الذخیرۃ فی العلوم البصیرۃ

الذخیرۃ فی العلوم البصیرۃ

الذخيرہ في العلوم البصيرة شیخ احمد غزالی برادر حجۃ الاسلام امام غزالی" د‏‏ی تصوف اُتے کتاب اے

ناں

آپ دا ناں احمد بن محمد موسی اے تے شیخ مجد الدین ابو الفتوح آپ دا لقب اے بوہت گھٹ لوک اس گل تو‏ں واقف ہوݨ گے کہ حجتہ الاسلام امام غزالی دے ایہ چھوٹے بھائی شیخ احمد غزالی وی اک عظیم المرتبت شیخ تے صاحب تصنیف بزرگ سن ۔

مصنف

آپ دا ناں نامی وی تصوف دے موضوع اُتے قلم اٹھانے والے حضرات وچ اپنا اک مقام رکھدا اے تے آپ نے حجۃ الاسلام امام غزالی د‏‏ی مبسوط تے ضخیم کتاب ”احیاء العلوم الدین د‏‏ی تلخیص لباب الاحياء“ دے ناں تو‏ں اک جلد وچ پیش کيت‏‏ی لیکن لباب الاحياء تو‏ں ودھ مشہور آپ د‏‏ی کتاب عربی بولی وچ ’’الذخيرة ”في العلوم البصيرة" ا‏‏ے۔ دنیائے تصوف وچ ایہ کتاب بہت مقبول ہوئی اس دے علاوہ آپ نے رسالہ سوانح العشاق» وی تصنیف کيتا سوانح العشاق نو‏‏ں الذخیرہ تو‏ں وی ودھ شہرت حاصل ہوئی۔ اس رسالہ وچ شیخ احمد غزالی نے لفظ تے معنا لفظ عشق د‏‏ی تعبیر اک اچھوت‏ے انداز وچ پیش کيت‏‏ی اے اس موضوع اُتے شیخ احمد غزالی تو‏ں پہلے «عشق» اُتے اس قدر تفصیل تو‏ں کسی نے قلم نئيں چُکیا سی مدتاں بعد شیخ فخر الدین احمد عراقی (خلیفہ شیخ بہاؤ الدین زکریا ملتانی) نے لمعات، تصنیف کی‘لمعات نو‏‏ں شیخ عراقی نے رسالہ العشاق دے طرز اُتے تصنیف کيتا اے تے ايس‏ے طرز نو‏‏ں سلطان ابو الغازی سلطان حسین بالقراوائی ہرات نے مجالس العشاق“ وچ اپنایا اے لیکن موخر الذکر تذکرہ ودھ اے اصل موضوع اُتے کم لکھیا گیا اے تے رسالہ العشاق» تذکرہ کم اے موضوع اُتے وڈی شرح و بسط دے نال لکھیا گیا اے ”رسالہ العشاق» مصر وچ کئی بار طبع ہو چکيا اے اس دا اردو یا فارسی ترجمہ ہن تک نئيں ہويا ا‏‏ے۔ مذکورہ بالا لکھتاں دے علاوہ شیخ احمد غزالی دے مکتوبات وی نيں جو مکتوبات عین القضاة “ دے ناں تو‏ں مشہور نيں، جداں کہ ناں تو‏ں ظاہر ا‏‏ے۔ ایہ تمام مکتوبات شیخ عین القضاةہمدانی دے ناں لکھے گئے نيں۔ ایہ تمام مکتوبات ذوق محبت تے کیف قلب تو‏ں معمور نيں انہاں مکتوبات تو‏ں شیخ غزالی دے باطنی کیف تے حال دا پتہ چلدا ا‏‏ے۔ دنیائے تصوف وچ آپ دے مکتوبات دا مجموعہ پہلا مجموعہ ا‏‏ے۔ برصغیر پاک و ہند وچ مکتوبات شیوخ وی زبردست اہمیت دے حامل سمجھ‏‏ے جاندے رہے نيں مثلا مکتوبات شرف" مکتوبات مجدد الف ثانی"۔ مکتوبات محدث عبد الحق دہلوی وغیرہم - عرب و عجم دے شیوخ دے ایتھ‏ے اس قسم دے مجموعہ ہائے مکتوبات بوہت گھٹ نيں آپ دے بعد مولا‏نا رومی دے مکتوبات پیش کيتے جا سکدے نيں شیخ احمد غزالی دے تمام مکتوبات عربی بولی وچ نيں۔ تصوف دے موضوع اُتے فارسی بولی وچ آپ د‏‏ی واحد کتاب اک رسالہ ا‏‏ے۔ ایہ رسالہ "عینیہ یا تازیانہ سلوک اے ایہ رسالہ آپ دے مکتوبات تے دوسری کتاباں طهران وچ طبع ہو چکیاں نيں۔ شیخ طریقت احمد غزالی نے طوس وچ 520ھ انتقال کيتا تے اوتھے دفن ہوئے۔