ہیلوالکین
ہیلوالکین جیناں نوں الکائل ہیلائڈ وی کیا جاندا اے آرگینک کمپاؤنڈاں دا اک ٹبر اے جیڑے الکیناں توں بندے نیں تے اوناں چ اک یا زیادہ ہالوجن ہوندے نیں۔ ہیلوالکین کئی قسماں دے ہوندے نیں تے اوناں نوں کئی کماں لئی بنایا تے ویچیا جاندا اے۔ اینوں کئی کیمیائی ناں تے ہور ناں دے کہ ویچیا جاندا اے۔ ایناں نوں اگ روک، اگ بجان، فرج کرن، بالن، کول بنان تے دوائیاں دے طور تہ ورتیا جاندا اے۔ 20ویں صدی وچ وڈے پیمانے تے ورتن دے بعد ایہ گل پتہ چلی کہ کئی ہیلوالکین زخریلے تہ گندگی کرن آلے ہوندے نیں۔ مثلا کلوروفلوروکاربن اوزون توں توڑدے نیں تہ ایناں نوں فرجاں تے اے سیاں چ ورتیا جاندا اے۔
ہیلوالکیناں نوں انسان صدیاں توں جاندے سن۔ کلورو اتھین 15ویں صدی وچ بنائی گئی سی۔ 19ویں صدی وچ آرگینک کیمسٹری بارے جانکاری جنج جنج وددی گئی اوناں نال ہور ہیلوالکین بناۓ گۓ۔ ایناں نوں بنان دے کئی نویں طریقے کڈے گۓ: الکیناں وچ ہالوجن پانا تے الکحولاں نوں الکائل ہیلائڈ بنانا۔ ایہ طریقے بوت پکے تے سوکھیاں ہو جاندے سن جس دی وجہ نال ہیلوالکین فیکٹریاں وچ بوت سستے مولے بنن لگ گیا۔ ایناں ہیلوالکیناں وچوں ہیلائڈ گروپ نوں کڈ کہ کوئی اور فنکشنل گروپ پا کہ کئی ہور کمپاؤنڈ بناۓ جاندے سن۔
زيادہ تر ہیلوالکین انسان بناندے نیں مگر ایناں توں علاوہ زمین اتے بیکٹیریا، الی تے سمندری الجی وی ہیلوالکین انزیماں نال بناندے نیں۔ کوئی 1600 دے نیڑے تریڑے جانداراں دے بناۓ ہیلوالکیناں دا ہلے تک پتہ اے جیناں وچ بروموالکین سب توں عام اے۔ بوٹیاں دی کوئی 40 قسماں فلورو ایسیٹیٹ (اک ہیلوالکین) بناندیاں نیں جیڑیاں زخر دے طور تہ ورتیاں جاندیاں نیں۔