کوچین وچ یہود
 | |
| گنجان آبادی والے علاقے | |
|---|---|
| اسرائیل | 7,000–8,000 (اندازا)[۱] |
| بھارت | 100+[۲] |
| زباناں | |
| روایتی ملیالم یہودی زبان، بوہتے عبرانی زبان اسرائیل وچ | |
| مذہب | |
| یہودیت | |
| متعلقہ نسلی گروہ | |
| پردیسی یہود بھارت وچ سفاردی یہود بنی اسرائیل بغدادی یہود مار توما مسیحی ملیالی | |
کوچین وچ یہود جاں مالاباری یہود بھارت وچ یہودیت دا سب توں قدیم گروہ اے۔ شاید انہاں دی اصل سلیمان دے دور حکومت نال ملتی اے۔ [۳][۴] کوچین وچ یہود جنوبی ہند دی کوچین بادشاہت وچ آباد ہوئے تقریباً 12واں صدی وچ آباد ہوئے۔ ایہ علاقہ ہن صوبہ کیرلا دا حصہ اے۔ [۵][۶][۷] یہودی سیاح نيامين تطيلي نے کولم دا تذکرہ کر دے ہوئے لکھیا اے کہ دے “اوتھے دے جزیریاں تے شہراں وچ ہزاراں اسرائیلی آباد نیں ۔ اوتھے دے باشندے کالے نیں تے یہودی وی نیں تے ثانی الذکر زیادہ چنگے نیں ۔ اوہ شریعت موسوی دے پیغمبراں نوں جانتے نیں ۔ کچھ حد تک تلمود تے ہلاخاہ توں وی آشنا نیں “[۸] بعد وچ انہاں لوکاں نوں مالاباری یہود دے ناں توں جانیا گیا۔ انہاں نے 12واں تے 13واں صدی وچ کیرالا وچ عبادت گاہاں تعمیر کیتیاں۔ [۹][۱۰] اوہ ملیالم زبان دا اک لہجہ ملیالم یہودی زبان بولدے نیں ۔
سنہ 1492ء وچ جزیرہ نما آئبیریا توں نکالے جانے دے بعد چند سفاردی یہودی سولہویں صدی وچ کوچین ول آگئے۔ انہاں نوں پردیسی یہود کہیا گیا ۔ یورپی یہود نے یورپ نال تجارتی تعلقات برقرار رکھے تے انہاں دی لسانی صلاحیتاں کارآمد سن۔ حالانکہ سفاردی یہودی ہسپانوی جاں -یہودی ہسپانوی بولدے سن مگر ہندوستان وچ انہاں نے ملاباری یہود توں یہودی-ملیالم زبان سیکھ لئی۔ [۱۱] انیہواں صدی وچ عربی نزاد یہود نے وی جنوبی ہند دا رخ کیتا تے پردیسی یہود وچ شامل ہو گئے۔ انہاں نوں بغدادی یہود کہیا جاندا اے۔ [حوالہ درکار]
1947ء وچ بھارت نوں آزادی ملنے دے بعد اسرائیل وی اک ریاست دی حیثیت نال وقوع پزیر ہویا تے بوہتے یہود نے عالیہ اُتے عمل کر دے ہوئے 1950ء دی دہائی وچ کیرالا توں اسرائیل ہجرت کرگئے۔ اس دے برعکس زیادہ تر سفاردی یہود آسٹریلیا جاں دولت مشترکہ دیساں وچوں کسے ملک ول چلے گئے۔ اسی طرح جس طرح کوچی وچ انگریز-ہندی آباد ہو گئے سن۔ [۱۲]
حوالے
[سودھو]- ↑ "Jews from Cochin Bring Their Unique Indian Cuisine to Israeli Diners"، Tablet Magazine، by Dana Kessler, 23 اکتوبر 2013
- ↑ Census of India 2001
- ↑ The Jews of India: A Story of Three Communities by Orpa Slapak. The Israel Museum, Jerusalem. 2003. p. 27. سانچہ:آئی ایس بی این۔
- ↑ Weil, Shalva. "Jews in India." in M. Avrum Erlich (ed.) Encyclopaedia of the Jewish Diaspora، Santa Barbara, USA: ABC CLIO. 2008, 3: 1204–1212.
- ↑ Weil, Shalva. India's Jewish Heritage: Ritual, Art and Life-Cycle, Mumbai: Marg Publications, 2009. [first published in 2002; 3rd edn] Katz 2000; Koder 1973; Menachery 1998
- ↑ Weil, Shalva. "Cochin Jews"، in Carol R. Ember, Melvin Ember and Ian Skoggard (eds) Encyclopedia of World Cultures Supplement، New York: Macmillan Reference USA, 2002. pp. 78-80.
- ↑ Weil, Shalva. "Cochin Jews" in Judith Baskin (ed.) Cambridge Dictionary of Judaism and Jewish Culture، New York: Cambridge University Press, 2011. pp. 107.
- ↑ The Itinerary of Benjamin of Tudela (ed. Marcus Nathan Adler)، Oxford University Press, London 1907, p. 65
- ↑ Weil, Shalva. From Cochin to Israel۔ Jerusalem: Kumu Berina, 1984. (Hebrew)
- ↑ Weil, Shalva. "Kerala to restore 400-year-old Indian synagogue"، The Jerusalem Post۔ 2009.
- ↑ Katz 2000; Koder 1973; Thomas Puthiakunnel 1973.
- ↑ Weil, Shalva. From Cochin to Israel، Jerusalem: Kumu Berina, 1984. (Hebrew)