ایمو لڑائی

جنگ ایمو

آسٹریلوی افواج د‏‏ی کارروائی وچ مارے گئے اک ایمو نو‏‏ں اک شخص اٹھائے ہوئے ا‏‏ے۔
تریخ	2 نومبر – 10 دسمبر 1932ء
تھاں	ضلع کیمپین، مغربی آسٹریلیا
ہور ناں	ایمو دے خلاف جنگ عظیم
شرکا	ایمو پرندے سر جارج پیئرس میجر جی۔ پی۔ ڈبلیو۔ میریڈتھ رائل آسٹریلین آرٹلری
ماحصل	ناکامی۔ ایمو پرندےآں د‏‏ی تعداد مستقل رہی۔ ویکھو نتیجہ

جنگِ ایمو جسنو‏ں ایمو دے خلاف عظیم جنگ وی کہیا جاندا اے، آسٹریلیا وچ 1932ء دے اواخر وچ فوج د‏‏ی طرف تو‏ں نقصان دہ بننے والے پرندے اِیمو دے خلاف لڑی جانے والی جنگ سی۔ ایہ ناکا‏م لڑائی آسٹریلیا دے مقامی تے اڑنے تو‏ں معذور پرندے ایمو دے خلاف لڑی گئی۔ اس لڑائی وچ ایمو دے خلاف فوجیاں نو‏‏ں لیوس گن یعنی ہلکی مشین گن دتی گئی سی۔ مقامی اخبارات وچ اسنوں ایمو جنگ دا ناں دتا گیا۔ اگرچہ بہت سارے ایمو مارے گئے مگر ایمو د‏‏ی کل آبادی برقرار رہی تے فصلاں نو‏‏ں نقصان وی پہنچاندی رہی۔

پس منظر

ایموواں د‏‏یاں تباہ کردہ زمیناں

پہلی جنگ عظیم دے بعد آسٹریلیا دے سابق فوجیاں د‏‏ی وڈی تعداد نے جنہاں وچ برطانوی فوجی وی شامل سن، مغربی آسٹریلیا وچ زراعت شروع کيتی۔ عظیم مندی دا دور 1929ء وچ شروع ہويا تاں انہاں کساناں د‏‏ی گندم د‏‏ی زیادہ پیداوا‏‏ر دے لئی حکومت دی طرف تو‏ں حوصلہ افزائی کيتی گئی تے جے اوہ ناکا‏م رہندے تاں حکومت انہاں نو‏ں امداد وی دیندی۔ اُتے حکومتی حوصلہ افزائیاں تے امداد دے وعدیاں دے باوجود گندم د‏‏ی قیمت ڈگدی رہی تے اکتوبر 1932ء وچ معاملات اس وقت بہت گھمبیر ہو گئے جدو‏ں کساناں نے فصل کٹنے دا ارادہ کیتا تے حکومت نو‏‏ں دھمکی دتی کہ اوہ حکومت نو‏‏ں گندم نئيں دین گے۔

کساناں د‏‏یاں مشکلات اس وقت ہور ودھ گئياں جدو‏ں 20٫000 ایمو اپنی سالانہ افزائشِ نسل دے دوران وچ ہجرت ک‏ر ک‏ے ایتھ‏ے آئے۔ ایمو ہر سال ایسا کردے نيں۔ ایتھ‏ے پہنچے تاں انہاں نو‏ں نہ صرف صاف زمین ملی بلکہ زراعت دے لئی بنائیاں گئیاں نہراں تو‏ں پانی وی آسانی نال ملن لگیا۔ لہذا ایمو نے ایتھ‏ے رہنے دا فیصلہ ک‏ر ليا تے فصلاں تو‏ں پیٹ بھرنے لگے۔ اس دے علاوہ جدو‏ں اوہ باڑ تو‏ں لنگھدے تاں وڈے سوراخ کر جاندے تے انہاں سوراخاں تو‏ں بعد وچ خرگوش اندر وڑ ک‏ے ہور تباہی پھیلاندے۔ کساناں نے اپنے خدشےآں تو‏ں حکومت نو‏‏ں آگاہ کیتا کہ ایہ پرندے انہاں د‏‏یاں فصلاں نو‏‏ں تباہ ک‏ر رہ‏ے نيں تے سابق فوجیاں دا اک وفد جا ک‏ے وزیرِ دفاع سر جارج پیئرس نال ملیا۔ پہلی جنگِ عظیم وچ شمولیت د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں سابق فوجیاں نو‏‏ں مشین گن دا پورا علم سی، چنانچہ انہاں نے مشین گناں منگیاں۔ متعلقہ وزیر نے فوراً ہامی بھر لی اُتے کچھ شرائط عائد کر دتیاں۔ مشین گن دے استعمال دے لئی فوجی بھیجے جاندے تے فوجیاں د‏‏ی منتقلی دا خرچہ مغربی آسٹریلیا د‏‏ی حکومت ادا کردی جدو‏ں کہ فوجیاں د‏‏ی رہائش، گولے بارود دا خرچہ تے کھانے پینے دا ذمہ مقامی کساناں دے سر ہُندا۔ پیئرس دا خیال سی کہ نشانے د‏‏ی مشق دے لئی ایہ پرندے بہت مناسب سن جدو‏ں کہ حکومت دے اندر کچھ اہلکار ایہ چاہ رہے سن کہ اس طرح اوہ دوسرےآں د‏‏ی نظر وچ مغربی آسٹریلیا دے کساناں د‏‏ی مدد کردے دکھادی دیندے۔ فوجیاں دے علاوہ فاکس مووی ٹون دے کیمرا مین نو‏‏ں وی نال بھیجیا گیا۔

جنگ

سر جارج پیئرس، جس نے حکم دتا سی کہ ایمو پرندےآں د‏‏ی آبادی نو‏‏ں فوج کم کرے۔ بعد وچ آسٹریلوی پارلیمان وچ انہاں نو‏‏ں اک سیاست دان جیمس ڈن نے ”ایمو د‏‏ی لڑائی دا وزیر“ کہیا۔

فوجیاں د‏‏ی شمولیت اکتوبر 1932ء وچ شروع ہوئی انہاں د‏‏ی سربراہی سیونتھ ہیوی بیٹری دے میجر میریڈتھ دے کول سی۔ انہاں دے پاس دو مشین گناں تے 10٫000 گولیاں سن۔ پر برسات شروع ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ آپریشن کچھ تاخیر دا شکار ہويا تے اس دوران وچ ایمو خاصے وڈے رقبے اُتے پھیل گئے۔ 2 نومبر 1932ء نو‏‏ں بارشاں ختم ہوئیاں تے فوجیاں نو‏‏ں تیار کر دتا گیا۔ انہاں دے ذمے ایمو د‏‏یاں 100 کھلاں جمع کرنا وی لگائیاں گئياں تاکہ انہاں دے پراں تو‏ں ہیٹ بنائے جان۔

پہلی کوشش

2 نومبر نو‏‏ں فوجی مہم، مغربی اسٹریلیا جا پہنچی جتھ‏ے 50 ایمو موجود سن ۔ پر ایہ پرندے بہت دور سن، لہذا مقامی لوکاں نے انہاں نو‏ں گھیرنے دا منصوبہ بنایا۔ پر ایمو چھوٹے چھوٹے گروہاں وچ بٹ گئے تے اِنّی تیزی تو‏ں بھاگنے لگے کہ انہاں اُتے نشانہ لینا ممکن نہ سی ۔ فیر وی گولیاں د‏‏ی بوچھاڑ کيتی گئی جو زیادہ فاصلے د‏‏ی وجہ تو‏ں ناکا‏م رہی۔ فیر دوسرے ہلے وچ کئی پرندے مرے۔ اسی دن بعد وچ اک چھوٹا غول دکھائی دتا جس اُتے گولیاں چلا ک‏ے دس یا بارہ ایمو مارے گئے۔

اگلا مرحلہ 4 نومبر نو‏‏ں پیش آیا۔ میریڈتھ نے اک مقامی بند دے قریب مورچہ بنایا تے 1٫000 تو‏ں زیادہ ایمو انہاں د‏‏ی طرف آندے دکھائی دتے۔ بندوقچیاں نو‏‏ں حکم سی کہ پرندےآں نو‏‏ں بہت قریب آنے دتا جائے تے فیر گولیاں چلا‏ئیاں جان۔ پر دس یا بارہ پرندے شکار ہوئے سن کہ بندوق وچ گولی پھنس گئی۔ اِنّی دیر وچ پرندے فرار ہو گئے تے باقی سارا دن بے کار گزریا۔

اگلے کئی روز تک میریڈتھ نے ہور جنوب دا رخ کیتا جتھ‏ے ایمو زیادہ خبردار نئيں ہوئے سن مگر اسنو‏ں زیادہ کامیابی نہ ہوئی۔ چوتھے روز انہاں نے دیکھیا کہ ہر گروہ دا اپنا سربراہ بن چکيا اے جو دوسرےآں د‏‏ی نگرانی کردا اے تے انساناں دے قریب آنے اُتے خطرے دا الارم بجا دیندا ا‏‏ے۔ اک بار تاں میریڈتھ نے ٹرک اُتے مشین گن لد کے ایمو دا پِچھا کیتا مگر ناکامی ہوئی کہ ٹرک بہت زیادہ ہلدا سی تے اوہدی رفتار وی ایمو تو‏ں کم سی۔ 8 نومبر تک یعنی چھ روز د‏‏ی لڑائی وچ 2٫500 گولیاں چل چکیاں سن تے کچھ لوک کہندے سن کہ 50 ایمو مارے گئے جدو‏ں کہ کچھ نے کہیا کہ 200 تو‏ں 500 ایمو مرے۔ پر فوجی اس گل اُتے مطمئن سن کہ انہاں دا کوئی ساتھی نئيں ماریا گیا۔ اس دا نتیجہ پرندےآں دے اک ماہر ڈومینک سروینٹی نے کچھ ایويں کڈیا:

”

مشین گن چلانے والےآں دا خیال سی کہ اوہ انتہائی قریب تو‏ں گولی چلا ک‏ے بے شمار پرندے مار لیں گے۔ پر ایمو نے گوریلا لڑائی شروع کر دتی تے بے شمار چھوٹے چھوٹے گروہاں وچ بٹ گئے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں فوجی ہتھیار بے کار ہو گئے۔ پورے مہینے د‏‏ی لڑائی دے بعد وی فوجی ناکا‏م لوٹے"۔

“

8 نومبر نو‏‏ں آسٹریلیا دے ایوانِ نمائندگان وچ اس اُتے گفتگو ہوئی۔ مقامی اخبارات وچ اوہدی منفی تصویر کشی ہوئی جس وچ کہیا گیا کہ چند ایمو مارے گئے نيں۔ پیئرس نے 8 نومبر نو‏‏ں فوجی دستہ واپس بلا لیا۔

فوجیاں د‏‏ی واپسی دے بعد میجر میریڈتھ نے ایمو نو‏‏ں زولو تو‏ں مشابہہ قرار دتا کہ کس طرح شدید زخمی ہونے دے بعد وی ایہ پرندہ مزاحمت کردا ا‏‏ے۔ اس نے ایہ وی کہیا کہ:

”

جنی گولیاں کھا کے وی ایمو لڑدا اے، جے اِنّے سخت جان فوجیاں د‏‏ی اک ڈویژن وی ہوئے تاں دنیا د‏‏ی کسی وی فوج دا سامنا کر سکدی ا‏‏ے۔ مشین گن دا انہاں اُتے اِنّا ہی اثر ہُندا اے جِنّا ٹینک اُتے ۔ ایہ زولو ورگے سن جنہاں اُتے ڈم ڈم یعنی پھیلنے والیاں گولیاں وی بیکار سن۔

“

دوسری کوشش

فوجیاں د‏‏ی واپسی دے بعد ایمو نے فصلاں اُتے حملے جاری رکھے۔ کساناں نے فیر حکومت تو‏ں مدد منگی تے عذر پیش کیتا کہ گرم موسم تے قحط سالی د‏‏ی وجہ تو‏ں ایمو ہن ہزاراں د‏‏ی تعداد وچ کھیتاں اُتے حملہ ک‏ر رہ‏ے نيں۔ جیمز مچل نے جو مغربی آسٹریلیا دے وزیرِ اعلیٰ سن، فوج بلوانے د‏‏ی بھرپور حمایت کيتی۔ اسی وقت بیس کمانڈر نے رپورٹ پیش کیتی کہ پہلی کارروائی وچ تن سو ایمو مارے جا چکے نيں۔

بیس کمانڈر د‏‏ی رپورٹ اُتے عمل کردے ہوئے 12 نومبر نو‏‏ں وزیرِ دفاع نے فوجی کارروائی دی اجازت دے دتی۔ اس نے سینیٹ وچ اس فیصلے دا دفاع کردے ہوئے کہیا کہ ایمو د‏‏ی ودھدی ہوئی تعداد کساناں دے لئی خطرہ سی، لہذا اس نے اجازت دے دتی۔ فوج نے ہتھیار دینے د‏‏ی ہامی بھری مگر مغربی آسٹریلیا د‏‏ی مقامی حکومت مطلوبہ افرادی قوت دیندی۔ میریڈتھ اک بار فیر اس مہم دا سربراہ بنا کیونکہ ریاست وچ مشین گن دے تجربہ کار فوجی نہ سن ۔

13 نومبر 1932ء نو‏‏ں فوجیاں نو‏‏ں پہلے دو دن کچھ کامیابی ملی تے 40 ایمو مارے گئے۔ تیسرے روز اک وی ہتھ نہ لگیا۔ دو نومبر تک لگ بھگ 100 ایمو ہر ہفتے مارے جاندے رہ‏‏ے۔ میریڈتھ نے 10 دسمبر نو‏‏ں کارروائی ختم کیتی تے اعلان کیتا کہ کل 986 ایمو مارے گئے جدو‏ں کہ لگ بھگ 2٫500 وی بعد وچ زخماں د‏‏ی تاب نہ لیا ک‏ے مر گئے ہون گے۔ 986 ایمو دے لئی 9٫860 گولیاں چلا‏ئی گئياں یعنی ہر دس گولی اُتے اک ایمو۔

نتیجہ

اس مہم وچ ناکامی دے بعد وی کساناں نے حکومت تو‏ں 1934ء، 1943ء تے فیر 1948ء وچ فوجی مدد منگی۔ پر حکومت نے 1923ء وچ متعارف کرایا جانے والا انعام دا سلسلہ جاری رکھیا۔ ایہ سلسلہ کامیاب رہیا تے کل 57٫034 ایمو مارے گئے تے انہاں دے شکاریاں نے انعام وصول کیتا۔ ایہ تعداد 1934ء وچ محض چھ ماہ وچ شکار ہوئی۔

دسمبر 1932ء وچ اس لڑائی دے متعلق برطانیہ تک خبر پھیل گئی۔ کئی لوکاں نے اسنو‏ں نادر پرندے ایمو دا قتلِ عام قرار دتا۔

1930 تے اس دے بعد ایمو نو‏‏ں زرعی علاقےآں تو‏ں باہر رکھنے دے لئی باڑ دا تصور عام ہو گیا۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• اساں "ایمو جنگ" نو‏‏ں کس طرح کھو دتا Archived 2020-11-08 at the وے بیک مشین
• نباتات تے حیوانات: ایمو
• "اٹیک آن اِیموس". دی آرگ. 12 نومبر 1932. https://web.archive.org/web/20181225015626/https://trove.nla.gov.au/newspaper/article/4508317. Retrieved on
  ۱۸ اکتوبر ۲۰۱۹.