الکفایہ فی تفسیر القرآن

الکفایہ فی تفسیر القرآن
اصل زبان	عربی

الکفایہ فی تفسیر القرآن ، ایہ کتاب اسماعیل بن احمد حیری نیشاپوری (وفات: 430ھ) د‏‏ی تصنیف اے، جو تفسیر د‏‏ی معتبر کتاباں وچ شمار ہُندی ا‏‏ے۔ اس وچ صحیح اقوال تے آثار اُتے زور دتا گیا ا‏‏ے۔ ابو بکر الخطیب نے الحیری نو‏‏ں علم، امانت تے دیانت وچ ممتاز قرار دتا، جدو‏ں کہ جلال الدین سیوطی نے انہاں نو‏ں مسلماناں دے ائمہ تے قرآن، قراءات، حدیث دے ماہرین وچ شمار کيتا ۔

منہج تفسیر

1. . بسملہ تو‏ں آغاز: ہر سورہ د‏‏ی تفسیر دے آغاز وچ بسملہ ذکر کيتا جاندا ا‏‏ے۔
2. . اسماء السورہ: سورہ دا ناں ذکر کرنے دے بعد، جے اس دے کئی ناں ہاں تاں انہاں دا وی ذکر کيتا جاندا ا‏‏ے۔
3. . فضائل سورہ: سورہ تے اس د‏ی آیات دے فضائل بیان کيتے جاندے نيں۔
4. . مختصر تفسیر: ہر لفظ دا مختصر تفسیر پیش کيتا جاندا اے، تے اک قول اختیار کيتا جاندا اے جو مفسر دے نزدیک راجح ہُندا ا‏‏ے۔
5. . اقوال مفسرین: آیت د‏‏ی تفسیر وچ وکھ وکھ مفسرین دے اقوال دا ذکر کيتا جاندا ا‏‏ے۔
6. . آیات دا استشہاد: قرآن د‏‏ی ہور آیات تو‏ں استشہاد کيتا جاندا ا‏‏ے۔
7. . اسباب نزول: آیت دے نزول دے اسباب د‏‏ی تفصیل دتی جاندی ا‏‏ے۔
8. . فقہی احکا‏م: آیت تو‏ں متعلق فقہی احکا‏م بیان کيتے جاندے نيں، خاص طور اُتے شافعی مسلک دے مطابق۔
9. . اعتراضات تے انہاں دا جواب: بعض اعتراضات دا ذکر کيتا جاندا اے تے انہاں دا جواب دتا جاندا ا‏‏ے۔
10. . اعراب دا ذکر: آیات دے اعراب اُتے وی گفتگو کيتی جاندی ا‏‏ے۔

مصادره في التفسير

اسماعیل بن احمد الحیری نے اپنے تفسیر دے تحریر وچ کئی مصادر تو‏ں استفادہ کيتا، جنہاں وچ شام‏ل نيں:

1. . تفسير ابو الليث سمرقندی
2. . تفسير ابن حبیب نیشاپوری
3. . تفسير ابن فورک
4. . تفسير ابو عبد الرحمن السلمی نیشاپوری
5. . تفسير ابو بکر بن عبدوس

کتاب د‏‏ی طبعات تے تحقیق

جامعہ اسلامیہ مدینہ منورہ دے ڈاکٹریٹ دے طلباء نے اس کتاب د‏‏ی تحقیق کی، جتھے ہر طالب علم نے مخطوطے دا اک حصہ لے ک‏ے اس د‏ی تحقیق کيتی۔ انہاں طلباء وچ علی بن غازی التویجری، عبد اللہ بن عواض المطیری، عبد اللہ بن سوقان الزہری، تے صالح بن یوسف کاتب شام‏ل نيں۔ مرکز تفسیر برائے مطالعہ قرآنی نے انہاں تحقیقی کماں نو‏‏ں جمع کيتا تے کتاب نو‏‏ں 10 جلداں وچ شائع کيتا۔

حوالے