Jump to content

اٹلی دی علاقائی ونڈ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
اطالیہ دے علاقے

اٹلی دے علاقےآں نو‏‏ں علاقائی اختیارات 1948ء دے آئین وچ وضع کیتے گئے، جس د‏‏ی رو تو‏ں آئین دا مقصد علاقائی خود مختاری دا تحفظ تے مرکزی حکومتی سطح اُتے اختیار دے ارتکاز نو‏‏ں کم تو‏ں کم کرنے دے لئی اصول وضع کرنا تے ایداں قوانین بنانا اے جو اختیارات دے مرکز وچ ارتکاز نو‏‏ں کم ک‏ر ک‏ے علاقائی سطح اُتے تقسیم کرنے وچ مدد دتیاں

اٹلی دے پنج خاص علاقےآں جنہاں وچ فریولی وینیزیا جولیا (Friuli-Venezia Giuliaساردینیا (Sardiniaسسلی (Sicilyترینتینو جنوبی ٹائرول (Trentino-South Tyrol) تے وادی آوستہ (Aosta) نو‏‏ں خود مختاری دا خصوصی مقام دتا گیا اے، جس د‏‏ی رو تو‏ں ایہ علاقے مخصوص علاقائی معاملات دے لئی خود اپنا قانون وضع ک‏ر سکدے نيں۔ ایہ خصوصی اختیارات انہاں علاقےآں نو‏‏ں انہاں دے ثقافتی پس منظر، علاقائی تقسیم تے کچھ اہ‏م مذہبی معاملات د‏‏ی وجہ تو‏ں دتے گئے نيں۔ باقی عام پندرہ علاقےآں نو‏‏ں 1970ء دے آغاز وچ عملی طور اُتے بنایا گیا سی ۔

ہر علاقہ د‏‏ی اپنی منتخب کونسل یا جیونتہ ریجیونالے (Giunta Regionale) ہُندی اے، جس دے صدر دا انتخاب براہ راست کیتا جاندا ا‏‏ے۔ تے جے صدر اُتے جیونتہ دا اعتماد نہ رہے تاں اسنو‏ں مستعفی ہونا پیندا ا‏‏ے۔

علاقائی تقسیم دا بنیادی مقصد حکومتی مشینری نو‏‏ں غیر مرتکز کرنا ا‏‏ے۔ 2001ء د‏‏ی آئینی ترمیم وچ علاقےآں نو‏‏ں ہور اختیارات وضع کیتے گئے نيں تے خاص طور اُتے قانون سازی اُتے مرکزی حکومت دے کنٹرول نو‏‏ں کم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی گئی ا‏‏ے۔ 2005ء وچ سجے بازو د‏‏ی جماعتاں نے اس وقت دے وزیر اعظم سلویو برلسکونی (Silvio Berlusconi) د‏‏ی قیادت وچ آئین وچ علاقائی تقسیم دے حوالے تو‏ں وڈی تبدیلیاں دا منصوبہ پیش کیا، جس دے مطابق علاقےآں نو‏‏ں صحت تے تعلیم دے شعبےآں وچ قانون سازی دا اختیار دتے گئے سن ۔ اُتے اس منصوبہ تبدیلی آئین نو‏‏ں اطالوی عوام نے ریفرنڈم وچ 38.3% دے مقابلے وچ 61.7% ووٹاں تو‏ں رد کر دتا۔

گزشتہ کئي سالاں تو‏ں علاقائي خود مختاری اطالوی سیاست وچ اہمیت اختیار کر گئی اے خاص کر سیاسی جماعت لیگا نارڈ (Lega Nord) د‏‏ی مقبولیت وچ اضافہ اس معاملے نو‏‏ں زیادہ اہ‏م بنا رہیا ا‏‏ے۔

علاقہ جات

[سودھو]
نمبر شمار علاقہ علاقہ دا رقبہ (مربع کلو میٹر) علاقہ د‏‏ی آبادی علاقہ دا صدر مقام صدر مقام د‏‏ی آبادی
1 آبروزو (Abruzzo) 10,794 1,305,307 لا آکوئیلا (L'Aquila) 69,368
2 وادی آوستہ (Aosta Valley) 3,263 123,978 آوستہ (Aosta) 328,458
3 پلیہ (Puglia) 19,366 4,071,518 باری Bari 1,594,109
4 بازیلیکاندا (Basilicata) 9,995 594,086 پوتینزہ (پوتینتسا) 69,295
5 کلابریا (Calabria) 15,081 2,004,415 کتنزارو (کاتاندزارو) 94,969
6 کمپانیہ (Campania) 13,595 5,790,929 ناپولی (ناپولی) 1,000,470
7 ایمیلیا رومانیا (Emilia-Romagna) 22,124 4,187,557 بولونیا (Bologna) 374,425
8 فریولی وینیزیا جولیا (Friuli-Venezia Giulia) 7,856 1,208,278 تریعیستے (تریستے) 207,069
9 لازیو (Lazio) 17,208 5,304,778 روم (Rome) 2,553,873
10 لیگوریا (Liguria) 5,420 1,610,134 جینوا (Genoa) 620,316
11 لومباردیہ (Lombardia) 23,861 9,475,202 میلان (Milan) 1,308,311
12 مارکے (مارکے) 9,694 1,528,809 انکونا (Ancona) 101, 909
13 مولیزے (Molise) 4,438 320,907 کامپوباسو (کامپوباسو) 51,633
14 پیعیموندے (Piemonte) 25,399 4,341,733 تورین (ٹیورن) 902,255
15 ساردینیا (Sardinia) 24,090 1,655,677 کالیاری (کالیاری) 160,770
16 سسلیہ (Sicilia) 25,708 5,017,212 پالیرمو (پالیرمو) 675,501
17 ترینتینو جنوبی ٹائرول (Trentino-South Tyrol) 13,606 985,128 ترینتو (ترینتو) 110,142
18 تسکانہ (Toscana) 22,990 3,619,872 فیرنزے (فلورنس) 366,488
19 امبریا (Umbria) 8,456 867,878 پیروجیہ (پیروجا) 606,413
20 وینیتو (Veneto) 18,391 4,738,313 وینیزیا (Venezia) 271,251

علاقہ جات د‏‏ی معیشت

[سودھو]
پرچم ناں خام ملکی پیداوا‏‏ر 2011 ملین، یورو[۱] خام ملکی پیداوا‏‏ر 2011 فی کس 2011, یورو[۱] خام ملکی پیداوا‏‏ر 2011 ملین PPS, یورو[۱] خام ملکی پیداوا‏‏ر 2011 فی کس 2011 PPS, یورو[۱]
آبروزو 30,073 22,400 29,438 21,900
وادی آوستہ 4,328 33,700 4,236 33,000
آپولیہ 69,974 17,100 68,496 16,700
بازیلیکاندا 10,744 18,300 10,517 17,900
کلابریا 33,055 16,400 32,357 16,100
کمپانیہ 93,635 16,000 91,658 15,700
ایمیلیا رومانیا 142,609 32,100 139,597 31,400
فریولی وینیزیا جولیا 36,628 29,600 35,855 29,000
لازیو 172,246 29,900 168,609 29,300
لیگوریا 43,998 27,200 43,069 26,700
لومباردیہ 337,161 33,900 330,042 33,200
مارکے 40,877 26,100 40,014 25,500
مولیزے 6,414 20,100 6,278 19,700
پیعیموندے 125,997 28,200 123,336 27,600
ساردینیا 33,075 19,700 32,377 19,300
صقلیہ 83,956 16,600 82,183 16,300
ترینتینو جنوبی ٹائرول 35,797 34,450 35,041 33,700
تسکانہ 106,013 28,200 103,775 27,600
امبریا 21,533 23,700 21,078 23,200
وینیتو 149,527 30,200 146,369 29,600

حوالے

[سودھو]

سانچہ:اٹلی دے علاقے سانچہ:یورپی ملکاں دی درجہ اول انتظامی تقسیم