احتضار
| معاد |
اِحتضار موت دے حاضر ہونے دے معنا وچ اے ۔اور فقہی اصطلاح وچ ایداں دے شخص نوں محتضر کہندے نيں اوہ موت دے نیڑے ہوئے تے روح اس دے بدن توں نکل رہی ہوئے ۔فقہی اعتبار توں اس حالت وچ حاضرین اُتے کچھ ذمہ دارایاں عائد ہُندیاں نيں جو حاضرین نوں پورا کرنا چاہیدا ۔
تعریف[سودھو]
احتضار حضر دے مادے توں باب افتعال دا مصدر اے ۔ موجود ہونے دے معنا بیان کردا اے ۔دینی اصطلاح وچ موت دا حاضر ہونا تے روح نکلنے دے وقت نوں کہیا جاندا اے .[۱]
آداب احتضار[سودھو]
احتضار دے احکام واجب، مستحب و مکروه نيں ۔جنہاں نوں مجموعی طور اُتے آداب احتضار یا احکام احتضار کہندے نيں ۔
- واجبات : تمام حاضرین دے لئی واجب کفائی اے کہ ایداں دے شخص(بچہ ،وڈا مرد و عورت) نوں چت لٹاواں توں کہ اس دے پیر قبلہ رخ کرن۔[۲]
- مستحبات: تلقین شہادتین دی تلقین کرنا اوراقرار پیامبر(ص) تے آئمہ(ع) ۔جان کنی جے سخت ہوئے تاں اسےاس دتی نماز پڑھنے دی جگہ منتقل کرن ہور اس دے پاس قرآن دی تلاوت کرن خاص طور اُتے «یس»، «صافّات» و «احزاب» اس دے سرہانے تلاوت کرن ۔ دعائے عدیلہ دا پڑھنا ہور مستحبات وچوں اے ۔[۳] ايسے طرح :اللهم اغفر لی الکثیر من معاصیک، واپہلے منی الیسیر من طاعتک و یا من یپہلے الیسیر ویعفو عن الکثیر، اپہلے منی الیسیر واعف عنی الکثیر، إنک أنت العفو الغفور ہور مستحب اے .[۴]
- مکروہات: اسکے پاس جُنُب تے حائض دا ہونا، اس دے نزدیک تنہاعورت دا ہونا،کوئی آہنی چیز اسکے پیٹ اُتے رکھنا، گریہ کرنااور اسکے پاس زیادہ گلاں کرنا مکروه اے .[۵]
حوالے[سودھو]
مآخذ[سودھو]
- دہخدا، لغت نامہ.
- نجفی، محمد حسن، جواہرالکلام فی شرح شرائع الاسلام،دار احیاءالثراث العربی، بیروت، ۱۴۰۴ق.
- یزدی، محمد کاظم بن عبد العظیم، العروه الوثقی،دار المورخ العربی، بیروت.