کیرات

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
ارجن نے کیرات د‏‏ی شکل وچ ارجن شیو جی تو‏ں تیر اندازی سیکھنا - شاہ روی ورما د‏‏ی بنائی ہوئی تصویر (1906-1848)

قدیم سنسکرت دی نصوص وچ کیرات ہمالیہ دے کچھ علاقےآں تے شمال مشرقی ہندوستان وچ آباد ہونے والی کچھ ذاتاں دا ناں سی۔ کیرات اک بھیل پرجاندی اے جو وادی سندھ رہتل [۱] زمانے تو‏ں آباد ا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں قدیم ترین ذکر وچ پایا جاندا اے یجروید (شکلا 30،14؛ KR د‏‏ی 3.7، 12، 1.) تے وچ اترووید (10.7،14). ایہ منگول یا منگول تو‏ں متاثرہ اجتماعی برادریاں دے لئی اک قدیم اصطلاح ہوسکدی ا‏‏ے۔ [۲][۳]

ناں دا ماخذ[سودھو]

یہ معلوم نئيں ہوسکا کہ "کیراٹ" ناں د‏‏ی ابتدا کتھے نال ہوئی ا‏‏ے۔ ایہ ممکن اے کہ ایہ دو حصےآں یعنی کیر (یعنی 'شیر') تے تی (یعنی 'لوک') اُتے مشتمل ہوئے ، یعنی 'شیراں دے رجحانات رکھنے والے لوک'۔[۴] ایہ وی ممکن اے کہ ایہ مشرقی نیپال دی "کیرانت‏ی" نامی تبتی ذات دے ناں د‏‏ی اک ہور شکل ہوئے۔

تفصیل[سودھو]

قدیم متن وچ ، انھاں "سنہری" یا "پیلا" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں نو‏‏ں اکثر نشاد تے پلند ذاتاں تو‏ں تعبیر کيتا جاندا سی ، لیکن نشاد دا رنگ گہرا یا کالا دسیا جاندا اے ، حالانکہ نشد ، پلند ، شببر ، کیراٹ دا تعلق تمام بھیل پرجاتیاں تو‏ں ا‏‏ے۔ "یوگا واشیتھا" متن وچ ، سری رام چندر جنگل وچ جیراٹاں دے پھیلائے ہوئے جال دے بارے وچ گل کردے نيں ، اس گل کيتی نشاندہی کردے نيں کہ قدیم زمانے وچ کراتاں نو‏‏ں شکار د‏‏ی جماعت دے طور اُتے دیکھیا جاندا سی۔

تاریخی ذرائع تو‏ں کچھ شواہد ملدے نيں کہ کیراٹ شیو دی پوجا سی۔[۵] مہابھارت وچ ، ارجن نے کچھ عرصے دے لئی کرایہ دے ملبوست تے ناواں نو‏‏ں اپنایا سی ، تاکہ شیو جی نو‏‏ں کرایہ داراں دے سرپرست د‏‏ی حیثیت تو‏ں سیکھ سکن تاکہ اوہ شیو تو‏ں تیر اندازی تے ہور مارشل آرٹس سیکھ سکن۔ [۶]

ہور ویکھو[سودھو]

حوالے[سودھو]

  1. {{ https://shodhganga.inflibnet.ac.in/jspui/bitstream/10603/236225/4/lesson%25202.pdf&ved=2ahUKEwiHuNfQvcbqAhUL6XMBHRhUBDoQFjABegQIAxAB&usg=AOvVaw3nGQd7fwCUomubFgbdkXMh%7D%7D }}
  2. Radhakumud Mukharji (2009), Hindu Shabhyata, Rajkamal Prakashan Pvt Ltd, ISBN 9788126705030, archived from the original on 27 जून 2014, retrieved 4 दिसंबर 2011, … किरात (मंगोल) : द्रविड़ भाषाओं से भिन्न यह भाषाओं में किरात या …  Unknown parameter |url-status= ignored (help); Check date values in: |archivedate=, |accessdate= (help)
  3. Shiva Prasad Dabral, Uttarākhaṇḍ kā itihās, Volume 2, Vīr-Gāthā-Prakāshan, archived from the original on 27 जून 2014, retrieved 4 दिसंबर 2011, … प्राचीन साहित्य में किरात-संस्कृति, किरात-भूमि …  Unknown parameter |url-status= ignored (help); Check date values in: |archivedate=, |accessdate= (help)
  4. Tanka Bahadur Subba, Politics of culture: a study of three Kirata communities in the eastern Himalayas, Orient Blackswan, 1999, ISBN 9788125016939, archived from the original on 3 जनवरी 2014, retrieved 4 दिसंबर 2011, … a Kirata scholar, Narad Muni Thulung … To him, it is derived from two words: Kira meaning 'lion', and ti meaning 'people', or 'people with lion's nature' …   Unknown parameter |url-status= ignored (help); Check date values in: |archivedate=, |accessdate= (help)
  5. Dinesh Prasad Saklani, Ancient communities of the Himalaya, Indus Publishing, 1998, ISBN 9788173870903, … Shiva, generally considered a non-Aryan deity, secured a prominent place among the Kiratas. It can be roughly asserted that Shiva- worship might have begun among the Kiratas in the mountainous regions of the Himalayas in pre-Vedic times, before the advent of the Aryans … 
  6. Asiatic Society of Bengal, Proceedings of the Asiatic Society of Bengal, Asiatic Society, 1875, … The great hero of the Mahabharata, Arjuna, adopted the name, nationality, and guise of a Kirata for a certain period, to learn archery, and the use – of other arms from S'iva, who was considered as the deity of the Kiratas …