نواب کرناٹک

کرناٹک دے نوابوں دا نشان

کرناٹک (آرکاٹ) دے نواباں نے جنوبی بھارت دے مشرقی حصے اُتے 1690ء توں 1801ء تک حکومت کیتی ۔ ابتدا وچ انہاں نے آرکاٹ، ویلور شہر نوں اپنا دار الحکومت بنایا سی ۔ انہاں دا عرصۂ اقتدار تامل ناڈو دی تاریخ وچ اک اہم دور اے، جس وچ مغلیہ سلطنت دا شیرازہ بکھردا چلیا گیا تے متحدہ ہندوستان وچ طوائف الملوکی دا دور دورہ سی ۔ اس پرآشوب دور وچ انگریز نت نئی پالیسیاں تے سازشاں نال ملک دے چپے چپے اُتے قابض ہو رہے سن تے تمام ملک ہمالیہ توں لے کے راس کماری تک قتل، غارتگری تے لوٹ مار دا جولان گاہ بنا ہویا سی ۔

جغرافیہ تے سرحداں

ماضی دا کرناٹِک موجودہ تامل ناڈو تے آندھرا پردیش دے پاس واقع سی ، شمال وچ دریائے کرشنا توں جنوب دے کولیدم دریا تک وسیع، تے مغرب وچ کڈپہ، سیلم تے ڈنڈیگل سن ، جو بعد وچ سلطنت خداداد میسور دا حصہ بنے۔

عام طور اُتے مشرقی گھاٹ تے ساحل کورامانڈل تے مغربی گھاٹ دے درمیان وچ جنوبی بھارت دے علاقے نوں کرناٹک دا ناں دتا جاندا سی ۔ کرناٹک، پالگھاٹ توں بیدر تے شمال وچ آندھرا پردیش دے ضلع گنٹور توں جنوب وچ راس کنیاکماری تک وی کسے حد تک کہیا جاندا رہیا اے۔

کرناٹک دے نواباں دی فہرست

1702 ء وچ مغلیہ سلطنت دے صوبہ کرناٹک دے صوابائی نواب نواب داؤد خان نے قلعہ سینٹ جارج، بھارت اُتے تن مہینےآں دے لئے قبضہ کرلیا۔ the governor of the fort Thomas Pitt was instructed by the ایسٹ انڈیا کمپنی to vie for peace.

Death of the Nawab انورالدین محمد خان فرانسیسیاں دے خلاف جنگ لڑدے ہوئے شہید ہوگئے، 1749۔ تصویر - پال فلپوٹیکس۔

Siege of Arcot was a major battle fought between Robert Clive and the combined forces of the مغلیہ سلطنت's Nawab of the Carnatic، Chanda Sahib، assisted by a small number of troops from the فرانسیسی ایسٹ انڈیا کمپنی۔

محمد علی خان والاجاہ – (1717–1795)

عمدۃ العمرا، کرناٹک دے نواب تے ٹیپو سلطان دے ساتھی ۔

کرناٹک یا کارناٹک نواب جنہاں آرکا ٹ نواب وی کہیا جاندا اے 1690ء توں 1801ء تک انہاں نے سلطنت کیتی ۔ ابتدائی دور وچ انہاں نے آرکاٹ ویلور نوں اپنا دارالحکومت بنائی۔ انہاں دا دور نہایت ہی اہم دور رہیا۔ جو مغلیہ سلطنت، مراٹھا سلطنت تے برطانوی راج وچ منتقل ہویا۔

کرناٹک یا کارناٹک

پرانی کرناٹک ریاست شہر چینائی توں لے کے شہر سیلم تے دنڈیگل تک تے شہر کڈپہ توں لے کے کنیاکماری تک پھیلی ہوئی سی ۔ تے مغرب دی جانب مغلیہ سلطنت دے حدود سن تو شمال دی جانب سلطنت خداداد میسور دے حدود سن ۔ انہاں دے حدود مراٹھا سلطنت نال وی ملدے سن ۔ اُس دور وچ کرناٹک ناں عام طور اُتے اس علاقے نوں دتا گیا سی ، مغربی گھاٹ توں لے کے کورامانڈل ساحل تک تے بیدر توں پالگھاٹ تک، تے آندھرا پردیش دے ضلع گنٹور توں لے کے جنوب وچ راس کنیاکماری تک دا وسیع علاقہ۔

تریخ

کرناٹک نواباں دی نسب خلیفہ دوم حضرت عمر بن خطاب نال جا ملتی اے۔ [۱] نوابی سلسلے دی شروعات پہلے نواب ذوالفقار علی خان توں شروع ہوندی اے جنہیں 1692ء وچ مغلیہ سلطان اورنگزیب عالمگیر نے مقرر کیتا سی ۔ کرناٹک نواب حکمرانی دے بانی ذوالفقار علی خان سن ۔ اس توں قبل ایہ حکمرانی مراٹھا سلطنت دے ماتحت سی جو راجارام چھترپتی دی حکمرانی وچ سی ۔ وجیانجے سلطنت شدید کمی دے نال ، کارناٹک دے نواب نے دریائے کرشنا دے جنوب وچ اک وسیع و عریض علاقے اُتے قابو پالیا۔ نواب سعادت اللہ خان اول (1710–1732) نے اپنا دربار گینگی تو‏ں آرکوٹ منتقل کردتا۔ اس دے جانشین دوست علی (1732–1740) نے فتح تے 1736 وچ مدورائی نو‏‏ں منسلک کيتا۔ 1740 وچ ، مراٹھا افواج آرکوٹ اُتے اتری۔ دمالیچری دے نواح وچ انہاں نے نواب ، دوست علی خان اُتے حملہ کيتا۔ اس دے بعد د‏‏ی جنگ وچ ، دوست علی ، اس دا اک بیٹا حسن علی تے متعدد ممتاز افراد اپنی جاناں تو‏ں ہتھ دھو بیٹھے۔ اس ابتدائی کامیابی نے جنوب وچ مراٹھیا دے وقار نو‏‏ں اک نال ودھایا۔ دمالچیری تو‏ں مراٹھا آرکوٹ د‏‏ی طرف روانہ ہوگئے ، جس نے بغیر کسی مزاحمت دے انہاں دے سامنے ہتھیار ڈال دئے۔ چندا صاحب تے انہاں دے بیٹے نو‏‏ں گرفتار کرکے ناگپور بھیج دتا گیا۔

محمد علی خان والاجاہ (1749–1795)، 1765ء وچ حاکم بنے۔

انگریزی تے فرانسیسیاں دے بڑھدے ہوئے اثرات تے انہاں د‏‏ی نوآبادیات‏ی جنگاں نے کارناٹک اُتے بہت وڈا اثر ڈالیا۔ والجہا نے فرانسیسیاں دے خلاف انگریزی د‏‏ی حمایت د‏‏ی تے سلطان حیدر علی ، اسنو‏ں بھاری قرض وچ ڈال دتا۔ اس دے نتیجے وچ اسنو‏ں اپنا بیشتر علاقہ ایسٹ انڈیا کمپنی دے حوالے کرنا پيا۔ تیرہويں نواب ، غلام محمد غوث خان (1825–1855) ، بغیر کسی مسئلے دے دم توڑ گیا ، تے انگریزاں نے نظریہ ختم ہونے نو‏‏ں لاگو کردے ہوئے ، کارناٹک نوابوم تو‏ں الحاق کرلیا۔ غوث خان دے چچا عظیم جاہ نو‏‏ں ملکہ وکٹوریہ] نے 1867 وچ آرکوٹ (امیرِ ارکوٹ) دا پہلا پرنس بنایا سی ، تے اسنو‏ں مستقل طور اُتے ٹیکس فری پنشن دتا گیا سی۔ اس استحقاق دا حکومت ہند د‏‏ی طرف تو‏ں اعزاز بدستور جاری ا‏‏ے۔ ایہ حیثیت دستور ہند دے ذریعہ محفوظ اے ، تے کنبہ اس دے استحقاق تے لقب نو‏‏ں برقرار رکھے ہوئے ا‏‏ے۔ ارکوٹ دے موجودہ شہزادہ ، عبد علی نے جولائ‏ی 1994 وچ ایہ لقب وراثت وچ ملیا سی۔

فہرست حکمران

کرناٹک یا آرکاڑ یا آرکاٹ دے صوبہ دار نواب

ناں		حکمرانی دی ابتداء	حکمرانی دا اختتام
1	ذوالفقار نصرت جنگ	1692	1703
2	داؤد خان پنی	1703	1710
3	سعادت اللہ خان اول	1710	1732
4	دوست علی خان	1732	1740
5	صفدر علی خان	1740	1742
6	سعادت اللہ خان دوم	1742	1744
7	انورالدین خان	1744	3 اگست 1749

کرناٹک دے نیم آزاد نواب

Name		حکمرانی دی ابتداء	حکمرانی دا خاتمہ
1	انورالدین خان	1744	3 اگست 1749

یورپی اثر رسوخ وچ کرناٹک نواب

ناں		حکمرانی دی ابتدا	حکمرانی دا اختتام
1	چندا صاحب	1749	1752
1	محمد علی خان والاجاہ	3 اگست 1749	16 اکتوبر 1795
3	عمدۃ العمراء	1795	1801
4	عظیم الدولہ	1801	1819
4	اعظم جاہ	1819	1825
4	غلام محمد غوث خان	1825	1855

• Silver Shaded Rows signify the فرانسیسی ایسٹ انڈیا کمپنی۔
• Yellow Shaded Rows signify the ایسٹ انڈیا کمپنی۔

آرکاٹ دے نواب

Lineage
امیر	دور حکومت
عظیم جاہ	1867–1874
سر ظہیرالدولہ بہادر	1874–1879
انضمام الملک معزل الدول بہادر	1879–1889
سر محمد منور خان بہادر	1889–1903
سر غلام محمد علی خان بہادر	1903–1952
غلام محی الدین خان بہادر	1952–1969
غلام محمد عبدالقادر	1969–1993
محمد عبدالعلی	1993- توں اب تک

ہور ویکھو

• کرناٹک دیاں جنگاں
• امیر محل
• نظام حیدر آباد
• مچھلی پٹنم دے نواب
• بناگاناپلی دے نواب
• تامل ناڈو دی تریخ
• سنی مسلم سلطاناں دی لسٹ

حوالے

• Indian Princely States
• The House of Arcot Archived 2004-02-18 at the وے بیک مشین