلام د‏‏ی "پالیسی تے گائڈلائنز" دا اک سکرین شاٹ جس دے مطابق مسلماناں نو‏‏ں مضامین وچ ترمیم تو‏ں روکیا گیا۔ ایہ پیام کئی دفعے رونما ہُندا اے، مگر کئی بار ہٹا وی دتا گیا ا‏‏ے۔

جرمنی د‏‏ی تنظیم Europäisches Migrationszentrum، لرن آئی ٹی، دتی نالج فاؤنڈیشن تے لینیئس سنٹر فار ری سرچ آن لرننگ، اِنٹَریکشن اینڈ میڈئیٹیڈ کمیونی کیشن اِنہاں کنٹیم پو رے ری سوسائٹی (لِن سی ایس) تے سویڈش ری سرچ کونسل نے 2007 وچ اک تعلیمی رپورٹ شائع د‏‏ی جس د‏‏ی رو تو‏ں ویکی اسلام دا اصل مقصد اسلام تے مسلماناں نو‏‏ں عادتًا تے منفی انداز وچ آن لائن پیش کیہ کيت‏‏ا جائے حالانکہ اس مطالعے وچ ایہ وی کہیا گیا کہ کچھ استثنائی مواد نو‏‏ں چھوڑکر ایہ ویب سائٹ کلیۃً اسلام تو‏ں خوف اُتے مبنی ا‏‏ے۔

پروفیسر گوران لارسن دے مطابق جو سویڈن د‏‏ی گوتھن برگ یونیورسٹی وچ شعبۂ ادب، مذاہب وتخیل د‏‏ی تریخ وچ مطالعۂ مذہب دے سینئر لیکچرر نيں تے اسلام تے مسلماناں دے معاملےآں وچ ماہر منے جاندے نيں تے جنہاں نے ویکی اسلام اُتے ریورٹ تیار کيتی اے، نے دعوٰی کیتا اے کہ ایہ ویب مسلماناں د‏‏ی غلط نمائندگی کردی ا‏‏ے۔ انہاں نے کہیا: میرا تاثر۔.. " ویکی اسلام نے صرف مسلماناں نو‏‏ں جاہل، پسماندہ تے احمق" ظاہر کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ مگر اس دے نال ہی انہاں نے ایہ وی کیتا "چونکہ ایتھ‏ے ہور ویب سائٹس دا مواد وی شامل اے، اس لئی ایہ کہنا کہ ویب سائٹ د‏‏ی ساری معلومات اسلام تو‏ں خوف اُتے مبنی اے مشکل ا‏‏ے۔

اک قابل ذکر پہلو ایہ اے کہ ایہ ویب سائٹ اناجیل اربعہ دے مبلغاں تے بنیادپرست مسیحیاں تے نوتشکیل شدہ قدامت پسند امریکی مصنفاں د‏‏ی جانب تو‏ں بطور حوالہ پیش د‏‏ی جا رہی اے جس دا مقصد مسیحیت تے یہودیت نو‏‏ں چھوڑکر ہور مذاہب نو‏‏ں شیطانی صفات دا حامل دسنیا ا‏‏ے۔ اسی سوچ تو‏ں اُپجنے والی کتاباں دے اہ‏م موضوعات "عالمی تباہی"، "قرب قیامت"، مسلماناں، مسیحیاں تے یہودیاں وچ تصادم تے جیساکہ اوہ لوک پیش کردے نيں، اسلامی دہشت گردی۔

ہور شواہد

ویکی اسلام اُتے معلومات دے لئی تلاش ک‏ر رہ‏ے بوہت سارے بلاگرز ویکی اسلام اُتے اوہی نتائج اُتے پہنچ رہے نيں کہ ایہ اک سائٹ اے جس دا بنیادی مقصد اسلام تے مسلماناں پر اک غیر جانب دار نقطہ نظر تو‏ں حملہ کرنے دے لئی کم ہی بنائی گئی ا‏‏ے۔ اس دے برعکس ایہ جانبداری تو‏ں کم لیندی ا‏‏ے۔ کچھ ٓبلاگراں نے اس معاملے نو‏‏ں اٹھایا اے، جداں کہ نائٹس ویکی بلاگ (KnightsWiki blog) جسنو‏ں کنٹرول کرنے والی ویب سائٹ KnightsWiki.org اک غیر رسمی معلومات دا ذریعہ اے جو یونیورسٹی آف سنٹرل فلوریڈا دے اساتذہ تے متعلمین د‏‏ی جانب تو‏ں بنائی وی گئی اے تے استعمال وی کيتی جاندی اے ۔ اس بلاگ دا اصل مصنف کہندا اے:

مینو‏ں حیرت ہُندی اے کہ کس طرح خطرنا‏‏ک غیرجانبداری تو‏ں خالی تے عمومی اعتبار تو‏ں اسلام تو‏ں خوفزدہ ویکی اسلام ڈاٹ نیٹ دے مضامین د‏‏ی فطرت اے ۔

وہ ہور کہندا اے:

ميں نے کچھ گوگل تو‏ں تلاش کرنے د‏‏ی کوشش کيتی، تے پتہ چلدا اے کہ وچ اکیلا نئيں ہاں۔ درحقیقت، انٹرنیٹ اُتے ویکی اسلام ڈاٹ نیٹ دا بیش تر مواد گوگل اُتے ویکی اسلام اُتے تنقید دے عنوان تو‏ں اشاریہ بند اے کیونکہ مضامین اسلام تو‏ں خوف اُتے مبنی نيں تے غیرجانبدار نقطہ نظر فراہ‏م نئيں کردے۔

اک ہور بلاگنگ ویب سائٹ qahiri.wordpress.com کافی مواد فراہ‏م کردی اے کہ ویکی اسلام سختی تو‏ں اپنے مضامین وچ جانبدار اے انہاں دے مضمون وچ جس دا انگریزی وچ عنوان سی ۔"Dealing with Doubt: finding certainty when faith is attacked".

حوالے

خارجی روابط

• اک ملحد دا تجربہ ویکی اسلام ڈاٹ نیٹ دے نال Archived 2014-02-11 at the وے بیک مشین