پاناما دستاویزات
پاناما دستاویزاں Panama Papers | |
---|---|
ملکاں جنہاں دے لوکاں دا ناں انہاں دستاویزات وچ اے | |
تفصیل | جاری شدہ 11.5 ملین دستاویزات (2.6 ٹیرا بائٹس)[۱] |
کاغذات دی تریخ | 1970 دی دہائی – 2016[۱] |
جاری کرنے دا عرصہ | اپریل 2016[۱] |
بنیادی ناشر | زیتوشے زائتونگ, International Consortium of Investigative Journalists |
متعلقہ مضامین | پاناما دستاویزات وچ مذکور شخصیتاں |
دفتری ویب سائٹ | panamapapers.de panamapapers.icij.org panamapapers.sueddeutsche.de/en/ |
پانامہ دستاویزات 11.5 ملین خفیہ کاغذات نيں جسنوں قانونی مشاورتی کمپنی موساک فونسکیا (انگریزی: Mossack Fonseca) نے بنایا سی ۔ ایہ کمپنی پانامہ وچ قائم ہوئی تے اس دے پوری دنیا وچ 40 دے قریب دفاتر نيں۔ ایہ فرم دنیا دی چوتھی وڈی قانونی فرم اے تے اوہدی وجہ شہرت وڈی وڈی شخصیتاں دے اثاثے چھپانے تے ٹیکس چوری وچ مدد دینا اے۔
پس منظر
[سودھو]2015ء وچ اک جرمن اخبار زیتوشے زائتونگ توں اک نامعلوم شخص نے رابطہ کیتا تے اسنوں "موزیک فونیسکیا" نامی مشہور لا فرم دے انتہائی کلاسیفائیڈ ڈاکومنٹس دینے دی پیشکش کیتی۔ جرمن اخبار نے ایہ تمام ڈاکومنٹس " انٹرنیشنل کنسورشیم آف انویسٹی گیٹو جرنلسٹس" (ICIJ) دے حوالے کے دتے جو اس توں پہلے اسی اخبار دے نال آف شور لیکس، لکس لیکس تے سوئس لیکس اُتے کم کر چکيا سی ۔
ان پیپرز دے لئی کيتی گئی تحقیقات وچ گذشتہ 12 مہینے دے دوران 100 صحافتی تنظیماں توں تے 80 ملکاں توں تعلق رکھنے والے 400 دے قریب صحافیاں نے حصہ لیا۔
یہ تحقیقات عالمی سطح اُتے اس نوعیت دے تعاون دی اک بہت وڈی مثال اے۔
ان وچ بی بی سی دی ٹیم، برطانوی اخبار گارڈین، فرانسیسی اخبار لا موند، ارجنٹائن دے اخبار لا نیسیون شامل نيں۔
اس تحقیق اُتے کم کرنے والی ٹیم دا پہلا اجلاس واشنگٹن، میونخ، لندن تے للہیمر وچ ہويا جس وچ تحقیق دے دائرۂ کار دا تعین کیتا گیا۔
پورا اک سال انہاں ڈاکومنٹس اُتے تحقیق دی تے بالآخر پتہ چلا لیا کہ اوہ تمام ڈاکومنٹس بالکل اصلی تے درست سن ۔[۲]
تحقیق دا طریقۂ کار
[سودھو]موساک فونسیکا نے ہر شیل کمپنی دے لئی اک فولڈر بنایا ہويا سی جس وچ کمپنی دی ای میلز، رابطے، گل بات، ٹھیکے تے انہاں دی سکین شدہ دستاویزات شامل سن۔ سب توں پہلے تحقیق کاراں نے سارے ڈیٹا نوں بہترین کارکردگی والے کمپیوٹراں اُتے چڑھایا جس دے نتیجے وچ فائلاں نوں پڑھنے وچ آسانی ملی تے انھاں ترتیب دتا گیا جس دے نتیجے وچ صحافیاں نوں اس سارے ڈیٹا نوں گوگل دی سرچ دی طرح کھنگالنے وچ مدد ملی۔
چند منٹاں وچ سارے ڈیٹا نوں سدھارنے دے بعد اس اُتے تحقیق دا کم شروع ہويا جس وچ ہر سامنے آنے والے ناں دے بارے وچ سوالات سامنے لیائے گئے کہ انہاں کمپنیاں وچ اس فرد دا کیہ کردار اے ؟ پیسہ کتھے توں آ رہیا اے ؟ پیسہ کتھے جا رہیا اے ؟ کیتا سٹرکچر قانونی اے ؟
عمومی طور اُتے آف شور کمپنی رکھنا غیر قانونی نئيں اے بلکہ آف شور کمپنیاں بنانے نوں وڈے پیمانے اُتے کاروباری سودے کرنے دی جانب قدم سمجھیا جاندا اے۔[۲]
اجرا
[سودھو]جرمن اخبار نے اس پورے ڈیٹا دا خلاصہ رپورٹ دی شکل وچ اپریل 2016ء نوں جاری کر دتا تے اسنوں "پانامہ پیپرز لیک" دا ناں دتا۔ اس وقت تک ہونے والے تمام لیکس وچ ایہ تریخ دا سب توں وڈا لیک سی جس وچ تقریباً سوا کروڑ ڈاکومنٹس نيں جس دا حجم 2 اعشاریہ 6 ٹیرا بائیٹس اے۔ اس وچ دو لکھ 14 ہزار افراد، کمپنیاں، ٹرسٹ تے فاؤنڈیشن دی تفصیلات نيں۔
ان دستاویزات وچ سابق تے موجودہ سربراہان مملکت دے ناں نيں بشمول انہاں آمراں دے جنہاں اُتے ملک دی دولت پرتن دے الزامات نيں۔
ان دستاویزات دے مطابق سربراہان مملکت تے ہور سیاست داناں دے 60 دے قریب رشتہ دار تے رفقا دے ناں وی آئے نيں۔
فائلز وچ روسی صدر پوتن دے قریبی رفقا، چینی صدر دے بہنوئی، یوکرین دے صدر، ارجنٹینا دے صدر، برطانوی وزیر اعظم ڈیوڈ کیمرون دے آنجہانی والد تے وزیر اعظم پاکستان دے چار وچوں تن بچےآں دا ذکر اے۔
فائل توں معلوم ہُندا اے کہ کس طرح موساک فونسیکا دے گاہکاں نے کِداں منی لانڈرنگ کی، پابندیاں توں بچے تے ٹیکس چوری کيتی۔
اک کیس وچ اس لا کمپنی نے اک لکھ پتی نوں جعلی کھیتی حقوق دے دستاویزات دتے تاکہ حکام توں دولت چھپا سکے۔ ایہ بین الاقوامی ریگلولیشن دی خلاف ورزی اے جو منی لانڈرنگ نوں روکنے تے ٹیکس چوری نوں روکنے دے لئی اے۔[۳]
آئی سی آئی جے دے ڈائریکٹر جیرارڈ رائل کہندے نيں کہ ایہ دستاویزات پچھلے 40 برساں وچ موساک فونسیکا دی روگٹھ دی سرگرمیاں دا احاطہ کردیاں نيں۔ انھاں نے کہیا: ’میرے خیال توں ایہ انکشافات ’آف شور‘ دنیا نوں پہنچنے والا سب توں وڈا صدمہ ثابت ہون گے۔[۴]
تقابلی جائزہ
[سودھو]پاناما دستاویزات دے ڈیٹا دے حجم دا اندازہ اس گل توں لگایا جا سکدا اے کہ ایہ وکی لیکس دی سفارتی کیبلز، آف شور لیکس، لکس لیکس، سوئس لیکس دے سارے ڈیٹا توں زیادہ اے جس وچ 4804618 ای میلز، 3047306 ڈیٹا ویہہ دی قسماں، 2154264 پی ڈی ایف فائلاں، 1117026 تصاویر، 320166 تحریری دستاویزات تے 2242 دیگرجس وچ موساک فونسیکا دے اندرونی ڈیٹا ویہہ دا حصہ وی شامل اے جو 1970ء توں 2016ء تک پھیلا ہويا اے۔
- وکی لیکس دی سفارتی کیبلز (2010ء) اک اعشاریہ ست گیگا بائٹس
- آف شور لیکس (2013ء) دو سو سٹھ گیگا بائٹس
- لکس لیکس (2014ء) چار گیگا بائٹس
- سوئس لیکس (2016ء) تن اعشاریہ تن گیگا بائٹس
- پاناما دستاویزاں (2016ء) دو اعشاریہ چھ ٹیرا بائٹس [۲]
شکوک و شبہات
[سودھو]اس تمام دستاویزات وچ کسی وی امریکی شخص دا ناں نئيں اے حالانکہ امریکا وچ سالانہ ارباں ڈالر محصول چوری ہُندا اے۔ ایہ گل انہاں سارے معاملات اُتے سوالیہ نشان اے۔ ہور ایہ کہ جس نامعلوم شخص نے اِنّا زیادہ ڈیٹا مہیا کیتا اے اس شخص نے اس دے عوض کچھ مالی فائدہ طلب نئيں کیتا محض اپنی حفاظت اُتے اپنے تحفظات بیبن کے دے ضمانت لی سی۔[۲]
دوسری قسط
[سودھو]9 مئی 2016ء نوں انٹرنیشنل کنسورشیم آف انویسٹیگیٹو جرنلسٹس دی جانب توں پاناما پیپرز دی دوسری قسط جاری کيتی گئی جس وچ ہور دو لکھ آف شور کمپنیاں وچ امرا دی دولت دی تفصیلات موجود سن۔[۵]
9 مئی بروز پیر دی شب انٹرنیشنل کنسورشیم آف انویسٹیگیٹو جرنلسٹس یعنی آئی سی آئی جے موساک فونسیکا دے لیک دی جانے والی دستاویزات دی ہور تفصیل گرینویج دے معیاری وقت دے مطابق شام چھ بجے شائع کيتیاں گئیاں۔
ان دستاویزات وچ تقریباً دو سو پاکستانی سیاست داناں، تاجراں تے ہور افراد دے ناں وی شامل نيں۔ آئی سی آئی جے دی ویب سائٹ اُتے شائع کیتے جانے والے ڈیٹا وچ تن پاکستانی آف شور کمپنیاں تے 150 توں ودھ پاکستانیاں دے پتے شامل سن ۔
یہ دستاویزات offshoreleaks.icij.org اُتے دستیاب نيں۔[۶]
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ Obermaier، Frederik؛ Obermayer، Bastian؛ Wormer، Vanessa؛ Jaschensky، Wolfgang (اپریل ۳, ۲۰۱۶). «About the Panama Papers». زیتوشے زائتونگ. بایگانیشده از اصلی در اپریل ۳, ۲۰۱۶. دریافتشده در اپریل ۳, ۲۰۱۶.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ بی بی سی اردو
- ↑ بی بی سی اردو - پاناما پیپرز کیہ نيں؟
- ↑ «بی بی سی - پاناما ٹیکس لیکس اُتے رد عمل». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۶-۰۴-۰۸. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۲۳.
- ↑ پانامالیکس : دوسری قسط دے سارے ناں سامنے آگئے | Daily Jang | Latest National News
- ↑ بی بی سی اردو- پاناما لیکس، ہور دو لکھ آف شور کمپنیاں دی تفصیل جاری
سائیٹ غلطی: <ref>
ٹیگ ناں نال "Fusion: Wikileaks of the mega-rich" <references>
چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔
سائیٹ غلطی: <ref>
ٹیگ ناں نال "Guardian: FIFA Ethics" <references>
چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔
سائیٹ غلطی: <ref>
ٹیگ ناں نال "Guardian: how the rich" <references>
چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔
سائیٹ غلطی: <ref>
ٹیگ ناں نال "Guardian: Iceland snap" <references>
چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔
سائیٹ غلطی: <ref>
ٹیگ ناں نال "ICIJ-data" <references>
چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔
<ref>
ٹیگ ناں نال "Economist-21552196" <references>
چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔باہرلے جوڑ
[سودھو]- Panama Papers Portal of انٹرنیشنل کنسورشیم آف انویسٹی گیٹو جرنلسٹس (USA)
- Panama Papers Portal of زیتوشے زائتونگ (Germany)