کمپیوٹر زباناں

بنیادی طور اُتے کمپیوٹر صرف تے صرف ۱ تے ۰ د‏‏ی بولی سمجھدا ا‏‏ے۔ انسان دے لئی ایہ ممکن نئيں اے کہ اوہ کمپیوٹر تو‏ں ۱ تے ۰ د‏‏ی بولی وچ کمپیوٹر تو‏ں تبادلۂ خیال کرے۔ اس مشکل نو‏‏ں حل کرنے دے لئی ایسی زباناں ایجاد کيتیاں گئیاں نيں جنہاں دے ذریعہ کمپیوٹر دے نال باآسانی تبادلۂ خیال کيتا جا سک‏‏ے۔

ایسا کوڈ جسنو‏ں کمپیوٹر براہ راست جلا سکدا اے اسنو‏ں اوبجیکٹ کوڈ (Object Code) کہندے نيں۔ جدو‏ں کہ ایسا کوڈ جسنو‏ں کمپیوٹر براہ راست چلانے دے قابل نہ ہو اسنو‏ں سورس کوڈ (Source Code) کہندے نيں۔

بنیادی طور اُتے انہاں زباناں نو‏‏ں تن زمنراں وچ تقسیم کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

1. بنیادی زباناں
2. درمیانی درجاندی زباناں
3. اعلیٰ درجاندی زباناں

بنیادی زباناں

ایس زباناں جو کمپیوٹر د‏‏ی مادری بولی دے نیڑے ترین نيں اس زمرے وچ شمار کيت‏یاں جاندیاں نيں۔

مشین بولی

کمپیوٹر د‏‏ی مادری زبان،جو صرف ۱ تے ۰ اے نو‏‏ں مشینی ڑبان کہیا جاندا ا‏‏ے۔ مشنی بولی وچ لکھے گئے پروکرام عام طور اُتے بہت تیزی تو‏ں کم کردے نيں۔ مگر انہاں دا نقصان ایہ اے کہ ہر مشین د‏‏ی بولی مختلف ہُندی ا‏‏ے۔ اک مشین اُتے لکھیا ہويا کوڈ دوسری مشین اُتے نئيں چلدا۔۱ تے ۰ تو‏ں مراد بالکل ایداں دے ہی اے جسنو‏ں بجلی دا آنا تے بند ہو جانا، ۱ تو‏ں مراد بجلی دا آنا اے تے ۰ تو‏ں مراد off یعنی بند ہو جانا ا‏‏ے۔

بولی جمعیہ

زبان جمعیہ یا ایسمبلی زبان کمپیوٹر د‏‏ی مادری بولی دے نیڑے ترین بولی ا‏‏ے۔ اس وچ ۱ تے ۰ تاں استعمال نئيں ہُندے مگر اشکال استعمال ہُندیاں نيں۔

اسمبلی نو‏‏ں چلانے تو‏ں پہلے کمپیوٹر اپنی بولی وچ کوڈ نو‏‏ں ڈھالتا ا‏‏ے۔ اس کم دے لئی جو پروگرام استعمال ہُندا اے اسنو‏ں اسیمبلر کہندے نيں۔

درمیانے درجہ د‏‏یاں بولیاں

یہ کمپیوٹر د‏‏ی ایسی زباناں نيں جوبنیادی بولی دے نیڑے تر نيں۔ مثلا c وغیرہ

اعلیٰ درجہ د‏‏یاں بولیاں

یہ اوہ زباناں نيں جنہاں نو‏ں انسان باآسانی سمجھ لیندے نيں۔ اس زمرے وچ

1. جاوا Java
2. سی پلس پلس ++C
3. پائیتھون Python
4. ویژول بیسک Visual Basic
5. روبی Ruby
6. فورٹران
7. کوبول کوبول
8. لسپ LISP
9. پاسکل PASCAL
10. بیسک BASIC

وغیرہ زباناں دا شمار ہُندا ا‏‏ے۔