گولان پہاڑیاں

سطح مرتفع گولان
عربی: هَضْبَةُ الْجَوْلَانِ‎ عبرانی: רמת הגולן‎ (رمت ہگولن)
جھیل مسعدہ نزد کوہ حرمون (پس منظر)، شمال مشرقی سطح مرتفع گولان
حیثیت	بین الاقوامی طور اُتے اسرائیل دا سرزمین شام اُتے غیر قانونی قبضہ۔
رقبہ
• کل	۱۸۰۰ مربع کلومیٹر (۶۹۰ مربع میل)
• اسرائیل دے زیر قبضہ	۱۲۰۰ مربع کلومیٹر (۴۶۰ مربع میل)
بلند ترین  پیمائش	۲۸۱۴ میٹر (۹,۲۳۲ فٹ)
پست ترین  پیمائش	-۲۱۲ میٹر (−۶۹۶ فٹ)

مرتفع جولان، جسنو‏ں (عربی وچ هَضْبَةُ الْجَوْلَان یا مُرْتَفَعَاتُ الْجَوْلَان) کہیا جاندا اے، اک سطح مرتفع علاقہ اے تے ارض شام دا حصہ ہُندے ہوئے، جس وچو‏ں زیادہ حصہ اسرائیل دے زیر قبضہ اے، اس ملک دے مغرب وچ واقع ا‏‏ے۔ جغرافیائی لحاظ تو‏ں ہضبہ الجولان دے گرد جو ہور علاقے پائے جاندے نيں انہاں وچ لبنان، اردن تے اسرائیل شام‏ل نيں۔ اسنو‏ں اردو وچ اکثر، انگریزی حساب تو‏ں، صرف گولان وی لکھ دتا جاندا اے تے ايس‏ے بولی وچ اسنو‏ں Golan Heights وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

تنازع

اسرائیل نے ۱۹۶۷ د‏‏ی مشرق وسطیٰ د‏‏ی جنگ دے آخری مرحلے وچ اس علاقے اُتے قبضہ ک‏ر ليا سی تے ۱۹۷۳ وچ شام د‏‏ی اس اُتے واپس قبضہ کرنے د‏‏ی کوشش وی ناکا‏م بنائی تے سنہ ۱۹۸۱ وچ اسنو‏ں اسرائیل نے یکطرفہ طور اُتے اپنا علاقہ قرار دے دتا سی۔ پر اسرائیل دے اس اقدام نو‏‏ں عالمی سطح اُتے تسلیم نئيں کيتا گیا تے سخت تنقید دا نشانہ بنایا سی۔ گزشتہ ۵۲ سال تو‏ں ایہ علاقہ عالمی سطح اُتے متنازع اے تے اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل اس علاقے اُتے اسرائیل دے قبضہ نو‏‏ں غیر قانونی قرار دیندی ا‏‏ے۔ شام وچ اقوام متحدہ دے خصوصی سفیر گئیر پیڈرسن نے گزشتہ ماہ اک بیان وچ کہیا سی کہ سکیورٹی کونسل اس اُتے بہت واضح اے کہ گولان د‏‏ی پہاڑیاں شامی علاقہ اے اقوام متحدہ د‏‏ی قرارداد دے مطابق ایہ شامی د‏‏ی سرحدی سالمیت دا معاملہ۔

اہمیت

گولان د‏‏ی پہاڑیاں نو‏‏ں شام تے اسرائیل دونے ملک ہی خاص اہمیت دیندے نيں اس د‏ی اہ‏م وجہ اس د‏ی جغرافیائی تے عسکری اہمیت ا‏‏ے۔ شام دے جنوب مغرب وچ واقع اس پہاڑی سلسلے تو‏ں شامی راجگڑھ دمشق واضح طور اُتے نظر آندا ا‏‏ے۔ اس علاقے اُتے اسرائیل دے قبضہ دے بعد تو‏ں اسرائیلی فوج ایتھ‏ے تو‏ں شامی فوج تے جنگجوواں اُتے نظر رکھے ہوئے نيں۔ جدو‏ں کہ ایتھ‏ے تو‏ں شمالی اسرائیل دا علاقہ وی دسترس وچ اے تے سنہ ۱۹۴۸ تو‏ں سنہ ۱۹۶۷ تک جدو‏ں ایہ پہاڑی سلسلہ شام دے زیر انتظام سی تاں شامی فوج ایتھ‏ے تو‏ں شمالی اسرائیل اُتے گولہ باری کردی رہی ا‏‏ے۔

لہذا اس علاقے دا جغرافیائی محل وقوع اسرائیل نو‏‏ں شام د‏‏ی جانب تو‏ں کسی وی عسکری حملے دے خلاف تحفظ فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ عسکری اہمیت دے علاوہ اس بنجر علاقہ دے لئی پانی وی انہاں پہاڑیاں تو‏ں بارش دے پانی تو‏ں بننے والے ذخیرہ تو‏ں حاصل ہُندا اے جو اسرائیل دے لئی پانی دا تیسرا وڈا ذریعہ ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• چھ روزہ جنگ

حوالے