میکس ویبر

میکس ویبر
(جرمن وچ: Max Weber)
جرمن سوشیالوجیسٹ، فلسفی، اتے سیاسی معیشت دان
پیدائشی نام	(جرمن وچ: Maximilian Carl Emil Weber)
جم	21 اپریل 1864   ایرفرٹ، سیکسونی ، پروشیا بادشاہی
وفات	14 جون 1920 (56 سال)  میونخ، باواریا، جرمنی
وجہ وفات	نمونیا ،  ہسپانوی فلو
طرز وفات	طبعی موت
قومیت	جرمن
مذہب	پروٹیسٹینٹ
مذہب	لامعرفت
جماعت	جرمن ڈیموکریٹک پارٹی
رکن	باوارین اکیڈمی آف سائنس اینڈ ہیومنٹیز
عارضہ	ہسپانوی فلو
والدین	میکس ویبر سینئر، ہیلن ویبر
عملی زندگی
مادر علمی	برلن یونیورسٹی، ہیڈلبرگ یونیورسٹی
ڈاکٹری مشیر	Levin Goldschmidt
پیشہ	مفسرِ قانون ،  معیشت دان ،  ماہرِ عمرانیات ،  فلسفی ،  ماہر انسانیات ،  وکیل ،  استاد جامعہ ،  ماہر موسیقیات ،  سیاست دان ،  مورخ
پیشہ ورانہ زبان	جرمن ،  روسی ،  انگریزی ،  اطالوی ،  لاطینی
شعبۂ عمل	مذہب کی سماجیات ،  تاریخ کی سائنس ،  اکنامکس ،  عمرانیات ،  تریخ ،  معیشت
ملازمت	میونخ یونیورسٹی ،  فرائیبرگ یونیورسٹی ،  ہائیڈلبرگ یونیورسٹی ،  یونیورسٹی اف ویانا
وجہ شہرت	ویبریاں نوکرشاہی ، موہبھنگ ، آمورت پرکار ، لواے دا پنجرہ ، جیون دے موقعے ، Methodological individualism ، تشدد دی اجاریداری ، پروٹیسٹینٹ کرت اخلاقیات ، ریشنلائیقویشن ، سماجی ایکشن ، پرتبندی دا تنّ-انگ اصول ، اتھارٹی دا تریدھری ورگی کرن ، ویرسٹیہن
مؤثر	ہرمان بومگارٹن امینوئل کانت، فریڈرک نیطشے، سگمنڈ فرائڈ، ولہیلم ڈلتھی، ہینرک رکرٹ، جارج سمل، ویرنر سومبارٹ
متاثر	کارل جیسپر، جارج سمل، ٹالکوٹ پارسن، لڈوگ وان مائیسج، گیورگی لوکاچ، تھیوڈر ڈبلیو۔ اڈورنو، جرگین ہیوبرماس، رالف داہرندورف، جوسیف سکمپیٹر، سی۔ رائیٹ ملس، کورنیلیئس کاسٹروریڈس
دستخط

میکس ویبر (1864 1920) اک جرمن سی جینے سوشیالوجی تے کم کیتا۔

میکسملیئن کارل ایمل میکس ویبر (جرمن: [ˈmaks ˈveːbɐ]؛ 21 اپریل 1864 – 14 جون 1920) اک جرمن سوشیالوجیسٹ ، فلسفی، اتے سیاسی معیشت دان جسدے وچاراں نے سماجی نظریات، سماجی کھوج، اتے خود سوشیالوجی نوں متاثر کیتا۔ ویبر دا نام ہمیشہ ایمیل درکھم اتے کارل مارکس،دے نال سوشیالوجی دے تن بانی موڈھیاں وچوں اک وجوں آؤندا اے۔

میکسملن کارل ایمل ویبر ( 21 اپریل 1864 – 14 جون 1920) اک جرمن سوشیالوجیسٹ ، فلسفی، قانون دان اتے سیاسی معیشت دان سی۔ اوہناں دے وچاراں نے سماجی نظریات اتے سماجی کھوج نوں بااثر ڈھنگ نال متاثر کیتا۔ ویبر فسٹولزک اینٹی-ہوندوادی وچاردھارا دا اک مکھ وکیل سی، جسدا مطالعہ کرن لئی بحث کردے ہوئے سماجی کم ولوں تشریح دا مطلب اے، مقصد اتے مطلب نوں سمجھن دی بنیاد تے، جو انسان اپنے آپ دے کماں نال جڑے ہوئے ہن درکائیم دے الٹ، اوہ مونو-کارگزاری وچ یعقین نہیں رکھدا سی اتے پیش سی کہ کسے وی نتیجے لئی بہتے کارن ہو سکدے ہن۔

میکسملیئن کارل ایمل میکس ویبر (سانچہ:IPA-de؛ 21 اپریل 1864 – 14 جون 1920) اک جرمن سماجساشتری، فلسفی، اتے سیاسی اقتصادیات دان جسدے وچاراں نے سماجی اصول، سماجی کھوج، اتے خود سماجساشتر نوں متاثر کیتا۔ ویبر دا نام ہمیشہ ایمیل درکھم اتے کارل مارکس،دے نال سماجساشتر دے تن بانی نرماتیاں وچوں اک وجوں آؤندا اے۔ ویبر پھسٹولجک اینٹی-ہوندوادی وچاردھارا دا اک مکھ وکیل سی، جسدا مطالعہ کرن لئی بحث کردے ہوئے سماجی کم ولوں ویاکھیاتمک (صرف شاتویں ووکیبولری دی بجائے) دا مطلب اے، مقصد اتے مطلب نوں سمجھن دی بنیاد تے، جو انسان اپنے آپ دے کماں نال جڑے ہوئے ہن درکائیم دے الٹ، اوہ مونو-کارگجاری وچ وشواش نہیں رکھدا سی اتے پیش سی کہ کسے وی نتیجے لئی بہتے کارن ہو سکدے ہن۔ [12]

مکھ انٹیکجوئل چنتا ترکسنگت، دھرم نرپکھتا اتے "بے وقوفی" دی عمل نوں سمجھ رہی سی جو اوہ پونجیواد اتے آدھونکتا دے وادھے نال جڑی سی۔ [13] اسنے ایہناں نوں دنیا بارے نویں طریقے نال سوعدہ دے نتیجے وجوں دیکھیا۔ [14] ویبرا اپنے اصول نوں معاشی سماج-شعورت اتے دھرم دے سماج شعورت نال جوڑن لئی جانیا جاندا اے، اپنی کتاب 'پروٹیسٹینٹ ایتھک' اتے 'دِ سپرٹ آف کیپیٹلزم' وچ وضاحت کیتی اے، جس وچ اوہناں نے تجویز کیتا سی کہ سنیاسی پروٹیسٹینٹ دھرم پرمکھ 'چونویں تعلقاں' وچوں اک سی جس وچ وادھا مارکیٹ مشتمل پونجیواد دی مغربی دنیا اتے ترکشیل-قانونی راشٹر-راج۔ اس نے دلیل دتی کہ پونجیواد نوں مُتحرک کرن لئی ایہہ پروٹیسٹینٹاں دے بنیادی نظریات وچ سی۔ اس طرحاں، ایہہ کیہا جا سکدا اے کہ پونجیواد دی بھاونا پروٹیسٹینٹ دھرماں دے مول جذبات دے اندر اے۔

مارکس دے تریخی بھوتکواد دے خلاف، ویبر نے سرمائے دے اثر نوں سرمائیداری دی اتپتی نوں سمجھن لئی اک زریعہ وجوں اہمیت دتا۔ [15] پروٹیسٹینٹ ایتھک نے ویبر دی مکمل جانچ وچ دنیا دے دھرم وچ سبھ توں پہلاں حصہ بنایا سی؛ اوہ چین دے دھرماں، بھارت دے دھرماں اتے پرانے یہودی دھرم دی جانچ کرن لئی گئے، خاص طور تے اوہناں دے وکھو-وکھرے معاشی نتیجیاں اتے سماجی ونّ-سونتا دے اصولاں دے تعلق وچ۔ [اک] اک ہور وڈے کم وچ "سیاست اے اک ووکینشن"، ویبر نے متاثر کیتا اک اجیہی ادارہ اے جس نے سپھلتاپوروک "اک دتے کھیتر دے اندر بھوتک طاقت دے جائز ورتوں دی ایکادھکار" دا دعوہ کیتا اے۔ اوہ سوشل اتھارٹی نوں وکھ-وکھ روپاں وچ ونڈن والا پہلا وی سی، جس نے اس نوں کرشمائی، روائتی اتے ترکشیل-قانونی طور تے لیبل کیتا۔ نوکرشاہی دے اوہناں دے تجزیہ نے زور دتا کہ جدید راج ادارےآں ترکشیل-قانونی حقاں تے انحصار ہن۔

ویبر نے معاشی اتہاس دے نال-نال معاشی تھیوری اتے کارج-نظام دے ہور بہت سارے یوگدان وی کیتے۔ ویبر دے آدھونکتا اتے ترکشیلتا دے تجزیہ نے فرانسیسی سکول نال جڑے اہم تھیوری نوں اہم ڈھنگ نال متاثر کیتا۔ پہلے عالمی لڑائی توں بعد، میکس ویبر اداروادی جرمن ڈیموکریٹک پارٹی دے بانی سن۔ اوہ پارلیمنٹ وچ اک سیٹ لئی ناکام وی رہا اتے کمیٹی دے صلاح کار وجوں کم کیتا جس نے 1919 وچ بے رخی لوکتنتری وائیمر آئین دا کھرڑا تیار کیتا۔ سپینش پھلو دے اقرار توں بعد اوہ 1920 وچ نیویونونیا دی موت ہو گئی سی۔

شروعاتی کم

اپنے مشق اتے مشق دے مکمل ہون دے وچلے سالاں وچ ویبر نے ہم عصر سماجی پالیسی وچ دلچسپی دکھائی۔ 1888 وچ اوہ وریئن پھیر سوشلپولٹک وچ شامل ہو گئے، [28] تریخی سکول نال جڑے جرمن ارتھشاستریا دی اک نویں پیشاور ادارہ جس نے مطلب چارے دے کردار نوں مکھ طور تے عمر دیاں سماجی سمسیاواں دے حل لبھن دے طور تے ویکھیا اتے جنہاں نے وڈے پیمانے ' معاشی مدعیاں اوہ اپنے آپ نوں سیاست وچ شامل کرکے کھبے-پکھی اوینجیلک سوشل کانگرس وچ شامل ہو گیا۔ [2 9] 1890 وچ ویریئن نے "پولش سوال" جاں اوسٹپھلٹ دی اعلان کرن لئی اک کھوج پروگرام قائم کیتا: پولش فارم مزدوراں دا پوربی جرمنی وچ آؤن نال مقامی مزدور جرمنی دے تیزی نال صنعتیکرن والے شہراں وچ آ گئے۔ [7] ویبر نوں مطالعہ دا کم سونپیا گیا اتے آخری رپورٹ دا اک وڈا حصہ لکھیا گیا، [7] [28] جس نے کافی دھیان اتے اختلاف پیدا کیتا اتے ویبر دی مشہوری نوں اک سماج سائنس دے طور تے شروع کیتا۔ [7] 1893 توں 1899 تک، ویبر ایلڈرٹیسٹر وربرڈ (پین-جرمن لیگ) دا میمبر سی، اک ادارہ جس نے پولش کامیاں دے آؤن-جان دے خلاف پرچار کیتا سی؛ جرمنی دے دھرویکرن اتے اسے طرحاں دے قوم پرست پالیسیاں لئی ویبر دی مدد دی ڈگری اجے وی جدید ودواناں ولوں بحث کر رہی اے۔ [30] [31] اوہناں دے کجھ کم وچ، خاص طور تے 1895 وچ "نیشن سٹیٹ اینڈ ایکٹرونک پالسی" نوں پیش کیتے گئے اسدے بھڑکاؤ لکچر وچ، ویبر نے پولاں دی امیگریشن دی تنقید کیتی اتے سلاوک امیگریشن نوں اپنے سوارتھی مقصداں دی تکمیل لئی جنک کلاس نوں ذمہ وار ٹھہرایا۔ [32]

1894 وچ میکس ویبر اتے اسدی بیوی میریئن

اس توں علاوہ 1893 وچ اس نے اپنے دور دے رشتے دار ماریان شنیٹگر نال ویاہ کیتا، بعد وچ اک ناریوادی کارکنّ اتے لکھاری اس دے اپنے حق وچ، [7] [33] جو اس دی موت توں بعد ویبر دے جرنل لیکھاں نوں اکٹھے کرن اتے شائع کرن وچ اہم کردار نبھاء راے سن وبر دے جیون نوں سمجھن لئی اک اہم سروت۔ [34] [35] اوہناں دے بچے نہیں ہونگے۔ [23] ویاہ نے ویبر نوں لمبے ویلے توں اڈیکدے ہوئے وتی آزادی دتی جس نال اس نے اپنے ماپیاں دے پروار نوں چھڈّ دتا۔ [21] ایہہ جوڑا 1894 وچ پھریبرگ وچ رہن چلا گیا جتھے ویبر نوں یونیورسٹی آف ہائڈلبرگ وچ 1896 وچ اسے عہدے نوں قبول کرن توں پہلاں یونیورسٹی وچ مطلب شاستر دا پروفیسر تعینات کیتا گیا سی۔ [26] [27] اتھے ویبر اک مرکزی چتر بن گیا اس اکھوتی "ویبر سرکل" وچ، ہور بوڈیکلز جویں کہ اسدی بیوی ماریانین، جورج جیلنیک، ارنسٹ ٹیوللٹس، ورنر سوبرٹ اتے رابرٹ مائیکلز آدی ہن۔ [7] ویبر ویرین اتے اوینجیلک سوشل کانگرس وچ وی سرگرم راے۔ [7] اس ویلے وچ اوہناں دی کھوج ارتھ-شاستر اتے قانونی اتہاس اتے مرتکز سی۔ [36]

1897 وچ میکس ویبر سینئر دی موت دو مہینیاں پچھوں اپنے پتر نال اک گمبھیر لڑائی ہوئی جس دا کدے حل نہیں ہویا۔ [7] [37] اس توں بعد، ویبر ڈپریشن، گھبراہٹ اتے انسومنیا لئی ودھدی ہوئی بن گئی، جس کرکے پروفیسر دے طور تے اوہ اپنی ڈیوٹی نبھاؤن وچ مشکل ہو گئے۔ [17] [26] اسدی حالت نے اوہناں نوں اپنی سکھیا نوں گھٹاؤن لئی اتے آخرکار 1899 دی پتجھڑ وچ اپنے کورس نوں ادھورا چھڈّ دتا۔ گرمیاں اتے 1900 دی پتجھڑ دوران اک ہسپتال وچ کئی مہینے بتاؤن توں بعد، سال دے اخیر وچ ویبر اتے اسدی بیوی نے اٹلی دا سفر کیتا اپریل 1902 تک ہائڈلگ وچ واپس آ گئے۔ اوہ پھر 1903 وچ سکھیا توں پرہیز کر دینگے اتے 1919 تک اس نوں واپس نہیں آؤنگے۔ ویبر دی دماغی بیماری نال ازمائشاں دا نجی عمل وچ دھیان نال ذکر کیتا گیا سی جو اسدی بیوی ولوں تباہ کر دتا گیا سی۔ ایہہ تریخی طور تے تباہ ہو گیا سی کیونکہ میریئن ویبر نوں اس گل دا ڈر سی کہ میکس ویبر دا کم نازیاں ولوں بدنام کیتا جاویگا جے دماغی بیماری دا اوہناں دا تجربہ بہت مکمل سی۔ [7] ==بعد وچ کم ==

1890 دے دہاکے دے شروع وچ ویبر دی وڈی اتپادکتا توں بعد، اسنے 1898 دے شروع وچ اتے 1 9 02 دے شروع وچ کسے وی پیپر نوں شائع نہیں کیتا، اخیر 1903 دے انت وچ اپنی پروفیسر دی نوکری چھڈّ دتی۔ اس ذمہ واری توں آزاد ہو گیا، اس سال اس نے آرکائیوز فار سوشل لئی ایسوسیئیٹ ایڈیٹر سائنس اتے سماجی کلیان، [3 9] جتھے اسنے اپنے ساتھیاں ایڈگر جافی [ڈی] اتے ورنر سوبرٹ نال کم کیتا۔ [7] [40] سماجی سائنس دے ہور بنیادی مدعیاں اُتے اوہناں دی نویں دلچسپی ہوویگی؛ اس پچھوں دے ویلے توں اوہناں دیاں رچناواں مڈھلے وضاحت توں لے کے جدید ودواناں دے ہن۔ [36] 1904 وچ، ویبر نے اس جرنل وچ اسدے کجھ پرمکھ کاغذاں نوں شائع کرنا شروع کیتا، خاص کرکے اوہناں دے لیکھ پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے سپرٹ آف کیپیٹلزم، جو کہ اوہناں دا سبھ توں مشہور کم بن گیا سی [41] اتے اوہناں دے بعد دے کھوج لئی بنیاد رکھی۔ معاشی پرنالیاں دے ترقی اُتے سبھیاچار اتے دھرم۔ [42] ایہہ لیکھ اس ویلے دے اوہناں کماں وچوں اک اے جنہاں نوں اس دے جیون دور وچ شائع کیتا گیا سی۔ 20 ویں صدی دے پہلے ڈیڈھ دہاکیاں دوران لکھیاں گئیاں اس دیاں کجھ ہور رچناواں، مرن مگروں شائع ہوئیاں اتے مکھ طور تے دھرم، معاشی اتے قانونی سماجیات دے سماجیات دے کھیتراں توں تیار کیتیاں گئیاں ہن - اوہناں نوں سبھ توں اہم انٹیکجوئل یوگداناں وچ وی شامل کیتا گیا اے۔ ]

1904 وچ، اسنے امریکہ دا دورہ کیتا اتے سینٹ لئیس وچ ورلڈ فیئر (لوسیانا خرید خرچے) دے تعلقات وچ منعقد کیتے گئے آرٹس اینڈ سائنسز دے کانگرس وچ حصہ لیا۔ اوہناں دی ملاقات دا اک یادگار اوہناں رشتے داراں دے گھر رکھیا گیا سی جنہاں نوں مبر اُتے ویکھے سن۔ ایری، نمطلب کیرولینا۔ [43]امریکہ وچ اپنی انشک وصولی دے باو جود، ویبر نے محسوس کیتا کہ اوہ اس ویلے نیمت سکھیا دوبارہ نہیں دین دے اہل سن اتے اک نجی ودوان دے روپ وچ جاری رہا، جسدی مدد 1907 وچ ہوئی۔ [27] [3 9] ویرین دے نال مایوس ہو کے، 1909 وچ، اس نے جرمن سوشولوجیکل ایسوسی ایشن دا قیام کیتا (ڈائٹس گیسیلسپھرٹ فور سوزیؤجی، جاں ڈیجیئیس) اتے اپنا پہلا خزانچی وجوں سیوا کیتی۔ [7] حالانکہ، اوہ 1912 وچ ڈیجیئیس توں استعفٰی دے راے سن۔ [7] 1 9 12 وچ، ویبر نے کھبے-پکھی سیاسی پارٹی نوں سماجک-ڈیموکریٹ اتے اداروادی جوڑیاں نوں جوڑن دی کوشش کیتی۔ ایہہ کوشش اکامیاب رہی سی، کیونکہ بہت سارے اداروادی سماج-جمہوریات دے انقلاب کاری آدرشاں توں ڈردے سن۔ [44] سیاسی تعلقات==



1 9 17 وچ ارنسٹ ٹولر (ساہمنا) دے نال میکس ویبر (فورگراؤڈ)

پہلے عالمی لڑائی دے شروع ہون تے 50 سال دی عمر دے والبر نے سیوا لئی سویسیوشی سیوا کیتی اتے اسنوں رزرو افسر تعینات کیتا گیا اتے ہیدلبرگ وچ فوج دے ہسپتالاں دا پربندھ کرن دا کم سونپیا گیا، جو اس نے 1 915 دے انت تک پورا کیتا۔ [3 9] [45] ] لڑائی تے ویبر دے وچار اتے جرمنی دے سامراج دے پھلار دے دوران لڑائی دے دوران۔ [44] [45] [46] مڈھلے طور تے اسنے قوم پرست ہوابازی اتے جنگ دے یتناں دی حمایت کیتی مگر کجھ جھجک دے نال، کیونکہ اوہ سوچدا سی کہ اک پرمکھ راج ستا دے طور تے جرمنی دی ذمہ واری نوں پورا کرن لئی لڑائی لوڑیندی سی۔ ویلے دے دوران، ویبر جرمن پسارواد اتے کائسر دی جنگ دیاں پالیسیاں دے سبھ توں مشہور آلوچکاں وچوں اک بن گیا۔ [7] اسنے عوامی طور اُتے بیلجیئن ایکینیشن پالیسی اتے بیروکشیل پنڈبی جنگ' تے حملہ کیتا اتے بعد وچ سنویدھانک سدھاراں، جمہوریکرن اتے مکمل متادھاری لئی مدد کیتی۔ [7]

ویبر نے 1918 وچ ورکر اتے سپاہی کونسل ہائڈیلبرگ وچ کم کیتا۔ اس نے پھر جرمن ڈیلیگیشن وچ پیرس شترقی کانفرنس اتے سنویدھانک سدھار لئی خفیہ کمیٹی دے صلاح کار وجوں سیوا کیتی، جس نے وائیمر آئین تیار کیتا۔ [3 9] امریکن ماڈل دی اس دی سمجھ توں راغب ہو کے، اس نے پروفیسر نوکرشاہی دی طاقت لئی سنویدھانک سنتلن وجوں اک مضبوط، مشہور چنوتیپورن سمرپن دی وکالت کیتی۔ [7] ووادپورن طور اُتے، اسنے ایمرجینسی وچ صدر عہدیاں لئی ووستھاواں دا وی بچاء کیتا جو وائیمر آئین دے آرٹیکل 48 بن گئے۔ بعد وچ ایڈولپھ ہٹلر ولوں باقی سارے آئین نوں ختم کرن اتے فرمان جاری کرن دے اصولاں مطابق ایہناں پربندھاں دا استعمال بعد وچ کیتا گیا، جس نال اس دے راج نے خلاف نوں دباؤن اتے تاناشاہی طاقت حاصل کرن دی اجازت دتی۔ [47]

ویبر وی پارلیمینٹری سیٹ لئی ادار جرمن ڈیموکریٹک پارٹی دے میمبر دے طور تے ناکام راے، جس دی اس دی سہِ-قیام کیتی گئی سی۔ [7] [48] اسنے 1918–19 19 دے کھبیپکھی جرمن انقلاب اتے ورسیز دا معاہدہ نوں نیمت کیتا، نیمت عہدیاں اُتے، جو اس ویلے جرمنی وچ سیاسی ارادھناں نوں چیلنج دندے سن، [7] اتے جس نے پھریڈریچ ایبرٹ نوں روکیا ہووے، جو کہ نویں سماج-جمہوری پردھان جرمنی، ویبر نوں وزیر جاں راجسفیر دے طور تے تعینات کرن توں۔ [45] ویبر نے وڈے پدھر اُتے ستکار کیتا پر بہت گھٹ اثر پایا۔ [7] جرمن سیاست وچ ویبر دے کردار اس دن لئی ووادگرست ہو گئی اے۔

ویبر دی کھبیپکھی دی تنقید وچ، اسنے کھبیپکھی سپارٹاکس لیگ دے آگوآں دی شکایت کیتی - جس دی اگوائی کارل لبنیچٹ اتے روزہ لکسمبرگ نے کیتی اتے برلن دی شہر دی سرکار نوں نینترت کیتا، جد کہ ویبر نے اپنی پارٹی لئی پرچار کیتا- "ساڈے کول ایہہ [جرمن] انقلاب اے اس حقیقت لئی دھنواد کرنا کہ اسیں دھروواسی دے خلاف اک وی حصہ نہیں دے سکدے ہاں۔اسیں دیکھدے ہاں کہ میل، مکّ، گوبر اتے گھوڑا-کھیڈ کجھ ہور نہیں اے۔ لبنیچٹ پاؤڈ ہاؤس اتے روزہ لکسمبرگ وچ زولیگین بغیچے وچ اے۔ "[49] ] ویبر وارسیلز سندھی دی تنقید کرن والے اسے ویلے سی، جس نوں اوہ پہلے عالمی لڑائی دے ویلے جرمنی وچ انیانپورن طور اُتے "جنگ دا الزام" مندا سی۔ ویبر دا مننا سی کہ بہت سارے ملکاں جرمنی نوں نہیں بلکہ پہلے عالمی لڑائی دی شروعات کرن لئی دوشی سن۔ اس کیس نوں بناؤندے ہوئے، وبر نے دلیل دتی کہ "اس لڑائی دے معاملے وچ اک اے، اتے صرف اک طاقت اے جو اس نوں اپنی مرضی نال سارے حالاتاں وچ لوڑیدی اے اتے، اوہناں دے سیاسی گولکاں دے مطابق ضروری اے: روس۔ … ایہہ کدے وی میرے [ من بیلجیئم دے اک جرمن حملے تے [1 9 14 وچ] جرمنی دے اک بے گناہ کم توں علاوہ ہور کوئی نہیں سی۔ "[50]

بعد وچ اسے مہینے، جنوری 1919 وچ، ویبر اتے ویبر دی پارٹی نوں چوناں لئی ہرا دتا گیا، ویبر نے اپنی اک مہان تعلیمی بھاشن دتا، سیاست نوں اک ووٹ دے روپ وچ پیش کیتا، جس وچ اس نے ہنسا اتے بے ایمانی بارے ردعمل ظاہر کیتا۔ صرف ہال ہی وچ ویبر اس لئی نجی طور تے سرگرم سن۔ سیاستداناں دے سبھاء بارے اوہناں نے ایہہ سٹہ کڈھیا کہ "دساں وچوں نوں معاملیاں وچ اوہ اپنے آپ بارے ہوا نال پھلاں ماردیاں ہن۔ اوہ اصلیت دے رابطہ وچ نہیں ہن، اتے اوہ بوجھ نوں اوہ موڈھے اُتے نہیں محسوس کردے، اوہ صرف رومانچک بھاوناواں نال اپنے آپ نوں نشاؤ۔ "[51]

پچھلے سال

ہائڈلبرگ وچ ویبر دی قبر

سیاست توں مایوس ہو کے، ویبر نے میونکھ یونیورسٹی دی یونیورسٹی وچ پہلی وار وئینا یونیورسٹی توں بعد اس ویلے دوران سکھیا دوبارہ شروع کر دتی۔ [7] [27] [3 9] اس ویلے دے اوہناں دے بھاشن وڈے کماں وچ اکٹھے کیتے گئے، جویں کہ جنرل معاشی اتہاس، سائنس ووکن اتے سیاست دے طور تے اک ووٹنگ۔ [7] میونچ وچ، اوہ پہلی جرمن یونیورسٹی انسٹیچیوٹ دی سماجیات دی اگوائی کردے سن، پر اوہناں نے سماجیات وچ اک پروفیسل دی پدوی نہیں کیتی سی۔ مونک وچ بہت سارے شراکت دار اتے طالب علم جرمن انقلاب دے ردعمل تے حملہ کردے ہن اتے کجھ سجے-پکھی طالب علماں نے اپنے گھر دے ساہمنے خلاف مظاہرہ کیتا۔ [44] میکس ویبر نے سپینش پھلو نوں اقرار کیتا اتے 14 جون 1920 نوں میونچ وچ نمونیا نال مر گیا۔ [7] اپنی موت دے ویلے، ویبر نے اپنی مہان شو سماجی اصول اُتے لکھنا ختم نہیں کیتا سی: ارتھانتظام اتے سماج اسدی بیواہ ماریان نے 1921–22 وچ اپنی چھپائی لئی اس نوں تیار کرن وچ مدد کیتی

1921–22.

میکس ویبر دا وچار

میکس ویبر دے نوکرشاہی تھیوری جاں ماڈل نوں کئی وار "ترکشیل-قانونی" ماڈل وجوں وی جانیا جاندا اے۔ ایہہ ماڈل نوکرشاہی نوں رننیتک نظریہ توں 9 مکھ خاصیتاں جاں نظریات دے ولوں وضاحت کرن دی کوشش کردا اے؛ ایہہ ہیٹھ لکھے مطابق ہن: [52]

میکس ویبر دا نوکرشاہی ماڈل (ترکشیل-قانونی ماڈل)

ویبر نے لکھیا کہ عوامی اتے نجی دوویں کھیتراں وچ جدید نوکرشاہی ہیٹھ لکھے نظریات اُتے انحصار کردی اے۔

"سبھ توں پہلاں، ایہہ وکھ-وکھ دفتراں دے صحیح-صحیح اتے متحد سارے-بورڈ دیاں کابلیئتاں دے عامَ اصول اُتے مشتمل اے۔ ایہہ ملانکن اصولاں، قنوناں جاں پرشاسنک اصولاں مطابق نہیں ہن۔" [53] ویبر لئی، اسدا مطلب اے [54] ]

مزدوری دی اک سختی ڈویزن قائم کیتی گئی اے جو خاص نوکرشاہی نظام دے نیمت کم اتے کرتواں نوں واضع روپ وچ درساؤندی اے۔

ریگولیشن حکم دی مضبوطی نال قائم چین اتے ڈیوٹیاں اتے دوجیاں نوں مجبور کرن دی گنجائش دا ذکر کردا اے۔

خاص، مصدقہ اہلیت والے لوکاں نوں تعینات کیتے گئے کماں دے نیمت اتے جاری لاگوُ ہون دی حمایت کردے ہن۔

ویبر نے نوٹ کیتا کہ ایہہ تنے پہلو "۔.۔ سرکاری سیکٹر وچ … نوکرشاہی پرراج دا تتّ اے۔ نجی کھیتر وچ، ایہہ تن پہلو اک پرائیویٹ کمپنی دے نوکرشاہی پربندھ دا سار ہن۔" [55]

مکھ اصول (خاصیتاں):

خاص کرداراں

1.اہلیت اُتے مشتمل بھرتی (جویں، اوپن مقابلے ولوں ٹیسٹ کیتا گیا)

2.اک پرشاسکی نظام وچ پلیسمینٹ، ترقی اتے ٹرانسفر دے اکسار اصول

3.پیشہ ورانہ تنخواہ دے ڈھانچے نال کریئرزم

4.درجابندی، ذمہ واری اتے جواب دیہی

5.انوراج اتے نینترن دے سخت اصولاں لئی ادھکارت حکم دے ماتحت

6.مختصر اصولاں دی سرپرتا

7.نرپکھّ حق (اداہرن لئی، عہدیدار اپنے نال دفتر نہیں لیاؤندا)

8.سیاسی نرپکھتا

میرٹ:

جویں ویبر نے نوٹ کیتا، اصلی نوکرشاہی اسدے آدرش-قسم دے ماڈل توں گھٹ مطابق اتے بااثر اے۔ ویبر دے ہر اصول کمزور ہو جاندے ہن - اتے ہور بہت کجھ، جدوں ایہہ کسے ادارہ وچ انفرادی پدھر دا تجزیہ کرن لئی ورتے جاندے ہن۔ پر، جدوں کسے تنظیم وچ گروہ دی قیام وچ لاگوُ کیتا جاندا اے، خاص طور تے بہتر آؤٹپٹّ دے تعلقات وچ کجھ کو کشلتا اتے اثر نوں حاصل کیتا جا سکدا اے۔ ایہہ خاص طور اُتے سچ اے، جدوں بوکرارٹیکل ماڈل اہلیت (گناں)، نوکری دے کھیتراں دی خاصیت (مزدوری)، طاقت، نیم اتے انوراج دی درجابندی' تے زور دندا اے۔ [56]

ڈیمیرٹس:

حالانکہ، سمرتھاواں، کم شیلتا اتے اثر نوں اواضع اتے ورتکنیک منیا جا سکدا اے، خاص طور اُتے جدوں اوورسمیپڈ معاملیاں نال نجٹھنا ہووے۔ اک گھناؤنا نوکرشاہی وچ، نوکری دے کھیتر نوں ونڈن وچ درڑہتا، گھٹ توں گھٹ آؤٹپٹ دے ڈر کارن ہریک اہلکار کم نوں گھمائے بناں اک دن توں مہارت رکھدے ہن، کم اکثر رٹین ہندے ہن اتے بوریئت وچ یوگدان پا سکدے ہن۔ اس طرحاں، اہلکار کدے-کدے محسوس کردے ہن کہ اوہ تنظیم دے کم دے نظریہ اتے مشناں دا حصہ نہیں ہن۔ سٹے وجوں، اوہناں نوں لمبے ویلے وچ رہن دی کوئی بھاونا نہیں ہندی۔ اس توں علاوہ، اس قسم دا تنظیم استحصال نوں سدا دندا اے اتے اہلکاراں دا امکان نوں گھٹ سمجھدا اے، کیونکہ ورکراں دی رچنا نوں نیم، اصولاں اتے پرکریاواں دے سختی پالن دے پکھ وچ الٹ کیتا جاندا اے۔ [52]

پریرنا

ویبر دی سوچ زوردار جرمن آدرشواد ولوں متاثر ہوئی سی، اتے خاص کرکے نیو-کینٹیانواد ولوں، اوہ پھیربرگ یونیورسٹی دے اپنے پروپھیسلل شراکت دار ہینرچ رکرٹ ولوں ساہمنا کیتی گئی سی۔ [7] ویبر دے کم لئی خاص طور اُتے اہم ایہہ نو-کانٹیاں یعقین اے حقیقت ضروری طور اُتے اسادھارن اتے اگادھ اے، جس ترک نال انسانی دماغ اصلیت دے کجھ پہلوآں' تے دھیان مرتکز کردا اے اتے اسدے نتیجے وجوں بنیاں دھارناواں دا انعقاد کردا اے۔ [7] سماجی سائنس دی کارجنظام بارے ویبر دے وچاراں ہم عصر نؤ-کانت دے فلسفی اتے پائنیئر سماج شعورت جارج سممیل دے کم نال میل-جول دندے ہن۔ [57]

ویبر کانٹیان اخلاقیات توں وی متاثر سی، پر پھر وی ایہہ سوعدہ لئی آیا سی کہ اک جدید یگ وچ مذہبی وشواساں دی گھاٹ سی۔ اس آخری حوالہ وچ، پھریڈرک نیٹسز دے فلسفہ دا اثر واضع اے۔ [7] سٹینپھورڈ اینسائیکلوپیڈیا آف فلاسفی دے مطابق، "کینٹیئن نیتک اسہمتیاں اتے جدید تہذیبی دنیا دے اک نیتز چیچن ندان وچکار ڈونگھی تناء واضع روپ وچ اے، جو کہ ویبر دی نیتک سنسارک مورت نوں اجیہی اچانک دکھدائی اتے اناوادی شیڈّ دے دندا اے۔" [7] ویبر دے جیون وچ اک ہور وڈا اثر سیکل دے مارکسڈ دیاں لکھتاں سن جو کہ سکھیا اتے سرگرم سیاست وچ سماج وادی سوچ دا کم سی۔ جدوں ویبر نوکرشاہی پرنالیاں نال مارکس دی توہین دے کجھ شعر کردا اے اتے اوہناں نوں انسانی آزادی اتے خودمختاری دی گھاٹ نوں اپنے ترک نوں اگے ودھاؤن دے اہل ہون دے طور تے اوہناں نوں کھلار دندا اے، وائیبر مورت سدا اتے امستقل طور تے جھگڑے کردا اے اتے اک بھوتک روپ وچ مہیا یوٹوپیا دی بھاونا دی میزبانی نہیں کردا۔ [ 58] حالانکہ اس دی ماں دی کیلونٹی دھرمواد دا اثر ویبر دے جیون اتے کم دے وچ واضع اے، اتے حالانکہ اسنے دھرماں دے مطالعہ وچ اک ڈونگھا، زندہ دلچسپی بنائی رکھیا، ویبر اس حقیقت بارے کھلھ گیا سی کہ اوہ انفرادی طور تے بے اثر سن۔ [59] [60 ]

اک سیاسی مطلب شعورت اتے معاشی اتہاسکار ہون دے ناطے، ویبر نے "سبھ توں گھٹ" جرمن تریخی مطلب شاستر شاستر راج والا سی، جسنوں ودواناں ولوں پرتندھتا کیتی گئی اے جویں کہ گسٹو وان سکمولر اتے اوہناں دا طالب علم ورنر سوبرٹ۔ پر، بھاویں کہ ویبر دے کھوج ہتّ اس سکول دے مقابلے بہت زیادہ سن، پر اوہناں دے وچاراں دی تکنیک اتے وچاردھارا دے اصول دوجے جرمن اتہاسکاراں توں کافی وکھرے سن اتے اصل وچ، کارل مینجر اتے آسٹریا سکول دے اوہناں دے نیڑے سن، تریخی سکول دے روائتی ورتکنیک۔ [61] [62]

نویں کھوج توں پتہ چلیا اے کہ ویبر دے کجھ اصول، دور پوربی دھرم دے سماجیات اتے بے وقوفی دے اصول دے تتّ وچ اس دی دلچسپی نوں شامل کردے ہن، اصل وچ ویبر دی ہم عصر جرمن جادو دے انکڑیاں نال کمیونیکیشن سن۔ [63]: 269-70 اوہ جرمن شاعر اتے صوفیانہ سٹیپھن جورج نوں ملیا اے اتے اس نے کرشمے دے اپنے اصول دے کجھ تتّ ترقی یافتہ کیتے ہن۔ جورج دیکھن دے بعد حالانکہ، ویبر جارج دے بہت سارے وچاراں نال اسہمت سی اتے کدے رسمی روپ وچ جارج دے جادوگری چکر نال جڑے نہیں سن۔ [63]: 290-3 ویبرے نوں مدھرے ویریٹا وچ گسٹو گراسر دے زریعہ توں پچھمشیل روپ وچ، بھاویں کہ تاؤواد دا پہلا رابطہ سی۔ [63] ]: 275-6 جادوگری نال ویبر دی سرگرم رسرچ بارے کھوج نے کجھ جرمن اتے امریکی ودواناں دی اگوائی کیتی [جو؟] اوہناں دے بھمبلبھوسے دے اصول دی مڑ وضاحت کرن لئی۔

کارج تکنیک

اکانمی اتے سوسائٹی دے اندر قانون دے سماجیات دیاں لکھائی توں اک پنہ

کجھ ہور کلاسیکل انکڑے دے الٹ (کامتے، درکیم) ویبر نے خاص طور تے سماجی سائنس جاں خاص کرکے سماج شعورت پربندھک اصولاں دے کسے خاص گروہ نوں بناؤن دی کوشش نہیں کیتی۔ [7] درکرم اتے مارکس دی تلنا وچ، ویبر ویکتیاں اتے سبھیاچاراں اُتے ودھیرے دھیان مرتکز کردا رہا اتے ایہہ اسدی کارجنظام وچ واضع اے۔ [17] حالانکہ درکیم نے سماج اُتے دھیان مرتکز کیتا، ویبر نے ویکتیاں اتے اوہناں دیاں کاروائیاں (ڈھانچہ اتے کاروائی اختلاف) نوں دھیان وچ رکھیا اتے جدوں مارکس نے دنیا دے وچاراں دی دنیا اپر پرمکھ دنیا دی ترجیح لئی دلیل دتی تاں ویبر نے لوکاں دے راغب کاروائیاں وجوں وچاراں دی قدر کیتی، گھٹو گھٹ وڈی تصویر۔ [17] [64] [65]

میکس ویبر لئی سماجیات، ایہہ اے:

… اک اجیہا سائنس اے جو سماجی کاروائی دی ویاکھیاتمک سمجھ دی کوشش کردا اے تاں جو اس دے کورس اتے پرجذبات دے کارنامہ وضاحت اُتے پہنچ سکے۔

- میکس ویبر [66]

ویبر نوں نربلتا اتے بھاگیداری دے سوال نال چنتا سی۔ [7] ویبر نے سماجی ووہار توں سماجی رویہ اپنایا اے، اس گل ول دھیان دواؤندیاں کہ سماجی کاروائیاں نوں سمجھنا چاہیدا اے کہ کس طرحاں انسان وشیس طور اُتے اک دوجے نال متعلق اے۔ [7] [67] ویاکھیاتمک زریعاں ولوں ساودھانی کاروائی دا مطالعہ (Verstehen) انفرادی مطلب اتے مقصد نوں سمجھن دے بنیاد تے ہونا چاہیدا اے اوہ انسان اپنے کماں نال جڑدے ہن۔ [7] [36] سماجی کاروائیاں نوں آسانی نال پچھانے جا سکدے ہن اتے ادیساں دا مطلب ہو سکدا اے مگر ودھیرے انترمکھی انت اتے اک سائنسی ولوں اوہناں انت دیاں سمجھاں نوں موضوع وستو دی اک ہور پرط (سائنسی دی اے) دے ماتحت اے۔ [7] ویبر نے نوٹ کیتا اے کہ وئکتیگتتا دا اہمیت سماجی سائنس وچ مورکھ-ثبوت بناؤن، قدرتی سائنس نالوں وشو-ویاپی قانون بہت مشکل ہن اتے سماجی سائنس حاصل کر سکن والے مقصد علم دی مقدار بہت پکی اے۔ [7] کل ملا کے، ویبر نے مقصد سائنس دے ٹیچے دی حمایت کیتی، پر اس نے کیہا کہ ایہہ اک پہنچیوگ ٹیچا ہے-حالانکہ اک مقررہ طور تے اس دی کوشش کرن یوگ اے۔ [7]

سبھیاچار دا کوئی بالکل "مقصد" سائنسی تجزیہ نہیں اے … تہذیبی اصلیت دا سارا علم … خاص درشٹیکوناں توں سدا علم اے ۔.۔. تہذیبی پروگراماں دا "مقصد" تجزیہ، جو کہ تھیسس دے مطابق ہندا اے کہ سائنس دا آمورت "قانون" وچ انوبھوی حقیقت نوں گھٹاؤنا اے، ایہہ مطلب ہین نہیں اے […] کیونکہ … سماجی اصولاں دا علم سماجی اصلیت دا علم نہیں اے سگوں ایہہ ساڈے دماغ ولوں ورتے جاندے وکھ-وکھ زریعاں وچوں اک اے۔ ایہہ انت حاصل کرن لئی۔

- میکس ویبر، 1904 وچ سوشل سائنس وچ "آبجیکٹوٹی" [68]

ودھیگت ویکتیواد دے اصول، جس وچ ایہہ منیا گیا اے کہ سماجی سائنسداناں نوں اکٹھیاں (جویں کہ دیساں، سبھیاچاراں، سرکاراں، چرچاں، کارپوریشناں آدی) نوں نتیجہ اتے انفرادی ویکتیاں دیاں کاروائیاں دے حوالہ دے روپ وچ سمجھنا چاہیدا اے، اسدا پتہ لگایا جا سکدا اے ویبر، خاص طور اُتے معیشت اتے سوسائٹی دے پہلے باب وچ، جس وچ اوہ دلیل دندے ہن کہ صرف ویکتیاں نوں "انفرادی سمجھن یوگ کاروائی دے رستے وچ ایجنٹ سمجھیا جا سکدا اے"۔ [62] [67] دوجے شبداں وچ، ویبر نے دلیل دتی کہ سماجی پرجذبات نوں سائنسی ڈھنگ نال سمجھیا جا سکدا اے کہ اوہ ادیشپورن ویکتیاں دے ووہار دے زریعہ ولوں قبضہ کیتے گئے ہن - اوہ نمونے جنہاں نے "آمورت قسم" نوں بلایا - جنہاں وچوں اصل تریخی واقعے اچانک اتے اچانک ہون کارن وگاڑدیاں ہن اواضع کارن۔ [62] اک آمورت قسم دے وشلیشکاں دی بنتر اصل وچ موجود نہیں اے، پر مقصد مقرر کرن والے بنمارک مہیا کراؤندے ہن جس دے اصل جیون دے اساری ماپیا جا سکدا اے۔ [69]

سانوں کوئی وی سائنسی مقرر آدرشاں دا پتہ نہیں اے۔ یقینی بناؤن لئی، ایہہ ساڈے یتناں نوں پچھلے ویلے دے مقابلے بہت اوکھا بناؤندا اے، کیونکہ اسیں امید کیتی جاندی اے کہ ساڈی عالمی سماج واد دی بہت ہی امید وچ ساڈے بچے دے اندر بنے۔

- میکس ویبر، 1909 [70]

ویبر دی کارج-نظام سماجی سائنس، میتھسنسٹریٹ دی کارجنظام بارے مکمل بحث دے حوالہ وچ ترقی یافتہ کیتی گئی سی۔ [36] ویبر دی حالت اتہاسواد دے بہت نیڑے سی، کیونکہ اوہ سماجی کاروائیاں نوں سمجھدے ہن جویں کہ کسے خاص تریخی حوالہ نال بنھیا ہویا اے اتے اس دے تجزیہ لئی ویکتیاں (سماجی اداکار) دے انفرادی پریرناں دی سمجھ دی لوڈ اے۔ [36] اس پرکار وائیبر دی تکنیک ولوں تلناتمک تریخی تجزیہ دی ورتوں اتے زور دتا گیا اے۔ [71] اس لئی، ویبر نوں ایہہ سمجھاؤن وچ زیادہ دلچسپی سی کہ مستقبل وچ ایہناں پرکریاواں دے نتیجیاں دی بجائے وکھ-وکھ تریخی پرکریاواں دا نتیجہ اک خاص نتیجہ سی۔ [65]

ترکسنگت

بہت سارے ودواناں نے ویبر دے کم دے مکھ موضوع دے روپ وچ ترکشیلتا اتے اک ودھدی ترکشیل سماج وچ انفرادی آزادی دا پرشن دسیا اے۔ [7] [72] [73] [74] ایہہ تھیم نفسیات سنچاراں، تہذیبی قدراں قیمتاں اتے وشواساں (مکھ طور تے، دھرم) اتے سماج دے ڈھانچے (عامَ طور تے معیشت ولوں مقرر) وچکار تعلقاں دے وڈے حوالہ وچ واقع سی۔ [65]

ترکشیلتا نال، ویبر نے سبھ توں پہلاں سمجھیا، انفرادی قیمت-لابھ گننا، دوجی، ادارےآں دے مکمل نوکرشاہی تنظیم اتے آخرکار، ہور عامَ معنےآں وچ، اصلیت نوں سمجھن دے الٹ رہسّ اتے جادو (اواضع)۔ [74]

ساڈے ویلے دے قسمت نوں ترکسنگت اتے بدھیکرن ولوں درسایا گیا اے اتے، سبھ توں اپر، "دنیا دی بھڑکا"

- میکس ویبر [75]

ویبر نے پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے سپرٹ آف کیپیٹلزم وچ موضوع دی اپنی پڑھائی شروع کیتی، جس وچ اوہناں نے دلیل دتی کہ پروٹیسٹینشیواد وچ کم اتے درڑتا اتے خاص کرکے ساکاراتمک پروٹیسٹینٹ دھارناواں، خاص طور اُتے کیلونواد، دے تعلقاں دے تعلق وچ مڑ متاثر کیتے جان دے مقصد معاشی لابھ حاصل کرن اُتے۔ [76] [77] پروٹیسٹینٹ دھرم وچ پرماتما متعلق ایشورتا دی دھارمکتا اک دھرم نرپکھّ سفر (دور دے سیکلرلیئیشن) راہیں ظاہر کیتی گئی سی۔ [77] اس اصول دیاں ترکشیل جڑھاں، اوہناں نے دلیل دتی، چھیتی ہی مذہبی سمضموناں نالوں بہت زیادہ انوروپ ہو گئی اتے بعد وچ ایہناں نوں ردّ کر دتا گیا۔ [78]

ویبر نے بعد وچ اپنے کم وچ اس دی تفتیش جاری رکھی، خاص طور اُتے نوکرشاہی' تے اپنی پڑھائی وچ اتے تن پرکاراں-پرکریا-قانونی، روائتی اتے کرشمائن-وچ قانونی نظام دے ورگیکرن-جس وچ ترکسنگت-قانونی (افسرشاہی ولوں) پربھاوی اے جدید دنیا وچ۔ [7] ایہناں کارجاں وچ ویبر نے اس نوں دسیا جو اس نے سدھاریکرن ول سماج دے تحریک دے طور تے دیکھیا سی۔ [7] اسے ترھا، ترکشیلتا نوں بہت ترکشیل اتے گننا پونجیواد دے ترقی دے نال ارتھانتظام وچ ویکھیا جا سکدا اے۔ [7] ویبر نے مڈھلے اصولاں باقی دنیا توں علاوہ یورپیئن مغربی طے کرنا۔ [7] ترکسنگت نیتک، دھرم، نفسیات اتے سبھیاچار وچ ڈونگھے بدلاء اتے انحصار اے؛ بدلاو جو پہلاں مغربی رہتل وچ آئے سن۔ [7]

وائیبر نوں درسایا گیا نہ صرف مغربی سبھیاچار دا سیکولرلیشن سی، سگوں خاص طور تے جدید سماجاں دا ترکشیلتا دے نظریہ توں ترقی کرنا۔ سماج دے نویں ڈھانچے دو ووہارک طور تے انٹرمیشنگ پرنالیاں دے وبھنتا ولوں چنھت کیتے گئے سن جنہاں نے سرمایہ داری ادم دے متحد کوراں اتے نوکرشاہی راج اپکرن دے آلے دوآلے دا سائز لیا سی۔ ویبر نے اس عمل نوں یدھشیل-ترکشیل معاشی اتے پرشاسکی کاروائی دے سنستھاکرن دے طور تے سمجھ لیا۔ اجیہی ڈگری جو روزانہ جیون نوں اس تہذیبی اتے سماجی ترکشیلتا، جیون دے روائتی روپاں نال متاثر کیتا گیا سی- جسدی شروعاتی جدید ویلے وچ مکھ طور تے کسے دے وپار دے مطابق وکھرے-وکھرے ہندے سن - اوہ بھنگ ہوئے سن۔

- یرگن ہیبررماس، ٹائم دی آدھونکتا دی فکر، 1990 1985] [13]

ترکشیلتا دے لچھن وچ علم نوں ودھاؤنا، ننگیپن ودھنا اتے سماجی اتے پدارتھک جیون دا ودھیا ہویا نیم شامل اے۔ [7 ویبر ترکشیلتا متعلق دچتی سی؛ ایہہ مندے ہوئے کہ ایہہ بہت سارے اڈوانساں لئی ذمیوار سی، خاص طور تے، منکھاں نوں روائتی، پرتبندھت اتے نرپکھّ سماجی سمت نردیساں توں آزاد کرنا، اوہناں نے اسدی تنقید کیتی کہ ویکتیاں نوں "مشین وچ کاغذ" دے طور تے اتے اوہناں دی آزادی نوں گھٹاؤن، اوہناں نوں نوکرشاہی لواے دی سیاست دی ترکشیلتا وچ پھسے۔ اتے افسرشاہی۔ [7] [72] [79] [80] ترکشیلتا نال جڑنا اک بے وقوفی دی عمل اے، جس وچ دنیا ودھیرے وضاحت کیتی جا رہی اے اتے گھٹ صوفیانہ اے، بہدھرمی دھرماں توں لے کے اکدلشیل ویکتیاں تک اتے انت وچ بے وقوفیاں دے سائنس آدھونکتا۔ [7] پر، ویبر دی دھرم ارضا مندی دے اصول دا اک ہور وضاحت، دھرم دے اتہاسکار جوسن جوسپھسن-سٹورم ولوں انت، دا دعوہ اے کہ ویبر ریشنسیجیشن اتے جادوئی سوچ دے وچکار اک بائینری دی سوچ نہیں کردا اے، اتے ایہہ کہ ویبر اصل وچ جادوگراں اتے کاروباریکرن دا حوالہ دندا اے جدوں اوہ بے وقوفی دا تجزیہ کردا اے جادو دے گمشدا نہی۔ [63]: 299-300 بھاویں کہ ویبر لئی ترکشیلتا دیاں پرکریاواں سارے سماج اُتے اثر پاؤندیاں ہن، "عوامی جیون توں شاندار قدراں قیمتاں" اتے کلا نوں گھٹ تعمیری بناؤنا۔ [81]

ترکشیلتا دی اک ڈیوسٹوپیا دی تنقید وچ، ویبر نے نوٹ کیتا کہ جدید سماج سدھار دی اک انفرادی رفتار دا اک اتپاد اے، پھر وی اسے ویلے سماج وچ اس نظام وچ پیدا کیتا گیا اے ویکتیواد دے گھٹ اتے گھٹ استقبال۔ [7]

ایہہ سبھ توں طاقتور رجھان دے کے کسے وی مطلب وچ "انفرادی" تحریک دی آزادی دے کسے وی بچے نوں کویں بچایا جا سکدا اے؟

- میکس ویبر [7]

دھرم دا سماج

دھرم دے سماجیات دے کھیتر وچ ویبر دے کم نے پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے سپرٹ آف کیپیٹلزم ولوں شروع کیتا اتے چین دے دھرم دا تجزیہ جاری رکھیا: کنپھیوشئنس اینڈ ٹاؤائیزم، د رلیجن آف انڈیا: ہنداختلاف دا سماج شعورت اتے بدھ دھرم اتے پرانے یہودی دھرم۔ دوسرے دھرماں اتے اوہناں دے کم نوں 1920 وچ اچانک موت نے روکیا، جس کرکے اوہناں نے پرانے عیسائی دھرم اتے اسلام دے مطالعہ نال پرانے یہودی دھرم نوں منن توں روکیا۔ [82] لیکھ وچ اوہناں دے تن مکھ موضوعاں معاشی سرگرمیاں، سماجی لہراں اتے مذہبی وچاراں اتے مغربی رہتل دیاں وکھو-وکھریاں خاصیتاں وچکار سمضموناں بارے مذہبی وچاراں دا اثر سی۔ [83]

ویبر نے دھرم نوں سماج وچ اک مکھ فورس وجوں دیکھیا۔ [71] اوہناں دا مقصد پکے اتے پوربی دیساں دیاں سبھیاچاراں دے وکھو-وکھرے ترقی دے راہاں دا کارن لبھنا سی، حالانکہ سماجی ڈارونسٹپارڈڈم دی پالنا کرن والے کجھ ہم عصر وچارکاں دی طرحاں ایہناں نوں نرنا جاں اہمیت نہیں دتا گیا سی؛ ویبر مکھ طور تے مغربی رہتل دے ولکھن تتاں نوں سمجھاؤن لئی چاہندا سی۔ [83] اس نے کیہا کہ مذہبی وشواساں دا کولونوادی (اتے زیادہ مکمل پروٹیسٹینٹ) پچھم دے معاشی نظام دے سماجی نوینتا اتے ترقی اتے وڈا اثر سی، مگر ایہہ دھیان وچ رکھیا گیا کہ اوہ اس ترقی وچ اکو-اک کارن نہیں سن۔ ویبر ولوں درسائے گئے ہور پرمکھ کارکاں وچ سائنسی مشق دا ترکشیلتا، گنت، ودوتا سائنس اتے نیاں شاستر، ترکشیل نظام اتے سرکاری پرراج اتے معاشی ادماں دا نوکرشاہی نال پھلار سہن کرنا شامل سی۔ [83] انت وچ، ویبر دے مطابق، دھرم دے سماج شعورت تحریک دا مطالعہ مغربی سبھیاچار دا اک وکھرا حصہ، جادو وچ وشواساں دی کمی، جاں اسنے "دنیا دی بے وقوفی" کیہا سی۔ [83]

ویبر نے مذہبی تبدیلی دے سماجی ترقی دا تجویز وی پیش کیتا، جو دکھاؤندے ہن کہ عامَ طور اُتے، سماج سماج نوں جادو توں بہپکھیواد ول کھچیا گیا اے، پھر چیننجیواد، اکوتشی اتے آخرکار، نیتک اکوتشواد نوں۔ [84] ویبر مطابق، ایہہ ترقی ہویا جس طرحاں معاشی استحکام نوں پیشاوراناکرن اتے ہور ودھیرے پختہ پجاریاں دی ستھاپتی دی آگیا دتی گئی سی۔ [85] جویں سماج نوں ودھیرے گنجھل دار بنایا گیا سی اتے وکھ-وکھ گروہاں نوں گھیریا گیا سی، دیوتیاں دی لڑی نوں ترقی یافتہ کیتا گیا اتے سماج وچ طاقت ہور مرکزی بن گئی، اک سنگل سربویاپی پرماتما دی دھارنا ودھیرے مشہور اتے فائدیمند بن گئی۔ [86]

پروٹیسٹینٹ دھرم اتے سرمائیداری دا روح

مکھ لیکھ: پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے سپرٹی آف کیپیٹلزم

پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے سپرٹ آف کیپیٹلزم دے اک جرمن ایڈیشن دا ڈھانچہ

ویبر دے لیکھ پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے سپرٹ آف کیپیٹلسز نے اپنے سبھ توں مشہور کم کیتا۔ [41] [جس ولوں؟] اس گل دا دلیل دتا گیا اے کہ ایہہ کم پروٹیسٹینٹ دھرم دا وستھارپوروک مطالعہ نہیں منیا جانا چاہیدا اے، سگوں ویبر دے بعد دے کماں، جویں کہ وکھ-وکھ مذہبی وچاراں اتے معاشی وہار درمیان آپسی میل-جول دی ترکسنگت معاشی نظام۔ [87] پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے پائٹلٹی دی روح وچ، ویبر نے تھسی نوں اگے پیش کیتا کہ کیلون وششٹ اتے وچاردھارا پونجیواد دے ترقی نوں متاثر کردے ہن۔ [87] اوہناں نے یورپ دے معاشی مرکز دی پیرس توں بعد دے سدھاراں نوں فرانس، سپین اتے اٹلی ورگے کیتھولک ملکاں اتے نیدرلینڈز، انگلینڈ، سکوٹلینڈ اتے جرمنی ورگے پروٹیسٹینٹاں دے دیساں توں ہٹا دتا۔ ویبر نے ایہہ وی نوٹ کیتا کہ ہور پروٹیسٹینٹاں والے مہاتماسی اوہ سن جو ودھیرے ترقی یافتہ سرمایہ داری معیشت والے سن۔ [88] اسے طرحاں، وکھ-وکھ دھرماں دے سماج وچ، سبھ توں کامیاب کاروباری آگوُ پروٹیسٹینٹ سن۔ [87] اس طرحاں ویبر نے دلیل دتی کہ رومن کیتھولکواد نے مغربی حصے وچ سرمایہ داری مطلب چارے دے ترقی وچ رکاوٹ پائی، جویں کہ ہور دھرم جویں کہ کنپھیوشئس اتے دنیاوی دنیا وچ کتے ہور۔دور دے تجزیہ دے ترقی نے تیزی نال جدید صنعت کار نوں اک شاندار واضع ضمیر اتے ہور محنتی کامیاں نوں دتا۔ اسنے اپنے اہلکاراں نوں اوہناں دی بے رحمی استحصال وچ پونجیواد ولوں انادِ مکتی دا امکان وچ بلاؤندیاں اتے ساتھی کامے دی بھاری عقیدت دی تنخواہ وجوں دتا۔

- میکس ویبر [77]

تریخی طور تے عیسائی مذہبی عقیدت نال تریخی قدم چکیا گیا سی، جس وچ معاشی پچھا وی شامل سی۔ [89] ویبر نے دکھایا کہ پروٹیسٹینٹ دھرم دیاں کجھ قسماں خاص طور اُتے کیلونواد-معاشی لابھ اتے سنسارک سرگرمیاں دی ترکشیل پٹھزمین دی حمایت کردے سن نیتک اتے روحانی اہمیت دے نال۔ [76] ویبر نے دلیل دتی کہ پنر-وچار دے مذہبی وچاراں وچ جدید پونجیواد دی اتپتی لبھن دے کئی کارن سن۔ [90] خاص کرکے، پروٹیسٹینٹ نیتک (جاں خاص طور تے، کیلون وشنہار) نے وشواشکاں نوں سخت محنت کرن لئی راغب کیتا، کاروبار وچ سفلتا حاصل کیتی اتے نراشاجنک سکھاں دی بجائے ہور ترقی وچ اوہناں دے منافعے نوں مڑ نویش کیتا۔ [87] دور کرن دا وچار ایہہ سی کہ ہریک انسان نوں اپنے مکتی دا اشارہ دے طور تے کاروائی کرنی پیندی اے؛ صرف چرچ دا میمبر ہون لئی کافی نہیں سی۔ [77] سابق معاشی ابرابری نوں معاشی غیر-برابری اتے اس توں اگے گھٹاؤنا، اس دا مطلب سی کہ مادہ جیون وچ مکتی دی نشانی وجوں اک بھوتک دولت لئے جا سکدی اے۔ [87] [91] اس طرحاں دے وشواسی دھرم دے نال منافیاں دا جائزا لین لئی بہتر ٹھہراؤندے سن، کیونکہ نیتک طور تے لالچ جاں لالسا اتے شکّ ہون دی بجائ، اوہناں دے کم اک اچّ نیتک اتے ستکارت فلسفہ ولوں راغب ہندے سن۔ [87] اس ویبر نے "پونجیواد دی بھاونا" نوں کیہا: ایہہ پروٹیسٹینٹ مذہبی وچاردھارا سی جو کہ پچھے-پچھے سی-اتے سرمایہ داری معاشی نظام دا کارن بنیا۔ [87] اس تھیوری نوں اکثر مارکس دے وشا-وستو دے برخلاف سمجھیا جاندا اے کہ سماج دا معاشی "بنیاد" اسدے ہور سارے پہلوآں نوں مقرر کردا اے۔ [76]

ویبر نے پروٹیسٹینشی دھرم وچ کھوج نوں چھڈّ دتا کیونکہ اس دے شراکت دار ارنسٹ ٹرولیٹسیچ، اک پروفیشنل دھرم-شعورت نے عیسائی چرچاں اتے سندھیاں دی کتاب دی سوشل ٹیچنگ کتاب وچ کم کرنا شروع کر دتا سی۔ ویبر دے فیصلے دا اک ہور کارن ایہہ سی کہ ٹرؤللیسچ دے کم نے پہلاں ہی اوہ کھیتر حاصل کیتا سی جو اس کھیتر وچ پسند سی: دھرم اتے سماج دے تلناتمک تجزیہ لئی بنیادی ڈھانچہ۔ [92]

جدید ٹپنی وچ ورتیا گیا شبد "کم کرن دے اصول" ویبر ولوں چرچہ کیتے "پروٹیسٹینٹ نیتک" دی اک ویوتپنّ اے۔ ایہہ ادوں اپنایا گیا جدوں پروٹیسٹینٹ اخلاقیات دا وچار جاپانی لوکاں، یہودیاں اتے ہورناں غیر-عیسائی لوکاں نوں لاگوُ کرن لئی عامَ منیا جاندا سی اتے اس طرحاں اوہناں دے مذہبی مطلب کڈھے جاندے سن۔ [93]

چین دا دھرم: کنفیوشسزماتے تاؤازم

مکھ لیکھ: چین دا دھرم: کنفیوشسزم اتے تاؤازم

چین دا دھرم:

کنپھیوشئنواد اتے ٹاؤواد دھرم دے سماج شعورت تے ویبر دا دوجا وڈا کم سی۔ سی۔ کے۔ وینگ دی جان-پچھان دے نال ہنس ایچّ۔ گرتھ نے اس پاٹھ نوں سمپادت کیتا اتے انگریزی وچ اناختلاف کیتا۔ [94] ویبر نے مغربی یورپ دے اوہناں لوکاں دے پہلوآں اُتے دھیان مرتکز کیتا جو مغربی یورپ، اوہناں دے کم نے ایہہ وی سوال کیتا کہ کیوں پونجیواد چین وچ نہیں ترقی یافتہ ہویا۔ [95] اسنے چینی شہری ترقی، چینی انشاسنواد اتے سرکاری حق اتے چینی دھرم اتے فلسفہ (مکھ طور تے، کنپھیوشئنواد اتے تاؤواد) دے مدعیاں تے دھیان مرتکز کیتا، کیونکہ جنہاں کھیتراں وچ چینی ترقی یورپین رستہ توں بہت الگ اے۔ [95]

ویبر دے مطابق، کنفیوشسزم اتے دھرم-شاستریواد آپس وچ اکو جاے ترکشیل وچار ہن، ہر اک مذہبی مانتا دے بنیاد تے جیون دا طریقہ لکھن دی کوشش کردے ہن۔ [96] خاص طور تے، اوہ دوویں سنجم اتے سنجم دی قدر کردے سن اتے دھن اکٹھا کرن دا خلاف نہیں کردے سن۔ [96] حالانکہ، ایہناں دوہاں گناں دا آخری ٹیچا ہون دا مطلب سی اتے اتھے اوہناں نوں اک مکھ انتر نال ونڈیا گیا سی۔ [91] کنپھیوشیائی دا ٹیچا "اک سنسکرت حالت حالت سی"، جدوں کہ پراتتاختلاف دا ٹیچا اوہ ویکتیاں نوں بناؤن دی سی جو "پرمیشر دے سند" ہن۔ [96] کاروائی لئی یعقین اتے اتشاہ دی تیبرتا کنپھیوشئنل وچ بہت گھٹ سی، پر پروٹیسٹینٹ دھرم وچ عامَ سی۔ [96] دولت لئی فنکشنل طور اُتے کم کرنا اک صحیح کنپھیوشئن دا حصہ نہیں سی۔ [91] اس لئی، ویبر کہندے ہن کہ سماجی رویئے اتے نفسیات وچ ایہہ فرق انوساری، پربھاوی دھرماں ولوں بنایا گیا سی، جو کہ مغربی حصے وچ پونجیواد دے ترقی اتے چین وچ اس دی غیر-موجودگی وچ یوگدان پایا۔ [96]

بھارت دا دھرم: ہندو دھرم اتے بدھ دھرم دا سماج

مکھ لیکھ:

بھارت دے دھرم: ہندو دھرم اتے بدھ دھرم دے سماج حکمران، دھرم دے سماج شعورت تے ویبر دا تیجا پرمکھ کم سی۔ اس کم وچ اوہ بھارتی سماج دے ڈھانچے نال متعلق اے، جس وچ ہندو دھرم دیاں روڑھیوادی سکھیاواں اتے بدھ دھرم دیاں تکنیک وت نظریات دے نال، مشہور دھرمواد دے اثر نال بدلاء دے نال اتے انت وچ بھارتی سماج دے دھرم-نرپکھّ اخلاقیات دے اثر نال اثر پائے جاندے ہن۔ [97] ویبر دے نظریہ وچ، بھارت وچ ہندو دھرم، چین وچ کنپھیوشواد ورگے، پونجیواد لئی رکاوٹ سی۔ [91] بھارتی جات نظام نے لوکاں لئی اپنی جات توں اگے سماج وچ اگے ودھنا بہت مشکل بنا دتا اے۔ [91] معاشی سرگرمیاں سمیت سرگرمی، روح دی ترقی دے حوالہ وچ بے یقینی وجوں دیکھیا گیا سی۔ [91]

ویبر نے بھارت وچ سماج اتے دھرم دی کھوج نوں ختم کرکے سمچے ایشیائی یعقین پرنالیاں دی برابری بارے چرچہ کرن لئی چین وچ اپنے پچھلے کم توں مختصر جانکاری لیا۔ [98] اوہ کہندا اے کہ وشواساں نے زندگی دے مطلب نوں دوجے عالمی پدھر دے رہسواد دے روپ وچ دیکھیا۔ [98] اک نبیاں جاں سیانے آدمی اتے انپڑھ لوکاں دے اگوائی ہیٹھ، سماجی دنیا نوں مول طور تے پڑھے-لکھے طالب علم دے وچکار ونڈیا جاندا اے، جسدا یعقین جادو دے کیندریاں اتے مرتکز اے۔ [98] ایشیا وچ، پڑھے لکھے اتے ان پڑھ لوکاں دے روزانہ جیون نوں اکو جہی سکیم اتے مطلب دین لئی مسیسی دی کوئی بھوکھبانی نہیں سی۔ [98] ویبر نے متھنک اگمّ واکاں (جس نوں نیتک بھوکھبانیاں وی کیہا جاندا اے)، خاص کرکے نیڑلے ایسٹ کھیتر توں ایشیائی مکھ بھو-مدھ اُتے حاصل ہوئیاں مثالی بھوکھبانیاں تک ملیاں ہن، اوہناں نے پڑھے-لکھے کلین لوکاں تک پہنچن اتے اوہناں دے جیون نوں جین دے صحیح ڈھنگاں' محنت اتے پدارتھک دنیا اتے بہت گھٹ زور۔ [98] [99] ایہہ اوہ انتر سن جنہاں نے مغربی دیساں دے ملکاں نوں پہلاں چینی اتے بھارتی سبھیتاواں دے راہاں توں پالن توں روکیا سی۔ اس دے اگلے کم، پرانے یہودی دھرم اس تھیوری نوں ثابت کرن دا یتن سی۔ [98]

پرانا یہودی دھرم

مکھ لیکھ: پرانا یہودی دھرم (کتاب)

پرانے یہودی دھرم وچ، دھرم دے سماج شعورت اتے اس دا چوتھا وڈا کم، ویبر نے تتھاں نوں سمجھاؤن دی کوشش کیتی، جس نال اوریئینٹل اتے پکھنڈک دھرم دے وچلے اختلاف پیدا ہوئے۔ [100] اس نے مغربی عیسائی دھرم دے اندرونی دنیاوی تپسوی دی تلنا بھارت وچ ترقی یافتہ قسم دے صوفیانہ سوچ وچار نال کیتی۔ [100] ویبر نے نوٹ کیتا کہ عیسائی دھرم دے کجھ پہلوآں نے اپنیاں اپورنتاواں توں مکت ہون دی بجائے دنیا نوں جتن اتے بدلن دی کوشش کیتی۔ [100] عیسائی دھرم دی اس بنیادی خاصیت (پوربی پوربی دھرماں دی تلنا وچ) مول طور تے پرانے یہودی بھوکھبانی توں پیدا ہندا اے۔ [101]

ویبر نے دعوہ کیتا کہ یہودی دھرم نے عیسائی اتے اسلام دا نہ صرف پھڑیا سی، سگوں جدید مغربی راج دے ابھار لئی اہم سی؛ یہودی دھرم دا اثر ہیلینکس اتے رومی سبھیاچاراں دے طور تے اہم سی۔

1920 وچ ویبر دی اچنچیتی موت نے اس نوں زبور، جیون دی کتاب، ٹلموڈک جوہری، مڈھلے عیسائی دھرم اتے اسلام دے ویونتن دا تجزیہ کرن توں روکیا۔

مطلب چارا اتے سماج

مکھ لیکھ: معیشت اتے سوسائٹی

ویبر دی مہان کردار معیشت اتے سوسائٹی اس دے لیکھاں دا سنگرہ اے جو اوہ 1920 وچ اپنی موت دے ویلے کم کر رہا سی۔ اپنی موت دے بعد، کتاب دی آخری ادارہ اتے سنپادنا اس دی بیواہ مریئن ویبر نال ہوئی۔ 1 9 21 وچ شائع کیتی گئی آخری جرمن فارم وچ ماریان ویبر دے کم اتے انٹیکجوئل عزم بہت متاثر ہوئے۔ 1956 توں شروع کردے ہوئے، جرمن کانونساتھی جونس وکلیمینبیگن نے اپنی موت دے ویلے ویبر دی چھٹی والے کاغذاں دے مطالعہ دے بنیاد تے مطلب چارے اتے سوسائٹی دے جرمن اڈیشن دا اڈیٹنگ اتے انعقاد کیتا۔

معیشت اتے سوسائٹی دے انگریزی اڈیشن 1968 وچ اک اکتر کیتے ہوئے روپ دے روپ وچ چھاپے گئے سن، جنھاں نوں گنٹر روتھ اتے کلوس وتیچ ولوں سمپادت کیتا گیا سی۔ جرمن اتے انگریزی دے وکھ-وکھ ایڈیشناں دے نتیجے وجوں، وکھ-وکھ ااگولناں دے مجموعہ وچ انتر ہن۔

معیشت اتے سوسائٹی وچ سوشل سلوس، سوشل فلاسفی، سیاست، سوشل سٹریٹپھکیشن، ورلڈ ریلیجن، کوٹپالیسی اتے ہور موضوعاں متعلق ویبر دے وچاراں نال متعلق اک وڈا رینج شامل اے۔ ایہہ کتاب خاص طور اُتے جرمن اتے انگریزی دوواں بولیاں وچ اک دو والیئم گروہ وچ شائع کیتی گئی اے، اتے 1000 توں ودھ پنیاں دی لمبائی اے۔

قسمت اتے بدقسمتی دا موضوع وستو

سماجی شاستر دے اندر قسمت اتے درحصہ دا موضوع وستو اے، جویں کہ ویبر نے سجھاء دتا سی کہ "وکھ-وکھ سماجی طبقےآں دے میمبر وکھ-وکھ یعقین پرنالیاں، جاں تھیؤڈیزاں نوں اپنی سماجی حالت دی وضاحت کرن لئی کویں اپناؤندے ہن۔" [102]

تھودرسی دی دھارنا مکھ طور تے ویبر دے وچار نال اتے دھرم دے موضوع بارے اسدے نیتک وچاراں دے وادھے نال ودھائی گئی سی۔ دھرم دا ایہہ نیتک حصہ اے، "۔.۔ (1) soteriology اتے (2) تھیوڈیسری۔ ایہہ مطلب ترتیب وار، کویں لوک سمجھدے ہن کہ الوکک طاقتاں نال صحیح تعلق بناؤن اتے لوکتنتر نوں کویں وگاڑ راے ہن۔ جاں چنگے لوکاں نوں لگدا اے کہ اوہناں لئی بریاں چیزاں کیوں واپردیاں ہن۔ "[103] کلاس دے تعلق وچ وکھریاں پالیسیاں دی وبھاجن اے۔ "بدقسمتی دی وستواں ایہہ مندیاں ہن کہ دولت اتے خاص حقاں دے ہور پرگٹاوے اشارہ جاں برائی دے چنہ ہن۔ اس دے الٹ، قسمت دیاں وستواں اس وچار اُتے زور دندے ہن کہ خاص حق اک برکت ہن اتے اوہ حقدار ہن۔" [103] ویبر وی لکھدا اے کہ "امیر لوک چنگی قسمت والی وچاردھارا نوں اپناؤندے ہن، جو اس گل اُتے زور دندے ہن کہ خوش حالی پرماتما دی بخشش اے … [جدکہ] درحصہ دے اصول ایہہ ظاہر کردے ہن کہ امیری برائی دی نشانی اے اتے اس دنیا وچلی دکھانت نوں اگلے وچ انعام ملیگا۔" [102] اس طرحاں ایہہ دو بھیدبھاو نہ صرف سماج وچ کلاس ڈھانچے دے لئی لاگوُ کیتے جا سکدے ہن پر دھرم دے اندر نسلی اتے نسلی وتکرے۔

وائیبر دو پالیسیاں اتے اوہناں کس کلاس دیاں ڈھانچیاں وچلے فرق دی جانچ کر کے دھرم دے اندر سماجی گٹھ دی اہمیت نوں متاثر کردا اے۔ "کم کرن دے اصول" دی دھارنا قسمت دے تھیسڈیسٹی نال جڑی ہوئی اے؛ اس پرکار، پروٹیسٹینٹ "کم کرن دے اصول" دے کارن، اچّ پدھری نتیجیاں دا یوگدان اتے پروٹیسٹینٹاں وچ ودھیرے سکھیا سی۔ [104] کم شیلتا توں بناں اوہ بپیؤ دے موضوع وستواں نال جڑے ہوئے سن، یعقین کردے سن کہ دولت اتے خوشی بعد جیون وچ دتی گئی سی۔ مذہبی مذہبی موضوعاں دے اس یعقین دا اک ہور اداہرن ایہہ اے کہ ہیٹھلے درجے دے لوک، غریب، اپنے آپ نوں دلاسہ دین اتے ہور ودھیرے خوش حال مستقبل دی امید حاصل کرن دے طریقے وجوں ڈونگھی دھارمکتا اتے یعقین نوں پھڑی رکھدے ہن، جدکہ اچے رتبے والے لوک اوہ سیکرامینٹس جاں کم جو ودھ توں ودھ دولت رکھن دے اپنے حق ثابت کردے ہن۔ [102]

ایہہ دو مذہبی اصولاں نوں مذہبی بھائیچارے دے اندر سنویدھانک الگّ-تھلگتا وچ پایا جا سکدا اے۔ مکھ وبھاجن مکھ پروٹیسٹینٹ اتے ایوینٹل بھاشاں اتے اوہناں دے تعلقاں دے وچکار دیکھیا جا سکدا اے جس وچ اوہناں دے خاص تھیسڈیٹی دا تعلقات اے۔ اداہرن لئی، مکھ طبقہ کلیسیاواں، جنہاں دی اچّ پدھری سنگٹھناں نال، "۔.۔ آرگینائیزیشن، استحکام اتے راکھیواد نوں ہلا شیریل دندا اے، اتے اس طرحاں کرن نال حالت نوں دھیان وچ رکھدے ہوئے اتے ونڈ وچ موجودہ اسمانتاواں دے طاقتور سروت ثابت ہوئے۔ دولت اتے طاقت دا "کیہا جاندا اے، کیونکہ چرچ دے زیادہ تر دھنّ منڈلی ولوں آؤندا اے۔ [105] اس دے الٹ، پینٹاکوسٹل چرچاں نے درحصہ دے تھیاسیسک نوں اپنایا۔ اوہ اسدی بجائے "نیاں اتے نرپکھتا دے پکھ نوں اگے ودھاؤن دے ارادے نوں بدلن دی وکالت"۔ [105] اس طرحاں، سکھی اتے اچے-اچی مذہبی چرچ جو کہ قسمت دا موضوع وستو دندے ہن، آخرکار پونجیواد اتے نگم دی حمایت کردے ہن، جدوں کہ چرچاں نے بپیؤ دے موضوع وستو نوں اپنایا سی، اس دی بجائے برابری اتے نرپکھتا دا پرچار کیتا سی۔

سیاست اتے سرکار

ایہہ وی ویکھو: ویبر اتے جرمن سیاست

سیاسی سماجیات وچ، ویبر دے سبھ توں بااثر یوگداناں وچوں اک اس دا "سیاست اک عہدہ" (سیاسی آلس بیروپھ) دے لیکھ اے۔ اسدے اندر، ویبر نے راج دی تشریح دا خلاصہ کیتا اے جو اس ادارہ دے کول اے جو بھوتک طاقت دے جائز ورتوں اُتے ایکادھکار اے۔ [106] [107] [108] ویبر نے لکھیا کہ سیاست وکھ-وکھ گروہاں وچکار راج دی طاقت نوں ونڈ رہی اے، اتے سیاسی آگوُ اوہ ہن جو اس طاقت دی ورتوں کردے ہن۔ [107] اک سیاستدان "سچا مسیحی نیتک" دا انسان نہیں ہونا چاہیدا، جس نوں ویبر ولوں پہاڑی نصیحت دے نیائک ہون وجوں سمجھیا جانا چاہیدا اے، مطلب کہ اسنوں ہور گلھ بدلن دا حکم۔ [109] اجیاے اخلاقیات دے اک انوراج نوں اک سنت دے طور تے سمجھیا جانا چاہیدا اے، کیونکہ ویبر دے مطابق ایہہ صرف پوتر ہی اے، جو صحیح ڈھنگ نال اس دی پالنا کر سکدا اے۔ [109] سیاسی کھیتر سنتاں لئی کوئی جگہ نہیں اے؛ اک سیاستدان نوں رویہ اتے ذمہ واری دے نیتک ("ورنٹواورنگسیتھکس گیسنونگسیٹک" [110]) نال ویاہ کرنا چاہیدا اے اتے اپنے کم لئی اتے دوناں اپنے رویئے (راج) دے موضوع توں اپنے آپ نوں دور کرن دی گنجائش والا ہونا چاہیدا اے۔ [ 109]

ویبر نے تن آمورت قسم دیاں سیاسی لیڈرشپاں (وکھرے طور تے تن قسم دے دباء، قانونی مانتا جاں حق وجوں جانیا جاندا اے): [52] [111]

کرشی حکومت (خاندانی اتے مذہبی)،

روائتی حکومت (دادا-دادی، وبھنتا، سامنتیواد) اتے

قانونی حکومت (جدید قانون اتے راج، افسرشاہی)۔ [112]

اوہناں دے وچار مطابق، حکمراناں اتے حکمراناں وچکار ہر تریخی تعلقاں وچ اجیاے تتّ سن اتے ایہناں دا تریپکھی تپش دے بنیاد تے تجزیہ کیتا جا سکدا اے۔ [113] اوہ کہندا اے کہ کرشمئی اتھارٹی دی ااستحکام نے اسنوں ہور زیادہ ڈھکویں بندے حقاں وچ "روٹینز" کرن لئی مجبور کیتا۔ [79] اک خالص قسم دے روائتی نیم وچ، اک حکمران نوں کافی خلاف اک "روائتی انقلاب" ول لے جا سکدا اے۔ اتھارٹی دی ترکشیل-قانونی ڈھانچے ول، اک نوکرشاہی ڈھانچے نوں ورتنا، اخیر وچ اٹلّ اے۔ [114] اس طرحاں اس تھیوری نوں کئی وار سماجی ترقی واد دے حصے وجوں دیکھیا جا سکدا اے۔ ایہہ اس سمت وچ اک قدم دی اڈھکویں سمبھاونا نوں درسا کے ترکشیلتا دی مکمل دھارنا نال تعلقات بناؤندا اے۔ [79]

نوکرشاہی پرراج دا مطلب علم راہیں بنیادی طور اُتے حکومت کرنا اے۔

- میکس ویبر [115]

ویبر نے اسدی شاندار رچنا مطلب شعورت اتے سوسائٹی (1922) وچ عوامی پرراج اتے سرکار دے کئی آمورت قسماں دا ذکر کیتا۔ سماج دے نوکرشاہی دے اس دے الوچناتمک مطالعہ نے اوہناں دے کم دا سبھ توں ودھ ستھر انگ بنایا۔ [79] [115] ایہہ ویبر سی، جسنے نوکرشاہی دی پڑھائی شروع کیتی اتے جنہاں دے کارجاں نے اس معیاد دی پرچلتتا نوں جم دتا۔ [116] جدید لوک پرراج دے بہت سارے پہلو اسنوں واپس چلے جاندے ہن اتے مہاندیپی روپ وچ متحد سول سیوا نوں "وائیبیئر سول سروس" کیہا جاندا اے۔ [117] پربندھن دا سبھ توں بااثر تے ترکسنگت طریقہ، ویبر لئی نوکرشاہیکرن ترکشیل-قانونی اتھارٹی دا مکھ حصہ سی اتے اس توں علاوہ، اسنے مغربی سماج دے چل راے ترکسنگت وچ اس نوں مکھ عمل وجوں دیکھیا۔ [79] [115]

ویبر نے نوکرشاہاں دے ابھار لئی کجھ پوروَ-نردھارناں دی لسٹ دتی: [118] سپیس اتے آبادی وچ وادھا، پرشاسکی کارجاں دی گنجھلدارتا وچ وادھا اتے معاشی معیشت دی موجودگی وچ وادھا - ایہناں دے نتیجے وجوں ہور کامیاب پرشاسکی نظام۔ [118] کمیونیکیشن اتے آواجائی تکنالوجی دے ترقی نے زیادہ پربھاوی پرراج نوں ممکن بنایا (اتے عامَ طور تے بینتی کیتی) اتے لوکتنتریکرن اتے سبھیاچار دے ترکسنگت دے کارن منگ کیتی گئی کہ نویں پرن اوہناں ساریاں نال برابر سلوک کرے۔ [118]

ویبر دی آمورت نوکرشاہی خاص طور اُتے سرگرم کھیتر دے اتھارٹی دی نشانی والیاں لائیناں ولوں لکھیا گیا لکھت اصولاں دے بنیاد' تے، اصولاں دے اصولاں دی بنیاد اُتے، اصولاں دے اصولاں ولوں نرپکھتا نال اتے کیریئر ولوں لاگوُ کیتے گئے نوکرشاہی ادھیکاریاں ولوں ویبر دی آمورت نوکرشاہی دی خاصیت اے تنظیم ولوں نرنائے گئے تکنیکی یوگتاواں اُتے ترقی، ویکتیاں ولوں نہیں۔ [115] [118]

نوکرشاہی ادارہ دے اگیتے لئی نرہیرو کارن ہمیشاں کسے ہور ادارہ دے ادارے توں اس دی پوری طرحاں تکنیکی مہارت رہا اے۔

- میکس ویبر [117]

افسرشاہی نوں ادارہ دا سبھ توں طاقتور روپ مندیاں اتے جدید راج لئی وی لازمی ہون دے باو جود، ویبر نے اس نوں انفرادی آزادیاں اتے چل راے نوکرشاہی لئی خطرہ دسیا جس کرکے اوہ "برف دا انی دھند دی دھار" بن گیا سی، جس وچ انسان دی ترکسنگتتا نوں ودھایا گیا سی۔ زندگی دے نوکرشاہی، نیم-مشتمل، ترکشیل نینترن دے "لواے دے پنجرے" وچ انفرادی پھاہی۔ [115] [119] افسرشاہاں دا مقابلہ کرن لئی، اس نظام نوں ادمیاں اتے سیاستداناں دی لوڑ ہندی اے۔ [115]

سماجی ڈھانچہ

ویبر نے سوشل طبقہ، سماجی رتبے اتے سیاسی پارٹی دے طور تے ونّ-سونتا دے تنّ-تتّ اصول نوں دھارنپوروک وکھرا تتاں وجوں تیار کیتا۔ [120] ونّ-سونتا دا تنّ-تتّ اصول کارل مارکس دے سماجی طبقہ دے آسان اصول دے الٹ اے جو سارے لوکاں دی مالکی لئی سارے سماجی ڈھانچے نال جڑدا اے۔ ویبر دی تھیوری وچ، اعزاز اتے مان دے مدعے اہم ہن۔ اس فرق نوں ویبر دے لیکھ کلاس، سٹینڈے، پارٹیاں وچ واضع طور تے بیان کیتا گیا اے، جو پہلی وار اپنی کتاب ایکنومی اینڈ سوسائٹی وچ شائع ہویا سی۔ [121] ویبر دی تھیوری دے تن حصہ ہن:

بازار نوں معاشی طے تعلقاں دی بنیاد تے سماجی کلاس (مالک، کرائےدار، اہلکار، آدی)

حالت (جاں جرمن سٹینڈ وچ)، جو کہ مان، مان اتے دھرم ورگے غیر-معاشی گناں اُتے مشتمل اے

پارٹی، جو سیاسی ڈومین وچ سمضموناں نوں درساؤندی اے

سارے تنے پڑاواں دے نتیجے وجوں وائر نوں "زندگی دیاں سمبھاوناواں" (کسے دے جیون نوں بہتر بناؤن لئی) کیہا جاندا اے۔ [120]

ویبر ودواناں نے حالت دی حالت اتے کلاس دے وچکار بہت فرق پا دتا اے، حالانکہ، بے ترتیبے ورتوں وچ، لوک اوہناں نوں آپس وچ بدلن دی کوشش کردے ہن۔ [122]

شہر دا مطالعہ

مغربی دنیا دے ولکھن ترقی نوں سمجھن لئی اس دے بہت سارے یتن دے طور تے، ویبر نے شہر دے وستھارپوروک عام مطالعہ نوں سماجی اتے معاشی تعلقاں، سیاسی پربندھاں اتے وچاراں دے خاصیت دے روپ وچ پیش کیتا جو انت وچ پچھم نوں متاثر کرن لئی آیا۔ اس دے نتیجے وجوں اک شہر موتیادھار، جس نوں اوہ شاید 1911–13 وچ کروائے گئے کھوج توں تیار کیتا گیا سی۔ ایہہ 1921 وچ مرن مگروں شائع کیتا گیا سی اتے 1924 نوں اسدی معیشت اتے سوسائٹی دے دوجے حصہ وچ شامل کیتا گیا سی، جویں باب XVI، "د سٹی (غیر-جائز ڈومینیشن)"۔

ویبر دے مطابق، شہر نیڑلے نزدیکی رہن والے لوکاں دے راجنیتیک طور اُتے خدمختیار تنظیم دے طور' تے، وکھو-وکھرے خاص ٹریڈاں وچ نوکری کردے ہن اتے بھوتک طور اُتے آلے-دوآلے دے پنڈاں توں وکھرے ہندے ہن، صرف پچھم وچ ہی پوری طرحاں ترقی یافتہ ہو جاندے ہن اتے اک بہت حد تک اسدا تہذیبی ترقی ہو گیا اے:

ترکشیل اتے اندرونی دنیاوی اخلاقیات دی شروعات چنتکاں اتے نبیاں دی دکھّ دے نال مغربی دیساں نال جڑی اے […] جنہاں نے سوشل حوالہ وچ ترقی یافتہ کیتا جو کہ ایشیائی سبھیاچاراں لئی پردیسی سی۔ اس حوالہ وچ سیاسی سمسیاواں شامل سن جو شہر دے برزواسٹیٹس گروہ ولوں پیدا ہوئیاں سن، جس توں بناں نہ تاں یہودی دھرم، نہ ہی عیسائی دھرم، اتے نہ ہی ہیلینکوادی سوچ دا ترقی ممکن اے۔

- میکس ویبر [123]

ویبر نے دلیل دتی سی کہ یہودی دھرم، مڈھلی عیسائی دھرم شاستر، اتے بعد وچ سیاسی پارٹی اتے جدید سائنس، شہری حوالہ وچ صرف ممکن سن جو اکلے ویسٹ وچ اک پورن ترقی وچ پہنچے سن۔ [124] اسنے مدھیگی ایروپیئن شہراں دے اتہاس وچ "غیر-جائز قبضہ" دے اک ولکھن روپ دے ابھار وچ وی دیکھیا اے، جو کہ حال وچ جائز حکومت (روائتی، کرشمئی اتے ترکشیل-قانونی) دے موجودہ روپاں نوں سپھلتاپوروک چیلنج دندے ہن، جو ادوں تک پرچلت سن جدوں تک کہ مدھکالی دنیا وچ ۔ [125] ایہہ نواں حکومت شہری نواسیاں ("ناگرکاں") دے متحد سماج ولوں چلا ئے جا راے مہان معاشی اتے فوجی طاقت اُتے مشتمل سی۔

اقتصادیات

ویبر نے اپنے آپ نوں "سیاسی مطلب شعورت"، [126] [127] [128] دے طور تے سمجھیا اتے اسدی ساری پروپھیآسان تعیناتی مطلب شعورت وچ سی، حالانکہ اج اس کھیتر وچ اوہناں دے یوگدان نوں جدید سماج شعورت دے بانی دے روپ وچ اسدے کردار ولوں بھاری بھاری مقدار وچ چھایا ہویا اے۔ اک مطلب شعورت وجوں، ویبر مطلب شعورت دے "سبھ توں گھٹ" جرمن تریخی سکول دا حصہ سی۔ [12 9] اک پاسے تے سکول دے مقصداں اتے ودھیاں اتے دوجے حصےآں وچ نویں-نویں نرکولیسی سکول (جس توں جدید مکھ دھارا مطلب شاستر کڈھے جاندے ہن) دے وچ بہت انتر ہن، اس لئی وضاحت کردے ہن کہ اج دے مطلب شاستر اُتے وائیبر دے اثر نوں سمجھنا اوکھا کیوں اے۔ [130]

ودھیگت ویکتیواد

بھاویں کہ اوہناں دے کھوج ہتّ ہمیشاں جرمن اتہاسکاراں دے نال ملدے-جلدے سن، معاشی اتہاس دی وضاحت کرن تے مضبوط ​​زور دین دے نال، سماجی سائنس وچ "ودھیگت ویکتیواد" دی وبر دی سرکھیا نے اس سکول دے نال اہم انتر نوں درسایا اتے بہت سارے آرگومینٹ جو کہ 1 9 ویں صدی دے اخیر دے اخیر وچ اکادمک میتھنسٹریٹ ("ودھیاں توں بحث") دے حوالہ وچ، اؤسٹئن سکول آف اکنامکس دے بانی کارل مینجر ولوں تریخی خلاف کیتے گئے سن۔ [62] مائیکرو-اکنامکس اتے میکروئکانومکس دے وچکار سمضموناں بارے جدید بحثاں وچ عامَ ورتوں وچ لیاندا گیا شبد، وئنجن وئنجنواد نوں آسٹریلیا-امریکی مطلب شعورت جوسپھ سکمٹر نے 1908 وچ ویبر دے وچاراں دے حوالے دے روپ وچ ورتیا سی۔ [62] ویبر دے تھیسیس، سوشل رسرچ پوری ترکسنگت جاں ویاکھیاتمک نہیں ہو سکدے، کیونکہ کجھ عمل نوں سمجھن دا مطلب اے کہ کھوجکار نوں صرف وضاحت توں پرے جانا چاہیدا اے اتے اس دی وضاحت کرنی چاہیدی اے؛ وضاحت نوں "آمورت (خالص) قسم دے" مختصر مطابق ورگی کرن دی لوڑ اے۔ [12 9] اس دے نال-نال اس دے انتم-سنکیتوادی دلیلاں (Verstehen ویکھو) دے نال، "ترکشیل معاشی انسان" (سمو آرتھکس) دے ماڈل دے زریعہ لئی اک ودھیگت دھرمی سدھی وجوں لیا جا سکدا اے، جو کہ اج دے مکھ مطلب شاستر مطلب شاستر دے دل اتے اے۔ [62] [129]

مارجنواد اتے سائکوفزکس

ہور اتہاسکاراں دے الٹ، ویبر نے ملّ دے اصول اصول نوں وی قبول کیتا (جسنوں "سیماواد" وی کیہا جاندا اے) اتے اپنے طالب علماں نوں ایہہ سکھایا۔ [61] [131] 1908 وچ، ویبر نے اک لیکھ چھاپیا جس وچ اس نے نفسیات اتے ارتھ-شاستر دے وچکار اک تکھتی ڈھنگ-طریقیاں دی وضاحت کیتی اتے اس داعوے اُتے حملہ کیتا کہ مطلب شاستر وچ اصول دے اصول اصول نے ویبر-پھشر قانون ولوں درسایا گیا اتپتی دے متعلق نفسیات پرتیکریا دے روپ نوں درسایا۔ میکس ویبر دے لیکھ نوں لیونل روبینز، جارج سٹگلر، [132] اتے پھرڈیرک ہییک ولوں سائیکوپھائیجکس دے اصولاں دے ملّ دے معاشی اصول دی نربھرتا دا اک مقررہ اوگیا منیا گیا اے، حالانکہ مطلب شاستر اتے نفسیات دے وچکار تعلق دا مکمل مدعا اے "ووہارک مطلب شاستر" دے ترقی نال اکادمک بحث وچ واپس آ جاؤ۔ [133]

معاشی اتہاس

ویبر دی معیشت وچ سبھ توں ودھیا جانیا جاندا ایہہ کم سرمایہ داری ترقی لئی پوروَ-حالتاں، خاص کرکے دھرم اتے سرمائیداری دے تعلقاں، جسدا اسنے پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے پائنیپٹٹی دے روح وچ اتے نال ہی دھرم دے سماجیات دے دوجے کماں وچ کھوج کیتی۔ [12 9] اس نے دلیل دتی کہ مدھ یگ وچ ابھردے نوکرشاہی سیاسی اتے معاشی نظام جدید پونجیواد دے ابھار لئی ضروری سن (ترکشیل کتاباں دی رکھ-رکھاؤ اتے رسمی طور تے مفت مزدوری دے تنظیم سمیت)، جدوں کہ اوہ پرانے پونجیواد دے معاملے وچ اڑکا سن، جت، غلامی اتے تٹورتی شہر-راج دے بنیاد تے وکھ-وکھ سماجی اتے سیاسی ڈھانچہ۔ [134] ہور یوگداناں وچ رومی کھیتی سماج دے معاشی اتہاس (1891) اتے پوربی جرمنی (1892) وچ مزدوراں دے سمضموناں بارے اس دا شروعاتی کم شامل اے، اس نے مدھ یگ (188 9) وچ وپاری سانجھیداری دے اتہاس دا تجزیہ کیتا، اس دی مارکسواد دی سمرتی، اپنی معیشت اتے سوسائٹی (1922) اتے اس دے جنرل معاشی اتہاس (1 9 23) وچ سرمائیداری دے اتہاس وچ آدرشواد اتے مادییت دے کردار بارے چرچہ، جرمن تریخی سکول نال جڑے انوبھوی کم دی اک پرمکھ اداہرن اے۔ [12 9]

بھاویں اج ویبر مکھ طور تے سماج ساشتریاں اتے سماجی دارشنکاں ولوں پڑھیا جاندا اے، ویبر دے کم دا پھروک نائیٹ اتے بااثر اثر رہا اے، جو کہ نوکولسیکل شکاگو سکول آف اکونامکس دے بانیاں وچوں اک سی، جسنے 1 9 27 وچ ویبر دے جنرل معاشی اتہاس دا انگریزی وچ اناختلاف کیتا سی۔ [135] نائیٹ نے 1956 وچ لکھیا سی کہ میکس ویبر اکو-اکو مطلب شعورت سی، جو جدید پونجیواد دے ابھار نوں سمجھن دی مسئلہ نال نجٹھدا اے "۔.۔ جو کہ صرف اجیاے سوالاں دا جواب دے سکدے ہن، جو کہ، تلناتمک اتہاس دا کون اے مکمل مطلب۔ "[131]

معاشی گننا

ویبر، جویں کہ اسدے ساتھی ورنر سوبرٹ نے معاشی گننا اتے خاص طور اُتے کاروباری لیکھاکاری دی ڈبل اینٹری بکنگ تکنیک نوں سمجھیا، جویں کہ جدید پونجیواد دے ترقی دے نال ترکشیلتا دے سبھ توں اہم روپاں وچوں اک۔ [136] ویبر نے معاشی گننا دے اہمیت نال اپنے وچاراں دا پرگٹاوا کرن ولوں اک اجیہی نظام دے روپ وچ سماج واد دی تنقید کیتی جس وچ انسانی لوڑاں نوں پورا کرن لئی سنزریعاں نوں زریعاں وچ ونڈن لئی اک نظام دی گھاٹ سی۔ [137] آٹو نورتھ ورگے سماج وادی بدھیجیو ایہہ سمجھ گئے سن کہ اک پوری طرحاں سماجی مطلب انتظام وچ، قیمتاں نہیں ہونگیاں اتے مرکزی یوجناکاراں نوں معاشی گننا دی بجائے (معاشی طور تے) دی مدد کرنی پویگی۔ [137] [138] ویبر مطابق، اس قسم دا تالمیل ایوگ ہووےگا، خاص کرکے کیونکہ ایہہ النگھنا دی مسئلہ دا حل کرن وچ ااہل ہووےگا (جویں کہ پونجیگت وستاں دے رشتے داراں دے صحیح ملاں دا صحیح مقرر کرنا)۔ [137] [138] ویبر نے لکھیا اے کہ پورے سماج واد ماتحت ،

پیداوار دے زریعاں دی ترکسنگت اپاہلیت نوں ممکن بناؤن لئی، اندرونی لیکھا-جوکھا دی نظام نوں "پونجی" مقررہ کرنا پویگا - انفرادی پونجیگت سامان لئی کسے قسم دے پروڈیؤسر جو کہ "قیمتاں" دے کردار نوں ورت سکدے ہن جدید بزنس اکاؤنٹنگ وچ کتاباں دے ملانکن وچ۔ پر ایہہ بالکل واضع نہیں اے کہ اجیاے سوچکاں نوں کویں قائم کیتا جا سکدا اے اتے خاص طور تے، تصدیق کیتا گیا اے؛ مثال دے طور تے، اوہناں نوں اک پیداوار یونٹ توں بعد (معاشی ٹکانے دے بنیاد تے)، جاں کی اوہ پوری ارتھانتظام لئی اکسار ہونا چاہیدا اے، "سوشل یوٹلٹی" دے بنیاد تے، (موجودہ اتے مستقبل دی) کھپت لوڑاں […] ایہہ منّ کے کوئی فائدہ نہیں ملدا کہ، جے کسے غیر-معاشی معیشت دی مسئلہ گمبھیر طور اُتے پوری طرحاں حملہ اے، تاں اک مطابق لیکھا تکنیک لبھی جاں کھوج کیتی جائیگی۔ مسئلہ کسے وی مکمل سماجکتا لئی بنیادی اے۔ اسیں اک ترک "یوجنابدھّ ارتھ-انتظام" دی گل نہیں کر سکدے جنا چر اس نرہیرو اعزاز وچ ساڈے کول ترکشیل "سکیم" وستار کرن لئی کوئی زریعہ نہیں اے۔

- میکس ویبر [139]

سماج واد دے خلاف ایہہ دلیل آزاد طور اُتے لڈوگ وان میجس ولوں کیتی گئی سی۔ [137] [140] ویبر دا مائیسیز اتے خاص اثر سی، جس نوں اوہ اپنی مترتا نال 1918 دی بسنت وچ وئینا یونیورسٹی وچ سن، [141] اتے مائیسز ولوں 20 ویں صدی وچ آسٹریئن سکول نال جڑے کئی ہور مطلب شعورتاں وچ۔ [142] پھریڈرک ہائیکے نے خاص طور اُتے ویبر اتے مائیز دے آرگومینٹاں نوں معاشی گننا دے بارے وچ واضع مارکیٹ مطلب شاستر دے سماج واد اتے انٹیکجوئل حملے دے مدھ حصے اتے بازاراں وچ "ونڈیا گیا علم" دے سبھاوک تالمیل لئی اک ماڈل وچ واضع کیتا۔ [143] ] [144] [145]

پرانا

یورپین سماجی سائنسداناں وچ میکس ویبر دی وکار نوں اندازہ لگاؤنا مشکل ہووےگا۔ اوہ جرمن سماج ساشتریاں دا سبھ توں وڈا منے جاندے ہن اتے … یورپیئن اتے امریکی وچاردھارا وچ پرمکھ اثر بن گئے ہن۔

- ہینس ہینرچ گرتھ اینڈ سی۔ رائیٹ ملز، میکس ویبر توں: سماجی شاستر وچ ایسیز، 1946/1991 [8]

ویبر دا سبھ توں بااثر کم معاشی سماجی شاستر، سیاسی سماجیات اتے دھرم دے سماجیات تے سی۔ کارل مارکس اتے ایمیلی درکیم دے نال، [127] اوہ عامَ طور تے جدید سماج ساشتریاں دے بانی دے روپ وچ جانے جاندے ہن۔ مگر جدوں کہ درکیم، کومیٹ توں بعد، نیتھاختلاف دی پرمپرا وچ کم کیتا، ویبر سماج سائنس وچ اک اینٹیپوسوسٹ، ہیرمینیٹک، پرمپرا نوں ترقی یافتہ کرن وچ اہم کردار نبھا رہا سی۔ [146] اس تعلقات وچ اوہ اکو جہی پرمپرا نال تعلقات رکھدا اے جویں کہ اس دے جرمن شراکت دار ورنر سوبرٹ، جورج سممیل اتے ولہیل ڈلٹی، جس نے سماجی اتے قدرتی سائنس لئی ڈھکویں ڈھنگاں وچ انتر نوں زور دتا۔ [146]

ویبر نے سماجی سائنس نوں انسانی سماجی کاروائی دے سائنس وجوں پیش کیتا؛ اوہ کاروائی جو اس نے روائتی، پیار نال، ملّ-ترکشیل اتے زریعاں وچ ونڈیا۔ [147] [148]

[سائنس] اوہ سائنس اے جسدا وستو سماجی کاروائی دے مطلب نوں وضاحت کرنا اے اتے اس طرحاں جس ڈھنگ نال کاروائی کیتی جاندی اے اتے اس ولوں پیدا کیتے جان والے پرجذبات دا کارن بیان کردا اے۔ اس تشریح وچ "کریا" ولوں انسانی وطیرے دا مطلب اس ویلے اتے جس حد تک ایجنٹ جاں ایجنٹ اس نوں وشا-وستو ارتھپورن ارتھپورن سمجھدے ہن […] جس دا اسیں مطلب کراںگے اوہ جاں تاں (اے) مطلب جاں تاں جاں تاں خاص تریخی موقعیاں تے جاں وکھرے کیساں دے اندازاً اوسط تے کئی ایجنٹاں ولوں، جاں (بی) ایجنٹ جاں ایجنٹ دے معنےآں نوں، جویں کہ ایبسٹریکٹ وچ تیار کیتے گئے خالص قسم وچ، اک خاص ایجنٹ دی۔ کسے وی معاملے وچ "مطلب" نہیں اے جس نوں اطلاع چاہیدا اے جویں کہ کجھ تتکلی کسوٹی ولوں کسے طرحاں نرپکھّ "صحیح" جاں "سچا"۔ ایہہ سماجی اتے اتہاس اتے کسے قسم دی پوروَ-انساشن، جویں کہ نیاں شاستر، ترک، اخلاقیات، جاں سہج شعورت، جسدا مقصد اوہناں دے وشا-وستو "صحیح" جاں "پرمانک "مطلب۔ [14 9]

- میکس ویبر، دِ قدرت دی سوشل ایکشن، 1922

اپنے ویلے وچ، ویبر مکھ طور تے اک اتہاسکار اتے اک مطلب شعورت وجوں دیکھیا جاندا سی۔ [127] [128] ویبر دے چرچت خیالاں دی مکمل اس دی سماجی اصول دی ڈونگھائی وچ واضع اے:

پونجیواد اتے پروٹیسٹینٹ دھرم، مغربی دنیا دے مذہبی اتپتی، دھرم اتے سیاست وچ کرشمے دی طاقت، ترکشیلتا دی عمل دی عمل اتے ترقی دی نوکرشاہی قیمت، اہلیت دے کردار اتے ہنسا دے کردار نیتا دی اولاد، جدید دنیا دے "بھڑکاؤ"، دھرم دی کدے نہ ختم ہون والی طاقت، دانشور اتے کامکپنیاں وچکار دشمنی تعلق: ایہہ سبھ اہم دھارناواں ہن جو کہ ویبر دی سوچ دے مستقل موہ نوں مصدقہ کردیاں ہن۔

- جوچیم راڈکا، میکس ویبر: اک بائیوگراپھی، 2005 [150]

اج بہت مشہور ویبر دیاں رچناواں اکترت کیتیاں گئیاں، سودھیاں گئیاں اتے مرن مگروں شائع کیتیاں گئیاں۔ اوہناں دیاں لکھتاں دے اہم ویاکھیاواں اجیاے سماج وادی پرکاشواناں ولوں تلوکٹ پارسونسڈ سی۔ رائیٹ ملز ولوں تیار کیتیاں گئیاں سن۔ پازرن خاص طور تے ویبر دے کماں نوں اک ایگزیکٹیو، ٹیلیؤلوجیکل نظریہ نوں حاصل کردے ہن؛ اس نجی وضاحت نوں اک لپت سرگیواد لئی تنقید کیتی گئی اے۔ [151]

ویبر نے بہت سارے بعد وچ سماجی تھیوریوادیاں نوں متاثر کیتا اے، جویں کہ تھیڈور ایڈورنو، میکس ہارکہیمر، گورگی لکیکس اتے یرگن ہابیرمس۔ [7] کارل سکمٹ، جوسپھ شپمٹر، لڈوگ لوچمن، لیو سٹراس، ہنس مورگینتھو اتے ریمنڈ اروں ولوں اسدے وچاراں دے وکھ وکھ تتاں اتے زور دتا گیا سی۔ [7] آسٹریئن دے مطلب شعورت لوڈوگ وان مائیسیج مطابق ووینا یونیورسٹی دے ویلے دوران ویبر نال ملاقات ہوئی سی،

اس صلاحیت دی شروعاتی موت جرمنی لئی بہت وڈی تباہی سی۔ جے ویبر لمے ویلے تک رہندے سن، تاں اج دے جرمن لوک اک "آریہ" دی اس اداہرن اُتے وچار کرن دے یوگ ہونگے، جو قومی سماج واد ولوں توڑیا نہیں جاویگا۔

- لڈوگ وان میسس، 1940 [152]

ویبر دے دوست، منو-طبی اتے اتھواوادی فلسفی کارل جسپیرس نے اوہناں نوں "ساڈے یگ دا سبھ توں وڈا جرمن" کیہا۔ ویبر دی بے وقتی موت جسپیراں نوں محسوس ہوئی "جویں کہ اسدی دنیا نے اپنا دل گوا دتا اے"۔ [153] پول ٹلچ، ہارورڈ دے یونیورسٹی دے پروفیسر نے ویبر بارے دسیا کہ اوہ "شاید 19 ویں صدی دے جرمنی وچ سبھ توں وڈا ودوان" سی۔ (پال تلک، "عیسائی تھاٹ دا اتہاس"، 1968، صفحہ 233)

ویبر دے گمبھیر جواب

ویبر دی سپشٹیکرن اوہناں تریخی دوراں لئی خاص طور تے بہت واضع اے۔ [154] کجھ اکادمک اس گل نال سہمت نہیں ہن، کہ اس حقیقت دے باو جود کہ ویبر نے 20 ویں صدی دے شروع وچ لکھیا سی، اس دے وچار زندہ اتے سیاست، نوکرشاہی، اتے اج سماجی روپانتر۔ [155]

حالانکہ کئی ودوان ویبر دے تریخی تجزیہ وچ خاص داعویاں نال سہمت نہیں ہن۔ اداہرن وجوں، مطلب شعورت جوسپھ شپھٹیر نے دلیل دتی کہ پونجیواد صنعتی انقلاب نال شروع نہیں ہویا پر 14 ویں صدی وچ اٹلی۔ [156] ملان، وینس اتے پھلورینس وچ، چھوٹے شہر-راج دے سیارہ وزارت نے پونجیواد دے شروعاتی روپاں دے ترقی نوں جم دتا۔ [157] 16 ویں صدی وچ، اینٹیورپ یورپ دا وپاری مرکز سی۔ اس توں علاوہ، سکاٹلینڈ دا مکھ طور تے کیلونوادی دیش نیندرلینڈ، انگلینڈ اتے نیو انگلینڈ دے وانگ ہی معاشی ترقی دا آنند نہیں ماندا۔ ایہہ اس گل ول اشارہ کیتا گیا اے کہ نیدرلینڈز، جس کول کیلونئل بہو گنتی سی، نوں 19 ویں صدی وچ مکھ طور تے کیتھولک بیلجیئم دی طرحاں صنعتی بنایا گیا، جو یورپیئن مینلینڈ اتے صنعتی انقلاب دے مرکزاں وچوں اک سی۔ [158] ایمل کاڈیر نے سوچ کیتی کہ کیلونواد نے لیبر تھیوری آف ویلیو دے ترقی لئی سرمائیداری دے ترقی نوں سٹّ ماری اے۔ [15 9]

کم

میکس ویبر دیاں رچناواں دی مکمل لسٹ لئی، میکس ویبر دی کتاب لسٹ دیکھو۔

ویبر نے جرمن وچ لکھیا اپنی موت (1920) دے بعد چھاپے مول سرلیکھاں نے اپنے ادھورے کماں (کلیکٹڈ اسے … فارم) دا امکان سبھ توں زیادہ اے۔ بہت سارے اناختلاف کئی جرمن مول بولیاں دے حصے جاں حصےآں توں بنے ہندے ہن اتے ترجمہ دے ناں اکثر نہیں درساؤندے کہ اوہ جرمن کم دا کی حصہ اے عامَ طور تے ویبر دے کم نوں مہتدھت میکس ویبر-گیسٹوسگبے (کلیکٹڈ ورکس ایڈیشن) دے حوالے دے طور تے حوالہ دتا گیا اے، جو کہ ٹوبینن وچ مہر سئیبیک ولوں شائع کیتا گیا اے۔

حوالے

3.بیلامی، رچرڈ (1992)، لبرلزم اینڈ ماڈرن سوسائٹی، پولیٹی، پی۔ 165

4.^ نجینی، جون ایمّ۔ (2010)۔ کیمبرج کپینیئن توں ماکیاویلی کیمبرج یونیورسٹی پریس پی۔ 259

5.^ تک چھال کرو: اک b مومسین، وولپھگانگ جے۔ (2013)۔ میکس ویبر اتے اس دے سوچ وچار۔ روٹلیج صفے 8-10.

6.^ بینڈیکس، ریئنہارڈ؛ روتھ، گینٹہار (1971)، سکالرشپ اینڈ پارٹیسنشپ: ایسیز فار میکس ویبر، کیلیفورنیا پریس دی یونیورسٹی، پی۔ 244، ISBN 9780520041714۔

7.^ "ویبر" رینڈم ہاؤس ویبسٹر دی انبرجڈ ڈکشنری۔

8.^ "میکس ویبر"، اینسائیکلوپیڈیا برٹینکا (آنلائین ای۔)، 20 اپریل 2009

10.^ توں اپر جاؤ: a b میکس ویبر؛ ہانس ہینرپھ گیرتھ؛ برائن ایس۔ ٹرنر (7 مارچ 1991)۔ میکس ویبر توں: سماجیات وچ لیکھ نفسیات پریس پی۔ 1. ISBN 978-0-415-06056-1 22 مارچ 2011 نوں مڑ حصول

^11. ریڈکاؤ، جوچم اتے پیٹرک کیملر (2009)۔ میکس ویبر: اک جیونی ٹرانس پیٹرک کیملر سیاست پریس ISBN 978-0-74564147-8

12.^ گڈینز، اینتھنی (1971)۔ پونجیواد اتے جدید سوشل تھیوری: مارکس، درکیم اتے میکس ویبر دے لکھتاں دا تجزیہ۔ کیمبرج یونیورسٹی پریس ISBN 0-52109785-1

13.^ آگسٹی کامٹے، مارکس اینڈ ویبر: بینٹن، ٹیڈ (1977)۔ پھلاسفوکل پھاؤنڈیشنز آف د تھری سوشلجسز۔ لنڈن: راؤٹ-کٹوا اتے کیگن پال ISBN 0-71008593-1

14.^ ٹرایاکیئن، ایڈورڈ اے۔ (2009)۔ درکیم لئی: تریخی اتے تہذیبی سماج وچ ایسیز۔ راؤٹ-کٹائی پی۔ 321. ISBN 0-75467155-0

15^ اے بابررمس، یرگن، د پھلاسوفکل ڈوکس آف موڈرٹیلائیٹی (اصل وچ 1 9 85 وچ جرمن وچ چھپی)، پولٹی پریس (1990)، آئی۔ ایسّ۔ ایسّ۔ 0-7456-0830-2، پی۔ 2.

16.^ میکنیسیس، جون جے۔ (2012)۔ سماج سائنس (14 ویں ایڈی۔) بوسٹن: پیئرسن پی۔ 88. ISBN 978-0-205-11671-3۔

17.^ ویبر، میکس پروٹیسٹینٹ ایتھک اتے "دِ روح آف کیپیٹزم" (1905)۔ اناختلاف سٹیپھن کلبرگ (2002)، روکسبری پب ولوں کمپنی، پنے 19، 35؛ ویبر دے "پنے" اتے "بیس" نوں ایہناں پنیاں تے دتے گئے حوالے مارکسواد دی بنیاد / اپردھارا تھیوری دے واضع حوالہ ہن۔

18.^ سکا، ایلن (2004)۔ میکس ویبر اتے نیو سینچری۔ لنڈن: ٹرانجیکشن پبلشر، پی۔ 24. ISBN 0-7658-0190-6۔

19.^ اے تک چھال کرو: اے بی سی ڈی ای ایپھّ جی کریگ جے کیہون (2002)۔ کلاسیکل سماجی سائنس ولے-بلیکویل۔ پی۔ 165. ISBN 978-0-631-21348-2 19 مارچ 2011 نوں مڑ حصول

20.^ اے تک چھال کرو: اے بی۔ ڈی۔ کے۔ کیلر (1988)۔ میکس ویبر: اس دے جیون اتے کم دی جان-پچھان۔ شکاگو پریس یونیورسٹی پی۔ 2. ISBN 978-0-226-42560-3۔ 24 مارچ 2011 نوں مڑ حصول

21.^ میککنن، اے ایمّ (2010)، "پروٹیسٹینٹ نیتک دی چیلنج: ویب اتے پونجیواد دی کیمیا" (پیڈیئیپھ)، سماجی اصول، ایبیڈیئین، 28 (1): 108-26، دو: 10.1111 / ج ۔1467-9558-2009 ۔01367.x.

22^ توڑو: اے بی جارج رتزر (29 ستمبر 2009)۔ ہم عصر سماجی اصول اتے اس دیاں کلاسیکل روٹس: بنیاد۔ میکگرا-ہلّ پی۔ 32. ISBN 978-0-07-340438-7۔ 22 مارچ 2011 نوں مڑ پراپتی

 ایہ اک نامکمل مضمون اے۔ تُسیں اس وچ وادھا کر کے وکیپیڈیا دی مدد کر سکدے او۔