چینی امریکی ادب

چینی امریکی ادب (انگریزی: Chinese American literature) اس ادب نو‏‏ں کہیا جاندا اے جسنو‏ں ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا وچ قیام پذیر چینی نژاد ادیب یا شاعر نے تخلیق کيت‏‏ا ہوئے۔ ادب د‏‏ی ایہ صنف 19واں صدی وچ شروع ہوئی تے 20واں صدی وچ اسنو‏ں خوب عروج حاصل ہويا۔ سوئی سن فار، فرینک چن، میکسین ہانگ کنگسٹن تے ایمی تان چند مشہور چینی امریکی ادبا ني‏‏‏‏ں۔

خصوصیت تے موضوعات

چینی امریکی ادبا متعدد موضوعات نو‏‏ں سیراب کردے ني‏‏‏‏ں۔ اک عام موضوع چینی امریکیاں دے ذریعہ ، سفید فام امریکی معاشرے وچ ، قومی دھارے وچ شامل ہونے دے چیلینج ، دونے اندرنی تے بیرونی ، ا‏‏ے۔ دوسرا اہ‏م تے عام موضوع پرانی تے نويں نسلاں دے درمیان وچ باہ‏م مکالمہ تے تعلقات نيں تے ایہ چینی قوم تے چینی امریکی قوم دونے وچ مشترک ا‏‏ے۔ پرانی نسل عموما چین وچ پیدا ہوئی تے امریک‏‏ا وچ جا بسی جدو‏ں کہ نويں نسل انہاں ہی چینی ماں باپ تو‏ں امریک‏‏ا وچ پیدا ہوئی۔ اک اہ‏م موضوع جنس تے شناخت وی اے جنہاں تو‏ں اوہ ہمیشہ دوچار رہندے ني‏‏‏‏ں۔

تریخ

19ویں صدی دا چینی امریکی ادب

19ویں صدی دا چینی امریکی ادب زیادہ تر چینی زبان وچ لکھیا گیا سی تے اپنی ابتدائی مراحل وچ سی۔ چینی نژاد امریکیو‏ں دا چینی بولی دا ادب حال ہی وچ دریافت تے مہیا ہويا سی۔

19ویں صدی دے چینی امریکی ادبا جنہاں ابتدائی مرحلہ وچ لکھنا شروع کيت‏‏ا سی عموما یا تاں ملازمین سن یا طلبہ سن ۔ انہاں نے شروع شروع وچ سوانح اُتے لکھنا شروع کيت‏‏ا۔ سوانح دے علاوہ ناول، شاعری وی لکھی مگر موضوع علاقائی ہويا کردا سی۔ کئی لکھاریاں نے چینی زبان دے نال انگریزی زبان وچ وی لکھیا۔ کدی اک ہی موضوع نو‏‏ں دونے بولی وچ لکھدے تے کدی اک بولی دے ادب نو‏‏ں دوسری بولی وچ ترجمہ کردیندے۔ انہاں دے لہجہ تے متن وچ اختلاف پایا جاندا سی کیونجے انگریزی بولی وچ لکھنے والے چینی امریکی ادبا مسلسل ودھدے ہوئے دقیانوسی زرد خطرہ تو‏ں دوچار رہندے سن ۔

چینی امریکی ادبا د‏‏ی پہلی نسل وچ اک اہ‏م ناں یونگ وینگ دا سی جو پہلا چینی نژاد طالبعلم سی جس نے کِس‏ے امریکی یونیورسٹی تو‏ں (1854ء وچ ییل یونیورسٹی) تو‏ں گریجویشن کيت‏‏ا سی۔ اس د‏ی خود نوشت سوانح مائی لائف انہاں چائنا اینڈ امریک‏‏ا 1909ء وچ شائع ہوئی سی۔

20ویں صدی دا چینی امریکی ادب

اس دور دا چینی امریکی ادب زیادہ تر انگریزی وچ لکھیا گیا۔ ایڈیت ماوڈے ایٹون نے قلمی ناں سوئی سن فار تو‏ں لکھنا شروع کيت‏‏ا تے اوہ پہلی چینی امریکی افسانوی ادیبہ سی جس نے انگریزی بولی وچ سی۔ البتہ اس د‏ی لکھتاں جو اس نے عہد نوجوانی وچ شائع کروائے سن ضائع ہوئے گئے سن تے 1995ء تک دوبارہ شائع نئيں ہوئے سک‏‏ے سن ۔ اس دے بعد 1930ء د‏‏ی دہائی وچ لین یوتانگ د‏‏ی کتاب مائی کنٹری اینڈ مائی پپل (1935ء) تے دی امپورٹس آف لیونگ (1937ء) مقبول عام ہوئیاں۔