آسام معاہدہ
آسام معاہدہ حکومت ہند دے نمائندےآں تے آسام تحریک دے رہنماواں دے وچکار طے پانے والا اک معاہدہ سی۔[۱] اس اُتے 15 اگست 1985 نوں نويں دہلی وچ اس وقت دے وزیر اعظم راجیو گاندھی دی موجودگی وچ دستخط کیتے گئے سن ۔ بعد وچ اگلے سال 1986 وچ پہلی مرتبہ شہریت ایکٹ وچ ترمیم کيتی گئی۔[۱][۲][۳] اس دے بعد 1979 وچ شروع ہونے والے اک چھ سالہ آسام تحریک دا آغاز ہويا۔ آل آسام اسٹوڈنٹس یونین (اے اے ایس یو) دی سربراہی وچ ، مظاہرین نے تمام غیر قانونی غیر ملکیوں - خاص طور اُتے بنگلہ دیشی تارکین وطن دی شناخت تے ملک بدری دا مطالبہ کيتا۔ انہاں نوں ماضی دا خوف سی تے ہجرت دا سلسلہ جاری رکھنا مقامی آبادی اُتے حاوی سی ، جس توں انہاں دے سیاسی حقوق ، سبھیاچار ، بولی تے زمین دے حقوق متاثر ہوئے سن ۔[۴] آسام تحریک دے نتیجہ وچ 855 توں زیادہ افراد دی ہلاکت دا تخمینہ لگا۔ آسام معاہدہ اُتے دستخط کرنے دے بعد اس تحریک دا اختتام ہويا۔[۵]
آسام تحریک دے رہنماواں نے انہاں تمام مہاجرین نوں قبول کرنے اُتے اتفاق کيتا جو یکم جنوری 1966 توں پہلے آسام وچ داخل ہوئے سن ۔[۱] حکومت ہند نے آسامی عوام دے سیاسی ، معاشرتی ، ثقافتی تے معاشی خدشےآں دا اعتراف کيتا تے اس تریخ دی بنیاد اُتے انتخابی ڈیٹا ویہہ اُتے نظر ثانی اُتے اتفاق کيتا۔ [۱] ہور ایہ کہ حکومت 25 مارچ 1971 دے بعد کسی وی تے تمام مہاجرین تے تارکین وطن دی شناخت تے رپورٹ کرنے اُتے متفق ہو گئی۔[۱] 1971 وچ اس وقت مشرقی پاکستان اکھوائے جانے والے بنگلہ دیش دے لکھاں شہری خانہ جنگی دی بدعنوانی تے مشرقی پاکستان تے مغربی پاکستان دے درمیان وابستہ نسل کشی توں فرار ہو کے آسام، مغربی بنگال ، تریپورہ تے ہندوستان دے متعدد ہور قریبی ریاستاں دے نال نال میانمار وچ وڈے پیمانہ اُتے غیر قانونی نقل مکانی کرکے آبتاں۔[۶][۷]
آسام معاہدہ دے مطابق حکومت ہند نے "دیواراں ، خاردار تاراں توں باڑ لگانے تے مناسب طور اُتے ہور رکاوٹاں جداں جسمانی رکاوٹاں دے خاتمہ دے ذریعہ مستقبل وچ دراندازی دے خلاف بین الاقوامی سرحد نوں محفوظ بنانے تے بین الاقوامی بنگلہ دیش - ہندوستان سرحد دے نال نال زمین تے دریا دے رستےآں اُتے سکیورٹی فورسز دے ذریعہ اک گشت تعینات کرنے اُتے اتفاق کيتا۔ [۱] اس کوشش وچ مدد دے لئی ، حکومت نے بھارتی سیکیورٹی فورسز دی گشت تے جلد تعیناتی دے لئی سرحد دے نیڑے سڑک بنانے دے نال نال شہریاں دی پیدائش تے موت دی لازمی لسٹ نوں برقرار رکھنے اُتے وی اتفاق کيتا۔ [۱] معاہدے اُتے دستخط کرنے دی تریخ توں پہلے شرکاء تے آسام تحریک دے رہنماواں دے خلاف پولیس دے تمام کھلے الزامات نوں وی واپس لے لیا گیا سی تے اسنوں بند کر دتا گیا سی۔[۱] آسام تحریک دے دوران مرنے والےآں دے لواحقین نوں مالی معاوضہ دتا گیا۔ حکومت نے آئل ریفائنری کھولنے ، پیپر ملز نوں دوبارہ کھولنے تے ریاست وچ تعلیمی ادارےآں دے قیام اُتے وی اتفاق کيتا۔ [۱]
اس معاہدہ توں آسام تحریک دا خاتمہ ہويا تے اس تحریک دے رہنماواں دے لئی اک سیاسی پارٹی تشکیل دینے تے آسام دے فورا بعد ہی ریاست وچ حکومت بنانے دی راہ ہموار کردتی۔ بھانويں اس معاہدے توں تحریک ختم ہو گئی ، لیکن حالے وی کچھ کلیدی شقاں اُتے عمل درآمد نئيں ہونا اے ، جس نے کچھ معاملات نوں تیز کيتا۔ [۸][۹] سیاسی علوم دے پروفیسر سنجیپ باروہ دے مطابق غیر ملکیوں دی شناخت دا کم ؛ سیاسی طور اُتے مشکل اے، جس نے ووٹ بینک متاثر کيتا تے مذہبی یا نسلی امتیاز دے الزامات دی طرف راغب کيتا۔ [۱۰] ہتیشور سیکیہ؛ جو 1990 دی دہائی دے اوائل وچ آسام دے وزیر اعلیٰ تے کانگریس پارٹی دے سینئر رہنما سن ، مثال دے طور اُتے انھاں نے اپنی تقاریر وچ متضاد بیانات دیے۔[۱۰] کچھ ہجوم دے سامنے ، اس نے انکار کيتا کہ اوتھے کوئی غیر ملکی موجود سی۔ دوسرے ہجوم توں پہلے ، انھاں نے کہیا آسام وچ لکھاں غیر قانونی غیر ملکی موجود سن جنھاں ملک بدر کرنے دی ضرورت اے۔[۱۰] 1997 وچ ، ریاستی حکومت نے اک مطالعہ مکمل کيتا تے "ڈی" دی لسٹ وچ متعدد ناواں دا نشان لگیا دتا جس دا مطلب "متنازع شہریت" سی ، جس وچ انہاں نوں ووٹ ڈالنے توں روکنے دے منصوبے سن ۔[۱۰][۱۱] ناقدین نے حق رائے دہی توں محروم ہونے دی شکایت کیتی۔[۱۱] ریاست دی ہائی کورٹ نے اس گل کيتی تصدیق دی اے کہ "ڈی" دستاویزی شواہد دی بجائے شبہات اُتے مبنی اے۔ آسام دے بعد دے انتخابات وچ تمام رہائشیاں - شہریاں تے غیر ملکیوں نوں ووٹ ڈالنے دی اجازت دتی گئی۔ آسام تحریک دے حامیاں نے دسیا کہ حکومت آسام معاہدہ اُتے عمل درآمد وچ ناکام اے۔[۱۰]
دستخطاں
[سودھو]آسام تحریک دے نمائندے
- پرافولا کمار مہانتا، صدر ، آل آسام اسٹوڈینٹس یونین
- بھریگو کمار پھکان، آل آسام اسٹوڈنٹس یونین دے جنرل سکریٹری
- برج کمار شرما، جنرل سکریٹری ، آل آسام گانا سنگرام پریشد
بھارت تے آسام دی حکومتاں دے نمائندے
- آر ڈی پردھان ، ہوم سکریٹری ، حکومت ہند
- پی پی تریویدی ، چیف سکریٹری ، حکومت آسام
زیر موجودگی
- راجیو گاندھی، سابق وزیر اعظم بھارت
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ ۱.۵ ۱.۶ ۱.۷ ۱.۸ «Assam Accord» (PDF). United Nations Peace Accord Archives. ۱۹۸۵.
- ↑ Text of Assam Accord, according to the Part II (A) The Assam Gazette 23 June 2015, pp 7
- ↑ Assam Accord SATP.org Archives
- ↑ Sangeeta Barooah Pisharoty (2019). Assam: The Accord, The Discord. Penguin Random House, 1–14, Chapter 2, 9 and 10. ISBN 978-93-5305-622-3.
- ↑ Sangeeta Barooah Pisharoty (2019). Assam: The Accord, The Discord. Penguin Random House, 1–7, Introduction chapter. ISBN 978-93-5305-622-3.
- ↑ Yasmin Saikia (2011). Women, War, and the Making of Bangladesh: Remembering 1971. Duke University Press, 40–47. ISBN 978-0-8223-5038-5.
- ↑ Sarah Kenyon Lischer (2015). Dangerous Sanctuaries: Refugee Camps, Civil War, and the Dilemmas of Humanitarian Aid. Cornell University Press, 24–25. ISBN 978-1-5017-0039-2.
- ↑ AASU questions Govts’ sincerity on Accord Archived September 28, 2007, at the وے بیک مشین, The Assam Tribune, 13 May 2007.
- ↑ "Union Cabinet clears panel to promote Assam's cultural identity" (in en-IN). The Hindu. 2019-01-02. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/news/national/union-cabinet-clears-panel-to-promote-assams-cultural-identity/article25892099.ece.
- ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ ۱۰.۲ ۱۰.۳ ۱۰.۴ Sanjib Baruah (1999). India Against Itself: Assam and the Politics of Nationality. University of Pennsylvania Press, 160–168. ISBN 0-8122-3491-X.
- ↑ ۱۱.۰ ۱۱.۱ (2017) Asia in International Relations: Unlearning Imperial Power Relations. Taylor & Francis, 56–60. ISBN 978-1-317-15379-5.