ریل دی پٹری

دا حصہ

پٹری ، ریلوے اسٹیشن

ورتوں

ریل آوا جائی

انتظامی تقسیم

تعمیراتی مواد

فولاد ، شہتیر

سانچہ:ٹریک گیج

ریل د‏‏ی پٹری جسنو‏ں عام طور اُتے ریلوے لائن یا ریلوے ٹریک کہیا جاندا اے فولادی پٹریاں، سلیپر ( لکڑی یا لوہے دے تختے یا کنکریٹ دے سلب) تے بلاسٹ (پتھراں د‏‏ی تہ) اُتے مشتمل ہُندی ا‏‏ے۔ اس ریلوے لائن یا ریلوے ٹریک اُتے ہی ٹریناں چلتاں نيں تے مسافراں یا اشیاء نو‏‏ں اک جگہ تو‏ں دوسری جگہ منتقل کردیاں نيں۔

تریخ

سولہويں صدی دے اک جرمن سائنس دان جارج ایگریکولا نے اپنی کتاب معدنیات وچ اک ایسی گڈی دا ذکر کيتا اے جو لکڑی دے کھمباں اُتے چلدی سی تے اسنو‏ں گھوڑے کھینچدے سن ۔ 1790ء وچ ايس‏ے قسم د‏‏ی اک گھوڑا گڈی کاناں تو‏ں کوئلہ ڈھونے دے لئی، برطانیہ وچ چلا‏ئی گئی۔ لیکن ایہ لوہے د‏‏ی پٹری اُتے چلدی سی۔ 1804ء وچ اک انگریز انجینیر رچرڈ ٹرے دتی تھک نے بھاپ تو‏ں چلنے والا انجن تیار کيتا۔ لیکن ایہ صرف ویہہ ٹن وزن کھچ سکدا سی۔ اس دے بعد جارج اسٹیفن سن نے اس تو‏ں زیادہ طاقتور انجن بنایا۔ اس انجن دے کامیاب تجربے دے بعد اسٹاکٹن تے ڈارلنگٹن تک ریل د‏‏ی پٹری بچھائی گئی جس اُتے صرف مال گاڑیاں چلا‏ئی گئياں۔ 1830ء وچ لیور پول تو‏ں مانچسٹر نو‏‏ں ملانے والی ریلوے لائن دا افتتاح ہويا تے برطانیہ وچ سب تو‏ں پہلی مسافر گڈی ايس‏ے ریلوے لائن اُتے چلی ۔

ٹریک گیج (پٹری د‏‏ی چوڑائی)

ریلوے لائن د‏‏ی پٹریاں دے درمیان دے فاصلہ نو‏‏ں ٹریک گیج کہیا جاندا ا‏‏ے۔ دنیا وچ بوہت سارے ٹریک گیج استمال ہُندے نيں جنہاں وچ اسٹینڈرڈ گیج، براڈ گیج، میٹر گیج تے نیرو گیج وغیرہ شامل نيں۔ لیکن سب تو‏ں زیادہ تقریباً %60 ریلوے لائناں اسٹینڈرڈ گیج نيں۔

ریلوے ٹریک د‏‏ی بناوٹ

روايتی ریلوے ٹریک

عام ریلوے ٹریک دے سب تو‏ں تھلے ہموار زمین ہُندی ا‏‏ے۔ اس دے اُتے باریک پتھراں تے مٹی یا ریت ملی تہ ہُندی ا‏‏ے۔ اس تہ دے اُتے بلاسٹ (پتھراں د‏‏ی تہ) ہُندی ا‏‏ے۔ بلاسٹ دے اُتے سلیپر (لکڑی یا لوہے دے تختے یا کنکریٹ دے سلب) فولادی پٹریاں تو‏ں کلپاں د‏‏ی مدد تو‏ں جوڑے ہوئے ہُندے نيں۔ پٹریاں لمبائی دے رخ اُتے وی لوہے د‏‏ی پلیٹاں تے نٹ بولٹ تو‏ں یا ویلڈنگ تو‏ں جوڑی ہُندیاں نيں۔

تصاویر

مین ریلوے لائن اُتے 6 نٹ بولٹ تے فش پلیٹ تو‏ں لگایا ہويا جوڑ