گونڈ لوک

کالانی

فائل:Women in tribal village، Umaria district، India.jpg
گنجان آبادی والے علاقے
بھارت	= مہانراشٹر، مدھ پردیش، چھتیسگڑھ، آندھرا پردیش، اتر پردیش، جھارکھنڈ، اڑیسہ
زباناں
گونڈی، تیلگو، مراٹھی، ہندی
مذہب
گونڈی (کویا پنیم)، ہندو
متعلقہ نسلی گروہ
کھوند{{�}}دراوڑ لوک

گونڈ (గోండి) جنجاتی بھارت دی اک پرمکھ جنجاتی ہے۔ آدواسی گونڈ دا اتہاس اونا ہی پرانا ہے جنا اس دھرتی اتے منکھ، پر لکھتی اتہاس دے پرمان دی انہوند وچّ کھوج دا وشا ہے۔ اتھے گونڈ جنجاتی دے پراچین نواس دے کھیتر وچّ آدی دیاں گواہیاں ملدیاں ہن۔ گونڈ سمدائے دروڑ ورگ دے منے جاندے ہن، جہناں وچّ جاتی ووستھا نہیں سی۔ ڈونگھے رنگ دے ایہہ لوک اس دیش وچّ کوئی 5-6 ہزار سال پہلاں توں نواسرت ہے۔ اک پرمان دے آدھار اتے کیہا جا سکدا ہے دی گونڈ جاتی دا سنبندھ سندھُ گھاٹی دی سبھیتا نال وی رہا ہے۔

ستھاپنا

گونڈی دھرمں دی ستھاپنا پاری سمندر لنگاں نے شمبھوشیک دے یگ وچّ کیتی سی۔ گونڈی دھرمں کتھاکاراں دے انوسار شمبھوشیک ارتھات مہادیوجی دا یگ دیش وچّ عاریاں دے آگمن توں پہلاں ہویا سی۔ اس کال توں ہی کویا پنیم دھرمں دا پچار ہویا سی ۔ گونڈی بولی وچّ کویا دا مطلب منکھ اتے پنیم دا مطلب دھرمں ارتھات منکھ دھرمں ۔ اج توں ہزاراں سال پہلاں توں گونڈ جنجاتی دوارا منکھ دھرمں دا پالن کیتا جا رہا ہے ۔ ارتھات گونڈی سنسکرتی وچّ وسدھیو کٹمبکم ۔

گونڈی مانتاواں

بھارتی سماج دے اساری وچّ گونڈ سنسکرتی دا بہت بہت یوگدان رہا ہے ۔ گونڈی سنسکرتی دی نیہہ اتے بھارتی سنسکرتی کھڑی ہے ۔ گونڈوانا بھوبھاگ وچّ نواسرت گونڈ جنجاتی دی ادبھت چیتنا اوہناں دی ساماجک پرتھاواں، منوورتییوں، بھاوناواں وہاراں اتے بھوتک پدارتھاں نوں آتمسات کرن دی کلا دا پرچایک ہے، جو وگیانں اتے آدھارت ہے ۔ کل گونڈ سمدائے نوں پہاندی سمندر لنگاں نے کویا پنیم دے مدھ ولوں اک نیم وچّ بجھنے دا کم کیتا ۔ دھنکسر (دھنونتری) نامک گونڈ ودوان نے رسائن وگیان اوں بنسپتی وگیان دا اتے ہیریا سکیا نے ستّ سراں دا جان پہچان کرایا سی ۔

اتہاس

گونڈوانا رانی درگاوتی دے سورمگتی گاتھاواں نوں اج وی گونڈی، ہلبی اتے بھتری لوکگیتاں وچّ وڈے گرو دے نال گیا جاندا ہے ۔ اج وی کئی پارمپرک اتسواں وچّ گونڈوانا راج دے قصے کہانیو نوں وڈے چاو ولوں سنکے اوہناں دے مالدار اتہاس دی پرمپرا نوں یاد کیتا جاندا ہے ۔ پراچین بھوگولشاستر دے انسسار پراچین سنسار دے دو بھوبھاگ نوں گونڈوانا لینڈ اتے انگارا لینڈ دے نام ولوں ویکتی جاندا ہے ۔ گونڈوانا لینڈ مڈھلا وقت ولوں نواسرت گونڈ جنجاتی دے کارن ویکتی جاندا سی، ہور ویلا وچّ گونڈ جنجاتیاں نے سنسار دے وکھرے ہسیاں وچّ اپنے - اپنے راج وکست کیتے، جہناں وچوں نرمدا ندی بیسن اتے ستھت گڑمنڈلا اک پرمکھ گونڈوانا راج رہا ہے ۔ رجا لڑائی شاہ اس سامراج دے بلوان راجاواں وچوں اک سن، جہناں نے اپنے پراکرم دے زور اتے راج دا وستھار اتے نویں - نویں قلعوں دا اساری کیتا ۔ 1541 وچّ راجا لڑائی دی موت بعد راج کمار دلپتشاہ نے پوروجاں دے سامان راج دی وشال فوج وچّ وادھا کرن دے نال - نال راج دا سنیوجت روپ ولوں وستھار اتے وکاس کیتا ۔

بھاشا

گونڈی بھاشا گونڈوانا سامراج دی مات بھاشا ہے ۔ گونڈی بھاشا اتی پاچں بھاشا ہون دے کارن انیک دیشی - ودشیبھاشاواندی ماتا رہی ہے ۔ گونڈی دھرمں درشن دے انوسار گونڈی بھاشا دا اساری آرادھء دیوَ شمبھو شیک دے ڈمرو ولوں ہوئی ہے، جنوں گوئیندادھِ بانی جاں گوندوانی کیہا جاندا ہے ۔ اتی پراچین بھاشا ہون دی وجہ ولوں گونڈی بھاشا اپنے تسی وچّ پوری طرحاں ولوں سارا ہے ۔ گونڈی بھاشا دی اپنی لپی ہے، ویاکرن ہے جنوں سماں - سماں اتے گونڈی ساہتئکاراں نے کتاباں دے مادھئم ولوں پرکاشت کیتا ہے ۔ گونڈوانا سامراج دے ونشجو نوں اپنی بھاشا لپی دا گیان ہونا اتی ضروری ہے ۔ بھاSha سماج دی ماں ہندی ہے، اسلئی اسنوں مات بھاشا دے روپ وچّ عزت وی دتا جاندا ہے ۔ گوندیاں سماج دی اپنی مات بھاشا گونڈی ہے، جنوں عزت اتے سنمان ولوں بھوشئندھِ دے روپ وچّ ڈھیر کرنا چاہیدا ہے ۔