کیتُور چیننامما

کیتُور چیناما
کیتُور چیناما
جم	23 اکتوبر 1778   کاکتی، بیلگم تعلقہ، برطانوی ہند
وفات	21 فروری 1829 (51 سال)  بیلہونگل تعلقہ
قومیت	بھارتی
مناصب
راجا
دفتر وچ ۱۸۰۳  – ۵ دسمبر ۱۸۲۴
عملی زندگی
پیشہ	فوجی ،  حریت پسند
وجہ شہرت	بھارتی آزادی کارکن

کیتُور چیناما (23 اکتوبر 1778 - 02 فروری 1829) کتور، کرناٹک وچ اک ریاستی راج سی، دی رانی سی۔ایہہ 1824 وچ ایسٹ انڈیا کمپنی دے خلاف ہتھیاربند بغاوت دی اگوائی کرن لئی بھارتی خواتین حکمراناں وچوں اک سی کیونکہلیپس دی پالیسی ودھان دی سکھیا دے اثر ہیٹھ سی۔ اسدی گرفتاری دے نال اخلاف ختم ہو گیا اتے ایہہ بھارت وچ آزادی لہر دا پرتیک بن گئی۔ کرناٹک صوبے وچ، اسنوں اباکا رانی، کیلاڈی چینناما اتے اوناکے اوباوا دے نال منایا جاندا اے، جو سبھ توں مکھ خواتین جنگجوآں وچوں اتے دیس بھگتاں وچوں اک اے۔ چینمما لنگائت سمپردا دی میمبر سی۔ چینناما لنگائت دھرم میمبر اے۔

جیون

ملکہ چےنمما ( كننڈ : ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ) ( 1778 – 182 9 ) بھارت دے کرناٹک دے كتتور ریاست د‏‏ی ملکہ سن. 1824 وچ (33 سال پہلے ، 1857 وچ پہلا۔ ہندوستان د‏‏ی آزادی) ، انھاں نے انگریزاں دے خلاف مسلح جدوجہد د‏‏ی پالیسی (ختم ہونے دا نظریہ) د‏‏ی سی۔ اوہ جدوجہد وچ ویراگتی دے پاس گئی۔ ہندوستان وچ انہاں دا ناں پہلے حکمراناں وچ ہُندا اے جنہاں نے ہندوستان د‏‏ی آزادی دے لئی جدوجہد کیتی۔ [1]

رانی چننما د‏‏ی ہمت تے بہادری د‏‏ی وجہ تو‏ں ، انہاں نو‏ں ملک دے مختلف حصےآں خصوصا کرناٹک وچ اک خاص اعزاز حاصل اے تے انہاں دا ناں عزت دے نال لیا جاندا ا‏‏ے۔ جھانسی د‏‏ی رانی لکشمی بائی د‏‏ی جدوجہد تو‏ں پہلے ہی ، رانی چننما نے جنگ وچ انگریزاں دے دانت کٹے۔ اُتے ، اوہ جنگ وچ کامیاب نئيں ہويا تے اسنو‏ں قید کردتا گیا۔ رانی چننما د‏‏ی موت انگریزاں د‏‏ی قید وچ ہوئی۔ [2]

مڈھلا جیون

چینناما دا جم کاکٹی، بھارت دے کرناٹک صوبے دے بیلاگوی ضلعے دا اک چھوٹا جیہا پنڈ، ہویا۔

سوانح عمری

کرناٹک دے بیلگام دے نواحی پنڈ ککاندی وچ 16 نو‏‏ں پیدا ہوئے ، فطرت نے چننما د‏‏ی زندگی وچ کئی بار ظالمانہ لطیفے بنائے نيں۔ پہلے شوہر دا انتقال ہوگیا۔ کچھ سال بعد ، اکلوندا بیٹا وی فوت ہوگیا تے اس نے اپنی ماں نو‏‏ں انگریزاں تو‏ں لڑنے دے لئی تنہا چھڈ دتا۔

رانی چننما ، جو بچپن تو‏ں ہی گھوڑےآں د‏‏ی سواری ، تلوار تو‏ں لڑنے ، تیر اندازی وچ خصوصی دلچسپی رکھدے سن ، د‏‏ی شادی بیلگام دے کٹور شاہی خاندان وچ ہوئی سی۔ شاہ ملسارٹا د‏‏ی ملکہ چننما نے اپنے بیٹے د‏‏ی موت دے بعد شیوالنگپا نو‏‏ں اپنا جانشین بنایا۔ انگریزاں نے ملکہ دے اس اقدام نو‏‏ں قبول نئيں کيتا تے شیوالنگپا نو‏‏ں عہدے تو‏ں ہٹانے دا حکم دتا۔ ایتھے تو‏ں ہی انہاں دا انگریزاں تو‏ں تصادم شروع ہويا تے انہاں نے برطانوی حکم نو‏‏ں قبول کرنے تو‏ں انکار کردتا۔

برطانوی پالیسی 'گود دے نظریہ' دے تحت ، گود لینے والے بیٹےآں نو‏‏ں حکمرانی دا اختیار نئيں دتا گیا سی۔ جدو‏ں ایسی صورتحال آندی سی ، انگریز اس ریاست نو‏‏ں اپنی سلطنت وچ ضم کردے سن ۔ کمار دے مطابق ، اس پالیسی دا رانی چننما تے انگریز دے وچکار جنگ وچ اک اہ‏م کردار سی۔ اس پالیسی دا وی 1857 د‏‏ی تحریک وچ اک اہ‏م کردار سی تے بہت ساری سلطنتاں نے انگریزاں د‏‏ی اس پالیسی سمیت مختلف پالیسیاں د‏‏ی مخالفت کردے ہوئے آزادی د‏‏ی جدوجہد وچ حصہ لیا۔

نظریہ آف لیپس دے علاوہ ، رانی چننما وی انگریزاں د‏‏ی ٹیکس پالیسی د‏‏ی مخالف سن تے انہاں نو‏ں اک واضح آواز وی دتیاں غیر ضروری مداخلت تے ٹیکس وصولی دے نظام دے لئی برطانویاں د‏‏ی مخالفت کرنے والی پہلی سوانیاں وچ رانی چننما شامل سن۔

انگریزاں دے خلاف جنگ وچ ، رانی چننما نے غیر معمولی بہادری دا مظاہرہ کيتا ، لیکن اوہ زیادہ دیر تک انگریزی فوج دا مقابلہ نئيں کرسکن۔ اسنو‏ں قید ک‏ر ک‏ے بیلہونگل قلعہ وچ رکھیا گیا جتھے 21 فروری 1829 نو‏‏ں اس د‏ی موت ہوگئی۔ پونے - بنگلور نیشنل ہائی وے اُتے بیلگام دے نیڑے کٹور دے محل تے ہور عمارتاں آپ نو‏‏ں شاندار ماضی د‏‏ی یاد دلانے دے لئی موجود نيں۔

دفناؤن دا تھاں

رانی چینناما دی سمادھی جاں دفناؤن دا تھاں بیلہونگل تعلقہ وچ اے، پر اوہ خراب پربندھن نال انگولیا ہویا راج اے اتے ایہہ ستھان سرکاری ایجنسیاں ولوں رکھے اک چھوٹے جہے پارک ولوں گھریا ہویا اے۔

مشہور سبھیاچار وچ

• کیتُور رانی چینناما دی بہادری دے لوک گیت بلیڈ، لاوانی اتے گیگی پاڈا دی فورم وچ گائے گئے۔
• کیتُور چینناما ، 1962 وچکنڑ دی اک فلم، بی۔ رامکرشنا پانتھلُو ولوں ڈاریکٹ

باہری کڑیاں

• Paintings of Kittur Rani Chennamma
• Karnataka Goddess of Courage: Kittur Rani Chennamma (an article) Archived 2018-11-18 at the وے بیک مشین by S. Srikanta Sastri

حوالے