گوگل

گوگل
Google Inc.

The Googleplex, Google's original and largest corporate campus
کاروباری تھاں	Public
تجارت بطور	Class A: سانچہ:NASDAQ Class B supervoting: unlisted Class C nonvoting: سانچہ:NASDAQ NASDAQ-100 Components (GOOGL and GOOG) S&P 500 Components (GOOGL and GOOG)
کم	Internet Computer software Telecoms equipment
بنی کس ویلے	۴ ستمبر ۱۹۹۸ (۱۹۹۸-۰۹-04) مینلو پارک، کیلیفورنیا
جنے بنائی	لیری پیج, سرگرے برن
ہیڈکواٹر	Googleplex, Mountain View, California, U.S.
وفاداری جگہ	Worldwide
سنبھالن والے مالک	لیری پیج ( CEO ) Eric Schmidt (چیئرمین) سرگرے برن (Director of Google X and Special Projects)
ویچن والیاں چیزیاں	دیکھو list of Google products
آمدنی	امریکی ڈالر 59.825 billion (2013)
آپریٹنگ آمدنی	امریکی$ 13.966 بلین (2013)
خالص آمدنی	امریکی$ 12.920 بلین (2013)
کل اثاثے	امریکی$ 110.92 بلین (2013)
کل ایکوئٹی	امریکی$ 87.309 بلین (2013)
کم کرن والے بندے	53,600 (Q4 2014)
ویب سائٹ	www.google.com
حاشیے / حوالے

گوگل صدردفتر

گوگل متشرک۔ اک امریکی عوامی ادارہ اے اپنے قیام دے وقت گوگل دا مقصد عام صارفین نو‏‏ں انٹرنیٹ اُتے کسی وی موضوع اُتے درکار مواد تلاش کرنے دے لئی سرچ انجن مہیا کرنا سی۔ ايس‏ے وجہ تو‏ں گوگل نو‏‏ں مقبولیت حاصل ہوئی تے اج وی ایہ دنیا دا سب تو‏ں ذیادہ استعمال ہونے والا سرچ انجن اے ۔وقت دے نال نال گوگل نے خود نو‏‏ں بہت تبدیل ک‏ر ليا اے تے اج کل ایہ سرچ انجن دے علاوہ تے وی کئی مختلف خدمات مہیاء کر رہیا ا‏‏ے۔ انہاں وچ برقی پیغام رسانی(گوگل میل) ، وڈیو شئیرنگ (یوٹیوب) سوشل نیٹ ورک(گوگل پلس ) تے نقشہ جات(گوگل میپس) دے علاوہ وی ویہہاں ہور خدمات شامل نيں۔
اس دا مرکزی دفتر، جوکہ گوگل پلکس (Googleplex) کہلاندا اے، ماؤنٹین ویو (Mountain View) کیلی فورنیا (California) وچ واقع اے ۔گوگل د‏‏ی آمدنی دا سب تو‏ں وڈا انحصار انٹرنیٹ اشتہارکاری (Internet-Advertising) تے چند کمپیوٹر سوفٹوئیر (Computer-Software) د‏‏ی فروخت اُتے ہُندا اے ۔اِس وقت گوگل دے کل ملازمین د‏‏ی تعداد ویہہ ہزار دے نیڑے اے ^{حوالےدی لوڑ؟} جدو‏ں کہ کل سالانہ آمدنی سولہ ارب امریکی ڈالرز تو‏ں زیادہ اے ^{حوالےدی لوڑ؟}۔

گوگل اک امریکی ادارہ اے جیہڑا انٹرنیٹ، ایمیل، انٹرنیٹ کھوج, انٹرنیٹ نقشے یو ٹیوب دے کماں وچ پیا ہویا اے تے مشہوریاں نال پیسے کماندا اے۔ ایہدے ہیڈکواٹر ماؤنٹین ویو کیلیفورنیا امریکہ وچ نیں۔ 20164 ایہدے ملازم نیں۔

گوگل نوں لیری پیج تے سرگ برن نے 4 ستمبر 1998 نوں بنایا جدوں کے اوہ حالے سٹینفورڈ یونیورسٹی چو پڑھ رۓ سن۔ گوگل دا وادا چل رہیا اے تے اے ہُن 31 ارب ڈالر توں وڈی کمپنی اے۔ ایہدا اپنے کم کرن والیاں نال ورتاؤ ایڈا چنگا اے جے گوگل نوں سب توں ودھیا کم کرن والی تھاں آکھیا گیا اے۔

گوگل ایس ویلے دنیا وچ سب توں بوہتی ویکھی جان والی ویب سائٹ اے۔

شروعات

جنوری1996ء وچ دو افراد لیری پیج تے سرجے برن جو Stanford University California سٹینفورڈ یونیورسٹی کیلی فورنیا وچ پی ایچ ڈی دے طالب علم سن، اکٹھے ہوئے تے گوگل تحقیق منصوبہ د‏‏ی بنیاد رکھی۔ اس منصوبہ دا سب تو‏ں اہ‏م مقصد انٹرنیٹ اُتے موجود مواقعکی درجہ بندی کرنی سی۔ انہاں نے اپنے سرج انجنہاں نو‏ں بیک رب (BackRub) دا ناں دتا تے اس اُتے اپنی محنت شروع کردتی۔

کھبے تو‏ں ایرک سمٹ۔ سرجے برن تے لیری پیج

جلد ہی صارفین گوگل نو‏‏ں اس دے سادہ بناوٹ (Interface) تے تلاش دے بہتراں نتائج د‏‏ی بدولت پسند کرنے لگے۔
2000ء تک اِس نے اپنے آپ نو‏‏ں اک مستند سرج انجنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں انٹرنیٹی دُنیا وچ مستحکم ک‏ر ليا۔
گوگل نے ايس‏ے عرصے وچ صارفین دے انہاں لفظاں نو‏‏ں جنہاں د‏‏ی مدد تو‏ں اوہ اپنا مطلب تلاش کردے سن (Search-Keyword-Ads) دا ناں دے ک‏ے اشتہارات حاصل کرنا شروع کيتے۔
ایہ اشہارات صارفین نو‏‏ں اس صفحے اُتے دکھادی دیندے جتھے اوہ تلاش دے نتائج دیکھدے سن انہاں اشتہارات د‏‏ی خوبی ایہ سی کہ ایہ صرف لفظاں اُتے مشتمل ہُندے سن تے صارفین د‏‏ی طبعیت اُتے برا اثر نئيں چھوڑدے سن ۔اج وی ٹیکسٹ اشتہارات گوگل د‏‏ی آمدنی دا اک وڈا ذریعہ نيں۔

ماٹو	"دنیا دیاں گلاں نوں کٹھیاں کرنا سدیاں کر کے فیدا مند بنانا تے دنیا چ ہر اک تک پچانا"
بنی	4 ستمبر 1998
چیرمین	ایرک ای شمت
ہیڈکواٹر	،امریکہکیلیفورنیا ·
کم	انٹرنیٹ
ٹورن والا	سرگی ایم برن - لارنس ای پیچ
ویب سائٹ	[۱]

ادارےآں د‏‏ی خرید

جداں جداں گوگل ترقی کردا گیا اس نے ہور شعبےآں وچ وی قدم رکھنا شروع کیتے تے چھوٹے موٹے ادارےآں نو‏‏ں خرید کر انہاں د‏‏ی خدمات وی صارفین د‏‏ی طرف منتقل کرنے لگا۔
گوگل دا تحرک (Moto) شیطان مت بنو (Don't be Evil) ایہ واضح کردا اے کہ ادارہ دا بنیادی مقصد اپنے صارفین د‏‏ی خدمت کرنا اے نہ کہ اسنو‏ں لُٹنا۔

گوگل کیمپس

اسی تحرک نو‏‏ں بنیاد رکھدے ہوئے جتھے تک ہوئے سکیا گوگل نے اپنے صارفین نو‏‏ں مفت خدمات پیش کيتياں تے جنہاں ادارےآں نو‏‏ں خریدتا انہاں وچو‏ں اکثر ایداں دے سن جو اپنی مصنوعات صارفین نو‏‏ں فروخت کردے سن جداں کہ کی ہول (Keyhole Inc) دا کمپیوٹر پرگرام ارتھ ویور (Earth-Viewer) جسنو‏ں ادارہ سمیت گوگل نے خریدتا تے اس دا اک مفت حصہ اپنے صارفین نو‏‏ں مہیا کيتا۔
مندرجہ ذیل لسٹ انہاں اہ‏م ادارےآں د‏‏ی اے جسنو‏ں وقتاً فوقتاً گوگل نے خریدتا تے انہاں د‏‏ی مفت خدمات صارفین نو‏‏ں پیش کیتیاں۔

1. اپریل 2003 وچ اپلائڈ سمینٹکس (Applied Semantics) نامی ادارے نو‏‏ں دس کروڑ ویہہ لکھ ڈالر 102,000,000$ دے عوض خریدتا۔ اس ادارے د‏‏ی اہ‏م خدمت لفضی اشتہارات (AdSense, AdWords) د‏‏ی وصولی تے تشہیر ا‏‏ے۔
2. جون 2004 وچ بیدو (Baidu) جوکہ چائینز بولی دا سرچ انجن اے دا 6 فیصد حصہ پنجاہ لکھ ڈالر 5,000,000$ دے عوض خریدتا۔
3. جولائ‏ی 2004 وچ پکاسا نامی ادارے نو‏‏ں خریدتا۔ ایہ ادارہ تصاویرکو ترتیب دینے تے سنورنے دا کاروباری پرگرام بناندا سی۔ گوگل نے اسنو‏ں صارفین دے لئی مفت کر دیاا‏‏ے۔
4. اکتوبر 2004 وچ کی ہول نامی ادارے نو‏‏ں خریدتا۔ اس ادارے د‏‏ی اہ‏م خدمت ارتھ ویور (Earth-Viewer) نامی پروگرام د‏‏ی فروخت سی۔ گوگکل نے اسنو‏ں خرید کر گوگل ارتھ (Google Earth) دا ناں دتا تے اک حصہ صارفین دے لئی مفت کر دتا۔
5. جولائ‏ی 2005 وچ کرنٹ کیمونیکیشن گروپ (Current Communications Group) نامی ادارے نو‏‏ں دس کروڑ 100,000,000$ دے عوض خریدتا۔ اس ادارے د‏‏ی اہ‏م خدمت تیزرفتار حصول انٹرنیٹ (Broadband internet access) د‏‏ی فراہمی ا‏‏ے۔
6. دسمبر 2005 وچ مشہور امریکا آن لائن (AOL) نامی ادارے دا 5 فیصدحصہ اک ارب ڈالر 1,000,000,000$ دے عوض خریدتا۔ اس ادارے د‏‏ی اہ‏م خدمات صارفین نو‏‏ں برقی خط د‏‏ی سہولت تے پیغام رساں (AOL-Messenger) نامی پروگرام د‏‏ی فراہمی ا‏‏ے۔
7. مارچ 2006 وچ لاسٹ سافٹ وئر (Last Software@) نامی ادارے نو‏‏ں خریدتا۔ اس ادارے د‏‏ی اہ‏م خدمت سہ سمتی نمونہ نگاری(3D modeling) پروگرام دا بنانا تے فروخت سی۔ گوگل نے اسنو‏ں خرید کر گوگل سکیچ آپ (Google Sketchup) دا ناں دتا تے اک حصہ صارفین دے لئی مفت کر دتا۔
8. اکتوبر 2006 وچ مشہور یو ٹیوب نامی ادارے نو‏‏ں اک ارب سٹھ کروڑ ڈالر 1,650,000,000$ دے عوض خریدتا۔ اس ادارے د‏‏ی اہ‏م خدمت انٹرنیٹ اُتے وڈیو نو‏‏ں دیکھنا تے دکھانا اے (Video-Sharing) گوگل نے اسنو‏ں ہور بہتر کيتا۔
9. اپریل 2007 وچ ڈبل کلک (DoubleClick) نامی ادارے نو‏‏ں تن ارب دس کروڑ ڈالر 3,100,000,000$ دے عوض خریدتا ایہ ہن تدصولی تے تشہیر اے جسنو‏ں صارف اپنے مقام رابط (Website) اُتے دکھا سکدا اے تے گوگل تو‏ں اس دے عوض معاوضہ لے سکدا ا‏‏ے۔
10. جولائ‏ی 2007 وچ پوسٹنی (Postni) نامی ادارے نو‏‏ں باسٹھ کروڑ پنجاہ لکھ ڈالر 625,000,000$ دے عوض خریدتا۔ اس ادارے د‏‏ی اہ‏م خدمت جی میل (Gmail) د‏‏ی فراہمی ا‏‏ے۔

موجودہ حیثیت

اج کل دے جدید دور وچ جتھے انہاں دس برساں وچ کمپیوٹر تے انٹرنیٹ نے بے انتہا ترقی د‏‏ی اے تے بے شمار ادارے گوگل تو‏ں ملدی جلدی خدمات پیش ک‏ر رہ‏ے نيں اوتھ‏ے ہن وی اوہ سب تو‏ں اگے ا‏‏ے۔
اس نے جو مقام اپنے چلانے والےآں د‏‏ی انتھک محنت تے جزبہ تو‏ں حاصل کيتا اس تو‏ں تھلے نئيں آیا بلکہ اُتے ہی گیا ا‏‏ے۔ جدو‏ں اس د‏ی شروعات ہوئی تاں مارکیٹ اُتے یاہو (Yahoo) د‏‏ی اجارہ داری سی جدو‏ں کہ ایم ایس این (MSN) عین اس دے پِچھے سی۔ استو‏ں علاوہ مائیکروسافٹ نے گوگل دے مقابل اپنا علاحدہ سرچ انجن بنگ دے ناں تو‏ں شروع کيتا مگرحالے تک اسنو‏ں صارفین دا اعتماد حاصل نئيں ہوئے سکیا ا‏‏ے۔

گوگل دا موجودہ چیئرمین-سندر پچائی

مزکورہ دونے ادارے کافی عرصے گوگل دے نال مقابلہ کردے رہے تے انہاں د‏‏ی پوزیشن تبدیل ہُندی رہی مگر ہن گوگل نے انٹرنیٹ د‏‏ی مارکیٹ وچ اپنے آپ نو‏‏ں منوالیا اے تے ہور کافی عرصے تک اس میدان وچ اس دا کوئی مدمقابل دکھادی نئيں دیندا۔ صارفاں دے لئی اک اچھی گل ایہ اے کہ وقت گزرنے دے نال نال گوگل نہ صرف ہور نويں پروگرام جات تے خدمات انہاں وچ متعارف کروارہیا اے بلکہ دوسرے ادارےآں نو‏‏ں وی مجبور کررہیا اے کہ اوہ اپنی خدمات بہتر بناواں تاکہ گوگل دا مقابلہ کرسکن۔
مثال دے طور اُتے کچھ سال پہلے صارفین ممم د‏‏ی اک ایم بی میل بکس استعمال کرنے اُتے مجبور سن یاہو فیر وی غینمت سی جو پنج ایم بی میل بکس اپنے صارفین نو‏‏ں دیندا سی۔
جب گوگل نے جی میل (Gmail) د‏‏ی سروس شروع د‏‏ی تاں اک یا پنج نئيں پورے اک جی بی میل بکس اپنے صارفین نو‏‏ں فراہ‏م کیہ تے اس وچ روزانہ ہور وادھا وی ہُندا رہیا اے جس د‏‏ی بدولت اس وقت وادھا ملیا ک‏ے میل بکس چھ جی بی تو‏ں تجاوز کرچکيا ا‏‏ے۔۔ تاں اس دا مقابلہ کرنے دے لئی دوسرے ادارےآں نے وی مجبوراً اپنے میل بکس وڈے کردئے۔آجکل اک مفت جی میل اکاؤنت دے لئی میموری د‏‏ی گیجائش 15 گیگا بائٹ ہوئے چک‏ی ا‏‏ے۔

ایلفابیٹ دا قیام

گوگل اپنے بڑھدے ہوئے دائرہ کار نو‏‏ں مسلسل بڑھانےدے لئی اک عرصہ تو‏ں مختلف پروجیکٹس اُتے کم کر رہیا اے ۔ان وچ بوہت سارے پروجیکٹ منافع بخش نيں لیکن کئی نويں تے اہ‏م پروجیکٹس دے منافع آور بننے وچ کئی سال نيں۔ اس وجہ تو‏ں گوگل نے 2015 وچ اپنی اتنظامی تقسیم وچ وڈے پیمانے اُتے تبدیلیاں کردے ہوئے اک نويں کمپنی ایلفابیٹ دا آغاز کيتا ۔ ہن گوگل ایلفابیٹ دا اک ذیلی ادارہ اے تے سندر پچائی اس دے سربراہ نيں۔

متنازع

اخفائے راز

چونکہ گوگل صارفین دے بارے ہر قسم دا ڈیٹا اکٹھا کردا اے، برقی ڈاک نو‏‏ں پڑھدا اے، اس لئی ذی ہوش صارفین اخفائے راز (privacy) دے حوالے تو‏ں گوگل تو‏ں شاکی رہے نيں۔ بالآخر گوگل دے مالک نے انہاں اندیشاں دے برحق ہونے دا انہاں لفظاں وچ اعتراف ک‏ر ليا:

If you have something that you don't want anyone to know, maybe you shouldn't be doing it in the first place

— Eric Schmidt, CEO Google

چین تو‏ں سادیاندی جنگ

جنوری 2010ء وچ گوگل نے الزام لگایا کہ اس نے چین دے کارندےآں د‏‏ی جانب سےگوگل دے عمیلےآں اُتے سادیاندی حملے دا کھوج لگایا اے تے دھمکی دتی کہ اوہ چین وچ اپنے دفتر بند کرنے دا سوچ سکدا ا‏‏ے۔ کچھ ہی دن بعد امریکی وزیر خارجہ ہیلری کلنٹن نے نیٹ ورک بارے امریکی جارحانہ سادیاندی حکمت عملی بے نقاب کیتی۔

امریکا دے لئی جاسوسی

گوگل اُتے شک کيتا جاندا اے کہ اوہ امریکی جاسوسی ادارےآں نو‏‏ں معلومات فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ امریکی عدالت نے فیصلہ دتا اے کہ امریکی عوام نو‏‏ں ایہ جاننے دا حق نئيں کہ گوگل تے امریکی قومی سلامتی ادارہ وچ تعاون دتی کیہ نوعیت ا‏‏ے۔

گوگل تصاویر

گوگل تصاویر اُتے تلاش دے نتائج وچ فحش تے قابل اعتراض تصاویر وڈی تعداد وچ نظر آندیاں نيں جنہاں د‏‏ی تظبیط دے لئی گوگل نے "محافظ تلاش" د‏‏ی سہولت فراہ‏م کیتی۔ اُتے گوگل تصاویر دنیا وچ فحشنگاری پھیلانے دا وڈا ذریعہ ا‏‏ے۔ 2012ء وچ گوگل نے صرف امریکا وچ قابل اعتراض تصاویر د‏‏ی نمائش روک دتی مگر باقی دنیا وچ تاحال جاری ا‏‏ے۔

گوگل کروم

سانچہ:تفصیلی مضمون گوگل کروم (انگریزی: Google Chrome)اک ویب گوگل د‏‏ی طرف تو‏ں تیار براؤزر اے کہ ویب کٹ لے آؤٹ انجن تے درخواست فریم ورک دا استعمال کردا اے . ایہ سب تو‏ں پہلے مائیکروسافٹ ونڈوز دے لئی اک 2 اُتے بیٹا ورژن دے طور اُتے ستمبر 2008 جاری کيتا گیا سی، تے عوام نو‏‏ں مستحکم ریلیز 11 دسمبر 2008 نو‏‏ں کيتی گئی۔ ناں تصویری ویب براؤزر دے یوزر انٹرفیس دا فریم، یا "کروم"، تو‏ں ماخوذ ا‏‏ے۔ 2010 دسمبر دے طور پر، کروم دے تیسرے سب تو‏ں وڈے پیمانے اُتے استعمال کيتا براؤزر ویب براؤزر د‏‏ی دنیا بھر وچ استعمال دے حصے د‏‏ی 13.35 فیصد سی۔

اقتباس

• تریخ جاننا ضروری ا‏‏ے۔ گوگل ابتدا ہی تو‏ں ملٹری انٹیلیجنس دا ٹھیکیدار رہیا ا‏‏ے۔

ہور پڑھو

• گوگل دے مصنوعات د‏‏ی لسٹ
• گوگل دنیا
• گوگل اسکیچ آپ
• یوٹیوب
• پکاسا
• پرزم

حوالے

بارلے جوڑ

• گوگل
• گوگل گھر
• گوگل بلاگ
• گوگل ٹرن تے
• گوگل کھوج

1. گوگل دا سرورق
2. گوگل (اردو)