باسفورس پل
باسفورس پل، استنبول، ترکی وچ آبنائے باسفورس اُتے بنیا اک پُل اے، ایہ شہر دے یورپی پاسے اورتاکوئے تے ایشیائی علاقے بیلربے نوں ملاؤندا اے تے آبنائے باسفورس اُتے قائم ہون والا پہلا پل اے۔ ایہ پل 1510 میٹر لمبا اے جد کہ ایہدی چوڑائی 39 میٹر اے۔ اسدے دوناں برجاں دے وشکار 1074 میٹر پینڈا اے تے سڑک دی سطح توں اچائی 105 میٹر اے۔ ایہ سمندر توں 64 میٹر اچّا اے۔ ایہ 1973ء وچ بنن توں مگروں دُنیا دا چوتھا سبھ توں وڈا معلق پل بن گیا تاہم امریکا توں بعد ایہ دنیا دا سبھ توں وڈا پل اے۔
تریخ
[سودھو]
باسفورس تے پل دے بنان دا فیصلہ پہلی وار 1957ء چ عدنان میندریس دے دور حکومت چ کیتا گئیا ۔ اس دے نقشے لئی برطانیا دے ادارے فری مین فاکس اینڈ پارٹنرز نال معاہدے اُتے دستخط ہوئے ۔ پل دا نقشہ معروف برطانوی ماہر تعمیرات سر گلبرٹ رابرٹس نے تیار کیتا۔ تعمیر دا آغاز فروری 1970ء وچ ہویا، جیہدے وچ اس ویلے دے صدر جودت سونے تے وزیراعظم سلیمان ڈیمرل نے شرکت کیتی۔ تعمیراتی کم ترک ادارے "انکا انسات و صناعی" نے انجام دتا۔ اس کم وچ برطانیا تے جرمنی دے 2 ادارے وی شامل سن۔ منصوبے اُتے 135 انجینیئراں تے 400 دوجے لوکاں نے کم کیتا۔ پل دی تعمیر جمہوریہ ترکی دی 50ویں سالگرہ توں اک دن بعد 30 اکتوبر 1973ء نوں مکمل ہوئی۔ ایہدا افتتاح صدر فہری کوروترک تے وزیر اعظم نعیم تولو نے کیتا سی۔ باسفورس پل دی تعمیر تے 20 کروڑ امریکی ڈالر لاگت آئی۔
آواجائی
[سودھو]ہر روز تقریبن 1 لکھ 80 ہزار گڈیاں اس پل توں لنگھدیاں نیں۔ 29 دسمبر 1997ء نوں اس پل توں اک ارب ویں گڈی لنگھی۔ اس پل نوں استعمال کرن لئی محصول دینا پیندا اے تے اس کم لئی پل دے ایشیا دے پاسے ٹول پلازا واقع آ۔ محصول صرف یورپ توں ایشیا دے پاسے آؤن لئی دینا پیندا اے، جد کہ ایشیا توں یورپ ول جان دا کوئی محصول نئیں۔
دوجے استعمال
[سودھو]بین البراعظمی استنبول یوریشیا میراتھن وچ حصہ لین آلے کھلاڑی وی اس پل دے راہیں آبنائے باسفورس پار کردے نیں۔ ایہ دوڑ ہر سال اکتوبر وچ ہندی اے ۔ جس دا آغاز استنبول دے ایشیائی حصے توں ہندا اے تے ایہدا احتتام استنبول دے یورپی حصے وچ ہندا اے۔ اس دوران پل نوں گڈیاں لئی بند کردتا جاندا اے۔
اس توں علاوہ پل توں چھال مار کے خودکشی کرنے دا رجحان وی موجود اے تے 2001ء وچ آبنائے باسفورس اُتے واقع پلاں توں چھالاں مار کے 146 لوکاں نے خودکشی دی کوشش کیتی، جیہناں وِچوں 24 لوک اپنی جان توں گئے۔ 2002ء وچ 190 افراد نے خودکشی دیاں کوششاں کیتیاں تے 30 افراد ہلاک ہوئے۔
دلچسپ معلومات
[سودھو]15 مئی 2005ء وچ معروف امریکی ٹینس کھلاڑی وینس ولیمز نے باسفورس پل تے مقامی کھیڈاری نال نمائشی مقابلہ کھڈیا جیہڑا تریخ دا پہلا مقابلہ سی جو دو براعظماں اُتے منعقد ہویا۔
17 جولائی 2005ء چ معروف برطانوی فارمولا ون ڈرائیور ڈیوڈ کولٹ ہارڈ نے اپنی تیز رفتار کار اس پل اُتے دوڑائی تے لوکاں توں داد لئی تے اپنی کار دولما باغچہ محل دے اک باغیچے وچ کھڑی کیتی۔