آینو بولی (چین)

آینو
	ئه‌ینۇ, Äynú
مقامی وچ	چین
علاقہ	سین‌کیانگ
بولی ٹبر	ترکی ترکی متداول قارلقی آینو; ; ;
لپی	خط عربی
بولی کوڈ
ISO 639-3	aib
	This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters.

آینو زبان (آینو وچ : ئه‌ینۇ) اک ترکی بولی اے جو فارسی تو‏ں گہرے اثرات رکھدی ا‏‏ے۔ ایہ بولی عینو دے علوی خانہ بدوشاں نے تریم بیسن تے تکلامکاں ریگستان وچ بولی اے تے ناپید ہونے دے دہانے اُتے ا‏‏ے۔ کچھ ماہر لسانیات آینو اک مخلوط بولی جو کہ گرامر یوگھوری ( ایغور دے نیڑے د‏‏ی زبان) اُتے مشتمل اے تے لفظاں نو‏‏ں ایرانی جاندے نيں۔ ^[۱]

جغرافیائی تقسیم[سودھو]

آینو تکلا مکان صحرا دے کنارے اُتے وچ تارم طاس سنکیانگ صوبہ وچ مغربی چین وچ علوی مسلماناں وچ عام اے .^[۲]^[۳]^[۴]

لفظاں[سودھو]

عینو دے زیادہ تر بنیادی لفظاں ایرانی زباناں تو‏ں نيں ، تے ايس‏ے وجہ تو‏ں ایہ قیاس کيتا جاندا اے کہ ایہ بولی اصل وچ ایرانی بولی سی تے اک طویل عرصے دے بعد ترک بولی بن گئی ا‏‏ے۔ ^[۵] عینو وچ تعمیر دے لحاظ تو‏ں تن قسم دے لفظاں نيں: سادہ ، مشتق تے مرکب۔ سادہ لفظاں تے مرکب لفظاں وچ ضمیمہ شام‏ل کرکے اخذ کردہ لفظاں چند سادہ لفظاں نو‏‏ں ملیا ک‏ے بنائے جاندے نيں۔ وینڈاس د‏ی ایغور تے فارسی جڑاں عینو وچ نيں۔ بُڈھے لوک زیادہ فارسی لفظاں تے جملے استعمال کردے نيں ، تے نوجوان لوک ایغور لفظاں تے جملے استعمال کردے نيں۔ ^[۶]

صوتیات[سودھو]

همخوان‌ها[سودھو]

عینو دے 22 حروف نيں:

	لبی		لثوی		کامی		نرمی۔		لسانیات
روکنے والا۔	p	b	t	d			k	ɡ	q
متاثر کن۔					t͡ʃ	d͡ʒ
پہننا۔		v	s	z	ʃ				χ	ʁ	ɦ
خشومی۔	m		n				ŋ
زنشی			r
کیناری۔			l
ناسوده					j

واکه‌ها[سودھو]

عینو دے 8 حروف نيں:

نمبر[سودھو]

عینو نمبر فارسی تو‏ں لئی گئے نيں:

- یک: yäk
- دو: du
- سه: si
- چهار: čar
- پنج: pänǰ
- شش: šäš
- هفت: häp(t)
- هشت: häš(t)
- نه: noh
- ده: dah
- بیست: bist
- صد: säd
- هزار: hazar

منحصر سوالات[سودھو]

حوالے[سودھو]

↑ Bakker, Peter (2003). "Mixed Languages as Autonomous Systems". In Matras, Yaron; Bakker, Peter. The Mixed Language Debate: Theoretical and Empirical Advances. Trends in Linguistics. Berlin: Mouton de Gruyter. pp. 107–150. ISBN 978-3-11-017776-3.
↑ Louie, Kam (2008). The Cambridge Companion to Modern Chinese Culture. انتشارات دانشگاه کمبریج. p. 114. ISBN 978-0-521-86322-3.
↑ Starr, S. Frederick (2004). Xinjiang: China's Muslim Borderland: China's Muslim Borderland. روتلج. p. 303. ISBN 978-0-7656-1318-9.
↑ "Mummy dearest: questions of identity in modern and ancient Xinjiang Uyghur Autonomous Region". Alyssa Christine Bader Whitman College p31. 9 May 2012. https://arminda.whitman.edu/theses/240. Retrieved on
19 November 2020.
↑ Zhao Xiangru, (2011), Ainu Studies 1st Edition, p. 21
↑ Zhao Xiangru; Asim. The language of the Ainu people in Xinjiang. Linguistic research. 1982, (1): p. 259-279.

[1] Bakker, Peter (2003). "Mixed Languages as Autonomous Systems". In Matras, Yaron; Bakker, Peter. The Mixed Language Debate: Theoretical and Empirical Advances. Trends in Linguistics. Berlin: Mouton de Gruyter. pp. 107–150. ISBN 978-3-11-017776-3.

[KAM-2] Louie, Kam (2008). The Cambridge Companion to Modern Chinese Culture. انتشارات دانشگاه کمبریج. p. 114. ISBN 978-0-521-86322-3.

[XIN-3] Starr, S. Frederick (2004). Xinjiang: China's Muslim Borderland: China's Muslim Borderland. روتلج. p. 303. ISBN 978-0-7656-1318-9.

[WHIT-4] "Mummy dearest: questions of identity in modern and ancient Xinjiang Uyghur Autonomous Region". Alyssa Christine Bader Whitman College p31. 9 May 2012. https://arminda.whitman.edu/theses/240. Retrieved on
19 November 2020.

[5] Zhao Xiangru, (2011), Ainu Studies 1st Edition, p. 21

[6] Zhao Xiangru; Asim. The language of the Ainu people in Xinjiang. Linguistic research. 1982, (1): p. 259-279.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]