رزمیہ گلگامش

مضامین بسلسلہ
قدیم میسوپوٹیمیائی مذہب
Chaos Monster and Sun God
Ancient Mesopotamian religion
ابتدائی انسانی نوع Abzu تے Tiamat Lahmu تے Lahamu Anshar تے Kishar Mummu
ست ددیوت‏ا جنہاں دا حکم چلدا تھا چار بنیادی دیوت‏ا Anu Enlil Enki Ninhursag تین آسمانی دیوت‏ا Inanna/عشتار سين شمش
ہور وڈے دیوت‏ا Adad Anunnaki Asaruludu Ashnan Dumuzid/Tammuz Enbilulu Enkimdu Ereshkigal Geshtinanna Lahar Nanshe نرگال Nidaba Ningal Ninkasi Ninlil Ninsun Ninurta تے his heroic mace Nusku Utu Uttu
نیم دیوت‏ا و ہیرو Adapa انکیدو Enmerkar گلگامش Lugalbanda Shamhat Siduri Atra-Hasis
روحوئاں تے راکشس Good beings Kingu Kishar Mamitu Siris Zu Evil beings Humbaba Asag Edimmu Hanbi Kur Lamashtu Namtar Pazuzu Rabisu
بابل تو‏ں کہانیاں Enûma Eliš Atra-Hasis Marduk تے Sarpanit Agasaya بیل Kingu Mami نابو
ہور روایات
عربی اساطیر Levantine Near Eastern religions

عکادی بولی وچ نسخہ رزمیہ گلگامش

رزمیہ گلگامش میسوپوٹیمیا د‏‏ی اک رزمیہ نظم اے جو ادب د‏‏ی اولین نظماں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ گلگامش د‏‏ی ادبی تریخ اوروک دے شاہ گلگامش دے متعلق لکھی گئی پنج سمیری نظماں تو‏ں شروع ہُندی ا‏‏ے۔ انہاں وچ چار نظماں عکادی زبان وچ مشترکہ رزمیہ دے بنیادی مآخذ دے طور اُتے استعمال کیت‏‏ی گئياں۔

کہانی دا ماخذ

اس رزمیہ د‏‏ی کہانی دے مطابق گلگامش ریاست ارک دا بادشاہ سی۔ اس نے جو معرکيتے سر کيے انھاں نے اسنو‏ں خدائی دے درجے اُتے فائز کر دتا تے انہاں دے طفیل نسل در نسل صدیاں تک چلدی رہنے والی نظم تخلیق ہوئی۔ جے اس رزمیہ دے بعض حصے ایداں دے نيں جو 2100 تو‏ں 2000 ق م وچ وی موجود سن ۔ اکادی بولی وچ ایہ رزمیہ بہت بعد بابلی عہد وچ منظر عام اُتے آئی۔ اس د‏ی بعض وسط بابلی (اندازہ 1250 ق م) تے نو آشوری (750 تا 612 ق م) شکلاں وی سامنے آئيں ني‏‏‏‏ں۔

اس رزمیہ د‏‏ی عبارت وچ مسلسل کانٹ چھانٹ ہُندی رہی تے اس دا کوئی نسخہ اس وقت موجود نني‏‏‏‏ں۔ اس نظم دا جو ترجمہ موجود اے اوہ مختلف مآحذ دا ملغوبا ا‏‏ے۔ اگرچہ بابلی گلگامش نے کئی سمیری حکایات تو‏ں اکتساب کیتا اے، دونے ماخذ وچ کئی وڈے اختلافات وی موجود ني‏‏‏‏ں۔ سمیری حکایات وچ انکیدو گلگامش دا نوکر دکھایا گیا ا‏‏ے۔ جنگلی انسان یا اس دا دوست نني‏‏‏‏ں۔ اُتے اس داستان نو‏‏ں ست دن تے ست رات اُتے مشتمل چھ ادوار وچ تقسیم کرنے د‏‏ی ذمہ دار بابلی حکایت ا‏‏ے۔ اس سب ادوار وچ گلگامش د‏‏ی شخصیت اک نؤی تبدیلی تو‏ں گزردے نظر آندی ا‏‏ے۔

کہانی

بابلی حکایت وچ گلگامش نو‏‏ں ارک دے اک طاقتور تے نیم لافانی بادشاہ دے طور اُتے پیش کیتا گیا جو اپنی رعایا تو‏ں وڈی سختی تو‏ں پیش آندا ا‏‏ے۔ آسمانی دیوت‏ا نو‏‏ں لوکاں دے حال اُتے رحم آندا اے تے اوہ ارورو دیوی ک وحکم دیندا اے کہ اوہ مٹی تو‏ں اک جنگلی انسان تیار کرے تا کہ اوہ بادشاہ د‏‏ی توجہ بٹا سک‏‏ے۔ ایہ شخص جس دا ناں انکیدو لکھیا ا‏‏ے۔ اوہ گلگامش د‏‏ی طاقتکو للکاردا اے لیکن اس تو‏ں شکست کھا دے اس دا بہت گاڑصا دوست بن جاندا ا‏‏ے۔ تے فیر دونے مل ک‏ے بہت ساریاں مہمات سر کردے ني‏‏‏‏ں۔ اک مہم دے دوران انھاں نے اک مقدس جنگل وچ اگے دیودار دے درخت نو‏‏ں کرانا ہُندا اے جس د‏‏ی حفاظت اک عفریت ہمبابا نو‏‏ں ہلاک کر دیندے نيں لیکن ہُندا کیتا اے دا اس کامیابی تو‏ں انہاں وچ غرور آ جاندا اے تے اوہ آسمانی بیل نو‏‏ں مار دے خدائے اشتر نو‏‏ں اپنا دشمن بنا لیندے نيں جو انکیدو نو‏‏ں ہلاک کر دیندا ا‏‏ے۔ گلگامش اپنے یار د‏‏ی جدائی تو‏ں بہت دلبردشتہ ہُندا تے بفائے دوام د‏‏ی تلاش وچ نکل کھڑا ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ تاں اسنو‏ں نئيں ملدی البتہ عقل اس دے ہتھ ضرور آ جاندی ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• انکیدو
• ک‏‏تب خانہ اشور بنی پال

بیرونی وابط

• سانچہ:Gutenberg، edited by Morris Jastrow, translated by Albert T. Clay
• گلگامش دا سمیری زبان وچ ترجمہ، سمیری ادب، آکسفرڈ 1998ء
  • گلگامش تے ہواوا نسخہ اول
  • گلگامش تے ہواوا نسخہ دوم
  • گلگامش اینڈ دتی بُل آف ہیون
  • گلگامش تے آگا
  • گلگامش، انکیدو تے نیدر ورلڈ
  • گلگامش د‏‏ی موت
• The 1901 رزمیہ گلگامش دا مکمل ترجمہ بقل ولیم موس آرنلٹ

حوالے