پی سی پاک سرچ آپریشن
پی سی پاک سرچ آپریشن پاک افواج دی تریخ دا سب توں پہلا تے اہم ترین آپریشن اے ایہ آپریشن آزاد کشمیر دے سدوزئ پختون قبیلے دی بغاوت نوں کچلنے دے لئی یکم مارچ 1950ء توں 1956ء تک مختلف سدھن علاقہ جات جنہاں وچ آزاد کشمیر دے ضلع سدھنوتی ضلع پونچھ ضلع باغ تے ضلع کوٹلی دے جنوبی سدھن علاقہ جات دے باغیاں دے خلاف کيتا گیا
پی سی پاک سرچ آپریشن دا بنیادی مقصد[سودھو]
آپریشن دا بنیادی مقصد تشدد دہشتگردی تے بغاوت نوں کچل کر امن و امان قائم کرنا سی کیونجے آزاد کشمیر وچ مسلح بغاوت بانی آزاد کشمیر سردار محمد ابراہیم خان دی صدارت آزاد کشمیر توں مطعلی دے فورن بعد سدھنوتی پونچھ باغ تے کوٹلی جداں اہم چاراں ضلعے وچ سردار ابراھیم خان دے قبیلے دے لوکاں نے شروع کر رکھی سی جنہاں نے ضلغ سدھنوتی تے ضلع باغ وچ دو وکھ الگ باغی حکومتاں قائم کر رکھی سی اس دے نال ہی اوہ اپنے باغی جنگجو توں باقی آزاد کشمیر دے ہور علاقےآں اُتے حملہ آور ہو رہےسن جس دے باعث آزاد کشمیر حکومت کیتی اپیل اُتے وفاقی حکومت پاکستان نے بریگیڈر رضا خان دی سربراہی وچ پی سی پاک سرچ آپریشن شروع کيتا
سردار ابراھیم دے مذاکرات[سودھو]
آپریشن دے چالیس دن بعد سردار محمد ابرہیم خان مذاکرات دے لئی راضی ہو گئے جس دے بعد ضلع پونچھ دے سدوزئیاں نے سردار ابراھیم خان دی زیر کمان ہتھیار ڈال دتے ضلع پونچھ دے جنہاں سدوزئ سرداراں نے سردار ابراھیم خان دے اس فیصلے توں اختلاف کیہ اوہ ضلع پونچھ توں فرار ہو کے ضلع باغ تے سدھنوتی چلے گئے اس طرح ضلع پونچھ وچ امن و امان قائم ہو گیا
ضلع باغ تے ضلع سدھنوتی دا مذاکرات توں انکار[سودھو]
سردار ابراھیم خان دے مذاکرات دے بعد سدھنوتی تے باغ دے سدوزئ سرداراں نے مذاکرات توں انکار کر کے ضلع سدھنوتی وچ شیر دل خان گروپ تے ضلع باغ وچ سردار عبدالعزیز خان ملوٹی نے اپنی اپنی حکومتاں دا اعلان کر دیا
ضلع باغ دی باغی حکومت دے مذاکرات[سودھو]
ضلع باغ دی باغی حکومت دے بانی سردار عبدالعزیز خان دو سال لڑنے دے بعد سیکڑاں انسانی جاناں ضائع کرانے دے بعد انھاں نے 12اکتوبر 1952 حکومت پاکستان توں مذاکرات کر کے ہتھیار ڈال دتے مگر ضلع سدھنوتی دے پہاڑی علاقےآں دے سدوزئ سرداراں نے معاہدہ بارل 1956 تک نہ ہتھیار ڈالے نہ ہی کسی مذاکرات اُتے آمادہ ہوئے
معاہدہ بارل[سودھو]
1950ء دی دہائی دے آخری باغی رہنما غازی شیر دل خان بمعہ 2000 سدوزئی باغیاں دا حکومت پاکستان تے آزاد حکومت ریاست جماں کشمیر دے نال اس وقت دے صدر آزاد کشمیر سردار محمد عبدالقیوم خان تے وزیر امور کشمیر پاکستان مشتاق احمد گورمانی و ہور حکومتی اکابرین دے درمیان 20 ستمبر 1956 بمقام وادی بارل وچ ہويا جس دے بعد سدھنوتی دے باغیاں نے ہتھیار ڈال دتے معاہدہ بارل دی آرٹیکل اک ہور دو تے تین وچ ایہ تہہ پایا کہ
| 1 سدوزئی اپنی پرانی تمام رنجیشاں نوں جو جانے انجانے وچ ہوئی انھاں بھولا کر اپنے مادرے وطن دے وفادار تے مددگار رہے گے
| 2 حکومت پاکستان جنہاں دے گھراں اُتے بمباری ہوئی تے جو لوک مارے گئے اوہ چاہیدا سدھنوتی دے ہاں یا پونچھ باغ یا کوٹلی دے ان تمام دے ورثا نوں مالی معاونت فی گھر اٹھ ہزار روپے دتی جائے گی،
| 3 باغی سدوزئی فوجیاں دی پنشناں وی واپس بحال کیتیاں جان گیاں،
یہ معاہدہ صدر آزاد کشمیر سردار محمد عبدالقیوم خان دی ذاتی کوشش و محنتاں توں ممکن پایا وادی بارل دے سدوزئیاں تے صدر آزاد کشمیر سردار عبدالقیوم خان دے درمیان کافی کرابت و دوستانہ تعلقات جہاد کشمیر 1947 دے زمانے سےسن جس دا ذکر انھاں نے اپنی کتاب مقدمہ کشمیر وچ وی لکھیا اے حالانکہ حکومت پاکستان و آزاد کشمیر حکومت کیتی جانب توں پی سی پاک سرچ آپریشن اُتے کوئی کتاب لکھنے یا کسی اخبارات وچ کوئی مضمون یا کسی ٹی وی چینل پروگرام وچ متعلقہ عنوانات توں پروگرام کرنے اُتے سخت ترین پابندی عائد اے
سدوزئ باغیاں دی ہلاکتاں زخمی تے گرفتاریاں[سودھو]
| ہلاکتاں | زخمی | گرفتاریاں |
|---|---|---|
| 600 | 2000 | 5000 |
حوالے[سودھو]
https://en.m.wikipedia.org/wiki/1955_Poonch_uprising https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sher_Ahmed_Khan https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sardar_Ibrahim_Khan https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sudhan https://ur.m.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%DB%81%D8%AF%DB%81_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%84