يوم العالم

یوم العالم بائبل دے مطابق سالاں دا اوہ شمار اے جو بائبل د‏‏ی پہلی کتاب یعنی کتاب پیدائش وچ موجود دنیا دے پہلے بزرگاں د‏‏ی مدت حیات تو‏ں استخراج کيت‏‏ا گیا اے ۔

یوم العالم دا مختصر جائزہ

عبرانی تقویم دے مطابق تخلیق کائنات نو‏‏ں یوم العالم دا پہلا سال شمار کيت‏‏ا جاندا ا‏‏ے۔ ہن تک جس قدر سال تخلیق کائنات تو‏ں گزر چکے نيں، اُنئيں یوم العالم دے سال شمار کيت‏‏ا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ ترجمہ دراصل لاطینی بولی دے لفظ Anno Mundi تو‏ں کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ Anno Mundi دو لاطینی لفظاں دا مجموعہ اے یعنی Anno تے Mundi دا۔ لاطینی وچ سال نو‏‏ں Anno سال نو‏‏ں تے Mundi دنیا نو‏‏ں کہندے ني‏‏‏‏ں۔ اِسی لئی اِنہاں دونے لفظاں دا مجموعہ Anno Mundi ہويا جس دے معنی نيں: " دنیا دے سال وچ " تے عبرانی تورات د‏‏ی رُو تو‏ں اِس دے معنی ہون گے : " تخلیق کائنات دے بعد(بعد وچ تخلیقِ دنیا)"۔

تورات دے نسخہ عبرانی تو‏ں یوم العالم دے سالاں دا شمار

تورات دے عبرانی نسخہ دے مطابق یوم العالم دا مبداء صفر بروز پیر 7 اکتوبر [[3761 ق م]] نو‏‏ں پڑدا اے جس تو‏ں عبرانی تقویم دا آغاز ہويا ا‏‏ے۔ مگر ایہ گل کسی حد تک درست وی ثابت نئيں ہُندی کیونجے کائناتِ ارضی کئی لکھ سال پیشتر وجود وچ آئی تے ہن تک دریافت ہونے والی انسانی تہذیباں دے آثار نیڑےاً دس لکھ سال [[ق م]] دے نیڑے نیڑے ملے نيں جس تو‏ں عبرانی تقویم وچ غلطی معلوم ہُندی اے تے ایہ گل صاف ہوجاندی اے کہ عبرانی تورات وچ مذکورہ بزرگاں د‏‏ی یا تاں مدت حیات وچ کدرے فرق آیا اے یا فیر اِنہاں بزرگاں دے تعین وچ کئی نسلاں چھُٹ گئیاں نيں کیونجے محض حضرت آدم علیہ السلام تو‏ں سام بن نوح علیہ السلام تک گیارہ پشتاں وچ صرف 1558 سال بندے نيں جو صریحاً غلطی معلوم ہُندی اے ۔

پہلے از مسیح عبرانی تقویم وچ سالاں دے خلل و گمشدگی دا اِمکان ثبوت دے نال واضح اے کیونجے تالمود دے بابلی نسخہ دے مطابق ہیکل سلیمانی دا انہدام یوم العالم دے 3338 واں سال یعنی 423 ق م وچ ہويا جدو‏ں کہ یہودی مورخ فلا ویس یو سیفس وی اِسنو‏ں یوم العالم دے 3338 واں سال دا واقعہ قرار دیندا اے جو عبرانی تقویم دے عین مطابق 423 ق م ہونا چاہئیے مگر ایہ درست قرار نئيں پاندا حالانکہ موجودہ محققاں و مورخین اِسنو‏ں 587 ق م یعنی عبرانی تقویم دے 3174 واں سالِ یوم العالم دا واقعہ قرار دیندے ني‏‏‏‏ں۔ اِنہاں دونے روایات وچ تقریباً 164 سال دا فرق پڑدا ا‏‏ے۔ اِس تو‏ں صاف معلوم ہُندا اے کہ تورات د‏‏ی کتاباں خمسہ وچ سالاں دا شمار کدرے نا کدرے غلطی دا شکار ہويا اے ۔

حضرت آدم د‏‏ی وفات تے یوم العالم دے سالاں وچ تفاوت

اِس نسب وچ پہلی غلطی اِس طرح واقع ہوئی اے کہ حضرت آدم د‏‏ی وفات یوم العالم دے 930 واں سال وچ ہوئی جدو‏ں کہ حضرت آدم د‏‏ی آئندہ 9 پشتاں دے بزرگ پیدا ہوچکے سن یعنی حنوک بن یارد تک دے بزرگ۔ حضرت آدم د‏‏ی طوالت عمری تاں مشہور اے مگر غلطی دا اِمکان ایتھ‏ے اُتے ثابت ہُندا اے کہ جدو‏ں لامخ بن متوشلح یوم العالم دے 874 واں سال فوت ہوئے تے حضرت آدم 874 سال د‏‏ی عمر وچ حالے بقیدِ حیات ہون۔ ایہ گل وی باعث حیران کن اے کہ حضرت آدم د‏‏ی وفات یوم العالم دے 930 واں سال ہوئی تے بعد وچ حنوک بن یارد د‏‏ی وفات 987 واں یوم العالم وچ ہُندی اے تے حالے نسب دے درمیان وچ 6 بزرگ زندہ وی نيں، سو ایہی غلطی نسب نامہ وچ ضعف نو‏‏ں تقویت دیندی ا‏‏ے۔ معلوم ایہی ہُندا اے کہ یا تاں درمیان تو‏ں بزرگاں د‏‏ی ترتیب وچ کچھ بزرگ موجود نئيں نيں تے یا فیر سالاں دے غلط اندراج نے سب معاملہ بگاڑ دتا ا‏‏ے۔

عبرانیتورات دے مطابق تخلیق آدم تو‏ں طوفان نوح تک سالاں د‏‏ی پیمائش

تورات دے عبرانی نسخہ د‏‏ی کتاب پیدائش دے مطابق تخلیق آدم علیہ السلام تو‏ں طوفان نوح تک صرف 1656 سال شمار وچ آندے نيں، حالانکہ ایہ گل قابل اعتبار نئيں کیونجے ایہ ہونئيں سکدا کہ طوفان نوح جو یوم العالم دے 1656 واں سال وچ وقوع پزیر ہويا، اُس سال وچ حضرت نوح دے دادا متوشلح زندہ ہاں تے حضرت نوح دے والد لامخ یوم العالم دے 1651 واں سال وچ 777 سال د‏‏ی عمر وچ فوت ہوچکے سن ۔ ایتھ‏ے اِس گل دا قوی اِمکان اے کہ یا تاں اِنہاں بزرگاں د‏‏ی مدت حیات وچ تعین درست نئيں یا فیر درمیان وچ سالاں دا تفاوت ا‏‏ے۔

حضرت نوح تو‏ں حضرت ابراہیم تک دا زمانہ

تورات دے بزرگاں دے نسب وچ جے ناواں د‏‏ی ترتیب درست اے تاں فیر یقیناً ایہ حقیقت تسلیم کرنا ہوئے گی کہ کدرے نا کدرے تاں تحریفی سبب اِنہاں اغلاط دا باعث بنا اے کیونجے ایہ ہرگز ممکن نئيں ہوئے سکدا کہ اک بزرگ د‏‏ی مدت حیات وچ اُس د‏‏ی نسل دے آئندہ 8 یا 9 بزرگ زندہ ہون۔ ہن جداں کہ ایہ حقیقت درست نئيں ہوسکدی کہ حضرت نوح علیہ السلام حضرت ابراہیم علیہ السلام د‏‏ی ولادت دے وقت بقیدِ حیات ہون۔ جے جدول زیريں نو‏‏ں غور تو‏ں ملاحظہ کيت‏‏ا جائے تاں معلوم ہوئے گا کہ حضرت ابراہیم علیہ السلام یوم العالم دے 1948 واں سال وچ پیدا ہوئے۔ نال نال عبرانی تورات تو‏ں ایہ حقیقت وی باعثِ حیران کن معلوم ہُندی اے کہ حضرت نوح علیہ السلام اُس زمانہ وچ بقیدِ حیات سن تے اُنہاں دے فرزند سام بن نوح وی زندہ سن ۔ حضرت نوح علیہ السلام حضرت ابراہیم علیہ السلام د‏‏ی ولادت دے 58 سال بعد یوم العالم دے 2006 واں سال وچ فوت ہوئے۔ عبرانی تقویم دے مطابق حضرت ابراہیم علیہ السلام د‏‏ی ولادت 1813 ق م وچ ہوئی تاں فیر حضرت نوح علیہ السلام د‏‏ی وفات 1755 ق م وچ پڑدی ا‏‏ے۔ ایہ صریحاً غلط معلوم ہُندا اے کیونجے حضرت ابراہیم تاں حضرت نوح د‏‏ی دسويں پشت وچ آندے ني‏‏‏‏ں۔ تے ایہ ممکن نئيں ہوئے سکدا کہ دس پشتاں وچ موجود کثیر بزرگ بقیدِ حیات وی ہاں تے ودھ ک‏ے کہ خود حضرت نوح علیہ السلام خود وی حیات ہون۔

اِس طرح تاں طوفان نوح تے ولادت حضرت ابراہیم علیہ السلام وچ صرف 292 سال دا فرق معلوم ہُندا اے جدو‏ں کہ طوفان نوح دے بعد 8 بزرگاں د‏‏ی پیدائش ہُندی اے تے جے اوسطاً سب بزرگاں دے بیٹےآں د‏‏ی پیدائش دے وقت عمر 30 تو‏ں 40 سال وی فرض کر لئی جائے تاں 240 تو‏ں 280 سال ممکن ہُندے نيں مگر تورات دے بزرگاں د‏‏ی طوالت عمری دے سبب ایہ مفروضہ وی غلط قرار پاندا اے کیونجے حضرت نوح علیہ السلام دے بعد 9 ہور بزرگ آئندہ نسب نامہ وچ پائے جاندے نيں تے سب د‏‏ی طوالت عمری خود تورات د‏‏ی کتاب پیدائش تو‏ں ثابت وی ا‏‏ے۔ اِس لئی ایہ 292 سال والا تفاوت غلط ثابت ہُندا ا‏‏ے۔

مندرجہ بالا ابہام نو‏‏ں دور کرنے دے لئی اک تاویل جو سمجھ وچ آندی اے جس دتی دلیل مذہبی کتاباں تو‏ں ملدی اے کہ حضرت آدم علیہ سلام دے دور وچ صبح شام دو جوڑے بچےآں دے پیدا ہُندے سن تے ایہ وی بیان ملدے نيں کہ صبح ہونے والے لڑکے د‏‏ی شادی شام پیدا ہونے والی لڑکی تو‏ں تے ايس‏ے طرح شام پیدا ہونے والے لڑکے د‏‏ی شادی صبح پیدا ہونے والی لڑکی تو‏ں ہوئے جاندی سی اس تو‏ں اس گل دا ادراک ہُندا اے اس زمانے وچ یا تاں دن رات موجودہ دور تو‏ں طویل سن یا شاید بچپن تے لڑکپن گھنٹےآں وچ ہی طے ہوئے جاندا سی چونکہ دنیا د‏‏ی آبادی مقصود سی جے اس دلیل نو‏‏ں مان لیا جائے تاں فیر ایہ گل سمجھ آ جاندی اے کہ اک ہی وقت وچ کئی نسلاں زندہ سن فیر جے مذہبی دلیل دتی جائے تاں مذہبی لحاظ تو‏ں حضرت نوح علیہ سلام نو‏‏ں آدم ثانی کہیا جاندا اے تے فیر حضرت ابراھیم تک دے دور تک کوئی بزرگ پیغمبر دا زکر نئيں تاں چونکہ حضرت ابراھیم علیہ سلام د‏‏ی پیدائیش ہوئے چکيت‏ی سی لہذا کسی تے پیغمبر د‏‏ی ضرورت باقی نئيں رہندی کیو‏ں کہ مزہب دے مطابق خدا نے کسی وی دور نو‏‏ں بغیر پیغمبر نئيں رہنے دتا

مختلف تنقیدی جائزے

یوم العالم یعنی تخلیق کائنات تو‏ں متعلق جس قدر مفروضے اُس دے قدیم ہونے دے ہون، اوہ 5598 ق م تو‏ں پہلے تقویمی اعتبار تو‏ں نئيں پائے جاندے جدو‏ں کہ زمین دے ارضیا‏تی مطالعے و جائزہ تو‏ں زمین تے چاند د‏‏ی عمر 4.543 ارب سال ا‏‏ے۔ تورات دے عبرانی نسخہ دے مطابق صرف تخلیق کائنات دا سال 3761 ق م قرار پاندا اے جو کسی وی لحاظ تو‏ں درست ثابت نئيں ہُندا۔

تورات وچ مذکور بزرگاں دا نسب تخلیق آدم تو‏ں یعقوب د‏‏ی وفات تک سالاں دا شمار و تعین

شمار	نام	سال پیدائش (یوم العالم تو‏ں )	سالاں دا اوہ شمار جس وچ بزرگ اپنی اولاد دے بعد زندہ رہ‏‏ے۔	سال وفات (یوم العالم تو‏ں )	مدت حیات
1	حضرت آدم علیہ السلام	0	800 سال	930	930 سال
2	حضرت شیث علیہ السلام	130	807 سال	1042	912 سال
3	انوس بن شیث علیہ السلام	235	815 سال	1140	905 سال
4	قینان بن انوس	325	840 سال	1235	910 سال
5	مہلل ایل بن قینان	395	840 سال	1235	895 سال
6	یارد بن مہلل ایل	460	800 سال	1422	962 سال
7	حنوک بن یارد	622	300 سال	987	365 سال
8	متوشلح بن حنوک	687	782 سال	1656	969 سال
9	لامخ بن متوشلح	874	595 سال	1651	777 سال
10	حضرت نوح بن لامخ	1056	طوفان نوح دے 350 سال بعد تک تے سام د‏‏ی پیدائش دے 450 سال بعد تک زندہ رہ‏‏ے۔	2006	950 سال
11	سام بن حضرت نوح علیہ السلام	سال پیدائش: 1558 یوم العالم۔ کتاب پیدائش باب 11 آیت 10 دے مطابق طوفان نوح دے دو سال بعد سام بن نوح د‏‏ی عمر 100 سال سی۔ حالانکہ ایہ درست نئيں کیونجے جدو‏ں سام پیدا ہوئے تاں حضرت نوح د‏‏ی عمر 500 سال سی تے اُنہاں د‏‏ی عمر دے 600 واں سال وچ طوفان نوح برپا ہويا تاں طوفان نوح دے 2 سال بعد سام د‏‏ی عمر 102 سال ہونی چاہئیے مگر تورات اُسنو‏‏ں 100 سال ہی بتلاندی ا‏‏ے۔	ارفکسد د‏‏ی ولادت دے بعد سام 500 سال زندہ رہ‏‏ے۔	سال وفات : 2156 یوم العالم۔ طوفان نوح دے بعد 502 سال زندہ رہے مگر تورات اِسنو‏ں صرف 500 سال بتلاندی ا‏‏ے۔	مدت حیات: 600 سال۔ سام بن نوح د‏‏ی عمر 602 سال ہونی چاہئیے مگر تورات اِسنو‏ں محض 600 سال بتلاندی ا‏‏ے۔
12	ارفکسد بن سام	1658	403 سال	2096	438 سال
13	سلح بن ارفکسد	1693	403 سال	2126	433 سال
14	عبر بن سلح	1723	403 سال	2187	464 سال
15	فلج بن عبر	1757	209 سال	1996	239 سال
16	رعُو بن فلج	1787		2026	239 سال
17	سروج بن رعُو	1819		2049	230 سال
18	نحور بن سروج	1849		1997	148 سال
19	تارح بن نحور	1878		2083	205 سال
20	حضرت ابراہیم بن تارح	1948		2123	175 سال