Jump to content

آرمینیا تے جمہوریہ آذربائیجان دے وچکار تنازع (۲۰۱۸)

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
عملیات گونوت
بسلسلہ مناقشه قره‌باغ
تاریخ۲۰ تو‏ں ۲۷ مه ۲۰۱۸
(Error: Second date should be year, month, day)
مقامشهرستان شرور، شهرستان سدرک، جمهوری خودمختار نخجوان، جمهوری آذربایجان
نتیجہ تغییر جزئی در مناطق استراتژیک
سرحدی
تبدیلیاں
جمهوری آذربایجان ادعا کرد که ۱۱۰۰ هکتار (۱۱ کیلومتر مربع) یا ۱۰ تو‏ں ۱۵ کیلومتر مربع را در نقاط حائل به تصرف خود درآورده است.[۱][۲]
محارب
 آرمینیا  آذربائیجان
کمانڈر اور رہنما
Flag of آرمینیا نیکول پاشینیان (نخست‌وزیر ارمنستان)
Flag of آرمینیا داویت دونویان (وزیر دفاع ارمنستان)
Flag of آذربائیجان الهام علی‌اف
(رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان)
Flag of آذربائیجان ذاکر حسن‌اف (وزیر دفاع جمهوری آذربایجان)
شریک یونٹیں
نیروهای مسلح ارمنستان نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان
ہلاکتیں اور نقصانات

به‌ادعای ارمنستان:

  • ۲ سرباز کشته‌شده

به‌ادعای جمهوری آذربایجان:

  • ۲ سرباز کشته‌شده

به‌ادعای جمهوری آذربایجان:

  • ۱ سرباز کشته‌شده

آرمینیا تے جمہوریہ آذربائیجان دے درمیان تنازعہ (۲۰۱۸) یا آپریشن گونٹ ( آذری بولی بولی: Günnüt əməliyyatı وچ ) یا ( آذری بولی بولی: Günnüt döyüşləri وچ ) ناگورنو کاراباخ جنگ دے بعد آرمینیائیاں تے ترکاں دے درمیان تنازعات وچو‏ں اک اے، جو ۲۰ مئی ۲۰۱۸ نو‏‏ں آرمینیا د‏‏ی مسلح افواج تے جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی مسلح افواج دے درمیان نخچیوان خود مختار جمہوریہ دے علاقے وچ شروع ہوئی سی۔ تنازعات تے فوجی کارروائیاں دے نتیجے وچ جمہوریہ آذربائیجان نے بفر تے نیوٹرل زون وچ متعدد دیہاتاں تے اسٹریٹجک پوزیشناں اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ ایہ علاقے جمہوریہ آذربائیجان تے آرمینیا د‏‏ی سرحد دے درمیان نیوٹرل زون دا حصہ ہويا کردے سن ۔ [۳] مئی دے آخر وچ ، شیطانی شہر دے پنڈ گونٹ دے ضلع نخچیوان د‏‏ی مسلح افواج نے، جسنو‏ں ۱۹۹۲ وچ آرمینیائی افواج نے مکمل طور اُتے تباہ کر دتا سی، نے دو پہاڑاں تے خنوتاداغ تے اغبولاغ دے تزویراندی مقام اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ [۴] جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی مسلح افواج نے نخچیوان دے شمال وچ مہری داغ تے غزیلقیہ دے علاقےآں وچ اسٹریٹجک پوزیشناں نو‏‏ں وی اپنے کنٹرول وچ لے لیا۔ کہیا جاندا اے کہ انہاں نے ویوٹسجور اوبلاست وچ ارنی پنڈ دے نیڑے نخچیوان خود مختار جمہوریہ دے پہلے غیر مقبوضہ غیر جانبدار زون وچ نويں پوزیشناں اُتے قبضہ ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ [۵][۶]

آرمینیا د‏‏ی وزارت خارجہ نے سرحد اُتے جمہوریہ آذربائیجان دے اقدامات نو‏‏ں ناقابل قبول تے غیر ذمہ دارانہ اقدامات قرار دیندے ہوئے مذمت کيتی اے جس دا مقصد صورتحال نو‏‏ں ہور خراب کرنا ا‏‏ے۔ انہاں نے ایہ وی نوٹ کيتا کہ آرمینیا د‏‏ی طرف تو‏ں اپنے پروپیگنڈے دے مقاصد دے لئی کسی وی مہربانی تے انسان دوستانہ انداز دا غلط استعمال افسوسناک اے، لیکن نال ہی جمہوریہ آذربائیجان دا طرز عمل وی انتہائی قابلِ پیشگوئی ا‏‏ے۔ آرمینیا نے ایہ وی خبردار کيتا کہ جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی طرف تو‏ں کسی وی اشتعال انگیز کارروائی نو‏‏ں فوری طور اُتے روک دتا جائے گا تے آرمینیائی طرف تو‏ں مناسب جواب دتا جائے گا ۔ [۷]

جھڑپاں دے دوران جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی مسلح افواج دا اک سپاہی ماریا گیا۔ [۸] آرمینیائی مسلح افواج دے اک یا دو فوجی وی مارے گئے۔ [۹]

تنازعات دے علاقے

[سودھو]

۱۹۹۲ وچ ، آرمینیائی افواج نے نخچیوان خود مختار جمہوریہ دے برے شہر دا اک حصہ، گونوت پنڈ دا کنٹرول سنبھال لیا۔ [۱۰]

۱۶ مئی ۲۰۱۸ نو‏‏ں جمہوریہ آذربائیجان دے صدر الہام علییف نے خود مختار جمہوریہ نخچیوان دے دورے دے دوران دسیا کہ جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی مسلح افواج دے پاس نخچیوان دے علاقے وچ ایداں دے میزائل موجود نيں جو آرمینیا دے راجگڑھ تک آسانی تو‏ں پہنچ سکدے نيں۔, یریوان [۱۱] اس دے بعد، ۱۷ مئی نو‏ں، آرمینیا دے وزیر دفاع تے آرمینیا د‏‏ی وزارت خارجہ دے سربراہاں نے فوجی پوزیشناں دا تعاقب کرنے دے لئی آرمینیا تے نخچیوان خود مختار جمہوریہ دے درمیان سرحد دا دورہ کيتا۔ [۱۲]

تصادم

[سودھو]

کچھ ترک بلاگرز تے نیوز سائٹس دے مطابق، جمہوریہ آذربائیجان دے بری شہر نخچیوان خودمختار جمہوریہ دیاں تھانواں آرمینیائی مسلح افواج دے توپ خانے د‏‏ی زد وچ آئے۔ [۷]

اگلے دن ، جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی فوج نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ جوابی حملہ ضروری ا‏‏ے۔ جمہوریہ آذربائیجان دے وزیر دفاع ذاکر حسنوف دے حکم تو‏ں نخچیوان علاقے د‏‏ی مقامی فوج نے گنت دے نیڑے اک جارحانہ کارروائی شروع کيتی۔ [۱۳]

تناؤ

[سودھو]
جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی فوج نے گونٹ وچ آپریشن دے بعد فوجی چوکیاں قائم کيت‏یاں۔

گونون تنازعہ آرمینیا تے جمہوریہ آذربائیجان کے درمیان تنازعہ (۲۰۱۶) دے بعد تو‏ں آرمینیا تے جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی افواج دے درمیان رابطے د‏‏ی لائن اُتے سب تو‏ں وڈا فوجی تصادم سی، جو ۵ اپریل ۲۰۱۶ نو‏‏ں ختم ہويا۔ اس وقت آپریشن دے آغاز دے حوالے تو‏ں طرح طرح د‏‏ی قیاس آرائیاں د‏‏ی جا رہی سی۔ آذری فوجی ماہرین نے آرمینیا اُتے الزام لگایا اے کہ وہ نخچیوان خود مختار جمہوریہ اُتے حملے د‏‏ی سازش کر رہیا ا‏‏ے۔ [۱۴]

۸ جون، ۲۰۱۸ نو‏ں، جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی حکومت نے اعلان کيتا کہ اس نے نگورنو کاراباخ دے پہاڑاں وچ تباہ ہونے والی ۵۰ کلومیٹر طویل سڑک د‏‏ی تعمیر تے تعمیر نو شروع کر دتی ا‏‏ے۔ جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی مسلح افواج نے تزویراندی تے تزویراندی تھ‏‏انو‏اں اُتے نويں پوزیشناں سنبھال لی نيں۔ [۱۵][۱۶]

نقصانات

[سودھو]

آذری ہلاکتاں

[سودھو]

۲۰ مئی، ۲۰۱۸ نو‏ں، جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی وزارت دفاع نے عادل تاتاروف نامی اک پیادہ فوجی د‏‏ی موت دا اعلان کیا، جو نخچیوان تے آرمینیا د‏‏ی سرحد اُتے اک سرکاری مشن دے دوران ہلاک ہويا۔ آرمینیائی فریق نے کہیا کہ آذری فوجی نے سرحد د‏‏ی طرف پیش قدمی کيتی۔ [۱۷] اس دے جواب وچ آرمینیائی وزیر دفاع نے جمہوریہ آذربائیجان اُتے جنگ بندی د‏‏ی خلاف ورزی دا الزام عائد کيتا تے کہیا کہ حالیہ ہفتےآں وچ آرمینیا تے جمہوریہ آذربائیجان دے درمیان سرحد دے بعض حصےآں وچ آذری افواج نو‏‏ں بہتر بنانے تے اگے ودھانے دے لئی انجینئرنگ دے کم وچ سرگرم عمل ا‏‏ے۔ انہاں دے عہدے پر، ۶ جون نو‏‏ں جمہوریہ آذربائیجان دے وزیر دفاع میجر جنرل ذاکر حسنوف دے حکم تو‏ں عادل تاتاروف نو‏‏ں تمغہ برائے جرات تو‏ں نوازیا گیا۔ [۱۸]

درجہ بندی نام پیدائش د‏‏ی تریخ تدفین د‏‏ی تریخ تدفین د‏‏ی جگہ
۱ عادل علی اوغلو تاتاروف [۱۹] ۱۹۹۹ ۲۱ مئی ۲۰۱۸ قراق قصمان ، آغستافہ شہر ، جمہوریہ آذربائیجان

آرمینیائی ہلاکتاں

[سودھو]

جمہوریہ آذربائیجان د‏‏ی وزارت دفاع نے دعویٰ کيتا اے کہ آپریشن دے دوران تن آرمینیائی فوجی مارے گئے۔ آرمینیائی وزیر دفاع نے مارٹن کھچتریان د‏‏ی موت د‏‏ی تصدیق کی، لیکن انہاں الزامات د‏‏ی تردید د‏‏ی کہ ہیملیٹ گریگورین نو‏‏ں نخچیوان خود مختار جمہوریہ وچ ماریا گیا سی۔ انہاں نے دسیا کہ اس نے آرٹسخ جمہوریہ دے مشرقی حصے وچ خودکشی د‏‏ی سی۔ [۲۰]

درجہ بندی نام پیدائش د‏‏ی تریخ تدفین د‏‏ی تریخ تدفین د‏‏ی جگہ
۱ مارٹن گریگور خاچاتریان [۲۱] ۱۹۹۹ ۲۳ مئی ۲۰۱۸ ?
۲ ہیملیٹ نوریر گریگورین (متنازعہ) [۲۲] ۱۹۹۹ ۲۱ مئی ۲۰۱۸ ?

حوالے

[سودھو]
  1. «Ordumuzun Naxçıvandakı yeni mövqelərinin görüntüləri FOTO, VİDEO» (به Azerbaijani). realpress.az. 30 مئی 2018. بایگانی‌شده از اصلی در 21 جون 2018. دریافت‌شده در 21 جون 2018. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |date= را بررسی کنید (کمک)
  2. «Azerbaijan makes a move in Nakhichevan amid change of guard in Armenia» (به English). civilnet.am. ۱ جون ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ جون ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۳۰ جون ۲۰۱۸. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  3. Kucera, Joshua. "Azerbaijani military advances on tense Nakhchivan-Armenia border" (in en). eurasianet.org. https://web.archive.org/web/20180612142212/https://eurasianet.org/s/azerbaijani-military-advances-on-tense-nakhchivan-armenia-border. Retrieved on
    20 جون 2018. 
  4. "Azerbaijan makes territorial gains in Nakhchivan as fighting with Armenia flares" (in en). www.intellinews.com. https://web.archive.org/web/20180621042857/http://www.intellinews.com/azerbaijan-makes-territorial-gains-in-nakhchivan-as-fighting-with-armenia-flares-143803/?source=armenia. Retrieved on
    20 جون 2018. 
  5. "Azərbaycan Ordusu 11 min hektardan artıq ərazini işğaldan azad edib" (in az). 1news.az. https://web.archive.org/web/20180621015743/http://1news.az/az/news/azerbaycan-ordusu-11-min-hektardan-artiq-erazini-isgaldan-azad-edib-foto-video. Retrieved on
    20 جون 2018. 
  6. "Azərbaycan ordusu Naxçıvan istiqamətində irəlilədi, böyük ərazini nəzarətə götürdü" (in az). sonxeber.az. https://web.archive.org/web/20180608182926/http://sonxeber.az/86716/ordumuz-naxcivan-istiqametinde-ireliledi-boyuk-erazini-nezarete-goturdu. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  7. ۷.۰ ۷.۱ "Azerbaijan 'makes territorial gains' in Nakhchivan" (in en). oc.media.org. 12 جون 2018. https://web.archive.org/web/20180630105616/http://oc-media.org/azerbaijan-makes-territorial-gains-in-nakhchivan/. Retrieved on
    30 جون 2018. 
  8. "Qələbəmizin Günnüt salnaməsi". www.serqqapisi.az. https://web.archive.org/web/20180625191707/http://www.serqqapisi.az/index.php/ictimai-siaysi/15917-gaelaebaemizin-zhunnut-salnamaesi. Retrieved on
    20 جون 2018. 
  9. "Armenians expect Pashinyan to abolish army maintenance tax" (in en). https://web.archive.org/web/20180608182559/https://www.azernews.az/aggression/132382.html. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  10. "GÜNNÜT KƏNDİ 26 İLDƏN SONRA İŞĞALDAN AZAD OLUNUB" (in az). cbc.az. https://web.archive.org/web/20180621022930/http://cbc.az/az/az/v_story/gnnt-knd-26-ldn-sonra-aldan-azad-olunub. Retrieved on
    20 جون 2018. 
  11. "Prezident İlham Əliyev Naxçıvanda səfərdədir" (in az). Baku: sputnik.az. 16 مئی 2018. https://web.archive.org/web/20180621042931/https://sputnik.az/news/20180516/415335809/ilham-eliyev-naxchivandadir.html. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  12. "Defence minister visits south-western sector of borderline" (in en). Yerevan: Armenian Ministry of Defence. 18 مئی 2018. https://web.archive.org/web/20180621050600/http://www.mil.am/en/news/5289. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  13. "Azərbaycan ordusu daha bir kəndi işğaldan azad etdi – RƏSMİ" (in az). Sputnik.az. 8 جون 2018. https://web.archive.org/web/20180621042841/https://sputnik.az/azerbaijan/20180608/415715553/daha-bir-kend-isgaldan-azad-olundu.html. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  14. "Hərbi ekspert: Laçın yoluna nəzarət işğaldan qurtulmaq üçün addımdır" (in az). oxu.az. https://web.archive.org/web/20180621042909/https://oxu.az/war/262525. Retrieved on
    20 جون 2018. 
  15. "Naxçıvanda 11 min hektardan artıq ərazi və Şərurun Günnüt kəndi düşməndən azad edilib – RƏSMİ – VİDEO" (in az). report.az. 8 جون 2018. https://web.archive.org/web/20180621020007/https://report.az/herbi/naxcivanda-11-min-hektardan-artiq-erazi-ve-serurun-gunnut-kendi-dusmenden-azad-edilib/. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  16. «Naxçıvanda 11 min hektardan artıq ərazi və Şərurun Günnüt kəndi düşməndən azad edilib – RƏSMİ – VİDEO» (به Azerbaijani). report.az. ۸ جون ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ جون ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۱ جون ۲۰۱۸.
  17. Rzaev, Shahin (15 جون 2018). "Op-ed: On the Nakhchivan incident and possible new Karabakh negotiation format" (in en). Baku: jaw-news.net. https://jam-news.net/?p=107714. Retrieved on
    21 جون 2018. سانچہ:مردہ ربط
  18. "Şəhid Adil Əli oğlu Tatarov "Şücaətə görə" medalı ilə təltif olunub" (in az). Agstafa City Government Executive. 22 مئی 2018. https://web.archive.org/web/20180606143308/http://agstafa-ih.gov.az/news/1273.html. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  19. "Azərbaycan ordusu Naxçıvan istiqamətində irəlilədi – Böyük ərazini nəzarətə götürdü" (in az). https://web.archive.org/web/20180608184355/http://faktor.az/az/official/30289-azerbaycan-ordusu-naxcivan-istiqametinde-ireliledi. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  20. "Զինծառայող Համլետ Գրիգորյանի մահվան դեպքով ինքնասպանության հասցնելու հոդվածով քրգործ է հարուցվել" (in hy). aysor.am. 21 مئی 2018. https://web.archive.org/web/20180621015706/https://www.aysor.am/am/news/2018/05/21/Համլետ-Գրիգորյան-ՔԿ/1417204. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  21. "Զինվոր է զոհվել՝ Մարտին Գրիգորի Խաչատրյանը" (in hy). civilnet.am. 23 مئی 2018. https://web.archive.org/web/20180621015841/https://www.civilnet.am/news/2018/05/23/ՀՀ-զորամասերից-մեկու-զինծառայող-է-զոհվել՝-Մարտին-Գրիգորի-Խաչատրյանը/337513. Retrieved on
    21 جون 2018. 
  22. "Մահացել է Համլետ Գրիգորյանը" (in hy). banak.info. 20 مئی 2018. https://web.archive.org/web/20180621015755/https://www.banak.info/2018/05/Mahacel-e-Hamlet-Grigoryann.html. Retrieved on
    21 جون 2018.