کرن پریاگ
| پنج پریاگ |
|---|
 دیوَ پریاگ |
  ردر پریاگ • کرن پریاگ |
  نندپریاگ • وشنو پریاگ |
الکنندا دریا اتے پنڈر دریا دے سنگم اتے بسیا کرنپریاگ مذہبی پنج پریاگاں وچ تیجا اے جو مولروپ ولوں اک اہم تیرتھ ہویا کردا سی ۔ بدریناتھ مندر جاندے ہوئے سادھواں، منیاں ، رشیاں اتے پیدل تیرتھیاتریاں نوں اس شہر ولوں گزرنا پیندا سی ۔ ایہہ اک اننتیشیل بازار وی سی اتے دیس دے ہور حصےآں ولوں آکے لوک اتھے بس گئے کیونکہ اتھے وپار دے موقعے مہیا سن ۔ اس سرگرمیاں اتے سال 1803 دی بریہی ہڑ دے کارن روک لگ گئی کیونکہ شہر پرواہ وچ وگ گیا ۔ اس ویلے پرانے عما دیوی مندر دا وی نقصان ہویا ۔ پھر سامانئتا بحال ہوئی ، شہر دا پنراساری ہویا اتے سفر اتے وپاری سرگرمیاں دباراں شروع ہو گئی ۔ سال 1803 وچ گورکھیاں نے گڑوال اتے حملہ کیتا ۔ کرنپریاگ وی عامَ شیش گڑوال دی طرحاں ہی کتیوری خاندان ولوں شاست رہا جسدی راجگڑھ جوشیمٹھ دے کول سی ۔ بعد وچ کتیوری خاندان دے لوک آپ کماؤں چلے گئے جتھے اوہ کجھ خاندان ولوں ہار ہو گئے ۔
کتیوریاں دے ہٹن ولوں کئی طاقتاں دا ادئے ہویا جنہاں وچ سبتوں زیادہ طاقتور پنوار ہوئے ۔ اس خاندان دی نیہہ کنک پال نے چاندپور گڑی ، کرنپریاگ ولوں 14 کلومیٹر دور ، وچ پائی جسدے 37ویں ونشج اجے پال نے اپنی راجگڑھ شیرینگر وچ بسائی ۔ کنک پال ولوں قائم ونش پال خاندان کہلایا جو نام 16ویاں صدی دے دوران شاہ وچ تبدیل ہو گیا اتے سال 1803 تک گڑوال اتے حکمرانی کردا رہا ۔
گورکھیاں دا رابطہ سال 1814 وچ انگریزاں دے نال ہویا کیونکہ اوہناں دی سیماواں اک - دوجے ولوں ملدی سی ۔ سیما دیاں کٹھنائیاں دے کارن انگریزاں نے اپریل 1815 وچ گڑوال اتے حملہ کیتا اتے گورکھیاں نوں گڑوال ولوں کھدیڑکر اسنوں بریٹیش ضلعے دی طرحاں ملیا لیا اتے اسنوں دو بھجیا– مشرقی گڑوال اتے پچھم والا گڑوال– وچ ونڈ دتا ۔ مشرقی گڑوال نوں انگریزاں نے اپنے ہی کول رکھکے اسنوں بریٹیش گڑوال نامت کیتا ۔ سال 1947 وچ بھارت دی آزادی تک کرنپریاگ وی بریٹیش گڑوال دا ہی اک حصہ سی ۔
بریٹیش دور وچ کرنپریاگ نوں ریل سٹیشن بناؤن دا اک تجویز سی ، اتے جلدی ہی بھارت نوں آزادی مل گئی اتے تجویز بھلا دتا گیا ۔ سال 1960 دے دہاکےدے بعد ہی کرنپریاگ ترقی یافتہ ہون لگا جدوں اتراکھنڈ دے اس حصہ وچ پکی سڑکاں بنی ۔ حالانکہ اس ویلے وی ایہہ اک تحصیل سی ۔ اسدے پہلاں گڑ اتے لون ورگی ضروری وستاں لئی وی کرنپراگ دے لوکاں نوں کوٹدوار تک پیدل جانا ہندا سی ۔ سال 1960 وچ جدوں چمولی ضلع بنا تدّ کرنپریاگ اترپردیش وچ اسدا اک حصہ رہا اتے بعد وچ اتراکھنڈ دا ایہہ حصہ بنا جدوں سال 2000 وچ اسدا قیام ہوئیا ۔