آرکائیو
آرکائیو (Archive) کِسے وی میڈِیئم وچ تاریخی ریکارڈز یا مواد دا اک انبار یا اوہ طبعی سہولت اے، جس وچ اوہ موجود نیں۔
آرکائیوز وچ بنیادی ماخذ دستاویزات ہُن٘دیاں نیں جو کِسے فرد یا تنظیم دی زِندگی دے دوران جمع ہُن٘دیاں نیں، تے اُس شخص یا تنظیم دی تاریخ تے کَم نوں دکھاؤݨ لئی رکھے جان٘دے نیں۔ پروفیشنل آرکائِیوِسٹ تے مورخین عام طور تے آرکائیوز نوں ریکارڈ سمجھدے نیں جو قُدرتی طور اُتے تے ضروری طور تے باقاعِدَہ قانونی، تجارتی، اِنتظامی، یا سماجّی سرگرمیاں دی پیداوار دے طور اُتے تیار کیتے جان٘دے نیں۔ آرکائِیوز اوہناں دستاویزات توں ممتاز نیں جو جاݨ بُجّھ کے لِکھیاں گئیاں نیں یا نسلاں تَک کِسے خاص پیغام نوں پہنچاؤݨ لئی بݨائیاں گئیاں نیں۔
عام طور تے آرکائیوز اوہناں ریکارڈز اُتے مُشتمل ہُن٘دے نیں جیہناں نوں اوہناں دی پائیدار ثقافتی، تاریخی، یا ثبوتی قدر دی بنیاد اُتے مُستقِل یا طویل مُدّتی تحفّظ لئی مُنتخِب کیتا گیا اے۔ محفوظ شُدَہ دستاویزات عام طور تے غیر مطبُوعہ تے تقریبن ہمیشا مُنفرِد ہُن٘دیاں نیں، کتابّاں یا رسالّیاں دے برعَکس، جیہناں وِچّوں بہت ساریاں اک جیسیاں کاپّیاں موجود ہوسَکدیاں نیں۔ ایہدا مطلب ایہ اے کہ آرکائیوز اوہناں دے افعال تے تنظیم دے حوالے ناݪ لائبریریاں توں بِلکُل الَگّ نیں، حالان٘کہ آرکائیو دے مجموعے اکثر لائبریریاں دیاں عمارتاں وچ مِݪ سَکدے نیں۔
آرکائیوز وچ کَم کرن واݪا شخص آرکائِیوِسٹ کہلاؤن٘دا اے۔ آرکائِیوز وچ معلُومات تے مواد نوں ترتیب دیݨ، محفوظ کرن تے اوہناں تَک رسائی فراہم کرن دے مطالعَہ تے مشق نوں آرکائِیو سائنس کہیا جان٘دا اے۔ ذخیرہ کرن دی طبعی جگہ نوں محافظ خانَہ کہیا جا سکدا اے۔
اِصطلاح "آرکائیو" دے کمپیوٹن٘گ اِستعمال نوں اس اِصطلاح دے ریکارڈ رکھݨ واݪے معنی دے ناݪ اُلجھݨ وچ نئیں پاؤݨا چاہیدا۔