چھے نکات دی تحریک
(چھ نکات دی تحریک توں مڑجوڑ)
چھے نکات دی تحریک جو پاکستانی ابلاغ وچ شیخ مجبیب دے چھ نکات توں معروف اے مشرقی پاکستان وچ اک بنگالی رہنما شیخ مجیب الرحمان دی سیاسی تحریک سی۔ ایہ چھے نکاتی ایجنڈے اُتے مشتمل مطالبات سن جیہناں دا مقصد بظاہر مشرقی پاکستان نوں مغربی پاکستان دی اجارہ داری توں بچاؤنا سی۔ ۱۹۶۶ وچ کئی بنگالی جماعتاں دا اتحاد ہويا تے ايسے نکات اُتے ہور خودمختاری منگی گئی۔ اس چھ نکات نوں بنگلہ دیش دی آذادی دی ابتدا قرار دتا جاندا اے۔
چھے نکات
[سودھو]مجیب دے مشہور زمانہ چھے نکات، جیہناں دی بنیاد اُتے اس نے الیکشن لڑیا سی۔
- ۱۔قرارداد لاہور دے مطابق آئین نوں حقیقی معنےآں وچ اک فیڈریشن دی ضمانت دیندے ہوئے بالغ رائے دہی دی بنیاد اُتے منتخب مقننہ دی بالا دستی تے پارلیمانی طرز حکومت اُتے مبنی ہونا چاہیدا اے۔
- ۲۔وفاقی حکومت صرف دو محکمے یعنی دفاع تے امور خارجہ اپنے پاس رکھے گی، جداں کہ ہور محکمے وفاق دی تشکیل کرنے والی وحدتاں وچ تقسیم کر دتے جاواں گے۔
- ۳۔
- (الف) ملک دے دونے بازوئاں وچ دو علاحدہ مگر باہمی طور اُتے تبدیل ہو جان والی کرنسی متعارف کرائی جائے۔ یا
- (ب) پورے ملک دے لئی اک ہی کرنسی رائج کيتی جائے، تاہم اس دے لئی موثر آئینی دفعات دی تشکیل ضروری اے توں کہ مشرقی پاکستان توں مغربی پاکستان نوں رقو مات دی ترسیل روکی جا سکے۔ مشرقی پاکستان دے لئی علاحدہ بینکنگ ریز روز قائم تے وکھ مالیاتی پالیسی اختیار کيتی جائے۔
- ۴۔محاصل تے ٹیکساں دی وصولی دے اختیار نوں وفاق دی وحدتاں دے پاس رکھیا جا ئے۔ مرکز دے کول ایسا کوئی اختیار نئيں ہونا چاہیدا، فیڈریشن وفاقی وحدتاں دے ٹیکساں وچ حصے دار ہوئے گی تا کہ اوہ اپنی ضروریات پور ی کر سکے۔ ایداں دے وفاقی فنڈز پورے ملک توں جمع ہوݨ والے ٹیکساں دے طے شدہ فیصد تناسب اُتے مشتمل ہوݨ گے۔
- ۵۔
- (الف) دونے بازوئاں وچ زرمبادلہ دی آمدنی دے لئی دو علیحدہ اکائونٹس ہوݨ چاہیدے نیں۔
- (ب) مشرقی پاکستان دی آمدنی کومشرقی پاکستان تے مغربی پاکستان دی آمدنی نوں مغربی پاکستان دے کنٹرول وچ ہونا چاہیدا اے۔
- (ج) مرکز دی زر مبادلہ دی ضروریات، دونے بازوئاں نوں مساوی طور اُتے یا کسی طے شدہ تناسب دے مطابق پوری کرنا ہوݨ گیاں۔
- (د)ملکی مصنوعات دی دونے بازوئاں دے درمیان وچ آزادانہ آوا جائی اُتے کوئی ڈیوٹی عائد نئيں کيتی جائے گی۔
- (ہ)آئین دی رو توں وفاقی وحدتاں نوں ایہ اختیارات حاصل ہوݨ گے کہ اوہ غیر ملکاں وچ تجارتی مشن دے قیام دے نال تجارتی معاہدے ہور تجارتی تعلقات قائم کرسکن۔
- ۶۔مشرقی پاکستان دے لئی ملیشیا یا ملٹری فورس دا قیام۔