احمد بن عیسی خراز

امام
احمد بن عیسی خراز
(عربی وچ: أحمد بن عيسى الخرّاز)
جم	بغداد
تاریخ وفات	سنہ 899
رہائش	من بغداد
عملی زندگی
الحقبة	؟؟ - 277 هـ
استاذ	سری سقطی ،  ذوالنون مصری ،  بشر حافی
پیشہ	محدث
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	عربی
دلچسپیاں	تصوف

ابوسعید احمد بن عیسی خراز طریقہ خرازیہ دے بانی سن علما شریعت تے مشائخ طریقت تے قطب الوقت زمانۂ خود سن ۔

ناں و نسب

اسم گرامی احمد بن عیسیٰ زید لقب خراز علم تصوف وچ چار سو تو‏ں زیادہ کتاباں لکھی سن ذوالنون مصری، سری سقطی تے بشر حافی تو‏ں صحبت رکھدے سن ۔ سب تو‏ں پہلے جس صوفی نے فنا و بقا د‏‏ی اصطلاحات رائج کيتیاں اوہ حضرت ابوسعید خراز ہی سن ۔

کرامات

آپ فرمایا کردے سن کہ عنفوان جوانی وچ اللہ تعالیٰ نے مینو‏ں ظاہری حسن و جمال تو‏ں نوازیا سی، اک شخص میری اس شکل اُتے عاشق ہوئے گیا، وچ اس تو‏ں کنارہ کشی کردا۔ اک دن وچ اک وادی وچ آیا، تھوڑا سا فاصلہ چلا تاں دیکھیا کہ اوہ شخص میرے پِچھے پِچھے آ رہیا اے، کہنے لگیا اس وادی وچ میرے تو‏ں کتھے بچ کر جاؤ گے، میرے نزدیک ہی اک کنواں سی، ميں نے کنويں وچ چھلانگ لگادتی، اللہ نے مینو‏ں بچالیا، اوہ شخص کنويں دے کنارے اُتے بیٹھ کر رونے لگیا، ميں نے اللہ تو‏ں پناہ منگی تے کہیا اے اللہ تاں اس گل اُتے قادر اے کہ مینو‏ں کنويں تو‏ں زندہ رکھے تے اس شخص دے شر تو‏ں محفوظ رکھے، ميں نے محسوس کيت‏‏ا کہ اک زوردار ہويا نے مینو‏ں کنويں تو‏ں باہر لا پھینکا اے اوہ شخص میرے پاس آیا میرے ہتھ پیر چومے تے معذرت خواہی د‏‏ی جدو‏ں تک زندہ رہیا، صدق و صفائی تو‏ں میری مصاحبت وچ رہیا۔

آپ فرماندے نيں کہ اک دفعہ وچ وادی تو‏ں گزر رہیا سی میرے پاس زادراہ نئيں سی چند دن فاقہ وچ گزرے اک دن میری نظراں اک آبادی اُتے پڑاں، وچ وڈا خوش ہويا، دیکھیا تاں ایہ آبادی نہ سی کھجوراں دا اک باغ سی، اوتھ‏ے پہنچیا آرام کيت‏‏ا، سکےآں حاصل ہويا، میرا خیال سی کہ کچھ کھانے نو‏‏ں ملے گا، میرے نفس د‏‏ی اس خواہش نے مینو‏ں بے بس کر دتا، ميں نے قسم کھالی کہ جے کچھ ملیا وی تاں وچ نفس نو‏‏ں کچھ نہ داں گا، ریت وچ قبر کھودی تے اس وچ وڑ ک‏ے بیٹھ گیا، کچھ عرصہ بعد اک قافلہ آیا، اس نے اوتھ‏ے ڈیرہ جمالیا میرے پاس آئے نہایت ادب و احترام تو‏ں مینو‏ں اپنے پاس لے گئے ميں نے دریافت کيت‏‏ا، توانو‏‏ں کِداں معلوم ہويا کہ وچ اس قبر وچ پيا ہويا ہون، انہاں نے دسیا قدرت د‏‏ی طرف تو‏ں اک آواز آئی کہ ہماریا اک ولی اس ریگستان وچ پيا ہويا اے، اسنو‏ں تلاش کرو، تلاش کردے کردے اسيں ایتھ‏ے تک پہنچ گئے ني‏‏‏‏ں۔

تصنیفات

• انہاں نے چار کتاباں تجرید تے انقطاع اُتے لکھی انہاں وچو‏ں اک کتاب السر سی جس د‏‏ی عبارت بہت گہری سی کئی لوکاں نے انہاں اُتے کفر دا فتوی لگایا
• کتاب الصیام

وفات

حضرت د‏‏ی وفات 277ھ وچ ہوئی سی۔

• زاہد ولی و عابد دین مقتدائے دیر
• سالِ وصال او تو باقوالِ اہل کتب
• عالم سخی اہل کرم سعد بو سعید
• گو بو سعید اسعد ہم سعد بو سعید

حوالے