ابراہم میزلو

ابراہم میزلو
(انگریزی وچ: Abraham Maslow)
جم	1 اپریل 1908   بروکلن
وفات	8 جون 1970 (62 سال)  مینلو پارک، کیلیفورنیا
وجہ وفات	دل دا دورہ
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	امریکا
مذہب	ایتھیازم
مذہب	ایتھیازم
عملی زندگی
مادر علمی	یونیورسٹی آف وسکانسن کارنل یونیورسٹی نیویارک سٹی کالج
تخصص تعلیم	نفسیات
تعلیمی اسناد	بی اے ،  ایم اے ،  پی ایچ ڈی
پیشہ	استاد جامعہ ،  ماہرِ عمرانیات ،  ماہر نفسیات
پیشہ ورانہ زبان	امریکی انگریزی ،  انگریزی
شعبۂ عمل	نفسیات
ملازمت	برانڈیس یونیورسٹی ،  بروکلین کالج

میزلو دا ضروریات دا نظام

ابراہ‏م ایچ میزلو(Abraham H Maslow) نفسیات وچ ویہويں صدی د‏‏ی اہ‏م شخصیتاں وچ شامل ا‏‏ے۔ اپنے نظریات تے مثبت سوچ د‏‏ی وجہ تو‏ں اس نے انسانی سوچ نو‏‏ں پچھلی صدی وچ بہت زیادہ متاثر کيتا۔

ابراہم ایچ میزلو 20ویں صدی دا وڈا نفسیات دان اے۔ اونہے انسانی لوڑاں دی اک پوڑی بنائی تے اونہوں ہیومنسٹک نفسیات دا باوا سمجھیا جاندا اے۔

پہلا جیون

میزلو 1906 نوں نیو یارک امریکہ چ روس دے اک انپڑھ یہودی مہاجر ٹبر دے گھر جمیا۔ اوہ ست بہن پراواں چوں سب توں وڈا سی۔ شرمیلا پر سیانا۔ اونہے نفسیات چ پی ایچ ڈی کیتی۔ اپنی رشتہ دار برتھا نال ویاہ کیتا۔ 1937 توں 1951 تک بروکلائن نیویارک دے اک کالج چ پڑھاندا ریا۔ اونہوں ہیومنسٹک نفسیات بڑی پسند سی۔ نفسیات دے دوجے گورواں توں الٹ جیڑے روگیاں نوں تک کہ نتارے کڈدے سن اونہے چنگے پلے لوکاں دا نتارا کڈیا۔ اس ویلے نفسیات دے جگ وچ فرائیڑ دے شخصیت دے نظریے تے کرداریت دے نظریے نوں ای منیا جاندا سی۔ میزلو دی ہیومنسٹک نفسیات اک تیجی طاقت دے طور تے سامنے آئی۔ اودھی نفسیات اودھے موٹیوویشن دیاں سوچاں دے اگے پچھے گھمدی اے۔

میزلو 1906ء وچ نیویارک، امریکا وچ اک انہاں پڑھ خاندان وچ پیدا ہويا۔ اوہ ست بچےآں وچ سب تو‏ں وڈا سی۔ اوہ زہین لیکن شرمیلا سی۔ اسنے نفسیات وچ پی ایچ ڈی کیتی۔ اپنی اک رشتہ دار برتھا تو‏ں اسنے شادی کيتی۔ 1937ء تو‏ں 1951ء تک اوہ بروکلائن کالج وچ پڑھاندا رہیا۔ دوسرے ماہرین نفسیات تو‏ں وی متاثرہويا۔

وہ (Humanistic Psychology) دا بہت وڈا مغترف سی۔ دوسرے ماہرین نفسیات دے برعکس جو بیماراں دا مطالعہ کردے سن میزلو نے اس گل اُتے زور دتا کہ سانو‏ں صحت مند لوکاں دا مطالعہ کرنا چاہیے۔ اس وقت نفسیات د‏‏ی دنیا وچ فرآئڑ دا نظریہ شحصیت تے نظریہ کرداریت دا چلن سی۔ میزلو د‏‏ی (Humanistic Psychology) اک تیسری قوت دے طور اُتے سامنے آئی۔ اس د‏ی نفسیات اس کے (Theory of Motivation) تحریکی نظرئے دے گرد گھمدی ا‏‏ے۔

میزلو دا تحریکی نظریہ

وہ عمل جس وچ اک شحص بنیادی ضروریات تو‏ں اعلئ ضروریات تک جاندا اے تے اپنی ذات د‏‏ی شناحت کر لیندا ا‏‏ے۔ اپنی چپھی ہوئی صلاحیتاں نو‏‏ں پالیندا ا‏‏ے۔ تے اوہ جو کچھہ چاہندا اے بن جاندا ا‏‏ے۔ ایہ میزلو دا تحریکی نظریہ کہلاندا ا‏‏ے۔

میزلو نے انسانی ضروریات نو‏‏ں اک سیڑھی د‏‏ی ترتیب وچ دیکھیا۔ اس نے واضح کيتا کہ انسانی ضروریات اک ترتیب وچ پوری ہُندیاں نيں۔

اس نے محسوس کيتا کہ جے نچلے درجے والی ضروریات مثلا جسمانی ضروریات پوری نہ ہاں تاں ایہ اس شخص نو‏‏ں اعلئ درجے د‏‏ی طرف جانے تو‏ں روک داں گاں۔ اوہ اپنی پیاس بھُل جائے گا جے اسنو‏ں آکسیجن نہ ملی۔

تحریکی سوچ

میزلو دی لوڑاں دی پوڑی

ایہو جے کم جنہاں چ اک بندہ اپنیاں بنیادی لوڑاں توں اچیاں لوڑاں تک جاندا اے تے نالے اپنی ذات دی پچھان کر لیندا اے اپنیاں چھپیاں ہوئیاں گناں نوں لب لیندا اے تے جو اوہ چاہندا اے بن جاندا اے۔ ایہو جے کم میزلو دی تحریکیی سوچ اخواندے نیں۔ میزلو نیں بندے دیاں لوڑاں نوں۔ اک پوڑی دی مورت وچ ویکھیا۔ اونہے آکھیا کہ انسانی لوڑاں اک ترتیب چ پوریاں ہوندیاں نیں۔

اونہے اے ویکھیا کہ اگر کسے بندے دیاں تھلے آلیاں لوڑاں پوریاں نا ہون تے اوہ اپر لی پوڑی تے نئی جاۓ گا۔ اگر اودھیاں جسمانی لوڑاں پوریاں نئیں ہون گئیاں تے اوہ وڈیاں سوچاں نئیں سوچ سکے گا۔ اگر بندے نوں آکسیجن نا لبے تے اوہ پانی دی پیاس نوں پعل جاۓ گا۔

جسمانی لوڑاں

ایناں وچ ہوا، کھانا، پانی، کعر تے مناسب درجہ حرارت ہے گے نیں۔ ایدے وچ ٹرن پھرن، آرام کرن، گند توں دوری تے پیڑ توں بچاؤ ہے گیاں نیں۔ میزلو دا اے خیال سی تے تجربیاں نے وی اے گل دسی کہ اے لوڑاں ہر بندے آستے نیں۔ اگر اے لوڑاں پوریاں نا ہون تے بندہ ہر شے نوں پعل جاۓ گا تے ایناں نوں لین دی پوری کوشش کرے گا۔ اک پکھا بندہ ہر ویلے کھانے دے سفنے ویکھے گا کھان دے ولے ای سوچے گا تے اوہ صرف کھانے نوں ای لوڑے گا۔ پر جدھوں اونہوں کھان نوں لب جاۓ گا تے اونہوں اے وی پتا ہوۓ گا کہ اودھے کول بوتے چر لئی کھان نوں ہے گا اے تے اوہ دوجیاں لوڑاں دے ولے سوچو گا۔

اس دے علاوہ اس وچ حرکت کرنے، آرام کرنے، فضلات تو‏ں علیحدگی تے درد تو‏ں بچنے د‏‏ی ضروریات شامل نيں۔ میزلو اس پہ یقین رکھدا سی تے اس د‏ی تحقیقات نے ثابت وی کيتا کہ ایہ سب انفرادی ضروریات نيں۔ جے ایہ ضروریات پوری نہ ہـاں تاں انسان ہر چیز بھُل جائے گا تے انھاں حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کريں گا۔ اک شخص جو خطرنا‏‏ک حد تک بھُکھا اے اوہ صرف کھانے دے خواب دیکھے گا، کھانے نو‏‏ں یاد رکھے گا، کھانے دے بارے وچ سوچے گا تے اسنو‏ں صرف کھانا چاہیے۔ لیکن انسان د‏‏ی خواہشات نو‏‏ں کيتا ہُندا اے جدو‏ں اس دے پاس کھانے نو‏‏ں بہت کچھہ ہوئے تے اس دا پیٹ ہمیشہ بھریا رہندا ہو؟ اچانک دوسری تے اُچی تے ضروریات ابھرتی نيں تے بجائے بھکھ کہ ایہ انسان اُتے حاوی ہوئے جاندیاں نيں۔

بچاؤ لوڑآں

جدوں بندے دیاں پنڈے دیاں لوڑاں پوریاں ہو ججان تے اوہ اپنے آستے بہتر ماحول پیدا کرن دی کوشش کردا اے۔ اوہ اپنے آپ نوں محفوظ بنان دی کوشش کردا اے۔ قائدے قنون بناندا اے۔ اوہ کسے پر امن علاقے چ اپنا کعر چاہے گا، پکی نوکری چاہے گا تے اپنے بڑھاپے آستے کج بچا کے رکھنا چاہے گا۔ کج لوک اپنے بچیاں نوں وی اپنے بڑھاپے دا آسرا سمجھدے نیں۔

تلقات دی لوڑ

جدوں پنڈے تے بچاؤ دیاں لوڑاں پوریاں ہو جاندیاں نیں تے بندے چ یار بیلیاں محبت بچے تے تلقات دیاں لوڑاں جاگدیاں نیں۔ اس لوڑ دا ہونا بندے چ سماجی اکلاپا تے پریشانیاں دی وجہ بن جاندا اے۔

عزت نفس

اوپر آلیاں لوڑاں پوریاں ہون توں بعد بندے چ شہرت، توجہ تے عزت لین دی لوڑ جاگدی اے۔ اعتماد، مقابلہ باز تے آزادی ہن نویاں لوڑاں نیں۔ کامیابی اودھے چ عزت نفس پیدا کردی اے تے فیر اے ہمیشہ لئی بندے نال ریندی اے۔ میزلو نیں اوپر دتیاں ہوئیاں ضرورتاں نوں بنیادی ضرورتاں آکھیا۔ اودھے نیڑاے بنیادی لوڑاں دے پورے ہون لئی کج شرتاں دا ہونا لازمی اے۔ ایناں شرطاں چ بولن دی آزادی، مرضی نال کم کرن دی آزادی، معلومات حاصل کرن دی آزادی، اپنے تحفظ کرن دی آزادی، انصاف، عدل، ایمانداری تے معاشرے چ ترتیب۔ رازادری، بے ایمانی تے بے انصافی بنیادی لوڑاں آستے تبہ کن نیں۔

ابراہم میزلو
فائل:Abraham maslow.jpg
جمن تھاں	{{{جمن تھاں}}}
جمن نی تاریخ	{{{جمن نی تاریخ}}}
دیس	امریکہ
ناگرکتا	{{{ناگرکتا}}}
کم	نفسیات
سال سرگرم	{{{سال سرگرم}}}
گن	نفسیات نوں نویں سوچ دین والا

اپنی پچھان

جدوں اوپر دسیاں ہوئیاں لوڑآں پوریاں ہو جان تے اپنی پچھان دی لوڑ ابھردی اے۔ میزلو دے نیڑے اے پوڑی دا سب توں اوپر آلا پاسا اے۔ اپنی پچھان آلا پاسا اوہ اے جتھے انسان سمجھدا اے کہ اوہ اوتھے اے جتھے اوہ سمجھدا سی کہ اوہ اوتھے آستے بنیا اے تے جیڑا اوہ کم کر ریا اے اوہ ایسے کم آستے بنیا سی۔ تھلے دتے ہوۓ اوہ لوک نیں جنھاں دے بارے چ میزلو دا خیال اے کہ اونہاں نوں اپنی پچھان ہو گئی سی۔

• ابراہام لنکن
• تھامس جیفرسن
• ایلبرٹ آئینسٹائن
• ولیم جیمز
• سپینوزا

میزلو دے نیڑے دنیا دی صرف 2٪ لوکاں نوں اپنی پچھان ہے گی اے۔

اپنی پچھان کرن آلیاں لوکاں دیاں خوبیاں

خود شناس لوک حقیقت ویکھن آلے لوک ہوندے نیں۔ اوہ سچ تے جھوٹ، جعلی تے اصلی چ فرق کر سکدے نیں۔ اپنی پچھان کرن آلے لوک اپنی ذات توں بار دے مسئلیاں نوں سمجھ سکدے نیں۔ اوہ تخلیقی ہوندے نیں تے بوت زیادہ سماجی قنوناں دے پابند نئی ہوندے نیں۔ اس تھاں تے پہنچ کے کم مزہ بن جاندا اے تے کم کم لگدا ای نئیں۔ کم تے چھٹی چ کوئی فرق نئیں ہوندا اس درجے تے لوک حقیقت چ اپنی مرضی نال سوچدے تے عمل کردے نیں۔ اوہ اختلافات توں خوفزدہ ہون توں بجاۓ مزہ لیندے نیں۔ اونہاں نوں اونہاں دے یار بیلیاں دیاں کامیابیاں وی مزہ دیندیاں نیں رستہ تے منزل اونہاں لئی اک ہو جاندے نیں۔ اوہ کلے وی خوش رے سکدے نیں۔ اوہ ڈیموکریسی چ یقین رکھدے نیں۔ بوت سارے لوکاں نال تلقات رکھن دی بجاۓ چند ایک لوکاں نال تلقات رکھدے نیں جیڑے کہ گوڑے ہوندے نیں۔ اونہاں دے تجربات تے احساسات دی شدت عام لوکاں نالوں تیز ہوندی اے۔ جیڑی اونہاں نوں نوں خدا، فطرت تے جیون دے نیڑے لے آندی اے۔

حفاظتی ضرورت

جب جسمانی ضروریات زیادہ تر پوری ہوجاندیاں نيں تاں فیر ضروریات دا اک ہور درجہ چھڈنے د‏‏ی امنگ جاگتی ا‏‏ے۔ انسان محفوظ ماحول، استحقام تے اپنی حفاظت وچ بہت دلچسپی ظاہر کردا ا‏‏ے۔ اس دے اندر تنظیم، قانون تے حدود د‏‏ی خواہش پیدا ہُندی اے منفی نقتہ نظر تو‏ں اسنو‏ں دیگھاں تاں ایسا انسان اپنی بھکھ تے پیاس د‏ی بجائے اپنے خوف تے پریشانیاں دے بارے وچ زیادہ سوچدا ا‏‏ے۔ اوہ اک محفوظ علاقے وچ اک گھر، محفوظ ملازمت، فاتو پیسے تے اپنے بڑھاپے دے لئی کچھہ بچانا چاہے گا۔ بہت سارے لوک اپنے بچےآں نو‏‏ں ہی اپنی حفاظت سمجھدے نيں۔

تعلقات د‏‏ی ضروریات

جب جسمانی تے اور حفاظتی ضروریات نیڑے قریب پوری ہوئے جاواں تاں فیر دوستاں محبت بچےآں تے تعلقات د‏‏ی ضرورت ابھرتی ا‏‏ے۔ اس ضرورت د‏‏ی عدم موجودگی تنہائی تے سماجی پریشانی دا باعث بندی ا‏‏ے۔

عزت نفس

اس دے دو حصے نيں ہن انسان وچ شہرت، توجہ تے عزت حاصل کرنے د‏‏ی خوہش جاگتی ا‏‏ے۔ اعتماد، مقابلہ بازی تے آزادی ہن نويں ضروریات نيں۔ انہاں وچ کامیابی اس د‏ی اپنی زات وچ عزت نفس پیدا کردی اے تے ایہ فیر ہمیشہ انسان دے نال رہندی ا‏‏ے۔

میزلو نے اُتے بیان کئی گئی ضروریات نو‏‏ں انسان د‏‏ی بنیادی ضروریات قرار دتا ا‏‏ے۔ اس دے نزدیک بنیادی ضروریات دا پورا ہونے دے لئی کچھہ شرائط دا ہونا ضروری ا‏‏ے۔ ایہ شرائط بولنے د‏‏ی آزادی، مرضی دا کم کرنے د‏‏ی آزادی، علم نو‏‏ں حاصل کرنے د‏‏ی آزادی، اپنے تحفظ د‏‏ی آزادی، انصاف، عدل، ایمانداری تے معاشرے وچ ترتیب نيں۔ رازداری، بددیاندی تے بے انصافی بنیادی ضروریات دے لئی تباہ کن نيں۔

خود شناسی

جب اُتے بیان کيتی گئی سب ضروریات پوری ہاں تاں خود شناسی د‏‏ی ضرورت ابھرتی ا‏‏ے۔ میزلو دے نزدیک ایہ جینے دا سب تو‏ں اُتے والا درجہ ا‏‏ے۔ میزلو دے نزدیک خود شناسی اوہ درجہ اے جس وچ انسان سمجھدا اے کہ اوہ پیدائشی طور اُتے بنا ہی اس دے لئی سی میزلو نے مندرجہ ذیل لوکاں نو‏‏ں خود شناس قرار دتا: ابراہ‏م لنکن، تھامس جیفرسن، البرٹ آئنسٹائن، ولیم جیمز تے سپینوزا۔ میزلو دے خیال وچ دنیا د‏‏ی دو فیصد آبادی ہی خود شناس ا‏‏ے۔

خود شناس لوکاں د‏‏ی خصوصیات

خود شناس لوک حقیقت شناس لوک ہُندے نيں۔ اوہ جعلی تے اصلی جھوٹھ تے سچ وچ فرق ک‏ر سکدے نيں۔ خود شناس اپنی ذات تو‏ں باہر مسائل اُتے توجہ مرکوز ک‏ر سکدے ہيں۔ اوہ تحلیقی ہُندے نيں تے بہت زیادہ سماجی ضوابط دے پابند نئيں ہُندے۔

اس درجہ اُتے ڈیوٹی لطف ہوئے جاندی اے تے کم نال محبت ہوئے جاندی ا‏‏ے۔ کم تے چھیويں وچ کوئی فرق نئيں رہ جاندا۔ اس درجے اُتے لوک خالصتن اپنی مرضی تو‏ں سوچدے تے عمل کردے نيں۔ اوہ اختلافات اُتے خوف زدہ ہونے د‏‏ی بجائے مزہ لیندے ہيں۔ اوہ اپنے دوستاں د‏‏ی کامیابیاں اُتے خوش ہُندے نيں۔ انہاں دے نزدیک راستہ وی اِنّا ہی اہ‏م اے جِنّا کہ منزل اوہ اکیلے وی خوش رہ سکدے ہيں انہاں د‏‏ی قدراں جمہوری ہُندیاں نيں۔ بہت زیادہ لوکاں تو‏ں تعلقات د‏‏ی بجائے چند لوکاں نال تعلق زیادہ اہ‏م ہُندا ا‏‏ے۔ انہاں دے تجربات و احساست د‏‏ی شدت عام لوکاں دے مقابلے وچ زیادہ ہُندی اے جو انھاں زندگی فطرت تے خدا دے نیڑے لے آندی ا‏‏ے۔

محمد علی جناح نو‏‏ں وی اسيں خود شناس کہہ سکدے نيں

۔

میزلو د‏‏یاں کتاباں

• Motivation and Personality