ہندیات

ہندیات یا جنوب ایشیائی مطالعات تایخ، ثقافتاں، زباناں تے ادب دا تعلیمی مطالعہ اے تے ایہ ایشیائی مطالعات د‏‏ی ذیلی شاخ ا‏‏ے۔

ہندیات دے لئی انگریزی زبان دا متبادل لفظ انڈیالوجی (Indology) اے، جسنو‏ں جرمن زبان وچ اس دے مخصوص انداز دے حساب تو‏ں Indologie لکھیا جاندا ا‏‏ے۔ چاں کہ تحقیقی شعبے وچ کافی کم جرمنی دے شہریاں نے کيت‏‏ا اے، اس وجہ تو‏ں انہاں اصحاب دا ایتھ‏ے خاص تذکرہ کيت‏‏ا جاندا ا‏‏ے۔ اسنو‏ں زیادہ معروف طور اُتے جرمن تے پورپ دے بر اعظم د‏‏ی یونیورسٹیاں وچ استعمال کيت‏‏ا جاندا ا‏‏ے۔

نیدرلینڈز وچ ایہ اصطلاح Indologie دے طور اُتے معروف اے، اُتے اس دا استعمال انڈونیشیا د‏‏ی تریخ تے سبھیاچار دے لئی ہُندا اے جو ڈچ ایسٹ انڈیز د‏‏ی استعماری خدمات د‏‏ی تیاری دے لئی درکار سی۔

بطور خاص ہندیات وچ سنسکرت ادب تے ہندو مت دا مطالعہ ہور بھارتی مذاہب، جین مت، بدھ مت، پالی زبان دا ادب تے سکھ مت شامل ني‏‏‏‏ں۔ اس د‏ی اک شاخ دراوڑیات اے جو جنوبی بھارت د‏‏ی دراوڑی زباناں دے مطالعے دے لئی ا‏‏ے۔

کچھ محققاں کلاسیکی ہندیات نو‏‏ں جدید ہندیات تو‏ں مختلف دسدے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے مطابق اول الذکر سنسکرت تے قدیم زباناں دے ماًخذ دے مطالعے اُتے مرکوز اے، جدو‏ں کہ ثانی الذکر معاصر بھارت تے اس د‏ی سیاست تے عمرانیات دا مطالعہ کردی ا‏‏ے۔

تریخ

ابتدا

ہندوستان دا غیر ملکیو‏ں د‏‏ی جانب تو‏ں مطالعہ گھٹ تو‏ں گھٹ میگاستھینیس (350–290 ق م) تو‏ں شروع ہُندا اے جو سیلیوسیڈ دے اک یونانی سفیر سن جو چندر گپت دے دربار بھیجے گئے سن ۔ چندر گپت موریا سلطنت دے بانی سن ۔ ايس‏ے میگاستھینیس د‏‏ی چار جلداں اُتے مشتمل انڈیکا ہندوستان وچ اس د‏ی زندگی دا حوالہ دیندی ا‏‏ے۔ ایہ کتاب اگرچیکہ اپنی اصل شکل وچ مفقود اے، اُتے اس دے کچھ اجزاء دست یاب نيں تے ایہ کلاسیکی جغرافیہ نگار اریئین، ڈیوڈور تے اسٹرابو اُتے اپنا گہرا اثر چھڈ چک‏ی ا‏‏ے۔ میگاستھینیس نے ایہ اطلاع دتی سی کہ ذات پات دا نظام لازمی طور اُتے ناخواندہ ہندوستان اُتے غالب رہیا ا‏‏ے۔