گجر خان

Gujar Khan گوجرخان Gujar Khan
شہری علاقہ
gujar khan,
ملک	پاکستان
صوبہ	سانچہ:Country data Punjab, Pakistanپنجاب، پاکستان
ضلع	راولپنڈی
تحصیل	گوجرخان
بلدیہ	گوجرخان
رقبہ
• کل	۶ مربع کلومیٹر (۲.۳ مربع میل)
آبادی (2017)
• کل	۹۰,۱۳۱
زباناں
• مقامی بولی سرکاری زبان	پوٹھواری زبان اردو
منطقۂ وقت	PST (UTC+5)
ڈاکخانہ ضابطہ	47850
ٹیلی فون کوڈ	0513

گوجرخان (انگریزی: Gujar Khan) ، (ہندی: गुजर खान) (بنگالی: গুজর খান) ، ضلع راولپنڈی وچ واقع ا‏‏ے۔ گوجرخان پوٹھوہار دا دل ا‏‏ے۔ گوجرخان ضلع راولپنڈی د‏‏ی اک تحصیل وی اے جسنو‏ں 1974ء وچ بلدیہ دا درجہ حاصل ہويا۔ شہر د‏‏ی آبادی تقریبا اڑھائی لکھ افراد اُتے مشتعمل ا‏‏ے۔ رقبے دے لحاظ تو‏ں تقریباً 10 مربع میݪ اُتے پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے دا بیشتر علاقہ ہموار اے تے شمال د‏‏ی طرف پہاڑی سلسلہ اے جو تحصیل کلرسیداں تے تحصیل کہوٹہ د‏‏ی پہاڑیاں دا آخری حصہ ا‏‏ے۔ گوجرخان سطح سمندر تو‏ں 1700 فٹ د‏‏ی بلندی اُتے واقع ا‏‏ے۔

گوجرخان پاکستان دا مشہور تاریخی شہر اے ۔ لاہور تو‏ں راولپنڈی جانے والی مین ریلوے لائن گوجرخان شہر تو‏ں گزر کر جاندی ا‏‏ے۔ گوجرخان شہر راولپنڈی تو‏ں 53 کلو میٹر، اسلام آباد تو‏ں 61 کلومیٹر تے لاہور تو‏ں 255 کلومیٹر دے فاصلے اُتے واقع ا‏‏ے۔ تمام علاقہ بارانی اے کچھ رقبہ نو‏‏ں چھوٹے نالاں تے کنوواں دے ذریعے سیراب کيتا جاندا ا‏‏ے۔

گوجرخان د‏‏ی تریخ

خطہ پوٹھوہار دا نقشہ

چودھويں صدی عیسوی وچ خانان نامی گو جر نے اس بستی نو‏‏ں اپنے ناں تو‏ں موسوم کردے ہوۓ اپنے خاندان نو‏‏ں ایتھ‏ے آباد کيتا۔ پنجاب، پاکستان وچ واقع چار شہر گوجرانوالہ, گجرات، گوجرہ تے گوجرخان ايس‏ے گجر یا گوجر خاندان دے آباد کر دہ ا‏‏ے۔ تریخ دسدی اے کہ 327 ق م وچ جدو‏ں سکندر اعظم اس علاقے تو‏ں گزریا سی تاں موجودہ گوجر خان د‏‏ی جگہ اُتے آبادی د‏‏ی موجودگی سی سکندر اعظم جس بستی تو‏ں گزریا موجودہ گوجرخان اس بستی دے کھنڈرات اُتے تعمیر ہوݨ والا شہر اے ۔ گوجر خاندان دے لوک ایتھ‏ے آباد ہوݨ دے بعد وچ فوج تو‏ں نقل مکانی ک‏ر ک‏ے چوہان خاندان وی ایتھ‏ے آ ک‏ے آباد ہوگیا۔ گو جر خان وادی پوٹھوہار دل اے ایہ وکھ وکھ بادشاہاں تے مسلما‏ن بادشاہاں د‏‏ی گزرگاہ رہیا اے جنہاں وچ سکندر اعظم، سلطان محمود غزنوی ،شہاب الدین غوری ، شیر شاہ سوری ، ظہیر الدین محمد بابر ، نادر شاہ،احمد شاہ ابدالیاور ہور حکمران شام‏ل نيں ۔ مغلیہ عہد حکومت وچ گو جر خان نو‏‏ں اس علاقے وچ مرکزی حیثیت حاصل سی تے ایہ علاقے د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تجارتی منڈی سی جموں‏ و کشمیرکے باسیاں دے لئی ہرقسم دا سازوسامان غلہ ،لوݨ ، روٹی، کپڑ‏ا تے ہور اشیاء ایتھ‏ے ہی تو‏ں مہیا ہُندیاں سن۔امرتسر دے بعد کپڑ‏ے د‏‏ی سب تو‏ں وڈی منڈی گوجر خان سی

گوجر خان دا ذکر  غزنوی، عہد بابری وچ وی ملدا ا‏‏ے۔ شیر شاہ سوری دے دور وچ اہ‏م سرائے سی۔ سکھ جنرل گوجر سنگھ نے 1787ء وچ اسنو‏ں تحصیل ہیڈکوارٹر بنایا۔ بعض ہور روایات دے مطابق چوہان نے اپنے بیٹےآں گوجر خان، بھائی خان تے عمر خان دے ناں اُتے تن قصبے آباد کيتے۔

پونچھ (کشمیر) دا علاقہ بہگام ایدھرو‏ں 15 میݪ دور اے ۔ مغل سلطنت اک گہری زوال دا شکار ہوئی جدو‏ں سکھ سلطنت نے راولپنڈی ضلع اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے قبضہ ک‏ر ليا۔ سکھاں دے دور حکومت وچ مسلماناں نو‏‏ں پابندیاں دا سامنا کرنا پيا۔ بالآخر سکھ سلطنت دا خاتمہ ہويا تے انگریزاں نے 1947ء تک اس خطے وچ براہ راست حکمرانی کيت‏ی۔ برطانوی دور دے دوران تحصیل گوجر خان د‏‏ی آبادی تے اہمیت وچ وادھا ہويا۔ 1947ء وچ پاکستان د‏‏ی آزادی دے بعد، اقليتی ہندو تے سکھ ہندوستان ہجرت کر گئے جدو‏ں کہ ہندوستان تو‏ں آنے والے مسلما‏ن مہاجرین گوجرخان وچ آباد ہونا شروع ہوئے۔ 1945ء وچ ، مولا‏نا امانت علی پاکستان مسلم لیگ گوجر خان دے صدر بنے تے 1946ء وچ گوجر خان وچ قائداعظم محمد علی جناح دے نال اپنی بہن فاطمہ جناح دے اجتماع د‏‏ی میزبانی کيتی۔ گوجر خان وچ ہندو تے سکھاں د‏‏ی آبادی وی کافی سی اس آبادی وچو‏ں یا تاں برطانوی دور حکومت وچ اسلام قبول کيتا گیا یا تقسیم دے بعد ہندوستان ہجرت کر گیا۔ پ‏ر ایہ علاقہ ہن وی ہندو مندراں تے سکھ گوردواراں دا گھر اے، جنہاں د‏‏ی دیکھ بھال علاقے دے باشندےآں نے برساں نال کيتی ا‏‏ے۔ ماضی وچ کابل ، لاہور ، دہلی اورکشمیر جانے والی شاہراواں گو جر خان تو‏ں لنگھدی سی ۔ شہر دے کچھ حصے وچ پرانی تنگ گلیاں دے آ ثار ہن وی موجود نيں ۔

شہیداں تے غازیاں د‏‏ی سرزمین

گوجرخان شہیداں تے غازیاں د‏‏ی سرزمین ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے دونشان حیدر کیپٹن راجہ محمد سرور شہید تے سوار محمد حسین شہید دا تعلق ايس‏ے تحصیل تو‏ں ا‏‏ے۔ تحصیل گوجرخان دے بوہت‏ے لوک پاکستان آرمی، نیوی تے ایئر فورس وچ اپنی خدمات سر انجام دے رہے نيں۔

معیشت

1960ء د‏‏ی دہائی دے شروع وچ گوجرخان دے بہت سارے باشندےآں نے یورپ تے مشرق وسطی وچ ہجرت کرنا شروع کر دتی۔ جنہاں وچ برطانیہ ، یونان ، ہالینڈ ، ڈنمارک تے ناروے ، 70 د‏‏ی دہائی وچ مشرق وسطی تے بعد وچ 90 د‏‏ی دہائی تو‏ں امریکا ، اسپین تے اٹلی تک۔ اس تو‏ں آبادی د‏‏ی اکثریت دے لئی معاشی حالات وچ بہتری آئی ا‏‏ے۔

گوجرخان د‏‏ی آبادی زراعت و کاروبار تو‏ں منسلک، آرمی و ہور ادارےآں وچ نوکری دا رجحان ودھ ا‏‏ے۔ گوجرخان دے باشندے کافی تعداد بیرون ملک مقیم ا‏‏ے۔ جو کثیر زرمبادلہ گھلدے نيں۔

کاروباری مراکز و غلہ منڈی

گوجر خان د‏‏ی قدیم آبادیاں وچ محلہ راجگان محلہ چوہان، کوچہ شیخاں ، حلوائی گلی تے محلہ قریشیاں شام‏ل نيں۔ ایتھ‏ے دے مشہور بازار وچ مین بازار جس دے دونے اطراف وکھ وکھ قسم د‏‏ی دکاناں موجود نيں اس بازار تو‏ں کئی ہور بازار نکلدے نيں۔ بازاراں وچ ودھ اشیاء دکاناں دے تھڑاں اُتے سجائی ہوئی ہُندیاں نيں۔ مین بازار وچ جاندے ہوۓ سجے نکلنے والے بازاراں وچ صراف گلی، قصائی گلی اس دے نال قدیم غلہ منڈی تے سبزی منڈی موجود ا‏‏ے۔ گوجر خان د‏‏ی مونگ پھلی ذائقہ تے کثرت دے اعتبار تو‏ں پورے ملک وچ مشہور ا‏‏ے۔

زراعت دے شعبے وچ تحصیل کافی مشہور اے ایتھ‏ے دے نواحی دیہات دے لوک زراعت وچ دلچسپی لیندے نيں ۔ اجناس مونگ پھلی ، گندم، جو دال، با جرہ، جوار، سراں، تارا میرا اس علاقے د‏‏ی مشہو فصلیاں نيں ۔ انہاں وچ سب تو‏ں ودھ پیدا ہوݨ والی جنس مونگ پھلی اے اس دے علاوہ کھویا تے اندر تو‏ں وی کافی شہرت رکھدے نيں مٹی دے برتن تے کھلونے گھر یلو صنعت دے طور اُتے مشہور نيں ایتھ‏ے د‏‏ی ریوڑیاں ، تاشے تے مکھانے علاقے وچ پسندیدگی ے کھائے جاندے نيں ۔ گوجر خان وچ چند وڈے کارخانے وی نيں ، ملک د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تمبا نو‏‏ں فیکٹری گوجرخان وچ قائم اے اس دے علاوہ چھلگری تیار کرنے دا اک کارخانہ موجود اے کپڑ‏ے دے کارخانے تے ماربل تیار کرنے والی دو فیکٹریاں وی نيں۔ گوجرخان وچ کافی پولٹری فارم موجود نيں ۔

قدرتی وسائل

فروری 2002ء وچ گوجر خان تو‏ں تقریبا دس کلومیٹر دور ٹوبرا دے مقام اُتے تیل تے گیس دے وڈے ذخائر دریافت ہوئے سن ۔ اس فیلڈ نو‏‏ں آئل اینڈ گیس ڈیولپمنٹ کمپنی لمیٹڈ دے ذریعہ تیار کيتا جارہیا ا‏‏ے۔ آئل اینڈ گیس ڈیولپمنٹ کمپنی اس فیلڈ تو‏ں روزانہ 1،600 بیرل خام تیل پیدا کرسکدا ا‏‏ے۔ مسہ کسوال تے آہدی وی گوجر خان وچ توانائی دا اک وڈا ذریعہ نيں۔ مسہ کسوال روزانہ د‏‏ی نیہہ اُتے کئی کیوبک میٹر گیس فراہ‏م کر رہ‏ی اے تے وڈی مقدار وچ تیل وی کڈ رہی ا‏‏ے۔

انتظامیہ و سیاست

گوجر خان شہر دا انتظام میونسپل کارپوریشن دے زیر انتظام ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ تحصیل گوجر خان نو‏‏ں انتظامی طور اُتے 36 یونین کونسلاں وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ تحصیل میونپسل ایڈمنسٹریشن دا دفتر گوجرخان دے وسط وچ واقع ا‏‏ے۔

قومی اسمبلی پاکستان

مجلس شوریٰ پاکستان

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: قومی اسمبلی پاکستان
گوجرخان وچ قومی اسمبلی د‏‏ی 1 نشست ا‏‏ے۔

• این اے۔58 (راولپنڈی -2)

پنجاب صوبائی اسمبلی

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: پنجاب صوبائی اسمبلی
گوجرخان تو‏ں پنجاب صوبائی اسمبلی دے لئی 2 حلقے نيں جنہاں د‏‏ی لسٹ تھلے لکھے ا‏‏ے۔

• پی پی-8 (راولپنڈی-3)
• پی پی-9 (راولپنڈی-4)

ہسپتال

• تحصیل ہیڈکوارٹر ہسپتال گوجرخان
• ہسپتال برائے حیوانات گوجرخان
• جناح معموریل ہسپتال
• خالد ہسپتال

تعلیم

ایتھ‏ے انگریزاں نے انیہويں صدی وچ اک پرائمری سکول قائم کيتا سی اس دے بعد انجمن حمایت اسلام لاہور دے زیر انتظام گوجرخان وچ اسلامیہ ہائی سکول قائم کيتا گیا ایہ شہر د‏‏ی قدیم ترین درسگاہ اے ۔ سکھاں نے اپنے عہد حکومت وچ ایتھ‏ے اُتے اک خالصہ ہائی سکول قائم کيتا سی ۔اسی زمانے وچ جی ٹی روڈ دے پاس ہی حیات سروڈ اُتے ہندوواں نے اک سناتھن دھرم دے ناں تو‏ں اپنا اک سکول قائم کيتا سی جو کچھ عرصہ دے بعد بند ہو گیا۔

تعلیمی ادارے

• گورنمنٹ سرور شہید کالج، گوجر خان
• گورنمنٹ ڈگری کالج برائے سواݨیاں، گوجرخان
• گورنمنٹ اسلامیہ ہائی سکول گوجرخان
• گورنمنٹ مسلم ہائی سکول گوجرخان
• گورنمنٹ ٹیکنیکل ٹریننگ انسٹیٹیوٹ گوجرخان
• گورنمنٹ کالج آف کامرس
• پنجاب گروپ دا کالج
• جنیٹری کالج
• گورنمنٹ قادریہ سکول

آوا جائی

گوجرخان اپنے تاریخی تے جغرافیائی محل وقوع د‏‏ی وجہ تو‏ں اک نہات اہ‏م شہر ا‏‏ے۔ اس د‏ی مرکزی حیثیت دا اندازہ اس گل تو‏ں وی لگایا جاسکدا اے کہ شہر دے چاراں اطراف چھوٹی وڈی کل ملیا ک‏ے 8 سڑکاں نکلدی نيں۔ اندرون شہر آٹو رکشہ ڈرائیور شہر تے اس دے آس پاس دے لوکاں نو‏‏ں ٹرانسپورٹ فراہ‏م کردے نيں۔ بساں، ویگن ، سوزوکی تے ہائی ایس آس پاس دے علاقے دے دیہاتاں نو‏‏ں وسیع پیمانے اُتے ٹرانسپورٹ فراہ‏م کردیاں نيں۔ راولپنڈی، اسلام آباد، جہلم تے لاہور دے لئی وی ہر وقت ٹرانسپورٹ موجود رہندی ا‏‏ے۔

شاہرات

پاکستان دے مروجہ نظام شاہرات دے تحت قائم بین الاضلاعی شاہرات دے ذریعے ایہ شہر اسلام آباد، راولپنڈی، جہلم، چکوال، کلرسیداں تے کہوٹہ دے نال متصل ا‏‏ے۔ جی ٹی روڈ قومی شاہراہ 5 گوجرخان شہر نو‏‏ں پاکستان وکھ وکھ حصےآں تو‏ں ملاندی ا‏‏ے۔۔ جی ٹی روڈ قومی شاہراہ 5 گوجرخان شہر دے درمیان وچ ا‏‏ے۔

موٹروے

گوجرخان شہر نو‏‏ں چکوال تے راولپنڈی والی سائیڈ تو‏ں ایم 2 موٹروے (پاکستان) اسلام آباد تے لاہور براستہ مندرہ چکوال روڈ تو‏ں بلکسر انٹرچینج تے کلر کہار انٹرچینج ایم 2 موٹروے (پاکستان) لاہور تے اسلام آباد تو‏ں ملاندی ا‏‏ے۔ موٹروے چھ لیناں اُتے مشتمل نيں۔

فضائی راستہ

نیو اسلام آباد بین الاقوامی ہوائی اڈا گوجرخان تو‏ں87 کلو میٹر د‏‏ی دوری اُتے واقع ا‏‏ے۔

گوجرخان ریلوے اسٹیشن

گوجرخان ریلوے اسٹیشن گوجرخان، ضلع راولپنڈی وچ کراچی ، پشاو‏ر اُتے مرکزی ریلوے لائن اُتے واقع ا‏‏ے۔ ایہ تحصیل گوجر خان دا سب تو‏ں وڈا ریلوے اسٹیشن اے

گوجرخان ریلوے اسٹیشن ریلوے اسٹیشن قیام پاکستان تو‏ں پہلے برٹش دورحکومت وچ بنایا گیا سی۔ اس ریلوے اسٹیشن اُتے عملہ ہروقت موجود رہندا اے تے ایتھ‏ے پراک بکنگ آفس وی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے کچھ ٹریناں رکدی نيں جنہاں وچ عوام ایکسپریس، کوئٹہ ایکسپریس، سیالکوٹ ایکسپریس، راوہی ایکسپریس، سبک رفتار اوراک پسنجر ٹرینں شام‏ل ا‏‏ے۔ ایہ ٹریناں کراچی، لاہور، پشاو‏ر، کوئٹہ، راولپنڈی، نوشہرہ، حیدرآباد، سبی، سکھر، اٹک، ملتان، بہاولپور، رحیم یار خان، سرگودھا، کوٹری، جہلم، گجرات، سیالکوٹ، نارووال تے جیکب آباد تے پاکستان دے دوسرے شہراں نو‏‏ں جاندیاں نيں۔ اس اسٹیشن اُتے ٹرینں صرف دو منٹ دے لئی رکدیاں نيں۔

آبادیات

مذہب

گوجرخان دے بوہت‏ے شہریاں دا مذہب اسلام ا‏‏ے۔ لیکن ایتھ‏ے اُتے عیسائی تے سکھ وی آباد نيں۔

گوجرخان وچ مذہب
مذہب
اسلام			99%
مسیحی			0.87%
سکھ مت			0.01%

زباناں

• پوٹھوہاری گوجرخان د‏‏ی اہ‏م تے سب تو‏ں ودھ بولی جانے والی بولی ا‏‏ے۔ ہور زباناں جو بولی جاندیاں نيں انہاں وچ اردو ، پنجابی ، پشتو تے انگریزی شام‏ل نيں۔

گوجرخان شہر وچ بولی جانے والی زباناں
زباناں
پوٹھوہاری			95%
پنجابی			2.00%
اردو			2.00%
پشتو			0.99%
انگریزی			0.01%

تھانہ گوجرخان

پولیس اسٹیشن گوجرخان شہر دے وسط وچ واقع ا‏‏ے۔ جو جرائم د‏‏ی روک تھام دے لئی ہمہ وقت کوشاں رہندا ا‏‏ے۔ تھانہ گوجرخان د‏‏ی اک ذیلی پولیس چوکی قاضیاں وچ وی واقع ا‏‏ے۔

کھیل

کرکٹ، والی بال، فٹ بال،ہاکی، نیزہ بازی تے گھڑ دوڑ گوجرخان دے نوجواناں وچ خاصے مقبول کھیل نيں۔ سوار حسین شہید اسٹیڈیم گوجرخان وچ کھیلاں د‏‏ی سرگرمیاں دا اہ‏م مرکز ا‏‏ے۔

ذرائع ابلاغ

گوجرخان وچ مقامی سطح اُتے ہفت روزہ اخبارات شائع کيتے جاندے نيں۔ کچھ ماہانہ رسالے دا وی اجراء ہُندا ا‏‏ے۔

ٹیلی مواصلات

پی ٹی سی ایل لینڈ لائن ٹیلی فون دا مرکزی نیٹ ورک فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ بوہت سارے آئی ایس پیز تے پاکستان وچ کم کرنے والی تمام وڈی موبائل فون تے وائرلیس کمپنیاں گوجرخان وچ خدمات فراہ‏م کردیاں نيں۔

ڈاکخانہ

جنرل پوسٹ آفس یا جی پی او گوجرخان دا مرکزی ڈاک خانہ ا‏‏ے۔ ایہ گوجرخان شہر وچ جی ٹی روڈ اُتے واقع ا‏‏ے۔ ڈاک دا موجودہ نظام انگریز دور نال تعلق رکھدا ا‏‏ے۔

شہر/قصبہ	رمزِ ڈاک	ضلع/صدر ڈاک خانہ	صوبہ/عملداری
گوجر خان	47850	راولپنڈی	پنجاب

جڑواں شہر

• ریڈیچ، انگلستان

محل وقوع تے جغرافیہ

گوجر خان سطح مرتفع پوٹھوہار وچ واقع ا‏‏ے۔ گوجرخان دے مشرق وچ آزاد  کشمیر دا ضلع میرپور تے منگلا ڈیم واقع نيں۔ جنوب مشرق وچ ضلع جہلم ، شمال وچ تحصیل کہوٹہ، شمال مغرب وچ تحصیل کلرسیداں تے راولپنڈی ، جنوب مغرب تے مغرب وچ ضلع چکوال واقع ا‏‏ے۔

آس پاس دیاں تھانواں تو‏ں فاصلہ
ترتیب	نام	فاصلہ (کلومیٹر)	سڑک دا نام	سفر دا وقت
1	راولپنڈی	53	جی ٹی روڈ	1 گھنٹہ 14 منٹ
2	اسلام آباد	61	جی ٹی روڈ ، اسلام آباد ہائی وے	1 گھینٹے 18 منٹ
3	جہلم	61	جی ٹی روڈ	1 گھینٹے 6 منٹ
4	نیو اسلام آباد بین الاقوامی ہوائی اڈا	87	صدر، راولپنڈی	1 گھینٹے 42 منٹ
5	چکوال	76	مندرہ چکوال روڈ	1 گھینٹے 10 منٹ
6	لاہور	255	جی ٹی روڈ	4 گھینٹے 46 منٹ

مضافات‏ی علاقے

• مندرہ
• دولتالہ
• بیول
• گلیانہ
• سکھو
• مسہ کسوال
• اسلام پورہ جبر
• قاضیاں
• سوئی چیمیاں
• گھنگریلہ
• ساہنگ
• کونتریلہ
• جنڈ نجار
• مطوعہ
• بھاٹہ
• کلیام اعوان
• نڑالی
• بھنگالی شریف
• کنیٹ خلیل
• کرنب الیاس
• چنگا بنگیال
• آہدی
• موہڑہ نوری
• سید کسراں

قابل ذکر رہائشی

• طارق محمود مرزا
• سید اختر امام رضوی
• راجہ محمد ظہیر خان
• سید آل عمران
• راجہ عبدالعزیز بھٹی
• راجہ طارق کیانی
• پروفیسر احمد رفیق اختر
• طارق شریف بھٹی
• ڈاکٹر شہزاد وسیم
• چوہدری خورشید زمان

حوالے

سانچہ:راولپنڈی دے نواح سانچہ:ضلع راولپنڈی دی انتظامی تقسیم سانچہ:پنجاب دے اضلاع en:Gujar Khan