کھڈیکولون
| ڈڈی کوالوان | |
| ضلع | ضلع رتناگری |
| ریاست | مہاراشٹر |
| آبادی | 344 2011 |
| ٹیلیفون کوڈ | 02354 |
| ڈاک کامخصوص نمبر | 415801 |
| گڈی دا کوڈ | MH-08 |
| منتخب چیف | n / A </nowiki> ( گھولم ) |
کھڈیکولون
تریخ
[سودھو]کھڈکولون بھارتی ریاست مہاراشٹرا دے ضلع رتناگری دے سنگم گیشور تالہ دا اک پنڈ اے۔ اس پنڈ وچ غولم ، کھڈے ، شیوگان ، سورورے ، چاون ، شیتاپ ، مہادے ، پربٹ ، بھواڈ ، تھومبری ، آگرہ ، ہیومین جداں قبیلے نيں۔ چار پنج دیہاتاں وچ وڈیاں وی موجود نيں جداں لوئر گولم ، بالائی غلام ، کھڈوڑی۔ اس پنڈ وچ 95 دے نیڑے غلام تے کھڈے گااں نيں مکانات پنڈ وچ زیادہ تر کنبی برادری دی آبادی زیادہ اے۔ پنڈ وچ بدھ مذہب دی اک وکھ وادی وی اے۔ اس پنڈ وچ مختلف رسوم و روایات دے نال نال خاندانی دیوتاواں ، تہواراں تے مختلف ہور رسومات نيں۔ زیادہ تر شادیاں پینڈو علاقےآں وچ کيتیاں جاندیاں نيں۔ تاں پنڈ وچ رشتاں دا غار زیادہ اے۔ بارش شدہ دھان ، مچھلی دے کیکڑاں دے نال نال آم ، سونف ، کاروند آشا تے مختلف پھلیاں پنڈ وچ وسیع پیمانے اُتے دستیاب نيں۔ میرے پنڈ وچ اک شاندار چاندوالی جنگل اے جو تن ضلعے نوں جوڑدا اے - رتناگری-کولہا پور-کراد۔ تے ایہ چانڈیولی ارنیاچی کالاکدرہ توں شروع ہُندی اے۔ دیہاندی جنگلی آم نوں ہتھ نئيں لگاندے۔ ہولیکوٹسو۔ شمگہ ، دھولیکوتسو رنگپنچمی ، دسہرہ ، ٹپریہ ، گوری-گنپتی ، گرام دیوات اتسو وڈے پیمانے اُتے منایا گیا گونیا گووندا ، اتحاد دے نال۔ حیرت دی گل ایہ اے کہ جدوں پیلکین رقص کررہی سی تاں دونے پالکیوں وچ دیویاں نے اک دوسرے دی او ٹی بھر دی۔ پنڈ وچ قابل آدمی سن ۔ پنڈ کھڈیکولوان 1972 توں پہلے اک مثالی پنڈ دے طور اُتے جانیا جاندا سی تے اس پنڈ دی ماضی دی شان تالہ وچ سی۔ لیکن 1972 دے بعد ، اس پنڈ توں انسانیت تے اس نال تعلق رکھنے والی حالت زار سنگین ہوگئ۔ اوہی شخص اک دوسرے دا تلخ دشمن بن گیا ، تے اج تک ضلع وچ اس وقت دی مشہور چٹان دی کھدائی تے بدنام ہوگئی اے۔ جو لوک خدا اُتے یقین رکھدے سن اوہ "بھگتگیری - توہم پرستی" دی خوراک اُتے گامزن سن ۔ اج ، ہل چلاندی بولے پنڈ ابول بن گیا۔ پوتے پے گئے۔ انسانیت دا ناں ہور نئيں رہیا۔ پنڈ وچ خود غرضی دا رجحان ودھ گیا اے ، جس دا نتیجہ اج ترقیاتی کماں وچ دیکھنے نوں ملدا اے۔
جغرافیائی معلومات
[سودھو]ساہیدری دے دامن وچ واقع کھڈکولون پنڈ اک پنڈ اے جس دی آبادی 1970 توں پہلے 2000 دی اے۔ پنڈ دا سب توں قدیم دیہاندی دیوتا مندر 2013 توں پہلے دا اے۔ پنڈ توں متصل بمنولی ، اوجارے ، نینا ، نیوی دی وڈی حدود نيں۔ شہر دے شمال وچ شیوا پنڈ نے اس مشہور ہیکل اُتے منزل دے حیران کن افراد نوں مار ڈالیا۔ لہذا اوتھے جانے دے لئی ، سیاح کھڈکولان نوں گائاں دے راستے نیڑے ترین راستہ دے طور اُتے منتخب کردے نيں۔ ساہیادری دے بالکل دامن وچ واقع ایہ پنڈ ممبئی توں 35 کلومیٹر تے کولہا پور توں 190 کلومیٹر دور اے۔ کونکون ریلوے دے ذریعہ اس پنڈ تک پہنچنے دے لئی سنگمنیشور توں جانا پڑدا اے تے سنگامیشور توں ، دیوارکھ ایس ٹی توں سکرپا آندا اے تے فیر سخرپا توں ، ایس ٹی دے ذریعہ اک نوں کھڈکلوان آنا پڑدا اے۔ کولہا پور توں آکے ، کوئکان جانے والی تمام STs کالکدرہ وچ رک گئياں۔ 1985 توں پہلے پنڈ دے لوک پنڈ تک پہنچنے دے لئی اک گھنٹہ چلدے سن ۔ اس پنڈ دا مرکزی بازار سخرپا اے تے ایس ٹی دے ذریعہ ایہ پنڈ توں اک گھنٹہ دی دوری اُتے اے۔ چونکہ سرکاری دفتر وی دیورکھ اُتے اے ، اس لئی دیہاتیاں نوں سرکاری کم دے لئی پنڈ توں دو گھینٹے سفر کرنا پڑدا اے۔ پنڈ وچ اک گرام پنچایت ، اک پرائمری اسکول ، پنڈ دے دیوتا مندر ، اٹل دیوتا ، ٹھگل سان تے پنڈ دے داخلی راستے اُتے اٹل دیوی دا اک چھوٹا جہا مندر اے۔ ایہ پنڈ پہاڑاں توں گھرا ہويا اے تے بوہت سارے پہاڑاں دے وسط وچ اک وادی وچ واقع اے۔ اس توں پہلے نویرلیا دا خوفناک جنگل اِنّا گھنے جنگلات وچ نئيں رہیا جِنّا جنگل دی کٹائی دے سبب ہويا کردا سی۔
1970 توں پہلے دا پنڈ
[سودھو]
گردماوات تے مہاپورش دی معلومات
[سودھو]مکدر دیویڈ ، کاسارکولوانم توں لگ بھگ 400 سال پہلے پنڈ دا سفر کردے ہوئے ، اصلی آدمی اپنے گٹھے دے نال آرام کرنے دے لئی پنڈ دے گیٹ اُتے روکیا تے اس دے نال بنڈل توں سرحد اُتے اک ساتویک دیوتا نما پتھر رکھیا۔ اس دا ناں (تھونگل دیوتا) سی۔ کچھ دیر بعد ، اس نے اوتھے توں چند قدم اگے چلنا شروع کيتا تے فیر اوہ کسی تے جگہ اُتے رک گیا تے ایہ سوچنا شروع کر دتا کہ اوہ (اٹل دیوتا) اس دے گٹھلے وچ دوسرا ستتوی دیوتا نما پتھر سی۔ اس دے علاوہ ، کچھ دیر رکنے تے نویلا دی طرف چلنے دے بعد ، اس نے دریا دے کنارے پانی دا اک کنواں دیکھیا۔ کچھ دیر آرام کرنے دے لئی اوتھے رک گیا۔ اوتھے اس نے اپنے گودام وچ سارے پتھر تے پہاڑی جداں دیوتاواں نوں اک جگہ اُتے آرام کيتا ( سرینگیشور ، دھنن ، اٹلی ، سلوبہ سومبہ ، تالقونبہ ، اٹرل ) تے کچھ پہاڑی نما دیوتاواں نوں عظیم آدمی نے دریا دے کنارے رکھیا سی جدوں کہ وڈے آدمی کچھ دیر اوتھے مقیم رہے۔ اک دن دیوتاواں نے اک خواب وچ نمودار ہوئے تے اک خواب وچ اشارہ کيتا کہ اسيں اس سرزمین اُتے مستقل انتظام تے عبادت کرن گے۔ رات دے وژن دے مطابق ، وڈے آدمی ايسے جگہ اُتے جتھے دیوتا جداں پتھر رکھے جاندے سن ، اک نشست بنا کے باقاعدگی توں دیوتاواں دی پوجا کردے سن ۔ مسٹر شیو شنکر تے ماندا بھاوانی وی سن ۔ گنگیشور کہلاندا سی ۔ عظیم آدمیاں نے قبیلہ نوں انہاں دیوتاواں توں بچانے دا وعدہ وی کيتا۔ عظیم قبیلےآں دے ذریعہ قائم دوسرے دیوتاواں دے ذریعہ وی ايسے قبیلے دے تحفظ دی ضمانت دتی گئی سی۔ ہور اجتماعی طور اُتے دیوتاواں دی پوجا کرنے دے نال نال تمام دیہاتیاں وچ خوشی ، خوشحالی ، کامیابی ، اچھی صحت ، دولت ، اولاد ، تے انسانی زندگی لیانا اے۔
سویمبھو شیو
[سودھو]"سویمبھو شیو پنڈی" دی ابتدا 17 ويں صدی توں پہلے ستھو دے طور اُتے قائم ہونے والی جگہ توں ہوئی ، یعنی مہاپورشا دے دور دے دوران۔ ايسے نسل دے عقلمند آدمی ، جو اپنے خدا اُتے یقین رکھدے نيں ، ایہی کہندے نيں۔ لہذا ، "مسٹر گنگیشور مندر دی پوجا دی روایت شروع ہوئی۔ لیکن حالیہ تنازعہ دی وجہ توں ، انہاں دیوتاواں دی پوجا نئيں کيتی جارہی اے جداں کہ انہاں نوں ہونا چاہیدا۔ مسٹر گنگیشور پنڈ دے لئی اک بیدار مزار اے۔ اس دا احساس اس وقت بہت ساں نوں ہويا سی۔ اس طرح دے معلومات اس زمانے دے ماہرین توں آئیاں ۔ کیونجے مشہور شری مارلیشور نیڑے نیڑے دے پنڈ مککم مرال وچ اک مشہور شیو مندر اے۔ اس تصدیق اُتے غور کيتا گیا اے۔
پہلا عظیم آدمی
[سودھو]پنڈ دی سرزمین اُتے قدم رکھنے والے پہلے عظیم آدمی دا غلام سی (آخری ناں " گھولم " دی ہور تصدیق نئيں ہوئی اے۔ جداں کہ ماضی وچ رواج اے۔ گھولم ناں قدیم ناں تے تریخ وچ نئيں ملدا اے کیونجے اکثر ایہ لفظ غلط غلط استعمال کيتا جاندا اے۔ وچ ہن وی نئيں جاندا کہ ہماریا آباواجداد کون اے تے کیہڑا قبیلہ ، قبیلہ ، قبیلہ اے۔ کیونجے ایہ شیوا توں پہلے دی تریخ وچ درج نئيں اے۔ معلومات دے ل. . " آخری ناں دی گل کيتی تصدیق "ہندوستان دے باہر ، افغانستان ، ترکستان ، قازقستان ، ایران عراق وچ ایداں دے لوک موجود نيں جنہاں دا صحیح نام" گھولم "اے۔ تے ايسے طرح آخری ناں مل گیا اے۔ تاں ایہ سچ اے کہ سچ دی تصدیق وچ کچھ وقت لگے گا۔ کیونجے مغلاں ، یونانیاں تے فرنگی جداں بوہت سارے لوکاں نے ہزاراں سالاں توں ساڈے ملک اُتے حملہ کيتا تے حکومت کيتی۔ اس وقت ، کچھ شہریاں نے سلامتی دی زندگی گزارنے دے لئی اپنے مذہب تے ذات نوں تبدیل کيتا ، اس تریخ وچ تے وی ریکارڈ موجود نيں۔ لیکن آخری ناں "غلام" دی بدعنوانی وی اس وقت دی بول چال تقریر وچ مل سکدی اے۔ ایہ ڈھولم ، والام ، گولال ہوسکدا اے۔ اُتے ، آخری ناں "گھولم" دا ذکر صرف ہندوستان وچ "خادکولون" دے علاقے وچ ہُندا اے۔ کیونجے دوسرے کنیتاں دی تریخ ساڈے ریاستی ملک وچ پائی جاسکدی اے۔ لیکن "غلام" نئيں ملا۔ زیادہ جاننے والے افراد نوں اس اُتے تحقیق کرنی چاہیدا تے معلومات نوں تازہ کاری کرنا چاہیدا کیونجے ایہ نويں نسل دے لئی دستیاب اے۔
قبیلہ
[سودھو]کچھ دن دے بعد ، عظیم مرداں نے سانوں پنڈ وچ رہنے دے لئی جگہ دتی۔ (شخصی طور اُتے شخصی طور اُتے استعمال کيتا جاندا سی ، اسنوں گھر بنانا چاہیدا) اس جگہ وچ رہ رہیا سی جتھے ہیرو ، اوہ اس آدمی توں پہلے ہی پاہونا رہ رہیا سی ، اس دا آخری ناں " کھڈے " سی ۔ (کھڈے۔ - ایہ آخری ناں ریاست دے مختلف حصےآں وچ تریخ وچ ظاہر ہُندا اے ، کچھ جگہاں اُتے کھڈائ ، کھڈے ، کھڈے ، کھڈائیاں درج نيں۔ . . باقی قبیلہ 17 ويں صدی وچ یا اس صدی دے آخر وچ قائم کيتا گیا ہوئے گا۔
روزی
[سودھو]پنڈ وچ اگائی جانے والی اہم فصلاں وچ دھان (اگائے ہوئے چاول) ، ناچانی ، اورد ، کولید ، مختلف موسمی سبزیاں سن۔ سوباندی دے پاس مختلف قدرتی وسائل سن جداں آم ، ٹڈی ، کاجو ، کاروانڈ جداں پھلیاں۔ ہور بارش دے موسم وچ ، ندی وچ مچھلی ، پنڈ پردھ دے پنڈ دے لوکاں نے کیکڑاں دے بغیر کھِچیا سی۔ (شکار - جنگلی سؤر ، خرگوش ، بھیکر ، سمبر ، وغیرہ)
پالتو جانور
[سودھو]پنڈ وچ بیل ، گائے ، بھینس ، بکری دا استعمال زیادہ سی۔ انہاں جانوراں نوں ہل چلانے ، کھالنے یا دُدھ دینے دے لئی استعمال کيتا جاندا سی۔ گائاں وچ جانوراں دے لئی ، فارم بنائے جارہے سن ۔ جانوراں دے گوبر نوں زمین ، صحن ، دیواراں نوں منتقل کرنے دے لئی استعمال کيتا جاندا سی۔ بکرا - چکن صرف تجارت یا خود دے ل. استعمال ہُندی سی۔ اس وقت ، کچھ لوکاں نے اپنی بکریاں بیچ داں تے اپنا مکان تے قلعہ تعمیر کيتا۔ اس وقت بکری تے گائے دا دُدھ وافر ہونے لگیا سی۔ انہاں جانوراں نے پنڈ نوں اک انوکھا دلکشی عطا کيتا۔ جانوراں تے انساناں دے وچکار تعلقات لازم و ملزوم نيں۔ ہل وچ بندھے ہوئے بیل نويں مرداں دی طرح ہُندے سن ۔ ایہ جانور اپنے مالک نوں اچھی طرح جاندے سن ۔ زیادہ تر کاشتکاری جانور پالنے اُتے کيتی گئی سی۔ اس دے علاوہ لوک بکرے تے مرغی بیچ کر اپنے مسائل حل کر رہے سن ۔
روايتی کھیتی باڑی
[سودھو]سن 1600 توں پہلے ، مہاپورش اپنے گھر دے نیڑے زمین کاشت کردے سن تے اس وچ دھان دی کاشت کردے سن تے اپنی معاش دے مطابق اوہ دھان ، ناچانی ، ارود تے کلیت دی کاشت کردے سن ۔ ماضی وچ ، ایہ ساری زمین پڑ چکی سی۔ کیونجے اس وقت زمین دی رجسٹریشن نئيں سی۔ در حقیقت اس سرزمین اُتے بہت سارے حملے ہوئے سن ۔ زرعی اراضی مغلاں ، شیو شاہیاں تے انگریزاں دے دور وچ رجسٹرڈ سی ، اس وقت دیاں ریاستاں نے صوبے تشکیل دتے سن ۔ اس صوبے وچ زمین ریاست دا سرکاری ریکارڈ ہويا کردی سی۔ اس وقت دیشمکھ تے کھوت دے پاس زیادہ زمین سی تے انہاں دے کچھ قبیلے اپنی زمین کاشت کررہے سن تے ایہ زمین کھوٹ نوں دے رہے سن ۔ قبیلے دے مطابق گندم دے دیشمکھ یا وتنندر نے کچھ دھان دی زمین ، قابل کاشت اراضی تے خالی زمیناں دی منصوبہ بندی کيتی سی تے اس دی گنتی دی سی۔ اس وقت دے 10-12 قبیلےآں اُتے غور کردے ہوئے ، فرنگی قوانین دے مطابق ، اوہ اس زمین اُتے رجسٹرڈ سن تے سب نوں دھان دے اک ہی کھیت تے ذبح کرنے دے قابل کاشت زمین دتی گئی سی۔ اس طرح ، اس وقت پنڈ دے قبیلے نے اپنے روايتی بارش دے موسم وچ دھان دی کاشت شروع کردتی۔ سرکاری زمینی ٹیکس "انا" (اس وقت دی کرنسی) وچ سی۔ پنڈ دا ہر فرد اک دوسرے دے نال مل کے کھیتی باڑی کر رہیا سی۔ دھان دی کاشت دا دارومدار صرف بارش اُتے اے۔ "گیلے خشک" خشک سالی بارش اُتے انحصار کردے سن ۔
کپڑے
[سودھو]پنڈ وچ بوہت گھٹ نويں کپڑے خریدے جارہے سن ۔ اس شخص نے اصل وچ اک توں ڈیڑھ میٹر کپڑا دی نیپی پہنی ہوئی سی تے باقی کپڑا اس دی کمر دے گرد لپیٹا ہويا سی تے مرداں دے پہنے ہوئے واحد کپڑے کھلے ہوئے سن جدوں کہ عورت 4 توں 5 میٹر کپڑا پہننے والی سی۔ سب توں اُتے پولکا ، جدوں کھیت وچ یا جنگل وچ جاندے ہوئے آدمی دا کمر بند ہُندا اے - جو کہ گلہ ہُندا سی۔ پیراں اُتے موزے اوہی نيں۔ کچھ لوکاں نے شادیاں تے تہواراں وچ اس طرح دا لباس پہنا سی ، جدوں کہ دوسرےآں نے نوکراں یا جاننے والےآں دے ذریعہ عطیہ کردہ کپڑے (قمیضاں - مکمل پتلون - شارٹس) پہنے سن ۔ ایتھے تک کہ کچھ نے اپنے چاراں طرف تولئی وی لپیٹے سن ۔ ابتدا ہی وچ ، آدم انسان ہی انسانیت پسند آدمی دے لباس دا مرحلہ سی۔ لیکن ساڈی 1970 توں پہلے دی نسل مطمئن ، خوش تے خوش سی۔
بارٹر سسٹم فن تعمیر
[سودھو]گائاں وچ ریوٹاں دی معاشی حالت بہت کمزور سی۔ اس وقت پنڈ دے سارے لین دین وڈے اعتماد دے نال "تبادلہ" دے اصول اُتے کيتا جاندا سی۔ گڑ ، تیل ، گروسری ، بال کٹوانے ، پنڈ دے سنار ، ماورا ، نمک دے نال نال زراعت ، جانوراں دے قلم ، تعمیر دے لئی اجرت دی بجائے ، فارم دی آمدنی نوں "چاول ، رقص ، لکڑی ،" دتا جاندا سی۔ پنڈ دے لوک اس نظام اُتے یقین رکھدے سن ۔ ایہ روایت کئی سالاں توں چل رہی سی۔ شادیاں تے رسومات دے لئی پنڈ آنے والے برہمن لوک پیسےآں دی بجائے میزباناں توں اناج یا لکڑی لے جاندے سن ۔ "تبادلہ" لین دین وڈے اعتماد دے نال ہويا۔
تعلیم
[سودھو]پنڈ وچ دھول ، فیر بورو آئے۔ لیکن اوتھے سیکھنے والے بچے نئيں سن ۔ کیونجے اس وقت ، مکان نوں پالنے تے جانوراں نوں پالنے وچ بہت زیادہ کم کرنا پڑدا سی۔ پنڈ وچ تعلیم زیادہ مشہور نئيں سی۔ پنڈ دے لوکاں نے تعلیم توں زیادہ اپنے کھیتاں دی دیکھ بھال دی تے بچےآں نوں اسکول دی اِنّی زیادہ پرواہ نئيں سی۔ آزادی دے بعد ، حکومت نے پینڈو علاقےآں وچ وڈے پیمانے اُتے تعلیم پھیلیانا شروع کردتی۔ پرائمری اسکول پنڈ وچ شروع کيتا گیا سی۔ لیکن بچےآں دا اسکول جانے توں زیادہ اسکول جانا یا ریوڑ مویشیاں وچ جانا زیادہ سی۔ کئی بار اسکول دا ماسٹر اسنوں گھر ملنے آندا سی۔ لڑکے یا تاں مویشیاں دی دیکھ بھال کرنے یا دریا وچ تیرنے جارہے سن ۔ پاوکی - دیڈکی دی تعلیم لیکن کون زیادہ نئيں لے رہیا سی۔ پنڈ وچ بوہت گھٹ طلبا سن لیکن استاداں نوں بچےآں نوں لبھنا پيا۔ مجموعی طور اُتے ، اس وقت ، لوک تعلیم دے بجائے اپنے دھان دے کھیتاں تے مویشیاں دے بارے وچ زیادہ فکر مند سن ۔
آرٹ
[سودھو]18 ويں صدی دے آس پاس ، ملک دی تحریک آزادی زوراں اُتے سی۔ اس تحریک دے ذریعہ آگاہی پیدا کرنے دے لئی دیہات وچ یا پنچروشی وچ کیرٹن ، بھجن ، بھرود ، لیکچر دتے جارہے سن ۔ اس دے ذریعے آگاہی پھیلائی جارہی سی۔ گائاں ، پنڈ بھجناں ، دفا اُتے گانے ، جاکدی رقص دی اہم سرگرمیاں دے بعد ، اس وچ ، مرد و خواتین دے لئی طرح طرح دی کلواڑی بولی پیش کيتی گئی۔ اس توں لوکاں دے وچکار عزت تے قربت وچ اضافہ ہويا۔ اس دے بعد بھرود کلے نے کثیر المبارک جھکنا شروع کيتا۔ 1985 دے بعد ، دخش دی تعداد وچ اضافہ ہويا۔ اس وچ ہندو سبھیاچار دی روایت یعنی شریکروشنا لیلا ، جدوں کہ پارسا دے نال گانا گولن نوں وی دکھاندے ہوئے دکھایا جارہیا سی۔ اس وچ ، پنڈ دے مرد ، خاص طور اُتے خواتین ، کپڑے پہندیاں سن (مرد نعمان وچ عورتاں دی طرح ملبوس لباس استعمال کردے سن )۔ تاں کچھ لوک ناں اُتے ناکالا سونگیا کر رہے سن انہاں نوں سونگیا کہیا جاندا سی۔ اس پنڈ وچ تہوار دے دوران گائاں یقینی طور اُتے اس فن دی دعوت توں لطف اٹھاواں گے۔ مجموعی طور اُتے ، دیہاندی خوشی توں اپنے کلچر نوں محفوظ کررہے سن ۔ ايسے دور وچ طاقت-تورا (بچپن) دا آغاز ہويا۔ ايسے توں گائاں دے ہور نوجوان اگے آئے۔ ايسے طرح ہماریا آرٹ ولیج برساں توں محفوظ اے۔
انتظام تے عمل درآمد
[سودھو]پچھلے 4 دہائیاں توں پنڈ وچ ماحول خوش سی۔ ہور پنڈ وچ دیہات دا ہیڈ شخص یا پنڈ دے ذریعہ فیصلہ سنانے دے لئی مقرر کردہ شخص دے نال نال پنڈ دا شخص جو پنڈ دا پنچانی مقرر کردا اے۔ اوہ پنڈ دے سماجی تے ثقافتی حصے دے نال نال پنڈ دے مذہبی ، معاشرتی ، انصاف دے انچارج سن ، پنڈ دی روایت اس شخص دی ذمہ داری سی۔ انسانیت جداں پنڈ دی خوشیاں تے غماں دے نال خدا توں دعا کرنا ، جپسم سلام دا نعرہ لگانا ، پنڈ پردھ ، ہولی دسہرہ سالانہ پنڈ دینا ، پنڈ دی گرام پنچایت توں تعاون کرنا ، نال ہی سرکاری اجتماعی دیہاندی ترقیاتی کم کرنا ، کسی دے دھان دے کھیت دے نال جانا ، کسی دا گھر بنانا بچت دا کم پنڈ دے ہیڈ مین نے کيتا سی یا پنڈ والےآں نے اس دے حکم توں کم مکمل کيتا سی۔ پنڈ والےآں دی طرف توں کوئی مخالفت نئيں ہوئی سی۔ ہر اک ساڈے گھر دے اتحاد ، اتحاد نوں سمجھ رہیا سی۔ اوہ اپنے طرز عمل وچ عاجز سی۔ اوتھے اک قسم دی مٹھاس ہُندی سی۔ پنڈ دے سارے لوک اک دوسرے نوں احترام توں پکاردے سن ۔ پنڈ مل بیٹھ کر فیصلہ کردا کہ دینی کم دا اعزاز کون لے گا۔ پنڈ دے کولاچار دے نال انہاں دے کلچر دی طرح سلوک کيتا جاندا سی۔ پنڈ وچ ، پنڈ دی بولی وچ ، پنڈ دے بولنے والےآں نے پیچیدہ سوالات پُچھے سن تے انہاں نوں وی اجلاس وچ اک جداں جوابات ملے سن ۔ پنڈ دی میٹنگ دیہات دے معبد وچ یا کسی کمبل اُتے بیٹھے پنڈ دے چیف دے گودام وچ ہُندی سی۔ اوہ پنڈ دیاں دلیلاں وچ پُرامن طور اُتے لنگھدی سی۔ اس وچ کوئی دلیل یا توہین نئيں ہوئی سی۔ لیکن میٹنگ وچ ، اوہ اک دوسرے دا احترام کررہے سن ۔ بولدے ہوئے لیکن گل نوں سیمے ہوئے۔ تسلی بخش فیصلہ آنے تک ایہ اجلاس جاری رہیا۔ ماضی وچ ، خواتین او ٹی اُتے خاموشی توں بیٹھدیاں سن تے سر ڈھانپ کر پنڈ دی میٹنگ سندیاں سن۔ انہاں نوں اس وچ دلچسپی سی۔ پنڈ وچ ہر اک دوسرے دی دیکھ بھال کرنے لگدا سی۔ ایسا ہی سی۔ گائاں وچ مجموعی طور اُتے نظام عدل تے اس دا نفاذ صحیح طریقے توں ہويا۔
انسانیت تے تعلق
[سودھو]تب اوہ پنڈ توں دتے گئے چاول ، کلید ، دھان ، ناچانی ، کرویہ ، مچھلی نوں کپڑے وچ بنھ کر ممبئی دے نوکراں نوں پیار توں بھیجدیاں سن۔ تے لے جانے والا ايسے پیار توں پنڈ جاندا سی۔ پنڈ دے ہیڈ مین نے کدی کسی نوں نقصان پہنچانے دے لئی کچھ نئيں کيتا۔ اس دے خیالات اس دے دماغ وچ نئيں سن ۔ پنڈ دے پنڈ دے سربراہ دے نال نال ، تمام مرد ، خواتین تے بچے بے لوث سوچاں دے نال اک مشکل صورتحال وچ بھج رہے سن ۔ انسانیت توں انسانیت وچ مجموعی طور اُتے قربت ، انسانیت ، احترام ، بے لوث مدد دا رویہ دیکھیا گیا۔ جدوں پنڈ توں شہر یا پنڈ توں شہر جاندے سن تاں پنڈ دا ہر فرد اپنے نال رہنے والےآں دا خیال رکھدا سی۔ اوہ اپنے تحائف وی پیار توں واپس کردا سی۔ اسيں پنڈ وچ کھیتی باڑی کرنے وچ اک دوسرے دی مدد کردے سن ۔ مثال دے طور پر: بیلاں نوں سنبھالنا ، زرعی اراضی دا ہل چلیانا ، کاشت کرنا ، فصل کٹنا ، مویشیاں دا کھرد یا اپنے آدمی دا گھر بنانا ، کھیت نوں منہدم کرنا ، ڈیم بنانا ، کھانسی کرنا ، تنکے نوں ڈھانپنا ، اوہ تمام کم کرنا جو پنڈ دی شادی وچ آپ دے گھر دی طرح پڑدا اے۔ پنڈ دے ہر دیہاندی دے ذہناں وچ احترام سی۔
توہم پرستی
[سودھو]مہاپوروشا دے زمانے وچ ایہ رواج نئيں سی۔ مجموعی طور اُتے ، ابتدائی دناں وچ ، دیہاندی اپنے معبود اُتے یقین کر کے کم کردے سن ۔ طبی خدمات اِنّی ترقی یافتہ نئيں سن ، جِنّا کہ تالہ یا ضلع سی۔ لیکن چونکہ دیہاتیاں نوں اپنے خدا اُتے زیادہ اعتماد سی ، ایتھے تک کہ جے اوہ خدا توں دعا منگدے یا اس دے ناں اُتے مٹی لگاندے تاں بیمار شخص فورا. ٹھیک ہوجاندا۔ ایداں دے لوکاں نوں اک دوسرے تے خدا اُتے قوی اعتماد سی۔ دیہاندی خدا دا ناں لئے بغیر اپنا کم نئيں کردے سن ۔ اس لئی انہاں دا خدا اُتے زیادہ اعتماد سی۔ تے ایويں اس وقت دے لوک ایمان لیائے سن ۔ لیکن دیہات وچ توہم پرستی انیہويں صدی دے دوران آئی۔ پنڈ وچ قبیلےآں دی تعداد ودھدی جارہی سی۔ اس لئی کھیت توں گھر تک سب کچھ ونڈ دتا جارہیا سی۔ اس وقت بڑھدے ہوئے عدم اطمینان ، انا تے تعصب دی وجہ نال دشمنی وچ اضافہ ہويا۔ اس دا فائدہ اٹھانے والےآں نے ذاتاں تے بھائیاں دے وچکار دشمنی پیدا کرنا شروع کردتی۔ ايسے وجہ توں ، بھگت نے مہاپوروشا دی روایت ترک کردتی تے بھگتگیری ، کرنی ، بھاری (منفی طاقت جو کسی دے گھر نوں مسمار کرکے کسی دے گھر نوں بھرتی اے ) جداں بد فعلات کرنے دا عادی ہوئے گیا تاکہ انہاں دے خاندان نوں انا توں خراب کردتا جائے تے اس دی برائیاں نوں "بھگت گیری" کہیا جاندا اے۔ اس دی وجہ توں ، پنڈ دی باقاعدگی توں دیوتاواں دی عبادت آہستہ آہستہ ختم کردتی گئی تے "پنڈ وچ بھگتگیری مشق" دا رواج ودھنا شروع ہوگیا۔ اس توں پنڈ وچ عدم اطمینان دا ماحول پیدا ہويا۔
1972 دے بعد دی حقیقت
[سودھو]گائاں دا چنگا رخ جو اساں دیکھیا اے ، پڑھنے تے دسدے ہوئے کوئی وی یقین نئيں کرسکدا ، اج دا حال بہت خراب اے۔ اس چٹٹان پنڈ کا۔ اسيں اس دے بارے وچ تفصیلی معلومات فراہم کردے رہن گے ، جس دے بعد 1970 دی دہائی تک ساڈی عظیم نسل نے اس دی پیروی کيتی۔ خوشی توں مطمئن اک واحد سوچ رکھنے والا انسان دوست۔ کسی توں کوئی توقع نئيں سی ، ہر اک ہر چیز دے لئی جدوجہد کر رہیا سی۔ اس نسل دی ذہنیت ایہ سی کہ پنڈ وچ ہر شخص خوش رہنا چاہیدا۔ تے گااں وچ ایہی ہوئے رہیا سی۔
شمگا میلے دی رسومات
[سودھو]شیمگا دا تہوار ، جو ماہ فالگن وچ آندا اے ، کساناں دے غیر فعال دور وچ پڑدا اے۔ کاشتکاری ختم ہوگئی۔ کھیت دی زمین نوں بھجن نے رکھیا اے۔ ہن باقی مدت بونے دے وقت تک 6-7 جون (روہنی نکشرا) تک اے۔ لہذا ، اس دور نوں کونکن وچ شمگا تہوار منانے دے لئی اک خاص خوشی سمجھیا جاندا اے۔ کوکون وچ ، خاص طور اُتے رتناگری ہولی شمگہ دا تہوار شروع ہونے توں پہلے پنڈ دے مندر وچ اک مہینے دے لئی پنڈ دی میٹنگاں منعقد کيتیاں جاندیاں نيں۔ اس ملاقات وچ ، پنڈ دے پنڈ والے تے مانکری کلچارا خدا دی گواہی حاصل کرنے دے لئی کولچرا حاصل کردے نيں ، ايسے طرح پنڈ دے پنڈھاری ، پنڈ دے دیوتا ، کلچارا تے منیا ناریل وی ٹُٹ جاندا اے۔ ہور ، پنڈ دی میٹنگ وچ فیصلہ کيتا جاندا اے کہ پنڈ وچ کیہ کرنا اے۔ ايسے طرح ممبئی پینڈو ممبئی وچ رہنے والے انہاں دی ملاقات تے کس طرح تہوار منانے دے لئی دے لئی تیار. ایہ تہوار پنڈ وچ لگ بھگ 5 توں 15 دن (پڈوا تک) جاری رہندا اے۔ پنڈ دی پہلی ہولی توں لے کے نو چھوٹے ہولی دی تقریبات تک ، پنڈ دے سارے دیہاندی اکٹھے ہوئے کے کھڑے ہوئے جاندے نيں۔ آخر کار اوہ خوشی دے دن ڈُب گیا۔ ممبئی دے چکارمینی پہلے ہی چھیويں اُتے نيں ، جدوں کہ کچھ تہوار دے آخری دن آندے نيں۔ (ٹرانسپورٹ بورڈ دی ہور گاڑیاں کوکان دے لئی ریاستی حکومت نے جاری کيتیاں نيں)۔ چنانچہ کچھ نجی ٹریناں مختلف علاقےآں توں جاری کيتیاں گئیاں۔ "شمگا دے لئی ، کونکن توں اک شخص چھیويں دے دن پنڈ جائے گا ، چاہے اوہ صورتحال کيتا ہوئے۔ ہوما دے لئی اک بوسیدہ درخت چن لیا گیا اے۔ سانوں یقین اے کہ اس درخت توں دیوتا دی بو آ رہی اے۔ پہلے اس درخت دی پوجا کيتی جاندی اے تے فیر روایت دے مطابق اسنوں کلہاڑی دے دانے توں کٹیا جاندا اے۔ صبح دے وقت ، پنڈ دے رواج دے مطابق ، "سوڈ ، معاد" دا لمبا درخت "ہولی دیوتا دے درخت" دے طور اُتے وڈی خوشی دے نال پنڈ وچ لیایا جاندا اے۔ اس دے لئی ، پنڈ وچ ہر آدمی تے بچہ محبت دے نال چلدے نيں۔ لیائے گئے "ہولی دے درخت" دی رسمی عبادت پنڈ دی نامور خواتین انجام دے رہی اے۔ پنڈ دے سرداراں نوں آلات دی ضرورت اے۔ جوان مرد دی پوجا دے بعد ، خدا دا ناں گانٹھدے نيں تے مرکزی ہیکل دے باہر اپنی "ہولی" لگاندے نيں۔ پنڈ وچ مجموعی طور اُتے ماحول خوشگوار اے۔ ايسے دن ، صبح توں ہی ، پنڈ دا ہیڈ مین یا پنڈ دا مقرر کردہ ہیڈمین پنڈ والےآں نوں نال لے جاندا اے تے بکساں توں بتاں نوں کڈ دیندا اے ، انہاں نوں صاف کردا اے تے رسمی عبادت توں سجاندا اے۔ دوسرے دیہاندی پالک نوں نويں شالاں ، پاسوداس تے پھُلاں توں سجانے وچ مصروف نيں۔ چھوٹے بچےآں تے جوانی دی خوشی آسمان وچ ماونسا اے۔ ہر اک اپنے آنگن نوں گوبر توں سجاندا اے۔ پنڈ دے مرد اپنا تفویض کم انجام دے رہے نيں۔ خواتین تے لڑکیوں دے ل it ، ایہ لگ بھگ کسی گھر دے کم دی طرح لگدا اے۔ پنڈ دے مندر دے باہر ، مرداں دا اک گروہ "ہولی" دے انعقاد دے لئی معمول دی جگہ اُتے اک سوراخ بناندا اے تے انتقام دے نال "ہولی" دے لئی کھڑا ہُندا اے۔ ساڈے دیہاتیاں نوں اس دی پرورش کرنے دا اک وکھ فن اے۔ تے اس دے نال ہی ، ہر اک ہولی دے لئی اپنے گھر وچ لکڑی رکھدا اے۔ "ہولی" مختلف قسم دے نال سجایا گیا اے ، مختلف پھُلاں دے نال ، جھنڈے ، آم دی ٹہنیاں تے چھوٹی چھوٹیاں نوں ہوما دی قربانی دے طور اُتے ہوما دے آخر وچ بنھیا جاندا اے۔ اس طرح "ہولی" منایا جاندا اے۔ شام نوں ، غروب آفتاب توں پہلے ، دیوتا "کولاچار" ، پالکی نوں سجاندا اے تے پالکی نوں کندھے اُتے اٹھا دیندا اے۔ اس پالکی دے نال ہی ، تمام دیہاندی نويں کپڑے پہنے ، گلال اڑاندے ، باہر جاکے ناچدے۔ پالکین وقتا فوقتا پنڈ دے مندر وچ جاندی اے۔ فیر اوہ آکے "پلوخی ساواں" اُتے بیٹھ گیا۔ ساواں ، دیہاندی ، دیہاندی ، دیہات دے دیوتاواں تے خاندانی دیوتاواں اُتے ، پنڈ وچ ہر شخص اپنی خوشی دے لئی "منت" منگدا اے تے کچھ اپنی نذر پوری کردے نيں۔ ناریل دا ڈھیر اے۔ کچھ لوک خدا دے لئی پالکی اُتے نويں پاسڈ ، شال ڈالدے نيں کیونجے اوہ نويں نيں۔ اُتے ، کچھ اپنے پاس موجود چیزاں توں راضی نيں۔ مجموعی خوشی دا ماحول اے۔ دیوی ماناکاری نے ساواں اُتے OT بھریا۔ تقریبا ہر اک دے پاس اے۔ واجنٹری آلات اپنے انداز وچ بجائے جاندے نيں۔ لیکن انہاں وچ فرق اے۔ رات بھر ، دیہاندی خدا دے حضور مختلف فنون پیش کردے نيں (گانے اُتے ڈف اُتے بھجن گاندے نيں) جنہاں وچ خدا دی تعریف کيتی جاندی اے۔ سردی دے مہینےآں دے باوجود ، چھوٹی تے وڈی جماعتاں بے تابی توں اپنے خدا نوں جاگ رہیاں نيں۔ پنڈ دے کچھ لوک رات نوں جاگنے دے لئی چائے تے ناشتے وی فراہم کردے نيں۔ ساڈے پورے چاند پرتیپیڈے نوں گھر کہیا جاندا اے ، اسنوں 'بھدریچہ گھر' کہیا جاندا اے۔ گھر جلانے دا رواج اے۔ گھر نوں روشن کرنے توں پہلے پنڈ دے سربراہ تے دیہاندی ہولی دے دیوتا نوں خوش کرنے دے لئی ہوما نوں "قربانی" (مرغی دی چھوٹی) پیش کردے نيں۔ تے ہر شخص ہوما نوں سلام پیش کردا اے۔ ہوم کلچر دا جشن اے ، ایہ گھر منفی توانائی نوں تباہ کرنے دے لئی بنایا گیا اے۔ ہوما دی نوک اُتے آم توں گریز کيتا جاندا اے۔ صبح 3 بجے بھدرے دا گھر۔ 45 توں 5۔ 15 – (پریپڈا) روشن اے۔ پنڈ دے سربراہ تے ماناکاری ، دیہاندی لوک حسب روایت دے مطابق اکٹھے ہوئے کے گھاہ دی مدد توں گھر نوں روشن کردے نيں۔ مکان نوں اگ لگانے دے بعد ، ہمیشہ دی طرح ، "بماں" نے تمام دیہاتیاں نوں زور زور توں نشانہ بنایا تاکہ شیطانی طاقت نوں ختم کيتا جاسکے۔ فیر پنڈ دی عورت دے مزاج دے مطابق ہوما دی پوجا ادا کيتی جاندی اے۔ حسب روایت ، ہومے ساواں اُتے بیٹھی ہوئی پالکی اُتے پیٹا جاندا اے۔ اس دور دے دوران ، پنڈ دے پالکی ڈانسرز مختلف پیلکی رقصےآں وچ اپنی مہارت دا مظاہرہ کردے نيں۔ پالکی ڈانسر نوں اس طرح ڈانس کيتا جاندا اے کہ خدا ناچنے والے دے جسم وچ آجاندا اے۔ ایہ سمجھیا جاندا اے کہ اسيں خدا نوں کھیلدے نيں ، یا خدا کھیلنے آیا اے۔ ہوما دی گول پالکی پنڈ دے سارے آلات دی آواز اُتے ادا کيتی جاندی اے۔ ایہ اک طرح دی خوشی تے اطمینان لاندا اے ، ایہ وکھ اے۔ پنڈ وچ ہر اک نوں پالکین رقص کرنے دا لطف آندا اے۔ مواقع وی موجود نيں۔ گائاں دی نويں شادی شدہ مہرو واشینی خواتین ہوما دی رسمی عبادت کردی نيں۔ اوہ تے اس دے شوہر تانبے توں پانی لیندے نيں تے ست چکراں وچ گھر اُتے اسپرے کردے نيں۔ کچھ اک طرف ہوما دی پوجا توں لطف اندوز ہُندے نيں تے دوسری طرف پالکی ڈانس کردے نيں۔ ایہ اوہی وقت نئيں اے جدوں صبح دے نیڑے چھ بج رہے نيں۔ رات دے وقت پنڈ دیاں عورتاں محل دے گڑھے نوں بھگو دتیاں گائاں دے غریب ترین غریباں دے گھراں وچ ، وڈے متنا دا منصوبہ اے۔ مجموعی طور اُتے پنڈ دا ماحول خوش اے۔ ساواں دی پالکی پنڈ وچ سب دے گھر دیکھنے جاندی سی۔ اسنوں "خدا میرے گھر آیا" وی کہیا جاندا اے۔ پالکی گھر دے لوک رسمی عبادت کردے نيں تے خدا نوں شفا بخش ظاہر کردے نيں۔ اس طرح ، خدا پنڈ وچ ہر اک دے گھر جاندا سی۔ ايسے وقت ، روايتی رکوع ، ناچ تے گانا ہويا۔ ساڈے پنڈ وچ اسنوں "کھیل" کہیا جاندا اے۔ اوہ پالکی دے نال ہر اک دے دروازے اُتے جاندے سن تے خدا دے روايتی گاناں تے ناچاں نوں پیش کردے سن ۔ فیر ، کھیلدے وقت ، گھر دا شخص رضاکارانہ طور اُتے جنوب دی سمت دا رخ کيتا۔ اس طرح پنڈ وچ گولی پیڈوا توں ہولی پورنیما دے خوشی دا تہوار شروع ہويا۔ پنڈ دا ہر فرد اس میلے دے لئی شمگہ دا انتظار کر رہیا اے۔ شمگا گااں دا اک وڈا تہوار اے۔
شمگا مان پان
[سودھو]جداں کہ آپ نے اُتے پڑھیا ، عظیم آدمیاں نے اپنے قبیلے ، پنڈ دے لئی کچھ اصول دکھائے نيں۔ اوہ کم ختم کر رہے نيں۔ چونکہ اس دا عظیم آدمی " غلام " سی ، اس دی شادی کھڈے خاندان دی اک لڑکی توں ہوئی تے اس دا بیٹا ہويا۔ لیکن بچے دی والدہ نے خدائی خدمت انجام دتی جو عظیم انسان دی موت دے فورا. بعد شروع ہوئی۔ جدوں لڑکا وڈا ہُندا جاندا اے تاں ، اوہ اپنی والدہ ، کھد .ے قبیلے دے مطابق ، دیوتا دی خدمت کرنا شروع کردا اے ، اس دا مطلب ایہ اے کہ خداواں دی عبادت دے نال نال کھڈے دے کنبے دے نال وی اس دا احترام کيتا جاندا اے۔ ( مذکورہ بالا تمام معلومات گائاں دے اک پرانے زمانے دے شخص توں حاصل کيتی گئی نيں۔ جے کسی دے پاس زیادہ توں زیادہ درست گل کيتی جائے تاں اس دی اطلاع دینا یا انہاں نوں درست کرنا ) جداں جداں غلام قبیلہ وچ وسعت آئی ، وقت گزرنے دے نال نال خدا دی عبادت کرنے دا رواج وی بدل گیا۔ ساڈی 13ويں نسل ، حقیقت وچ ، جداں کہ اُتے دی طرح ، غلام خاندان وچ چند نسلاں وچ عبادت دی روایت بدل رہی سی۔ عظیم مرداں دی وفات دے بعد ، پنڈ دے سربراہ دی ذمہ داری گائاں دے عقلمند تے باشعور آدمی نوں وڈی ایمانداری دے نال اجلاس وچ دتی جارہی سی۔ اس طرح کچھ قبیلےآں وچ خدا دی عبادت بدلدی نوعیت دی سی۔ لیکن کدرے وی ایہ نئيں سنیا اے کہ وڈے آدمی نے اس دا ذکر کسی دے پاس ہونا چاہیدا۔ یا جتھے لکھیا نئيں اے۔ کیوں کہ انہاں آدمیاں نے خدا توں ایہ وعدہ لیا سی کہ خدا پنڈ دے تمام قبیلےآں دی حفاظت کريں گا۔ لیکن شمگہ دے کچھ روايتی منیا - مانکاری (گھولم ، کھڈے ، گوروا ، شیوگنا) تے گائاں دے رائٹس پنڈ وچ تمام تہوار وڈے خوشی توں منا رہے سن ۔ اس طرح پنڈ دی یکجہتی دا آغاز ہويا۔
خود غرض خیالات
[سودھو]1970 دے بعد ابھرنے والی نسل وچ ، اتحاد ، انسانیت ، وابستگی جو ساڈی پچھلی نسل نے محفوظ رکھی سی کدرے نظر نئيں آرہی اے۔ ہر معاملے وچ ، انہاں نے انہاں رکاوٹاں دے باوجود ، جنہاں دا اسيں شاید ہی تصور کرسکدے نيں ، اس اُتے قابو پالیا اے۔ " 1970 وچ سمجھنے والی نسل نوں اس وچ کچل دتا جارہیا سی۔ سارا پنڈ خدا دے بارے وچ خود غرضی دے خیالات توں بھریا پيا سی ، جو آہستہ آہستہ اس پنڈ وچ ودھ رہیا سی۔ ماضی وچ صرف اوہی لوک جو خدا دی پوجا کردے سن ، ہن انہاں نے خدا نوں چھڈ دتا تے خدا نوں اپنے قبضہ وچ رکھنے دی ہر ممکن کوشش کرنے لگے۔ ايسے توں خاندان وچ خود غرض سوچ دی جدوجہد منفی سوچ دی راہ اُتے گامزن ہونا شروع ہوگئی۔ بھگت نے ضلع وچ ایداں دے لوکاں دی تلاش شروع دی جو خدا نوں اپنے کنٹرول وچ رکھنے دے لئی اوہ جو کچھ وی کر سکدے نيں اوہ آغوری طریقہ دے لئی چاہندے سن ۔ اس بگاڑ دے نال ، پنڈ دا ماحول آہستہ آہستہ تبدیل ہونے لگا۔ ابتدائی طور اُتے میٹنگ وچ پست اختلافات بلند تر ہونے لگے۔ دوسرے دیہات توں آنے والے سارے غولم تے کھڈے قبیلےآں دے نال ہی ، رائے دا ابتدائی اختلاف شروع ہويا۔ در حقیقت ، خدا دا تعلق پورے پنڈ تے اس پنڈ دے ہر فرد توں اے۔ خدا اُتے سب دا یکساں اختیار اے۔ لیکن غلام قبیلہ دے کچھ خانداناں دے لئی ، ایہ خدا ہماریا اے۔ تے اسيں اس دے مالک نيں۔ اس سوچ توں مغلوب ، اس نے بھگت توں آغوری کریا کرکے خدا نوں مسخر کردتا۔ تاکہ پنڈ دا دیوتا آپ دی ہدایت دے مطابق کم کرے۔ ایہی اس دا اعتقاد سی۔ اس دے ل the ، پورے قبیلے نوں یرغمال بنایا جارہیا سی۔ غالم ورگی ایہ غلط حرکت کسی خاندان توں ہوئے رہی سی۔ ايسے طرح توں پنڈ دے ہور کنويں تے ملحقہ کچھ قبیلے وی ايسے طرح سلوک کرنے لگدے نيں۔ اس وچ پورا پنڈ کھڑا سی۔ کسی نے پرواہ نئيں کيتی۔ ایہ تنازعہ اس حد تک ودھ گیا کہ اس دا براہ راست اثر شمگا فیسٹیول اُتے پيا۔ میلے دے تسلسل دے خلاف کافی مخالفت کيتی گئی۔ پچھلی نسل دے سامنے ہونے والے غلط واقعات نوں دیکھ کے ، لیکن ایہ سب خوف دے مارے اس دی طرف دیکھ رہے سن ۔ لیکن ایہ معاملہ نئيں سی۔ دونے اطراف دی فضا حسد توں بھڑک اٹھی۔ جی۔ خدا دے بارے وچ سابقہ دا مثبت رویہ ہن منفی وچ تبدیل ہوئے رہیا سی۔ بہت ساریاں میٹنگاں ہوئیاں لیکن اس دا کچھ نئيں ملا۔ ماحول کشیدہ ہوئے رہیا سی۔
تنازعات
[سودھو]1970 توں 2020 تک ، پنڈ دے غیرت دا کیس فیصلہ نہ ہونے دی وجہ توں عدالت دے دفتر وچ پھنس گیا اے۔ ( قیمت – 1) بطور FIX ، 2) ویہہ ، مناسب ، 3) ہوما پٹ نوں مارنے دے لئی ، 4) OT دیوی نوں ادا کرنا ، 5) FIX ہوما اگ تے ہور) ، جو پریمی نيں '' انہاں نے ہور کہیا کہ ' پنڈ وچ کچھ خود غرضی کيتی جائے گی۔ نظریہ نے خدا نوں اپنے قابو وچ رکھنے دے لئی سب کچھ کيتا (بھگتگیری۔اگوری کریا) ساڈے ہی پنڈ دے لوکاں اُتے منفی قوت نوں بلند کرنے دے لئی ، اسنوں کچلنے دے لئی کسی وی سطح اُتے جانے دے لئی۔ خدا توں دعا اے۔ پنڈ وچ دھمکی آمیز کارروائی ، عدالت وچ مقدمہ درج کرنے دا خدشہ ظاہر کردے ہوئے۔ مذکورہ دونے گروہاں دے وچکار جھگڑا وڈے پیمانے اُتے سی۔ ایسی گل نئيں اے . انہاں وچوں کچھ غالم خاندان مختلف ہوگئے۔ اوہ اپنے بھائی چارے دے لذتاں تے غماں اُتے عمل نئيں کردی سی۔ تے غولم فیملی دے ایہ دو گروہ اپنے ہی غلام بھائی اُتے کرنی ، بھگتگری کررہے سن ۔ جداں ہی شمگا تے دسہرہ دے تہوار نیڑے آگئے ، پنڈ وچ ماحول کشیدہ ہوگیا۔ پولیس دے پاس جانے والے معاملات آہستہ آہستہ عدالت وچ جانے لگے ، عدالتاں - دیورکھ ، رتناگری ، ممبئی ، ہور چیریٹی کمشنر - ممبئی ، کولہ پور ، انہاں کیساں دی سماعت ہونے لگی ، پورے پنڈ دے لوکاں نے لکھاں خرچ کرنا شروع کردتے۔ لیکن دونے گروپ پِچھے ہٹنے نوں تیار نئيں سن ۔ گائاں دے خواندہ انسپکٹر ناریل ناریل دی خاطر تے پنڈ وچ اپنی ساکھ برقرار رکھنے دے لئی خود غرضی لوکاں دے سامنے جدوجہد کر رہے سن ۔ کوئی وی کچھ نئيں چلا رہیا سی۔ "ساڈے خدا - آپ دا اعزاز" دے خود غرض نظریے توں پنڈ دے لوکاں دی ذہنیت نوں تبدیل کيتا جارہیا سی۔ در حقیقت ، نوجوان نسل حقیقت نوں سمجھ نئيں پائی۔ تے کون ایہ کہنے دی کوشش نئيں کر رہیا سی۔ اس دے لئی ، دونے گروہاں دی رقم جداں پانی ، پولیس ، عدالت دے نال نال سفر کرنے والے لوکاں دے اخراجات وی خرچ ہوئے رہے سن ۔ متعدد بار سینہ تے ضلعی تحصیلداراں نے وی حل دے بارے وچ سوچیا لیکن کون سننے نوں تیار نئيں اے۔ ایہ بھارت تے پاکستان دے وچکار جنونی تنازعہ توں زیادہ دلیل سی۔ ایہ برا لگدا اے کہ انہاں پنڈ نوں بنانے والے عظیم آدمی۔ اسنوں کدی ایسا نئيں ہويا کہ میری آنے والی نسل اس طرح دے غلط سلوک کرے گی۔
آمریت
[سودھو]پنڈ وچ "غیرت" دا تنازعہ شروع ہويا۔ پنڈ وچ تناؤ ودھنے لگا۔ اس نے دو جماعتی آمریت دا آغاز کيتا۔ پہلے معزز پوتے پوتیاں ہن اجنبی ، خاتمے کرنے والے ، دشمن ، کمزور نيں۔ جے کوئی شخص اپنے حریف توں گل کردا اے یا اس دے نال معاملہ کردا اے تے جس نے اس دی مخالفت کيتی اے تاں ، اس شخص نوں "جرمانہ" لگایا جائے گا ، "کنبے توں کڈ دتا جائے گا" ، کوئی چنگا یا برا کم نئيں کيتا " درحقیقت ساڈے اپنے بھائی بہن مغل انگریز توں زیادہ خطرناک سلوک کر رہے سن ۔ ذہنی طور اُتے پریشان کن سی۔ اس دی وجہ توں ، پنڈ وچ دونے دے وچکار باہمی تعلقات اک عجیب لمحے وچ واقع ہوئے۔ کون اس غلط آمریت دی مخالفت کريں گا؟ کیونجے انہاں دونے گروہاں نوں چنڈلچکڑی دے دیہاتیاں نے منع کيتا سی۔ اس دے بچےآں نے پنڈ وچ وی ہنگامہ کيتا۔ پنڈ وچ اک دوسرے اُتے پتھراؤ کيتا گیا۔ بوہت سارے لوکاں نوں نقصان پہنچایا جارہیا سی۔ ایہ بغیر کسی وجہ دے عام لوکاں توں بھریا ہويا سی۔ اک بار جدوں پورا پنڈ پولیس دے لئی بند کردتا گیا تاں واقعی وچ پنڈ وچ عام لوکاں دی کوئی وجہ نئيں سی۔ اُتے ، انہاں نوں ہراساں کيتا جارہیا سی۔ ایہ خود غرضی لوکاں نوں بھاوکی دے پنڈ دے لوک بچاندے سن ۔ اوہ اپنے گھر دے اچھے برے کماں وچ مداخلت نئيں کرنا چاہندا سی۔ آمریت اِنّی پرانی سی کہ ایہ خود غرض مفکرین کسی دی خوشی دے لئی خدا دے نال ناریل رکھنے نوں تیار نئيں سن ۔ اوہ صرف لوکاں دے بالاں دے لئی رقم چاہندے سن ۔ کون ادا نئيں کريں گا۔ اس دے خلاف جارہے سن ۔ اوہ اس معاملے وچ جِنّا چاہندا سی ادا کريں گا۔ اس معاملے وچ بہنوئی دے ناں کڈی مسئلے دا فنڈ ختم ہويا۔ جے پنڈ وچ کِسے دے گھر وچ شادی ہوئے تاں ، خدا دے لئی ناریل رکھے جانے اُتے جرمانہ عائد کيتا جاندا اے۔ ایسی اک یا زیادہ مثالاں موجود نيں جس وچ پورا پنڈ کھڑا اے۔ جے کچھ تے نئيں اے تاں ، اوہ اپنی زمین اُتے قبضہ کردا اے ، جبرا اسنوں 7/12 وچ زبردستی اپنا ناں داخل کردا اے ، جے اسنوں دھان دی کاشت کرنے دی اجازت ہوئے تاں اوہ پکے ہوئے دھان نوں واپس نئيں کردا اے تے نہ ہی اوہ رقم واپس کردا اے۔ اپنے ہی آدمی دے بیلاں نوں پھڑنا۔ زبردستی لیکن اوہ خاموشی توں اس سب نوں برداشت کرنے دی زندگی گزار رہیا اے۔ لیکن مخالفت کرنے دی جسارت نئيں کردا اے۔ جے کسی نے میٹنگ وچ کوئی عنوان اٹھایا تاں اس دی توہین کيتی گئی۔ اس ملاقات وچ ، صرف خودغرض خیالات رکھنے والے افراد نوں دوسرےآں توں گل کرنے دا موقع نئيں ملا۔ جے کوئی بولنا چاہندا اے تاں اسنوں اس آمریت دی طرف توں گل کرنا ہوئے گی۔ نوجوان نسل وی اس وچ شامل سی۔ سب سمجھ گئے ، لیکن کسی وچ بولنے دی ہمت نئيں ہوئی۔ اس آمریت دے خلاف ، لوک نہ صرف ساڈے سامنے بلکہ ساڈے سامنے وی نيں۔ گائاں دی آسان ، میٹھی ، قناعت پسند جماعت اصل وچ اندر توں ہی اس آمریت توں تنگ آچکی سی۔ ایداں دے خطرناک آمرانہ لوکاں نے آزادی دا حصول نئيں دیکھیا ہوئے گا۔
لوک بھگت قانون توں خوفزدہ نيں
[سودھو]پنڈ وچ بوہت سارے مقررین سن ۔ لیکن ایتھے اک خود غرضی دی دہشت دی سطح موجود سی کہ جے کوئی مستقل طور اُتے اس دے خلاف رہیا تاں اسنوں خوف توں ڈر گیا کہ عقیدت منداں دے ذریعہ کرتوت ، جادو تے قانون دا نوٹس نہ بھیجیا جائے۔ اس دی وجہ توں ، پنڈ دے عام لوک اس توں واقعتا خوفزدہ سن ، اوہ گھنٹےآں گھراں توں احتجاج کردے رہے ، تاں جو اس ساری گل نوں سمجھنے دے بعد وی احتجاج نئيں کررہیا سی۔ مکتاپا ساری ناانصافی برداشت کر رہیا سی۔ اس دے علاوہ انہاں دے پاس کوئی چارہ نئيں سی۔ اوہ صرف اک دوسرے توں گلاں کر رہے سن تے اپنا غصہ ظاہر کررہے سن ۔
لکھاں پانیاں وچ
[سودھو]جب "من پون واڈ" چل رہیا سی ، تاں پنڈ کھڈیکولوان جل رہیا سی۔ در حقیقت ، انہاں لوکاں دی اکھاں وچ آنسو بھر آئے جنہاں نے خوشی توں پنڈ نوں دیکھیا سی۔ ہر سال سننے والے واقعات ذہن نوں اڑانے والے سن ۔ 1972–1997 کے عرصہ دے دوران ، بوہت سارے سابقہ علماء فوت ہوگئے۔ اس دا پوتا ، جو پنڈ وچ پالیا سی ، تباہ ہوگیا سی۔ لیکن غیرت دے ناں اُتے رشک جلانے دے خیال نے کچھ نئيں بدلا۔ دونے فریق عدالدی لڑائیاں دے نال نال پولیس نوں اپنے نال رکھنے دے نال نال کیس وچ حصہ لینے والےآں دے لئی وی پانی دی طرح رقم خرچ کر رہے سن ۔ بوہت سارے معاملات وچ ، پولیس تے عدالتاں نے مطالبہ کيتا اے کہ تمام دیہات اپنے معمول دے مطابق شمگا مناواں۔ کچھ خود غرض لوکاں نے پولیس کیس وچ تعاون نئيں کيتا ، لہذا انہاں نے پولیس دے خلاف مقدمہ درج کيتا تے اس دے لئی بہت ساری رقم خرچ کردتی۔ اک چھوٹی سی معلومات دے مطابق ، اس اعزاز ، خود غرض سوچ تے بھگت گیری دے لئی دونے طرف توں کم توں کم " کروڑاں " پنڈ دے خود غرض نظریے دے ذریعہ خرچ ہوئے رہے سن ، حالانکہ غریباں دے سارے پیسے ذہن وچ نئيں سن ۔ اس دے لئی ، کچھ لوکاں نے ممبئی ہائی کورٹ وچ اک سو پیسہ دے لئی اک مقدمہ دائر کيتا اے۔ اس وکیل وچ 60،000 روپے نقد رقم لینے والے وکیل وی شامل سن ۔ لیکن اج ، حتمی فیصلے دے لئی ایہ تمام مقدمات عدالت وچ زیر سماعت نيں۔ آخر کار ، دونے اطراف دے دیہاتیاں نے اس دی مخالفت کرنا شروع کردتی۔ لیکن ایہ بڑھدا ہويا خود غرض رویہ انہاں لوکاں نوں دھمکیاں دینے تے انہاں دی توہین کرنے والا سی۔ مینوں ڈر سی کہ آپ دی بہنوئی کِداں کم کرے گی۔ جدوں لوکاں دے لئی اس وچ خود غرضی دا دماغ نئيں سی ، تاں اوہ اس کیس دے ناں اُتے رقم جمع کراندے سن ۔ جلتوں ميں اس دی مخالفت کرنے والےآں دی برائی دے لئی ، پنڈ دے خود غرضی لوک بھگتری ، کرنی ، ناریل ڈالدے سن ۔ یا اسنوں رشتہ توں کڈ دتا جائے گا۔ اج تک ، کوئی وی اس بارے وچ قطعی تفصیلات حاصل نئيں کر سکیا اے کہ اِنّے سالاں توں عدالت پولیس-کیس اُتے کتنا خرچ ہويا اے۔ جے کوئی اخراجات دی تفصیلات مانگنے جاندا تاں اسنوں زور توں دبا دتا جاندا۔ ايسے لئے لوک خاموش رہے۔ یا قیمت دے بارے وچ تفصیلات دا مضمون آیا تاں مبہم جوابات حاصل کرنا۔ ایہ خوفناک صورتحال دونے فریقاں دے لئی یکساں سی۔ در حقیقت ، عدالتاں تے پولیس 45 سالہ قدیم "غیرت دے تنازعہ" توں تنگ آچکے سن تے اکثر دفعہ 144 دا سہارا لیا کردے سن تاکہ پنڈ وچ غیرضروری فسادات پیدا نہ ہوسکن۔ 45 سالاں وچ ، پنڈ دے "کروڑاں" خدا دے "غیرت" دے لئی خرچ ہوئے۔ جے ایہ غلط جھونپئی نہ ہُندی تاں پنڈ اس زمرے وچ بہتر طور اُتے تیار ہُندا۔ اس اُتے نويں نسل نوں وی غور کرنے دی ضرورت اے۔
45 سال بعد انصاف دے منتظر نيں
[سودھو]جو لوک خدا نوں عدالت وچ لے گئے نيں انہاں نوں ممبئی ، رتناگری ، دیورکھ کورٹ دے علاوہ نال ہی چیریٹی کمشنر دی طرف توں حتمی فیصلہ نئيں ملیا اے۔ متعدد بار تمام عدالتاں نے بعض تھاںواں اُتے ایہ تذکرہ کيتا اے کہ جشن امن دے نال منایا جانا چاہیدا ، تے اکثر صلح دا پیغام ضلع تحصیلدار نے دتا سی۔ تنازعات وچ ہور اضافہ نوں روکنے دے لئی ، حفاظتی وجوہات دی بناء اُتے آرٹیکل 144 نافذ دی جارہی سی۔ لیکن اج ، 45 برس توں وی زیادہ بعد وچ ، بزرگاں دے دسے گئے قواعد دے مطابق ، پنڈ دے ہر شخص نوں خدا اُتے مساوی حقوق حاصل نيں۔ خیال بھُل گیا سی۔ لہذا ، پنڈ دے تمام گائاں دیوتاواں نے اج تک کسی دے لئی یا اس دے خلاف حتمی فیصلہ نئيں دتا اے۔ اس توں اک چیز واضح اے۔ اپنی رضامندی دے نال خدا دی عبادت کرنے دے بجائے ، اساں خدا دی خودی دے لئی عدالت وچ ڈالیا۔ اس کِداں دی بدقسمتی اے۔ ايسے لئے خدا نے حالے تک فیصلہ نئيں کيتا اے۔ اسيں خدا توں وڈے نئيں نيں۔ جعلی انصاف نئيں کيتا گیا ، لیکن چند کروڑ یقینا. پانی وچ چلے گئے۔ اس اُتے وی اس نويں نسل نوں غور کرنا چاہیدا تے آنے والی نسل دے لئی انسانیت دا اک نواں آئیڈیل تشکیل دینا چاہیدا۔ کِنّی بدقسمتی اے۔ ايسے لئے خدا نے حالے تک فیصلہ نئيں کيتا اے۔ ساڈے پنڈ دے قبیلہ خدا دی برکت توں کوئی وی مثبت سوچ کامیاب ہوجاندی اے۔ اس دے بارے وچ سوچو ، جے ایہ موضوع بیداری دے طور اُتے سامنے آجاندا اے تاں ، اگلی نسل ساڈی واضح پیدائش کرے گی کہ ساڈی پیدائش توں پہلے ہماریا پنڈ کیواں دا سی۔ تب ہی ایہ نويں نسل اپنے ساتھیاں دے نال بہتر طور اُتے کم کرے گی۔ بصورت ہور ، اوہ ايسے راہ اُتے چلاں گی جداں عراڑوی اے۔ جانکاری دینے دے لئی ، اسيں سب نوں گذشتہ 45 برساں دے تجربے دی تریخ معلوم ہونی چاہیدا۔
مندر دی رجسٹریشن
[سودھو]جب "مان پان" تنازعہ شروع ہويا تے قانونی امور اُتے غور کيتا گیا تاں ، "شری" دے ناں توں پنڈ دے دیوتا مندر دی رجسٹریشن ہوئی۔ جدوں ایہ ثالثی خیراندی معاملے وچ تنازعہ وچ چلی گئی تاں ، پہلی معلومات دی تلاش دی جارہی سی کہ آیا پہلے متنازعہ دیہات دا مندر رجسٹرڈ سی یا ننيں۔ اندراج وچ ، دیوی دے کپڑے ، کپڑے ، تے خدا دی ہور اہم چیزاں تے اس دی قدر دا ذکر دھرمداک دے نال کيتا گیا اے۔ اس دے ل the ، چیریٹی کمشنر رجسٹرڈ مندر وچ رجسٹریشن دا سرٹیفکیٹ جاری کردا اے۔ چیریٹی قواعد دے مطابق ، انہاں تمام مذہبی تنظیماں دے نال جو رجسٹرڈ نيں ، نوں ہر سال میٹنگ دی رپورٹ دے نال اپنا تہوار جمع کروانا پڑدا اے۔ خدا دا ایہ فیصلہ کرنا اے کہ مندر دی رجسٹریشن جدید اے یا نئيں ، جے چیریٹیبل پورٹل اُتے مندر دے اندراج دی موجودہ حیثیت دی جانچ پڑتال کيتی جائے تاں اس دی رجسٹریشن کدرے نظر نئيں آندی اے۔ ایہ اک سوال اے جس اُتے غور کيتا جائے ۔ایہ شبہ اے کہ پنڈ دے لوک اکثر اس طرح بطور مندر دی حیثیت توں وی رپورٹ طلب کردے سن جداں سلام آباد۔ انھاں مبہم جوابات مل رہے سن ۔ اس نے موضوع نوں ہور سوالیہ نشان بنا دتا اے ، جے حکومت وچ باقاعدہ سالانہ رپورٹ ہُندی تاں ایہ لوکاں دے سامنے آ جاندی۔ ہور ، سال 1990 دے بعد ، دیہاندی اٹل مندر ، پنڈ دے داخلی راستے دے نیڑے ، جو عوامی خریداری اُتے تعمیر کيتا گیا سی ، برسات دے موسم وچ سیلاب توں بھر گیا۔ بارش دا پانی ہیکل دیوتا اُتے گر رہیا سی۔ دیکھو کس طرح پنڈ وچ خود غرضی سوچ دی گھناؤنی شکل شروع ہوئی۔ ہیکل دی تزئین و آرائش وچ وی پیسہ ضائع کيتا جارہیا سی۔ کیونجے جداں ہی اٹل مندر تعمیر ہُندا اے ، بارش دا پانی براہ راست ہیکل وچ جاندا اے۔ دیہاتیاں نے کئی بار ایہ کہیا اے لیکن اس دی اصلاح نئيں ہوسکی اے۔
فی الحال شمگا شروع کررہے نيں
[سودھو]عدالت نے "غیرت" دے تنازعہ اُتے حالے تک فیصلہ نئيں دتا اے۔ بوہت سارے معاملات وچ ، عدالت نے آرٹیکل 144 دے نال نال کچھ تھاںواں اُتے مفاہمت دے جشن دا ذکر کيتا اے۔ اس دے بارے وچ ميں پہلے وی لکھ چکيا ہون۔ لیکن 2010–2011 دے بعد ، ادامیس پنڈ وچ شمگا دا دوبارہ آغاز آہستہ آہستہ شروع ہويا لیکن جس دے لئی بہت کوشش کيتی گئی ، کروڑاں لوک ڈُب گئے ، پچھلی نسل شمگہ شمگا دے ہتھوں ہلاک ہوگئی ، مظاہرین نوں ماریا پیٹا گیا ، متعدد جھڑپاں ہوئیاں ، پولیس کورٹ دی ہواواں چل رہیاں نيں۔ ایسا کردے وقت بوہت سارے افراد نوں ذہنی اذیت دا سامنا کرنا پيا۔ اس تنازعہ وچ گائاں دے بوہت سارے پوتے پوتاں دی جان لے لی گئی ، لوکاں دے ذہناں نوں ہلاک کيتا گیا۔ تے ہن اس تنازعہ دا "شمگا" اک بار فیر خود غرض اسيں کیریسو ایکٹ دے تحت پنڈ وچ شروع ہوگیا اے۔ لیکن ساڈی اپنی مجوری باقی رہی۔ پرانی روایات نوں واپس جانے دا فیصلہ کيتا گیا۔ تب دیہاندی ناراض ہوگئے تے فیر انہاں نے زیک نوں مارنے دا ایسا تماشا بنایا۔ واقعی پنڈ وچ بوہت سارے دیہاتیاں دی وکھ وکھ ملاقاتاں ہوئیاں سن۔ اس دوبارہ شروع ہونے والے شمگا توں بہت سارے اختلافات پیدا ہوئے۔ اج صورتحال ایہ اے کہ پورا پنڈ احتجاج کر رہیا اے تے کچھ دیہاندی "شمگا کورٹ-آفس" کھیل رہے نيں تے ایہ "شمگا فیسٹیول" انہاں دے اپنے ہی لوکاں نے چلایا اے۔ پنڈ دے دوسرے لوک اپنی اہلیت دکھا رہے نيں۔ در حقیقت ، "کونکن وچ شمگا اتسو" منایا جاندا اے تے لوک انال محبت دے نال مناندے نيں۔ لیکن میرے پنڈ وچ ، ایہ خوشی عروج اُتے اے۔ پچھلے 7- For سالاں توں ، کوئی عدالدی حکم نئيں ، کوئی تاشیلدار دی اجازت نئيں ، ہن شمگا دا تہوار کِداں ہورہیا اے۔ اس وقت وی ايسے طرح دا حکومتی حکم سی لیکن اسيں گورمیتت وچ سن ، عدالت دا حتمی فیصلہ مطلوب سی ، اج تک موصول نئيں ہويا۔ لیکن شمگا نے پنڈ وچ پرانے معمول اُتے خود غرضی دے خیالات شروع کردتے نيں۔
پنڈ دی ترقی دے بجائے بھکاس
[سودھو]اس طرح دے بوہت سارے گروہاں وچ منقسم پنڈ دی ترقی کِداں ہوئے گی؟ اس توں کوئی فرق نئيں پڑدا اے کہ پنڈ دی ترقی دے لئی حکومت نے کِنّی اچھی اسکیماں نافذ کيتیاں نيں ، لیکن جے گرام پنچایت تے پنڈ دے ممبران ہور گائاں دے لوک اس اسکیم نوں قبول نئيں کردے نيں تاں فیر اس طرح دی اسکیماں دا کیہ فائدہ؟ در حقیقت ، میرے پنڈ وچ ہوائی گھینٹے دی ترقی نئيں ہوئی سی۔ کیونجے جے کوئی منصوبہ بنانا چاہندا اے تاں دوسرا اس وچ تلخی ڈال دیندا۔ پنڈ دی موجودہ صورتحال ایسی ہی اے تے دنیا ترقی کرے گی لیکن میرا ایہ منقسم پنڈ ترقی نئيں کريں گا۔ پنڈ دے لوک وی اس دے لئی گائاں دے خود غرض خیالات دے نال اِنّے ہی ذمہ دار نيں۔ 45 سال بعد وی ، دشمنی ختم نئيں ہوئی۔ اس دا اثر پنڈ دی مجموعی ترقی اُتے پڑدا اے۔ ساڈے پنچروشی دے بوہت سارے گائاں ، ضلع تالقعہ دے بوہت سارے دیہات اج سرکاری اسکیماں دا بھرپور فائدہ اٹھا کے ترقی یافتہ نيں۔ اس اُتے کدرے وی نويں نسل نوں غور کرنا چاہیدا۔ کچھ مقصد دے مطابق پنڈ دی ترقی نئيں کرنا چاہندے نيں۔ اوہ اس طرح دے ترقی یافتہ پنڈ نوں برقرار رکھنا چاہندے نيں جداں کہ اج اے۔ ایہ ذہنیت کدوں بدلے گی؟
موجودہ صورت حال
[سودھو]اس وقت گائاں دی حالت سنگین اے۔ اس پنڈ دے جس وچ 1970 توں پہلے 2000 ممبر سن ہن 344 ممبر نيں۔ پنڈ وچ صرف بالغ افراد نيں تے جنہاں نوں ممبئی وچ روزگار نئيں ملیا اے یا جو ممبئی جداں شہر وچ منتقل نئيں ہوسکے نيں اوہ پنڈ وچ رہ رہے نيں۔ چاہے پنڈ وچ پینڈو ترقی ہوئے یا نہ ہوئے ، ستويں توں دسويں جماعت تک دی تعلیم کسی طرح چوتھی جماعت تک برقرار رہی۔ پنڈ وچ بہت سارے گروپس نيں۔ کوئی وی قبیلےآں ، قبیلےآں ، بھائیاں تے بہناں دا نال نئيں دیندا۔ گائاں وچ مجموعی طور اُتے اِنّی عداوت اے کہ ایتھے تک کہ جے کوئی شخص مرجاندا اے ، تاں ایہ لوک اسنوں مسنیا لے جانے دے لئی پنڈ وچ نئيں نيں۔ کوئی وی کسی دی نیک خواہشات دی پیروی نئيں کر رہیا سی۔ پنڈ وچ خدا دی عبادت توں زیادہ بھگت گیری دے پاس تے وی اے۔ جو اٹھیا کھڑا ہُندا اے اپنے ہی لوکاں دے نال برائی کردا اے ، اپنے ہی خدا دے سامنے ناریل باندھدا اے۔ ایہ ساڈے ہی آدمی دے لئی کتنا برا ہوئے گا دے بارے وچ مسلسل سوچنا۔ لوکاں نوں عدالت توں مسلسل ڈرایا جاندا اے۔ خدا دا خوف دکھایا گیا اے۔ پنڈ دے دیوتا دوسرےآں نوں درشن تے پوجنہاں توں دور رکھنے دا گندا خیال رکھدے نيں۔ خیال ایہ اے کہ بغیر کسی وجہ دے پنڈ وچ لڑائی پیدا کرنا اے۔ اک دوسرے نوں اشتعال دلیانا ، غلط معلومات دینا ، اپنی مجوری رکھنے جداں خود غرض لوک مجموعی ترقی دی بجائے پنڈ نوں برباد کررہے نيں۔ لہذا ، پنڈ دے کچھ سمجھدار افراد ایہ سوچدے ہوئے نظرانداز کردے نيں کہ ایہ ضرورت توں زیادہ اے۔ اس دا فائدہ خود غرض مفکرین اٹھاندے نيں۔ اوہ صرف اپنا پیسہ رکھنا چاہندے نيں۔ ایہ انہاں دی تحریف شدہ کوشش اے۔ لہذا اوہ شہری جو اپنے پنڈ جاندے نيں اوہ کسے ہور نال گل کیتے بغیر اپنا کم کردے نيں تے جدوں کم ہوئے جاندا اے تاں اوتھے توں چلے جاندے نيں۔ پنڈ وچ موجودہ صورتحال خوفناک اے۔ انسان انسان نال نفرت انگیز بن گیا اے۔ ایہ سب جو ہماریا اے اس دا خود غرض رویہ ودھ رہیا اے۔ اس نويں نسل نوں مستقبل وچ اس حقیقت نوں سمجھنا چاہیدا تے اپنی سوچ نوں تبدیل کرنا چاہیدا۔ اسنوں بدلنا چاہیدا۔ سانوں سب نوں مساوی حقوق دینا چاہیدا تے اپنی خود غرضی نوں اک طرف رکھنا چاہیدا۔ ایہ کوئی ذاتی رائے نئيں اے بلکہ پنڈ دے سبھی متاثرین دی رائے اے۔ کسی اُتے وی اس دا الزام نئيں اے۔ تاں حال دا خوف ہی حقیقی اے۔ سانوں خود اسنوں سمجھنا ہوئے گا تے صرف اس صورت وچ جے اسنوں صحیح وقت اُتے تبدیل کيتا جائے تاں نويں نسل صحیح سوچ دے نال مل کے پنڈ دی ترقی کر سکے گی۔ بصورت ہور ، جے ایسی سنگین صورتحال برقرار رہندی اے تاں ، اس وچ کوئی شک نئيں کہ آپ اپنے ہی پنڈ نوں خوفزدہ کردین گے۔ اس وچ کوئی شک نئيں کہ ماضی دی عظمت اس وقت دوبارہ حاصل ہوئے گی جدوں سوچ و عمل وچ کوئی تبدیلی آئے گی۔