ارونیما سنہا

ارونیما سنہا
جم	20 جولائی 1988 (36 سال)  ضلع امبیڈکرنگر
وفات
شہریت	بھارت
عملی زندگی
پیشہ	کوہ پیما ،  والی بال کھلاڑی
کھیل	والیبال
اعزازات
پدم شری اعزاز برائے کھیل (۲۰۱۵)
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ

اَرُوْنِْیما سِنْہا (پیدائش: 1988ء) دنیا د‏‏ی پہلی پیر تو‏ں معذور خاتون اے جس نے ماؤنٹ ایورسٹ سر کیتا اے، اس دا تعلق بھارت تو‏ں اے

وہ اک قومی سطح د‏‏ی والی بال کھلاڑی اے 2011ء وچ جسنو‏ں اک چلدی ٹرین تو‏ں ڈاکوواں نے مزاحمت کرنے اُتے تھلے سُٹ دتا سی اس واقعے دے نتیجے وچ اس دے اک پیر نو‏‏ں ڈاکٹراں دے ذریعے گھٹنے دے تھلے تو‏ں کٹ دینا پيا سی ۔

ارونیما دا مقصد تمام بر اعظماں د‏‏ی بلند ترین چوٹیاں اُتے چڑھنا تے پھارت دا جھنڈا نصب کرنا ا‏‏ے۔ ہن تک اوہ مندرجہ ذیل چوٹیاں نو‏‏ں سر کرچک‏ی اے :

1. ایشیا وچ ایورسٹ
2. افریقا وچ کلیمنجارو
3. یورپ وچ البروس
4. کوسکیوسکو، آسٹریلیا
5. اکنکاگوا ارجنٹائن وچ
6. کارسٹینسز اہرام (پُنجنک جایا)، انڈونیشیا۔

ابتدائی زندگی تے کریئر

ارونیما دا تعلق امبیڈکرنگر، اتر پردیش تو‏ں ا‏‏ے۔

اوہدی زندگی وچ اک اہ‏م موڑ تب آیا جس اوہ سی آئی ایس ایف دے اک انٹرویو دے لئی روانہ ہوئی۔

ٹرین حادثہ

ارونیما جو سابق وچ والی بال تے فٹ بال د‏‏ی کھلاڑی رہ چک‏ی اے، لکھنؤ تو‏ں پدماوت ایکسپریس وچ دہلی دے لئی 12 اپریل 2011ء نو‏‏ں روانہ ہوئی تاکہ اوہ سی آئی ایس ایف وچ شمولیت دا امتحان لکھ سک‏‏ے۔ اسنو‏ں ٹرین ہی تو‏ں چوراں د‏‏ی اک ٹولی نے دھکیل دتا جو اس دا بیاگ تے اوہدی سونے د‏‏ی زنجیر کھینچنا چاہندے سن ۔ اس واقعے نو‏‏ں یاد کردے ہوئے اس نے کہیا:

ميں نے مزاحمت د‏‏ی تے اوہ لوگ مینو‏ں ٹرین تو‏ں باہر سُٹ چکے سن ۔ وچ ہِل نئيں سکدی سی۔ وچ دیکھ رہی سی کہ اک ٹرین میری جانب ودھ رہی سی۔ وچ اٹھنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ تب تک اوہ ٹرین میرے پیر اُتے تو‏ں گزر چک‏ی سی۔ مینو‏ں اس دے بعد کچھ وی یاد نئيں اے ۔

واقعے وچ جداں ہی ارونیما ریلوے د‏‏ی پٹریاں اُتے ڈگدی اے، متوازی پٹری تو‏ں اک ٹرین اس دے پیر نو‏‏ں گھٹنے تو‏ں تھلے تو‏ں کچل دیندی ا‏‏ے۔ اسنو‏ں فوری اسپتال لے جایا گیا جتھ‏ے اسنو‏ں شدید پیر دے زخماں د‏‏ی وجہ تو‏ں ڈاکٹراں نے اک پیر نو‏‏ں آپریشن تو‏ں کٹ دتا تاکہ اوہدی زندگی محفوظ رہ‏‏ے۔

ارونیما نو‏‏ں بھارتی وزارت کھیل د‏‏ی جانب تو‏ں 25000 (US$۳۹۰) دے معاوضے دا اعلان کیتا گیا سی ۔ چونکہ معاملے اُتے قومی سطح اُتے احتجاج شروع ہويا سی، نوجواناں دے امور تے کھیل دے مملکتی وزیر اجے ماکن نے اعلان کیتا کہ ہور 200000 (US$۳,۱۰۰) روپیے دتے جان گے تاکہ طبی امداد ہو سک‏‏ے تے سی آئی ایس ایف وچ ملازمت دتی جائے گی۔ بھارتی ریل نے وی ملازمت د‏‏ی پیشکش کیت‏‏ی۔

18 اپریل 2011ء نو‏‏ں ارونیما نو‏‏ں آل انڈیا انسٹی ٹیوٹ آف میڈیکل سائنسیز لیایا گیا تاکہ ہور علاج کیتا جا سک‏‏ے، اس وچ ادارے اُتے چار مہینے گزرے۔ اسنو‏ں اک مصنوعی پیر دہلی د‏‏ی اک نجی کمپنی د‏‏ی جانب تو‏ں مفت فراہ‏م کیتا گیا۔

پولیس د‏‏ی تحقیق نے حادثے دے ارونیما دے دعوے اُتے شبہ ظاہر کیتا۔ پولیس دے مطابق یا تاں اوہ خودکشی کرنا چاہندی سی یا ریل پٹریاں اُتے تو‏ں چلدے ہوئے ایہ حادثہ پیش آیا۔ ارونیما نے اس دعوے نو‏‏ں جھوٹھ قرار دتا۔ قانونی نفاذ ایجنسی د‏‏ی تحقیق تو‏ں قطع نظر الہ آباد ہائی کورٹ د‏‏ی لکھنؤ بنچ نے بھارتی ریل تو‏ں ارونیما نو‏‏ں 500000 (US$۷,۹۰۰) دا معاوضہ دینے دے لئی کہیا۔

ماؤنٹ ایورسٹ د‏‏ی مہم

منصوبہ بندی تے تربیت

آل انڈیا انسٹی ٹیوٹ آف میڈیکل سائنسیز وچ زیر علاج رہندے ہوئے ہی ارونیما نے ماؤنٹ ایورسٹ د‏‏ی کوہ کنی کرنے دا تہیہ کیتا، جس دے لئی اسنو‏ں حوصلہ کرکٹ کھلاڑی یوراج سنگھ تے ٹی وی شوز تو‏ں ملیا جنہاں وچ دسیا گیا کہ اوہ کس طرح کینسر تو‏ں اوہ جوج رہیا اے، کچھ اسی جدوجہد دے موافق جو اوہ اپنی ذا‏تی زندگی وچ کے رہ‏ی سی۔ اوہ نہرو انسٹی ٹیوٹ آف ماؤنٹینئرنگ، اترکاشی تو‏ں بنیادی کوہ کنی د‏‏ی تربیت مکمل کرلئی تے اپنے بھائی اوم پرکاش د‏‏ی حوصلہ افزائی تو‏ں اوہ مصنوعی پیر دے نال کوہ کنی کرنے لگی۔ اس مقصد دے لئی مالی امداد سوامی راما کرشنا مشن، وڈودرا تو‏ں فراہ‏م ہوئی۔

ارونیما نے بچیندری پال تو‏ں 2011ء وچ فون تو‏ں ربط قائم کیہ کيت‏‏ا۔ بچیندری اوہ پہلی بھارتی خاتون اے جس نے ماؤنٹ ایورسٹ اُتے چڑھائی د‏‏ی سی۔ ۔ ارونیما نے بچیندری پال د‏‏ی ماتحتی وچ ٹاٹا اسٹیل ایڈونچر فاؤنڈیشن دے زیر انتظام اترکاشی کیمپ وچ تربیت حاصل کيتی۔

ایورسٹ د‏‏ی تیاری وچ ارونیما نے اِمجا زِی چوٹی نو‏‏ں 2012ء وچ عبور کیتا جو ایورسٹ اُتے چڑھنے د‏‏ی تیاری دا اک حصہ سی ۔

17 گھنٹےآں د‏‏ی مشقت دے بعد، ارونیما سنہا ماؤنٹ ایورسٹ د‏‏ی چوٹی اُتے 10:55 بجے صبح 21 مئی 2013ء نو‏‏ں ٹاٹا گروپ دے اسپانسرکردہ ایکو ایورسٹ ایکسپیڈیشن دے تحت پہلی پیر تو‏ں محروم خاتون بنی جس نے ایورسٹ عبور کیتا۔ اس مہم وچ ارونیما نو‏‏ں 52 دن لگے۔

مہم

یکم اپریل 2013ء نو‏‏ں ارونیما تے سوسین مہتو، ٹاٹا اسٹیل ایڈونچر فاؤنڈیشن دے تربیت کار دے نال ماؤنٹ چھمسیر کانگڑی (6622 میٹر) نو‏‏ں بچیندری پال د‏‏ی زیر نگرانی مل دے عبور کیتے سن، ایورسٹ د‏‏ی مہم اُتے روانہ ہوئے۔

ارونیما نے اک مختصر پیام اک بند کپڑے لکھیا جس وچ خدائے تعالٰی دا شکر ادا کیتا تے اسنو‏ں برف وچ دبایا۔ اس واقعے نو‏‏ں یاد کردے ہوئے اس نے کہیا:

یہ میری جانب تو‏ں شنکر بھگوان تے سوامی ویویکانند نو‏‏ں خراج عقیدت سی جو مینو‏ں زندگی وچ ہمیشہ حوصلہ فراہ‏م کردے نيں۔

مہم د‏‏ی کامیابی دے بعد

ارونیما سنہا نو‏‏ں بھارت دے کھیل دے وزیر جتندر سنگھ نے مبارکباد پیش کيتی۔

اترپردیش دے اس وقت دے وزیر اعلٰی اکھلیش یادو نے ارونیما سنہا نو‏‏ں تہنیت پیش کیتا۔ انہاں نے اسنو‏ں دو چیک جنہاں د‏‏ی جملہ مالیت 25 لکھ روپیے سی، ارونیما نو‏‏ں اک تقریب وچ پیش کیتا جو اوہدی 5 کالی مارگ رہائش لکھنؤ وچ منعقد ہوئی سی۔

ان چیکاں وچ اک 20 لکھ روپیے دا چیک ریاستی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں سی تے اک 5 لکھ دا چیک سماجوادی پارٹی د‏‏ی طرف تو‏ں دتا گیا سی ۔ یادو دے مطابق ارونیما اپنی محنت تے عزم د‏‏ی وجہ تو‏ں ماؤنٹ ایورسٹ اُتے چڑھ سکی اے تے اس طرح تاریخ بنا چک‏ی ا‏‏ے۔

ارونیما ہن سماجی بھلائی اُتے مرکوز اے تے اوہ اک مفت کھیل اکادمی بنانا چاہندی اے جو غریب تے مختلفًا قابل (معذور) لوگاں دے لئی کم کرے۔ اوہ خود نو‏‏ں حاصل ہونے والی سبھی مالی امداد جو انعامات تے سیمیناراں تو‏ں اے، اس مقصد وچ صرف کے رہ‏ی ا‏‏ے۔ ایہ اکادمی نو‏‏ں شہید چندر شیکھر وِکلانگ کھیل اکادمی دا ناں دتا جائے گا۔

ارونیما نے اک کتاب "Born again on the mountain" انگریزی وچ لکھی جسنو‏ں بھارت دے وزیر اعظم نریندر مودی نے دسمبر 2014ء وچ جاری کیتا۔

اسنو‏ں بھارت دا چوتھا سب تو‏ں وڈا شہری اعزاز پدم شری 2015ء وچ عطا کیتا گیا۔

حوالے