پِسو
پِسُّوْ (انگریزی: Flea) سائپفوناپٹیرا (Siphonaptera) قِسم دے زمینی حشرات نیں ۔ ایہناں دے پنکھ نئیں ہُندے تے سجا حصا جِلد نوں چِھدن تے خون چوسن لئی خاص طور تے بنے ہُندے نیں ۔ پسو ہوائی طفیلی جاندار اے تے گبھن جانوراں تے پکھیرواں دا خون چوس کے اپنی خوراک حاصل کردے نیں ۔ ایہ بہت ڈھیٹھ تے موذی ہُندے نیں ۔ خصوصن ایہجے علاقےآں وچ پایا جاندا اے جِتھے دی آب و ہوا نم ہووے ۔ ایہنوں کھٹمل وی آکھیا جاندا اے تے انگلش وچ بیڈ بگز۔(bed bugse) وی کہیا جاندا اے ۔ ایہ اِنا تیز تے چلاک ہُندا اے کہ ڈنگن توں بعد سیکِنٹاں وچ غائب ہو جاندا اے ۔ کچھ لوکاں نوں پسو توں الرجی ہُندی اے تے سبھ توں پریشانی دی گل ایہ ہُندی آ کہ ایہ اک انسان دی بیماری بہت آسانی نال دوسرے انسان وچ منتقل کر دیندے نیں ۔ 1890 وچ کلکتے توں اک سمندری جہاز کراچی آیا ۔ ایس جہاز وچ چوہے تے پِسو وی بڑی تعداد وچ آگئے جیہدے نال طاعون دی وبا پھیل گئی سی ۔ انساناں دے نال نال جانوراں تے وی پِسو وار کر دے نیں ۔ کانگو وائرس اک خطرناک بیماری اے جیہڑی جانوراں تے انساناں وچ پِسوآں دی وجہ توں منتقل ہُندی اے ۔ ہُن تک ایہنوں مکمل ختم کرن دی کوئی خاص دوائی نئیں بن سکی ۔ لوک مختلف ٹوٹکے ورتدے نیں ۔ پسو یا کھٹمل گِلی تھاں واں سمیت ہر اوس تھاں بہت چھیتی پیدا ہوجاندے نیں جِتھے صفائی ستھرائی نہ ہووے تے کمرے ہوا دار نہ ہون ۔ ایس لئی رہائشی کمرےآں دیاں کھڑکیاں کھولنا بہت ضروری آ تاکہ باہر دی تازہ ہوا تے سورج دیاں شعاع واں نال کمرے وچوں بدبو گندگی تے جراثیم دا خاتما ہووے ۔
کچھ پسو ایہ نیں:
- بلی دا پسو (Ctenocephalides felis)
- کتے دا پسو (Ctenocephalides canis)
- انسانی پسو (Pulex irritans)
- شمالی چوہے دا پسو (Nosopsyllus fasciatus)
- دنیا بھر وچ پِسوآں دیاں دو ہزار توں وی زیادہ قِسماں نیں ۔
