کوسوو وچ چرکس لوک

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
کوسوو وچ چرکس
Косовам ис Адыгэхэр (ادیگی)
Çerkezët në Kosovë (البانوی)
مافیخبل دا پنڈ، جس د‏‏ی نیہہ کوسوو دے چرکساں نے رکھی سی جو قفقاز واپس آئے سن ۔
کل آبادی
40,000 (1870)[۱]
6,400 (1890)[۲]
200 (1998)
زباناں
ادیگی, البانوی
مذہب
اسلام
متعلقہ نسلی گروہ
اور چرکس لوک

کوسوو وچ چرکسی( سانچہ:Lang-ady ; سانچہ:Lang-sq ; سانچہ:Lang-sr ) سرکیسیائی لوکاں دا اک گروہ سی جو کوسوو وچ ۱۹ويں صدی دے وسط وچ رہندے سن، جدو‏ں انہاں نو‏ں روس-سرکیسیائی جنگ دے بعد سلطنت عثمانیہ وچ چرکسی نسل کشی دے دوران جلاوطن کر دتا گیا سی۔ اودو‏ں دے دوران، کوسوو وچ چرکسی بارہ ادیگے وچو‏ں تن قبیلے تو‏ں سن : ابزخ، شاپسگ تے اوبیخ۔ [۳] ۱۹۹۸ وچ انہاں د‏‏ی تعداد ۲۰۰ سی۔

تریخ[سودھو]

کوسوو وچ آمد[سودھو]

روس-سرکیسیائی جنگ دے بعد سرکیسیائی نسل کشی دے بعد، سرکاسیاں د‏‏ی وڈی تعداد نو‏‏ں کوسوو سمیت سلطنت عثمانیہ وچ جلاوطن کر دتا گیا۔ ۱۸۵۸ تے ۱۸۶۲ دے درمیان، ۶٬۰۰۰ سرکیشین خاندان کوسوو وچ آباد ہوئے۔ [۱][۴] ۱۸۶۲ تے ۱۸۶۳ دے درمیان ہور چرکسی باشندے نیش تے پروکوپلئے وچ آباد ہوئے۔ [۱][۵] اگلے مہینےآں وچ لگ بھگ ۱۲٬۰۰۰ چرکساں نو‏‏ں اک بار فیر کوسوو تے سربیا بھیجیا گیا۔ [۱][۶] مجموعی طور پر، صرف کوسوو وچ ۴۰٬۰۰۰ چرکسی آباد سن ۔ [۷]

سلطنت عثمانیہ دا مقصد نويں آنے والے چرکساں د‏‏ی زندگی نو‏‏ں آسان بنانا سی، تے انہاں اُتے ٹیکس نئيں لگایا تے انہاں نو‏ں کھیت‏‏ی باڑی دے لئی سامان فراہ‏م کيتا گیا۔ [۲] چرکساں نو‏‏ں البانویاں دے نال کوئی وڈا مسئلہ نئيں سی، لیکن سربیائیاں د‏‏ی طرف تو‏ں انہاں دا خیر مقدم نئيں کيتا گیا۔ کوسوو دے علاقے دے لوکاں دے نال نال کچھ علاقائی گورنراں نے چرکساں د‏‏ی مدد کيت‏ی۔ [۱][۸][۹] چونکہ بابیموسہ وچ کوئی مسجد نئيں سی، جتھے ۲۰۰ تو‏ں ودھ چرکس خاندان آباد سن، اس لئی مقامی انتظامیہ نے ۱۸۶۴ دے آخر وچ اک مسجد د‏‏ی تعمیر اُتے کم شروع کيتا [۱][۱۰]

آبادی وچ کمی[سودھو]

خطہ چھڈݨ والے اکثریت (۱۸۷۷–۱۸۷۸)[سودھو]

بلغاریہ وچ چرکساں نے ۱۸۷۶ وچ بلغاریہ د‏‏ی بغاوت د‏‏ی شدید مخالفت کيتی۔ کوسوو چرکس وی بلغاریائی چرکساں وچ شام‏ل ہو گئے۔ [۲] بدلے وچ یوروپی ملکاں نے مطالبہ کيتا کہ چرکس خطے تو‏ں نکل جاواں۔ [۱۱]

روس-ترک جنگ (۱۸۷۷–۱۸۷۸) دے دوران چرکساں نے ترک فوج دا نال دتا۔ [۲] جنگ دے بعد، چرکساں نو‏‏ں اک "مسلما‏ن خطرہ" دے طور اُتے دیکھیا گیا تے روس-ترک جنگ دے خاتمے دے بعد روسی فوجاں دے ذریعہ کوسوو، بلغاریہ تے بلقان دے ہور حصےآں تو‏ں بے دخل کر دتا گیا۔ انہاں نو‏ں واپس جانے د‏‏ی اجازت نئيں دتی گئی، [۱۲][۱۳] چنانچہ عثمانی حکا‏م نے انہاں نو‏ں نويں ہور سرزمیناں وچ آباد کيتا جداں کہ جدید اردن وچ (دیکھو اردن وچ چرکس )، جتھے انہاں دا بدو عرباں ، تے ترکی دے نال تنازعہ ہوئے گا۔ ترکی وچ چرکس دیکھو)۔ [۱۴]

ادیگیا دے لئی روانہ ہوݨ والی آخری باقیات (۱۹۹۸–۱۹۹۹)[سودھو]

جب کوسوو د‏‏ی جنگ شروع ہوئی تاں کوسوو وچ چرکس باشندے اپنے آبائی وطن جمہوریہ ادیگیا دی طرف ہجرت کر گئے جتھے انہاں نے جمہوریہ دے راجگڑھ میکوپ دے نیڑے مفخابل نامی پنڈ د‏‏ی نیہہ رکھی۔ [۱۵] معمر قذافی نے پنڈ وچ امداد تے عطیات بھیجے۔ اپنے لفظاں دے مطابق، قذافی نے چرکساں تے انہاں دے تاریخی مصائب دے لئی گہرا احترام ظاہر کيتا۔ [۱۶]

جانے پہچانے گھرانے[سودھو]

تھلے چرکس خانداناں وچو‏ں کچھ د‏‏ی لسٹ اے جو کوسوو وچ رہندے نيں یا رہ چکے نيں۔ [۱۷]

حوالے[سودھو]

  1. ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ ۱.۵ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے :1 لئی۔
  2. ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ Noel Malcolm, Kosova: Balkanları Anlamak İçin, çev. Özden Arıkan, Sabah Kitapları, İstanbul 1999
  3. ↑ "The Circassians in Kosovo". https://web.archive.org/web/20211209205823/https://www.circassianworld.com/diaspora/europe-usa/1634-the-circassians-in-kosovo. Retrieved on
    2021-12-09. 
  4. ↑ Jusuf Osmani, Çerkezët në Kosovë, Olymp, Prishtinë 2014, p. 40.
  5. ↑ Jusuf Osmani, Çerkezët në Kosovë, Olymp, Prishtinë 2014, p. 26.
  6. ↑ Takvîm-i Vekâyi, 1 Ağustos 1864, No: 759, s. 1.
  7. ↑ Jusuf Osmani, Çerkezët në Kosovë, Olymp, Prishtinë 2014, p. 21, 26, 40.
  8. ↑ Turkish archives: BOA, A.}MKT.MHM. 314-100 1281.Ca.15 (16. اکتوبر 1864).
  9. ↑ Yücel Yiğit, “Kosova Çerkezleri”, Geçmişten Günümüze Göç III, ed. Osman Köse, Canik Belediyesi Kültür Yayınları, Samsun 2017, s. 2177.
  10. ↑ Turkish archives: BOA, İ..DH.. 534-37022-1 1281.C.05 (5. نومبر 1864); BOA, İ..DH.. 534-37022-2 1281.Ş.16 (14. جنوری 1865); BOA, İ..DH.. 534-37022-3 1281.Ş.29 (28. جنوری 1865); BOA, İ..DH.. 534-37022-4 1281.N.22 (18. فروری 1865); BOA, İ..DH.. 534-37022-5 1281.L.07 (5. مارچ 1865); BOA, A.}MKT. MHM. 326-86 1281.L.15 (13. مارچ 1865). Babimusa adı bir belgede Babinmusa olarak geçmektedir. BOA, İ..DH.. 534-37022-1 1281.C.05 (5. نومبر 1864).
  11. ↑ İsmail Hakkı Uzunçarşılı,“Tersane Konferansının Mukarreratı Hakkında Şûra Mazbatası”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, VI/9 (1954), s. 125., Dipnot: 2.
  12. ↑ Hacısalihoğlu, Mehmet. Kafkasya'da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün. Yıldız Teknik Üniversitesi. 
  13. ↑ BOA, HR. SYS. 1219/5, lef 28, p. 4
  14. ↑ Natho, Kadir I. Circassian History.
  15. ↑ "Европейский суд по правам человека - жалобы - Аул, которого нет". https://web.archive.org/web/20120222114336/http://www.espch.ru/content/view/46/36/. Retrieved on
    6 فروری 2019. 
  16. ↑ Al- Shishani, Murad Batal. Qaddafi Tries to Secure Loyalty of Circassians of Misrata
  17. ↑ "Где жили косовские адыги до переселения?". 2021-07-09. https://www.livekavkaz.ru/index.php?newsid=14466. 
سانچہ:Circassian diasporaسانچہ:Ethnic groups in Kosovo
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=کوسوو_وچ_چرکس_لوک&oldid=641339" توں لیا