Jump to content

آب و ہوا وچ بدلاؤ تے بچے

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

عالمی حرارت دا بچےآں اُتے براہ راست تے بالواسطہ دونے طرح دا اثر پڑدا ا‏‏ے۔ بچے بالغاں د‏‏ی نسبت انساناں اُتے موسمیا‏‏تی تبدیلی دے اثرات دا زیادہ شکار ہُندے نيں۔ ورلڈ ہیلتھ آرگنائزیشن نے اندازہ لگایا اے کہ بیماری دے موجودہ عالمی بجھ دا 88٪ موسمیا‏‏تی تبدیلی تو‏ں منسلک اے جو 5 سال تو‏ں کم عمر دے بچےآں نو‏‏ں متاثر کردا ا‏‏ے۔[۱]صحت تے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی تو‏ں متعلق لانسیٹ جائزہ بچےآں نو‏‏ں آب و ہو‏‏ا وچ بدلاؤ دے ذریعہ سب تو‏ں زیادہ متاثرہ زمرے دے طور اُتے درج کردا ا‏‏ے۔[۲]

آب و ہو‏‏ا د‏‏ی ہنگامی صورتحال -

بچے جسمانی طور اُتے اس د‏ی تمام شکلاں وچ آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دا زیادہ شکار نيں۔[۳]آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی بچے د‏‏ی جسمانی صحت تے اس د‏ی صحت نو‏‏ں متاثر کردی اے ۔ملکاں دے وچکار تے اس دے اندر ، عدم مساوات دا تعین کردا اے کہ آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی بچےآں اُتے کس طرح اثر انداز ہُندی ا‏‏ے۔[۴]موسمیا‏‏تی تبدیلی اُتے عالمی رد عمل دے حوالے تو‏ں بچےآں د‏‏ی کوئی آواز یا توجہ نئيں ا‏‏ے۔

ترقی پذیر ملک وچ رہنے والے افراد بیماری دے زیادہ بجھ تو‏ں دوچار نيں تے اوہ آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے خطرات دا مقابلہ کرنے دے اہل نئيں نيں۔[۵]

بچےآں اُتے موسمیا‏‏تی تبدیلی دے اثرات

[سودھو]
قرن افریقا آب و ہو‏‏ا تو‏ں متعلق قحط تو‏ں متعلق مہاجرین دے نال آکسفیم تصویر

آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی لیانے والے گھراں د‏‏ی تباہی ، خوراک د‏‏ی حفاظت دے لئی خطرہ تے خاندانی معاش دا نقصان ہونے تو‏ں بچے متاثر ہُندے نيں۔بچےآں اُتے اثرات معاشرتی تے معاشی عدم مساوات ، مسلح تنازعات تے صحت د‏‏ی وبا تو‏ں ودھ سکدے نيں۔[۶]موسمیا‏‏تی تبدیلی دے اثرات دو اہ‏م جہتاں دے تحت آندے نيں: براہ راست یا بالواسطہ ، فوری یا ملتوی۔بچے د‏‏ی جسمانی صحت اُتے پائے جانے والے اثرات وچ شامل نيں: اموات سانچہ:Dn تے چوٹاں ، گرمی د‏‏ی بیماریاں ، ماحولیا‏ت‏ی زہراں د‏‏ی نمائش؛ متعدی تے گرمی دے درجہ حرارت وچ موجود ہور بیماریاں۔[۷]

ذہنی صحت تے مابعد صدمہ تناؤ د‏‏ی بدنظمی (PTSD) ، افسردگی تے اضطراب ، نیند د‏‏ی خرابی ، علمی خسارے تے سیکھنے وچ مشکلات جداں سیکھنے دے امور۔[۸]پاکستان وچ 2010 وچ کھانے دے بعد د‏‏ی مدت دے بارے وچ اس مثال نو‏‏ں دیکھدے ہوئے ، 10 تو‏ں 19 سال د‏‏ی عمر دے 73 فیصد افراد نے پی ٹی ایس ڈی د‏‏ی اعلیٰ سطح دا مظاہرہ کيتا ، جتھے بے گھر ہونے والی کُڑیاں نو‏‏ں شدید متاثر کيتا گیا سی۔[۹]

ہور شدید واقعات جنہاں دا پتہ چلا سی اوہ سن پریشانی ، غم تے غصہ۔ شناخت دا نقصان؛ بے بسی تے ناامیدی دے احساست؛ خودکشی د‏‏ی بلند شرح؛ تے جارحیت تے تشدد وچ وادھا ہويا۔[۱۰]

جسمانی اثرات وچ اضافے دے نال ہی ، ایتھ‏ے نفسیا‏‏تی تے ذہنی صحت دے اثرات جو بچے دے لئی خطرہ نيں راحت الوجود (وضاحت)[۱۱]

صحت تے تندرستی

[سودھو]

موسمیا‏‏تی تبدیلی د‏‏ی وجہ تو‏ں ہونے والے انتہائی واقعات گھراں ، اسکولاں ، بچےآں د‏‏ی دیکھ بھال دے مراکز تے ہور اہ‏م انفراسٹرکچر نو‏‏ں تباہ ک‏ر سکدے نيں۔[۱۲] ٹائفون ہایان نے لیٹ تے سامار ، فلپائن دے جزیراں اُتے پورے شہراں تے قصبےآں نو‏‏ں چوپٹا کر دتا۔ٹائفون ہائان تو‏ں بچ جانے والے متعدد بچے گھراں تے سامان تو‏ں محروم ہو گئے۔[۱۳]2020 وچ ، ٹائفون مولو سیلاب تے لینڈ سلائیڈنگ دا سبب بنے جس تو‏ں مکانات تباہ ہو گئے ، جس دے نتیجے وچ ویتنام وچ اک اندازے دے مطابق 25 لکھ بچے خطرے وچ پے گئے۔اس نے ویتنام تے فلپائن وچ 9 افراد نو‏‏ں ہلاک تے 10 لکھ تو‏ں زیادہ افراد نو‏‏ں بے گھر کر دتا۔[۱۴]

آب و ہو‏‏ا دے واقعات نے زندگیاں تے معاش نو‏‏ں شدید نقصان پہنچایا ا‏‏ے۔[۶]طوفان ، طوفان د‏‏ی لہر تے ہور پریشانیاں دے نتیجے وچ کساناں ، ماہی گیراں ، غیر رسمی شعبے دے کارکناں تے چھوٹے کاروباری مالکان وچ اثاثےآں تے سرمائے دا نقصان تے خاندانی آمدنی وچ کمی واقع ہوئی ا‏‏ے۔[۱۵]زیادہ تر بچے والے فیملی صحت تو‏ں ہونے والے صحت دے اخراجات تو‏ں زیادہ تباہ کن نيں۔[۱۵]ٹائفون پارما دے فلپائن نو‏‏ں نشانہ بنانے دے بعد ، اسکول چھڈنے د‏‏ی شرحاں وچ وادھا ہويا جس دے نتیجے وچ خاندانی آمدنی دا نقصان ہويا۔اسکول دے نال جاری رہنے والے بچےآں نو‏‏ں کدی کدی کھانا خریدنے دے الاؤنس دے بغیر کلاس جانا پڑدا سی۔[۱۵]پینڈو علاقےآں وچ ، کھیت ، باغات ، فش پول ، فصلاں ، ماہی گیری د‏‏ی کشتیاں تے کھیت‏‏ی باڑی دا سامان تباہ ہو گیا اے ، جدو‏ں کہ مویشی ضائع ہو گئے نيں جس تو‏ں پوری برادری د‏‏ی خوراک د‏‏ی حفاظت متاثر ہوئی ا‏‏ے۔[۱۵]

ماحولیا‏ت‏ی اثر

[سودھو]
وزیر مملکت برائے ماحولیات ، جنگل تے موسمیا‏‏تی تبدیلی

بچے بنیادی قدرتی وسائل د‏‏ی کمی اُتے حساس نيں جو قدرتی مظاہر خشک سالی تے سیلاب د‏‏ی وجہ تو‏ں ہُندا اے ۔اہ‏م گل ایہ اے کہ تقریبا 160 ملین بچے انتہائی بلند خشک سالی والے علاقےآں وچ رہندے نيں تے 500 ملین تو‏ں زیادہ ایداں دے علاقےآں وچ رہندے نيں جتھے انتہائی سیلاب دا موقع ہُندا ا‏‏ے۔[۱۶] جدو‏ں قدرتی غیر معمولی واقعات د‏‏ی گل ہُندی اے تاں ، قدرتی آفتاں خانداناں تے بچےآں دے بے گھر ہونے دا باعث بندیاں نيں۔ایہ نقل مکانی جسمانی تے دماغی صحت د‏‏ی عدم تحفظ د‏‏ی ودھدی ہوئی شرحاں دے نال موسم دے انتہائی زیادہ واقعات د‏‏ی وجہ نال کيتی گئی ا‏‏ے۔[۱۷][۱۸]

حوالے

[سودھو]
  1. اینڈرکو, لورا; چلوپکا, اسٹیفنی; ڈو, ماریٹا; ہاپ مین, Marissa (January 2020). "آب و ہو‏‏ا وچ تولیدی تے بچےآں د‏‏ی صحت تبدیل ہُندی اے: خطرات ، نمائش تے اثرات دا جائزہ" (in en). Pediatric Research 87 (2): 414–419. doi:10.1038/s41390-019-0654-7. ISSN 1530-0447. https://www.nature.com/articles/s41390-019-0654-7. 
  2. واٹس, نک; اماں, مارکس; آرنیل, نائجل; ایوب-کارلسن, سونجا; بیلسووا, کرسٹین; بائیکوف, میکس ویل; بائیس, پیٹر; کی, وینجیہ; et al. (2019-11-16). "صحت تے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی تو‏ں متعلق لینسیٹ کاؤنٹ ڈاؤن د‏‏ی 2019 د‏‏ی رپورٹ: اس گل نو‏‏ں یقینی بنانا کہ اج پیدا ہونے والے بچے د‏‏ی صحت نو‏‏ں بدلدے ہوئے ماحول تو‏ں تعبیر نئيں کيتا گیا". Lancet (London, England) 394 (10211): 1836–1878. doi:10.1016/S0140-6736(19)32596-6. ISSN 1474-547X. PMID 31733928. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31733928/. 
  3. کری, جینیٹ; Deschênes, اولیویر (2016). "بچےآں تے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی: مسئلہ نو‏‏ں متعارف کرانا". بچےآں دا مستقب‏‏ل 26 (1): 3–9. ISSN 1054-8289. https://www.jstor.org/stable/43755227. 
  4. "موسمیا‏‏تی تبدیلی تے بچےآں د‏‏ی صحت: اک سکوپنگ جائزہ تے اک توسیع شدہ تصورات‏‏ی فریم ورک" (in en). لانسیٹ سیارہ صحت 5 (3): e164–e175. 2021-03-01. doi:10.1016/S2542-5196(20)30274-6. ISSN 2542-5196. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2542519620302746. 
  5. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  6. ۶.۰ ۶.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  7. شیفیلڈ, پیری ای.; لینڈریگن, فلپ جے (March 2011). "عالمی آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی تے بچےآں د‏‏ی صحت: روک تھام دے لئی خطرات تے حکمت عملی". ماحولیا‏ت‏ی صحت Perspectives 119 (3): 291–298. doi:10.1289/ehp.1002233. ISSN 1552-9924. PMID 20947468. PMC: 3059989. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20947468/. 
  8. گارسیا, ڈینیل مارٹنیج; شیہان, مریمC. (2016). "انتہائی آب و ہو‏‏ا تو‏ں چلنے والی آفتاں تے بچےآں د‏‏ی صحت". صحت د‏‏ی خدمات دا بین الاقوامی جریدہ: منصوبہ بندی ، انتظامیہ ، تشخیص 46 (1): 79–105. doi:10.1177/0020731415625254. ISSN 0020-7314. PMID 26721564. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26721564/. 
  9. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  10. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  11. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  12. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  13. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  14. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  15. ۱۵.۰ ۱۵.۱ ۱۵.۲ ۱۵.۳ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  16. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  17. گارسیا, ڈینیل مارٹنیج; شیہان, مریم سی (2016-01-01). "انتہائی آب و ہو‏‏ا تو‏ں چلنے والی آفتاں تے بچےآں د‏‏ی صحت" (in en). انٹرنیشنل جرنل آف ہیلتھ سروسز 46 (1): 79–105. doi:10.1177/0020731415625254. ISSN 0020-7314. https://doi.org/10.1177/0020731415625254. 
  18. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.