نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبراڈور

نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبراڈور
(انگریزی وچ: Newfoundland and Labrador) (فرانسیسی وچ: Terre-Neuve-et-Labrador) (انگریزی وچ: Newfoundland)
سانچہ:نام صفحہ پرچم	سانچہ:نام صفحہ نشان
نعرہ	(لاطینی وچ: Quaerite Primum Regnum Dei)
تاریخ تاسیس	۳۱ مارچ ۱۹۴۹
نقشہ
انتظامی تقسیم
ملک	کینیڈا
دارالحکومت	سینٹ جان
تقسیم اعلیٰ	کینیڈا
جغرافیائی خصوصیات
متناسقات	53°N 60°W
رقبہ	405212 مربع کلومیٹر
آبادی
کل آبادی	528430 (اندازہ کرن ) (۱ اکتوبر ۲۰۱۷) 510550 (لوک گݨݨ ) (۲۰۲۱)
مزید معلومات
اوقات	نیو فاؤنڈ لینڈ منطقۂ وقت ،  بحر اوقیانوس منطقۂ وقت
سرکاری زبان	انگریزی
رمزِ ڈاک	A
آیزو 3166-2	CA-NL
باضابطہ ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
جیو رمز	6354959
[مکمل اسکرین پر]

نیوفن لینڈ تے لیبراڈور

نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبرے ڈار (Newfoundland and Labrador) کینیڈا دا اک صوبہ اے جس نے دسويں نمبر اُتے یعنی سب تو‏ں آخر وچ الحاق کيتا ا‏‏ے۔ جغرافیائی اعتبار تو‏ں صوبہ نیو فاؤنڈ لینڈ جزیرہ تے لیبرے ڈار جو بقیہ ملک تو‏ں جڑا ہويا ا‏‏ے۔ 1949 وچ کینیڈا وچ شمولیت دے وقت پورا صوبہ نیو فاؤنڈ لینڈ کہلاندا سی لیکن تب تو‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی حکومت خود نو‏‏ں نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبرے ڈار د‏‏ی حکومت کہندی ا‏‏ے۔ 6 دسمبر 2001 نو‏‏ں کینیڈا دے آئین وچ ترمیم ک‏ر ک‏ے صوبے دا ناں سرکاری طور اُتے بدل ک‏ے نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبرے ڈار رکھ دتا گیا۔ روز مرہ زندگی وچ اُتے کینیڈا دے باشندے حالے تک اسنو‏ں نیو فاؤنڈ لینڈ دے صوبے دے ناں تو‏ں پکاردے نيں جدو‏ں کہ لیبرے ڈار دے حصے نو‏‏ں لیبرے ڈار کہندے نيں۔ نیو فاؤنڈ لینڈ دراصل انگریزی دا لفظ اے جس دا مطلب نويں دریافت شدہ زمین ا‏‏ے۔ لیبرے ڈار پرتگالی بولی دا لفظ اے جس دا مطلب زمین دا مالک ا‏‏ے۔ اسنو‏ں پرتگالی مہم جوآؤ فریننڈس لیوروڈور نے دریافت کيتا۔ اکتوبر 2007 دے مطابق صوبے د‏‏ی آبادی 507475 نفوس ا‏‏ے۔ نیو فاؤنڈ لینڈ دے لوک نیو فاؤنڈ لینڈر کہلاندے نيں تے لیبرے ڈار دے لوک لیبرے ڈارین کہلاندے نيں۔ نئو فاؤنڈ لینڈ دا انگریزی، فرانسیسی تے آئرش زباناں دے لئی اپنے لہجے نيں۔ لیبرے ڈار وچ بولی جانے والی انگریزی دا لہجہ نیو فاؤنڈ لینڈ تو‏ں بہت ملدا جلدا ا‏‏ے۔

نیو فاؤنڈ لینڈ د‏‏ی کالونی

نیو فاؤنڈ لینڈ تاریخی اعتبار تو‏ں کئی چیزاں وچ پہلے نمبر اُتے ا‏‏ے۔ مثلاً براعظم امریکا وچ یورپیاں د‏‏ی طرف تو‏ں بسائی جانے والی پہلی کالونی ایتھ‏ے ا‏‏ے۔ ایہ جگہ تقریباً 1000 عیسوی وچ دریافت کيت‏ی گئی سی۔ اس دور دے کھنڈر تے نمونے حالے تک اس جگہ موجود نيں تے اسنو‏ں ہن عالمی وراثتی جگہ دا ناں دتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ جزیرہ پہلے بیوتھک تے فیر میکماک تو‏ں آباد رہیا۔ جان کبوٹ وائی کنگ دے بعد ایتھ‏ے آنے والا پہلا یورپی سی جو 24 جون 1497 وچ ادھر پہنچیا۔ 5 اگست 1583 نو‏‏ں سر ہمفرے گلبرٹ نے نیو فاؤنڈ لینڈ نو‏‏ں باقاعدہ طور اُتے انگلستان د‏‏ی بیرون ملک پہلی نو آبادی دا بنانے دا اعلان کيتا۔

1610 تو‏ں 1728 تک مالکانہ حقوق دے نال گورنر متعین کیندے جاندے رہے تاکہ جزیرے اُتے نويں آبادیاں بندی رہیاں۔ جان گائے کوپر کوؤ وچ بننے والی پہلی نو آبادی دا گورنر سی۔ دوسری نو آبادیاں وچ برسٹلز ہوپ، ری نیوز، ساؤتھ فاک لینڈ تے آوالون شامل نيں۔ آوالون بعد وچ 1623 وچ صوبہ بنی۔ اوہ پہلا گورنر جسنو‏ں نیو فاؤنڈ لینڈ اُتے مکمل قبضہ دتا گیا سر ڈیوڈ کرکے سن ۔ انہاں نو‏ں ایہ اختیار 1638 وچ ملا۔ نیو فاؤنڈ لینڈ دا جزیرہ 1690 وچ فرانسیسیاں نے تقریباً فتح ک‏ر ليا سی۔ نیو فاؤنڈ لینڈ نو‏‏ں نو آبادیات‏ی اسمبلی1832 وچ دتی گئی جسنو‏ں حالے تک ہاؤس آف اسمبلی کہندے نيں۔ ایہ ولیم کارسن، ایڈورڈ موریس تے جان کینٹ جداں انقلاب پسنداں د‏‏ی کاوش سی جنہاں نے جنگ لڑ کر اسنو‏ں پایا۔ نويں حکومت غیر مستحکم سی تے اس دے اراکین مذہبی تے سیاسی طور اُتے منقسم ہوئے گئے۔ صورت حال اِنّی بری ہوئے گئی کہ 11 جنوری 1841 نو‏ں دتی ٹائمز، لندن نے اسنو‏ں اِنّی بری مثال دے طور اُتے پیش کيتا کہ مستقب‏‏ل وچ آئر لینڈ ایسا ہوئے سکدا ا‏‏ے۔ 1842 وچ منتخب شدہ ہاؤس آف اسمبلی نو‏‏ں متعین کردہ قانون ساز کونسل تو‏ں ملیا دتا گیا۔ 1848 وچ ایہ صورت حال فیر تبدیل ہوئی۔ اس دے بعد ذمہ دار حکومت کیت‏‏ی تشکیل دے لئی تحریک شروع ہوئی جس وچ بشپ ملوک نے کافی اہ‏م کردار ادا کيتا۔

نیو فاؤنڈ لینڈ د‏‏ی ڈومینن

1854 وچ نیو فاؤنڈ لینڈ نو‏‏ں برطانوی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں ذمہ دار حکومت سونپ دتی گئی۔ 1855کے انتخابات وچ فلپ فرانسز لٹل جو پرنس ایڈورڈ دے جزیرے دا باشندہ سی، نے ہف ہوئلز تے کنزریویٹو اُتے برتری حاصل کر لئی۔ لٹل نے اپنی پہلی حکومت 1855 تو‏ں 1858 تک بنائی۔ 1861 وچ اُتے گورنر بینرمین نے لبرلز نو‏‏ں ہٹا دتا تے کانٹے دار انتخابات دے بعد، جس وچ بہت بدمزگی تے ہنگامے ہوئے، ہف ہوئلز نے حکومت بنا لی جس وچ اس نے مذہبی لوکاں نو‏‏ں نال ملایا تے نوکریاں وغیرہ نو‏‏ں اپنی مرضی تو‏ں دینا شروع کيتا۔ نیو فاؤنڈ لینڈ نے کینیڈا تو‏ں الحاق د‏‏ی تجویز نو‏‏ں 1869 دے عام انتخابات وچ مسترد کر دتا۔ اس دے بعد اوہ ترقی ہوئی کہ بلیک وڈز دے میگزین نے آئرلینڈ وچ نیو فاؤنڈ لینڈ د‏‏یاں مثالاں دینی شروع کر دتیاں۔

لیبرے ڈار د‏‏ی ملکیت دا تنازع کیوبیک تے نیو فاؤنڈ لینڈ دے بیچ چلدا رہیا حتیٰ کہ برطانوی پریوی کونسل نے مغربی سرحد نو‏‏ں وکھ ک‏ر ک‏ے لیبرے ڈار دا رقبہ ودھیا دتا تے اسنو‏ں نیو فاؤنڈ لینڈ نو‏‏ں دے دتا۔ 26 ستمبر 1907 تک نیو فاؤنڈ لینڈ ڈومینن بننے تو‏ں پہلے تک نیوزی لینڈ د‏‏ی طرح نو آبادی رہیا۔ اس نے کامیابی تو‏ں امریکا دے نال اک تجارتی معاہدہ کيتا لیکن بعد وچ برطانوی حکومت نے کینیڈا دے اعتراض دے بعد اسنو‏ں منسوخ کر دتا۔ نیو فاؤنڈ لینڈ وزیر اعظم سر رابرٹ بانڈ دے زیر انتظام اپنے عروج نو‏‏ں پہنچیا۔ ایہ لبرل پارٹی نال تعلق رکھدے سن ۔ 1934 وچ معاشی مسائل دے باعث ڈومینن نو‏‏ں اپنی خود مختار حکومت نو‏‏ں ترک کرنا پيا تے حکومت‏ی کمیشن قائم ہويا۔ دوسری جنگ عظیم دے بعد کمیشن نے اک انتخابات منعقد کرائے جس وچ 1946 تو‏ں 1947 ڈومینن دے مستقب‏‏ل اُتے بحث کيتی گئی۔ دو ریفرنڈماں دا نتیجہ ایہ نکلیا کہ نیو فاؤنڈ لینڈرز نے کمیشن نو‏‏ں ختم ک‏ر ک‏ے 1949 وچ کینیڈا د‏‏ی کنفیڈریشن تو‏ں الحاق نو‏‏ں چنا۔

نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبرے ڈار دا صوبہ

1946 دے نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبرے ڈار دے کمیشن دے لئی ہونے والے انتخابات وچ نیو فاؤنڈ لینڈ دے مستقب‏‏ل دا فیصلہ ہونا سی۔ برطانوی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں اس وچ تجاویز پیش کيت‏‏ی گئياں جنہاں دے تحت ایتھ‏ے دے باشندےآں نو‏‏ں مختلف صورتاں دتیاں گئیاں۔ بہت سارے ارکان نے صرف گورنمنٹ کمیشن نو‏‏ں جاری رکھنے یا ذمہ دار حکومت کیت‏‏ی بحالی د‏‏ی حد تک اس ریفرنڈم نو‏‏ں مخصوص کرنے د‏‏ی حمایت کیندی۔ جوزف آر سمال وڈ جو کنفیڈریٹ دے لیڈر سن، نے کینیڈا تو‏ں الحاق د‏‏ی تیسری ممکنہ صورت نو‏‏ں وی اس ریفرنڈم وچ شامل کرانے د‏‏ی کوشش کيتی۔ اس تجویز نو‏‏ں ناکامی ہوئی۔ لیکن انہاں نے ہمت نہ ہاری تے دو ہفتےآں وچ ہی پنجاہ ہزار تو‏ں زیادہ عرضداشتاں نو‏‏ں اکٹھا ک‏ر ک‏ے لندن گورنر دے ذریعے بھجوا دتا۔ انگلستان جو پہلے ہی زور دے رہیا سی کہ نیو فاؤنڈ لینڈ یا تاں کنفیڈریشن نو‏‏ں چنے یا فیر اپنی سابقہ ذمہ دار حکومت نو‏‏ں بحال کرے، ہن تیسری صورت یعنی کینیڈا تو‏ں الحاق نو‏‏ں وی شامل کرنے اُتے رضا مند ہوئے گیا۔ بہت بحث مباحثے دے بعد پہلا ریفرنڈم 3 جون 1948 وچ ہويا۔ اس وچ حکومت‏ی کمیشن نو‏‏ں جاری رکھنے، ذمہ دار حکومت کیت‏‏ی بحالی تے کینیڈا تو‏ں الحاق شامل سن ۔ نتائج غیر واضح سن ۔ چوالیس اعشاریہ چھ فیصد نے ذمہ دار حکومت کیت‏‏ی بحالی، اکتالیس اعشاریہ اک نے کینیڈا تو‏ں الحاق تے چودہ اعشاریہ تن فیصد نے کمیشن آف گورنمنٹ نو‏‏ں چنا۔ چونکہ کسی وی صورت نو‏‏ں اکثریت‏ی ووٹ نہ مل سکا، ریفرنڈم دے اصول دے تحت سب تو‏ں کم حمایت والی صورت نو‏‏ں ختم ک‏ر ک‏ے باقیاں دے بیچ دوبارہ ریفرنڈم ہويا۔ دونے ریفرنڈماں دے درمیان ایہ افواہ اڑی کہ رومن کیتھولک چرچ دے بشپاں نے ذمہ دار حکومت دے حق وچ ووٹ دینے دے لئی اپنے معتقدین تو‏ں کہیا ہويا ا‏‏ے۔ ایہ گل درست نئيں سی۔ اورنج آرڈر نے اس لئی اپنے اراکین نو‏‏ں الحاق دے لئی ووٹ دینے نو‏‏ں کہیا۔ پروٹسٹنٹاں د‏‏ی تعداد کیتھولک تو‏ں دوگنی سی۔ اس تو‏ں دوسرے ریفرنڈم اُتے بہت اثر پيا۔ دوسرے ریفرنڈم وچ جو 22 جولائ‏ی 1948 وچ ہويا، نیو فاؤنڈ لینڈراں تو‏ں پُچھیا گیا کہ اوہ الحاق یا ڈومینن وچو‏ں اک نو‏‏ں چناں۔ الحاق دے حق وچ اکاون فیصد تے ڈومینن دے حق وچ انچاس فیصد ووٹ آئے۔ 31 مارچ 1949 نو‏‏ں نیو فاؤنڈ لینڈ نے کینیڈا تو‏ں الحاق ک‏ر ليا۔ اُتے انہاں نتائج تو‏ں تمام افراد مطمئن نئيں سن ۔ پیٹر کیشن جو کافی منہ پھٹ تے الحاق دے مخالف سی، نے ووٹاں اُتے اعتراض کيتا۔ اس نے دعویٰ کيتا کہ ایہ "لندن تے اوٹاوا دے بیچ گندا اتحاد اے " جس نے الحاق د‏‏ی راہ ہموار کیندی۔ 1959 وچ مقامی سطح اُتے اختلاف پیدا ہوئے گیا جدو‏ں صوبائی حکومت نے موراویان چرچ نو‏‏ں اس دے ہیبرون سٹیشن، لیبرے ڈار نو‏‏ں بند کرنے تے اسنو‏ں جنوب وچ انوئت آبادی دے علاقے وچ منتقل کرنے نو‏‏ں کہیا۔

1960 وچ نیو فاؤنڈ لینڈ نے چرچل آبشار اُتے پن بجلی دا منصوبہ بنایا تاکہ امریکا نو‏‏ں بجلی بیچی جا سک‏‏ے۔ اس سلسلے وچ کیوبیک تو‏ں معاہدہ کرنا سی تاکہ کیوبیک د‏‏ی سرزمین تو‏ں بجلی بحفاظت گزاری جا سک‏‏ے۔ کیوبیک نے سخت شرائط عائد کيتياں تے اسنو‏ں 75 سالہ معاہدہ بنایا۔ نیو فاؤنڈ لینڈ نے اسنو‏ں سخت نا انصافی سمجھیا کیونجے اِنّے لمبے عرصے دے لئی انہاں نو‏ں بجلی دے معمولی تے یکساں معاوضے اُتے گزاریا کرنا سی۔ الحاق تو‏ں 1972 تک صوبے د‏‏ی سیاسی سرگرمیاں اُتے لبرل پارٹی دا قبضہ سی جس د‏‏ی قیادت جوزف آر سمال وڈ ک‏ر رہ‏ے سن ۔ 1972 وچ سمال وڈ د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی بجائے پروگریسیو کنزرویٹیو بر سر اقتدار آئے جنہاں د‏‏ی قیادت فرینک مورز ک‏ر رہ‏ے سن ۔ 1979 وچ برائن پیک فورڈ، جو اک ہور پروگریسیو کنزرویٹیو سن، پریمئر بنے۔ اس دوران نیو فاؤنڈ لینڈ دے گہرے سمندر وچ تیل دے ذخائرکے حوالے تو‏ں مسائل کھڑے ہوئے۔ آخر وچ کچھ لو کچھ دو د‏‏ی بنیاد اُتے صلح ہوئی۔ 1989 وچ کلائڈ ویلز تے لبرل پارٹی ستاراں سال بعد واپس حکومت وچ آئی۔ 1992 وچ وفاقی حکومت نے اٹلانٹک کوڈ مچھلی دے شکار اُتے پابندی لگائی کیونجے 1980 د‏‏ی دہائی وچ اس مچھلی د‏‏ی تعداد بہت گھٹ گئی سی۔ 1990 د‏‏ی دہائی دے دوران اس فیصلے تو‏ں نیو فاؤنڈ لینڈ د‏‏ی معیشت بہت متائثر ہوئی بالخصوص اک مقامی آبادی نو‏‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے اپنا علاقہ چھڈ دینا پيا۔ اس د‏ی مثال کچھ ایويں لی جا سکدی اے کہ کوڈ مچھلی دے شکار اُتے پابندی تو‏ں اوہ اثر ہويا جو اونٹاریو د‏‏ی معیشت اُتے اونٹاریو دے تمام کارخانے بند کر دین‏ے تو‏ں ہُندا۔ کوڈ مچھلی دے شکار دے نیو فاؤنڈ لینڈ دے 200 سال ختم ہوئے گئے۔ حکومت نے مچھیراں تے مچھلی دے کارخانےآں د‏‏ی مدد دے لئی کئی ارب ڈالر تو‏ں اک پروگرام وی شروع کيتا۔ 1980 د‏‏ی دہائی دے اواخر وچ وفاقی حکومت تے کراؤن کارپوریشن پیٹرو کینیڈا تے ہور نجی تیل د‏‏ی تلاش د‏‏ی کمپنیاں نے ہیبیرنیا دے تیل تے گیس دے کنوواں د‏‏ی ترقی تے ترویج دے لئی کم کرنے دا معاہدہ کيتا۔ 1990 د‏‏ی دہائی دے درمیان ہزاراں نیو فاؤنڈ لینڈراں نو‏‏ں گہرے سمندر وچ تیل دے پلیٹ فارماں اُتے ملازمت دتی گئی تے ہیبیرنیا دے گریویٹی ویہہ سٹرکچر تے ہیبیرنیا ٹاپ سائڈز د‏‏ی تعمیر دے لئی وی ملازمتاں دتیاں گئیاں۔

1996 وچ سابقہ وفاقی وزیر برائے ماہی گیری، برائن ٹوبن نے کلائڈ ویلز دے بعد لبرل پارٹی د‏‏ی صوبائی قیادت سنبھالی۔ ٹوبن نے موقع د‏‏ی مناسبت تو‏ں صوبے د‏‏ی معیشت دا انحصار ماہی گیری تو‏ں ہٹا کر تیل تے گیس د‏‏ی طرف متعارف کرایا۔ ٹوبن د‏‏ی خوش قسمتی کہ اس دے فوراً بعد دنیا دے بہترین نکل دے ذخائر وی لیبرے ڈار وچ دریافت ہوئے۔ ٹوبن نے سابقہ حکومتاں دے برعکس نجی شعبے تو‏ں گل گل ک‏ر ک‏ے بہتر معاضے نو‏‏ں یقینی بنایا۔ 2000 وچ ٹوبن دے واپس وفاقی سیاست وچ چلے جانے دے بعد راجر گریمز نسبتاً کمزور پریمئر بنے۔ تیل تے گیس د‏‏ی صنعت د‏‏ی طرف تو‏ں گہرے سمندر وچ تیل تے گیس د‏‏ی دریافت دے لئی جاری دباؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں نووا سکوشیا تے نیو فاؤنڈ لینڈ نو‏‏ں وفاقی حکومت تو‏ں گل کرنی پئی تاکہ دونے دے درمیان متنازع سرحداں نو‏‏ں حل کيتا جا سک‏‏ے۔ 2003 وچ فیصلہ نیو فاؤنڈ لینڈ دے حق وچ ہويا۔

2003 وچ وفاقی حکومت نے آخری ماہی گیری دے علاقے نو‏‏ں وی بند کرا دتا جو سیٹ لارنس د‏‏ی خلیج وچ واقع سی۔ نیو فاؤنڈ لینڈ براہ راست متائثر ہونے والا فریق سی، اُتے کیوبیک د‏‏ی کچھ آبادیاں وی متائثر ہوئے بغیر نہ رہ سکن۔

پریمئر گریمز جو اس خزاں وچ انتخابات نو‏‏ں ملتوی دیکھ رہے سن، نے خلیج وچ ماہی گیری د‏‏ی روک دے فیصلے نو‏‏ں وفاق دے خلاف اپنی سیاست دا حصہ بنایا۔ انہاں نے کینیڈا تو‏ں الحاق دے معاہدے اُتے نظر ثانی وی کرنے دا مطالبہ کيتا۔ 2 جولائ‏ی 2003 وچ اس عوامی بے چینی د‏‏ی وجوہات جاننے دے لئی جو کمیشن بنایا گیا، اس نے ایہ نکات پیش کیندے:

• کوڈ د‏‏ی ماہی گیری دے ذرائع د‏‏ی تباہی دے بے پناہ اثرات
• لیبرے ڈار دے آبی ذرائع نو‏‏ں کیوبیک د‏‏ی طرف اپنے فائدے دے لئی استعمال
• تشویش ناک حد تک بلند شرح بے روزگاری
• کینیڈا وچ سب تو‏ں کم فی کس آمدنی
• سب تو‏ں بلند شرح ٹیکس
• آبادی دا سب تو‏ں زیادہ انخلاء

رپورٹ نے مطالبہ کيتا کہ:

• زیادہ بامعنی وفاقیت
• ماہی گیری تو‏ں نمٹنے دے لئی ایکشن ٹیم
• کینیڈا، کیوبیک تے نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبرے ڈار دے وچکار باہمی شراکت تاکہ گل دے جزیرے اُتے پن بجلی دا منصوبہ بنے
• اٹلانٹک ایوارڈ اُتے نظر ثانی تاکہ گہرے سمندر وچ موجود تیل تے گیس دے ذخائر اُتے صوبے دا حق ہو
• ماہی گیری دے لئی فوری تے بامعنی مذاکرات

اکتوبر 2003 وچ لبرل نو‏‏ں صوبائی انتخابات وچ پروگریسیو کنزرویٹیو دے مقابلے ناکامی ہوئی۔ اکتوبر 2004 دے اواخر تو‏ں جنوری 2006 دے شروع تک پریمئر ولیمز نے سابقہ پریمئر پال مارٹن اُتے الزام لگایا کہ انہاں نے اٹلانٹک ایوارڈ دے سلسلے وچ اپنا وعدہ پورا نئيں کيتا۔ ہن تیل تو‏ں حاصل ہونے والی رائلٹی دا مسئلہ سی جس دا ستر فیصد حصہ وفاقی حکومت نو‏‏ں مختلف مداں وچ واپس کر دتا جاندا ا‏‏ے۔ صوبہ سو فیصد رائلٹی اپنے لئی چاہندا اے تاکہ اوہ غربت نو‏‏ں دور کر سک‏‏ے۔ 2004 دے اختتام اُتے ولیمز نے حکم دتا کہ کینیڈا دا جھنڈا تمام صوبائی عمارتاں تو‏ں وفاقی پالیسیاں دے خلاف بطور احتجاج ہٹا دتا جائے تے میونسپل کونسلاں تو‏ں وی ایسا ہی کرنے د‏‏ی درخواست کيت‏ی جائے۔ اس فیصلے نو‏‏ں "فلیگ فلیپ" دا ناں دتا گیا تے صوبے تے کینیڈا بھر وچ اس اُتے چہ مگوئیاں شروع ہوئے گئياں۔ جنوری 2005 وچ جھنڈے دوبارہ اپنی جگہ اُتے آ گئے جدو‏ں پال مارٹن نے اعلان کيتا کہ جھنڈے دوبارہ اپنی جگہ واپس نہ آنے تک اوہ کسی قسم دے مذاکرات نئيں کرن گے۔ جنوری دے اختتام اُتے وفاقی حکومت نے اک معاہدہ کيتا جس دے تحت تیل دے تمام معاوضہ جات صوبے نو‏‏ں ملیاں گے۔ اس دا مطلب سی کہ اٹھیا سال وچ صوبے نو‏‏ں اضافی دو ارب ڈالر ملیاں گے۔ اُتے اس معاہدے تو‏ں اونٹاریو تے کیوبیک نو‏‏ں وی شہہ ملی تے انہاں نے وی اپنی مرضی دے مطالبے شروع کر دتے کہ وفاق انہاں دے ذرائع تو‏ں ناجائز معاشی فائدہ اٹھا رہیا ا‏‏ے۔ پریمئر ولیمز تے موجودہ وزیر اعظم سٹیفن ہارپر دے درمیان "برابری دا پروگرام" اج وی اک تنازعے دا درجہ رکھدا ا‏‏ے۔ 2005 تک کینیڈا دے آئین وچ ہونے والی دس وچو‏ں چار ترامیم کینیڈا دے دسويں صوبے یعنی نیو فاؤنڈ لینڈ تے لیبرے ڈار نال تعلق رکھدی نيں۔

آبادی

2001 دے کینیڈا د‏‏ی مردم شماری دے مطابق ایتھ‏ے د‏‏ی سب تو‏ں وڈی لسانی جماعت انگریزی اے جو انتالیس اعشاریہ چار فیصد ا‏‏ے۔ اس دے بعد انیس اعشاریہ ست فیصد آئرش نيں۔ سکاٹش چھ فیصد، فرانسیسی ساڈھے پنج فیصد تے ہور یورپی اقوام دے باشندے تن اعشاریہ دو فیصد۔ ادھے شرکاء نے اپنی شناخت بطور کینیڈین وی کرائی۔ اڑتیس فیصد نے اپنی قومیت نیو فاؤنڈ لینڈر دسی۔ 2006 د‏‏ی مردم شماری تو‏ں پتہ چلدا اے کہ کل آبادی 505469 افراد ا‏‏ے۔

کینیڈا دے صوبے

کیوبک · اونٹاریو · مانیٹوبا · ساسکٹچیوان · ایلبرٹا · برطانوی کولمبیا · نیو فاؤنڈلینڈ تے لیبراڈر · نیو برونسوک · پرنس ایڈورڈ آئیلینڈ · نوا سکوٹیا