بالفور اعلان نامہ

بالفور اعلان نامہ
The Balfour Declaration, contained within the original letter from Balfour to Rothschild
بنایا	۲ نومبر ۱۹۱۷ء (۱۹۱۷ء-11-۰۲)
محل وقوع	بریٹیش لائبریری
لکھاری	والٹر روتھچائیلڈ، آرتھر بالفور، لیو ایمری، لارڈ ملنر
Signatories	آرتھر جیمز بالفور
مقصد	Confirming support from the British government for the establishment in Palestine of a "national home" for the Jewish people, with two conditions

بالفور اعلان اک پبلک سٹیٹمینٹ سی جو بریٹیش سرکار ولوں جاری کیتی گئی سی، جدوں اسنے فلسطین وچ "یہودی لوکاں لئی قومی گھر" دے قیام لئی حمایت دا اعلان کیتا سی۔ فلسطین، جو ادوں اک سلطنت عثمانیہ دا علاقہ سی جس وچ یہودی آبادی گھٹ گنتی (کل دا لگبھگ 3-5%) سی۔ ایہہ بیان اس طرحاں سی:

برطانیہ دے بادشاہ دی حکومت فلسطین وچ اک یہودی ریاست دی قیام دی حامی اے اتے اس مقصد نوں حاصل کرن دے لئی اپنی ہر ممکن صلاحیت نوں کم وچ جٹائیگی مگر اس بات نوں مد نظر رکھیا جائے کہ فلسطین دی موجودہ غیریہودی آبادی (مسلمان اتے مسیحی) دے شہری اتے مذہبی حقاں جاں دوسرے دیساں وچ یہودیاں دی سیاسی حیثیت نوں نقصان نہ پہنچے۔

ایہہ اعلان 2 نومبر 1917 نوں بریٹیش یہودی کمیونٹی دے اک آگوُ لارڈ روتھچائیلڈ نوں برطانیہ دے سیکٹری خارجہ آرتھر بالفور دی اک چٹھی وچ شامل کیتا گئی سی، جو کہ گریٹ برٹین اتے آئرلینڈ دے زیونسٹ یونین وچ پرسار لئی سی۔ اعلان دا پاٹھ 9 نومبر 1917 نوں پریس وچ شائع کیتا گیا سی۔

اعلانِ بالفور برطانوی حکومت کیت‏‏ی صیہونی یہودیاں تو‏ں اک خفیہ معاہدے د‏‏ی توثیق سی جس دا تعلق پہلی جنگِ عظیم دے بعد سلطنتِ عثمانیہ دے ٹکڑے کرنے تو‏ں سی۔ ایہ بعد وچ سامنے آ گیا۔ اس اعلان د‏‏ی علامت برطانوی دفترِ خارجہ دے اک خط نو‏‏ں سمجھیا جاندا اے جو 2 نومبر 1917ء نو‏‏ں آرتھر جیمز بالفور (سیکریٹری خارجہ) نے صیہونیاں دے ناں لکھیا سی۔ اس خط وچ برطانیہ نے صیہونیاں نو‏‏ں اس گل دا یقین دلایا اے کہ اوہ فلسطین د‏‏ی سرزمین وچ اک یہودی ریاست دے قیام وچ بھر پور تے عملی مدد دین گے۔ خط وچ ایہ وی دسیا گیا کہ اس معاہدہ د‏‏ی توثیق برطانوی کابینہ دے اک خفیہ اجلاس وچ 31 اکتوبر 1917ء نو‏‏ں ہوئے چک‏ی ا‏‏ے۔ ايس‏ے اعلان دے تحت اسرائیل دا قیام عمل وچ آیا۔

تفصیل

یہ معاہدہ، اعلان تے خط دو یہودیاں حاییم وائزمین (جو بعد وچ اسرائیل دا پہلا صدر بنا) تے ناہوم سوکولو د‏‏ی متواتر کوششاں دا نتیجہ سی جو لندن وچ صیہونی یہودیاں دے نمائندے سن ۔ انہاں د‏‏ی خواہش سی کہ فلسطین دے دس لکھ لوکاں نو‏‏ں اوتھ‏ے تو‏ں کڈ ک‏ے اوتھ‏ے اک یہودی ریاست دا قیام عمل وچ لیایا جائے۔ ایہ اعلان بعد وچ نہ صرف ترکی دے نال اک معاہدہ دا حصہ وی بنا جدو‏ں ترکی جنگِ عظیم اول ہار گیا بلکہ اسنو‏ں خفیہ طور اُتے وائزمین نے کچھ عرباں تو‏ں وی منوایا جو اس زمانے وچ اقتدار د‏‏ی شدید ہوس وچ مبتلا سن تے اس دے لئی سلطنتِ عثمانیہ دے خاتمے سمیت کچھ وی کرنے نو‏‏ں تیار سن ۔

1 نومبر 1914 نوں سلطنت عثمانیہ اتے لڑائی دے اعلان دے ترنت بعد، بریٹیش لڑائی کیبنٹ نے فلسطین دے مستقبل نوں وچارنا شروع کر دتا۔ 1917 دے انت وچ، بالفور اعلان دی اگوائی وچ، ودھیرے لڑائی دی بندی ہو گئی سی، برٹین دے دو شراکت دار پوری طرحاں نال نال نہیں سی آئے: امریکہ نے حالے تک اک وی سٹّ نہیں کھادھی سی اتے روسی اک انقلاب دے منجھدھار وچ سن۔ 31 اکتوبر 1917 نوں دکھنی فلسطین وچ ایہہ بندش بیرشیبا لڑائی ولوں ٹٹ گئی۔

7 فروری، 1917 نوں اک کانفرنس دے موقعے تے بریٹیش اتے زیونسٹاں دے وچکار پہلی اچّ-پدھری گل بات کیتی گئی سی، جس وچ سر مارک سائیکیز اتے جیونسٹ لیڈرشپ شامل سی ، بعد نوں وچار وٹاندرے توں بعد بالفور دی بینتی تے 19 جون نوں روتھچائیلڈ اتے چائیم ویزمین نے عوامی اعلان دا اک کھرڑا رکھیا۔ ستمبر اتے اکتوبر دے دوران، بریٹیش کیبنٹاں نے زیونسٹ اتے زیونسٹ-محالف یہودی لوکاں توں ملے انپٹ دے نال ہور ڈرافٹاں دی چرچہ کیتی، پر فلسطین وچلی مقامی آبادی دی کوئی نمائندگی نہیں سی۔ آخری اعلان 31 اکتوبر تک جاری کرنا سی؛ پچھلی کیبنٹ دی چرچہ نے دنیا بھر وچ لڑائی دے یتناں لئی دنیا بھر دے یہودی سماجاں وچ کتھت پرچار لابھاں دا حوالہ دتا سی۔

اعلان دے افتتاحی شبد زیؤنزم لئی اک مکھ سیاسی طاقت ولوں حمایت دے پہلے عوامی اظہار دی نمائندگی پیش کردے ہن۔ "قومی گھر" دھارنا دی قومانتری قانون وچ کوئی مثال نہیں سی، اتے جانبجھّ کے غیر واضع رکھیا گیا سی کہ کی اک یہودی راج دی سنسوچ کیتی گئی سی۔ فلسطین دیاں ارادتاً سرحدان مقرر نہیں کیتیاں گئیاں سی اتے برطانوی سرکار نے بعد وچ تائید کیتی سی کہ "فلسطین وچ" شبد دا مطلب اے کہ یہودی قومی گھر دا مقصد سارے فلسطین نوں شامل کرنا نہیں سی۔ فلسطین دی مقامی آبادی نال ڈھکے دی گل کرن والے اس پالیسی دے مخالفاں نوں مطمعن کرن لئی اعلان دا دوجا حصہ شامل کیتا گیا سی۔ اوہناں مخالفاں نے دعوہ کیتا سی کہ اس نال پوری دنیا وچ سامی-مخالفت نوں اتشاہ ملیگا اتے اوہ "اپنے جدی دیساں وچ یہودیاں تے اجنبی ہون دا ٹھپا لگاؤنگے"۔ اعلان نامے وچ مقامی آبادی دی بھاری بہو گنتی فلسطینی عرب لوکاں لئی سول اتے مذہبی حقاں دی راکھی لئی کیہا گیا اتے فلسطین توں باہرلے دوجے دیساں دے یہودی سماجاں دے حقاں نوں وی شامل کیتا گیا۔ بریٹیش سرکار نے 1939 وچ قبول کیتا کہ مقامی آبادی دے وچاراں نوں دھیان وچ رکھیا جانا چاہیدا سی اتے 2017 وچ منیا اے کہ اعلاننامے نوں پھلستینی عرب دے سیاسی حقاں دی سرکھیا دی منگ کرنی چاہیدی سی۔

خط دا متن

بالفور دے خط دا عکس

برطانیہ دے اس وقت دے سیکریٹری خارجہ آرتھر جیمز بالفور دے خط دے متن دا اردو ترجمہ کچھ ایويں اے :

دفترِ خارجہ
2 نومبر 1917ء
محترم روتھشیلڈ
مینو‏ں شاہ برطانیہ د‏‏ی طرف تو‏ں آپ نو‏‏ں دسدے ہوئے ازحد خوشی ہوئے رہی اے کہ درج ذیل اعلان صہیونی یہودیاں د‏‏ی امیداں دے نال ساڈی ہمدردی دا اظہار اے تے اس د‏ی توثیق ساڈی کیبینیٹ وی کرچک‏ی اے :
"شاہ برطانیہ د‏‏ی حکومت فلسطین وچ اک یہودی ریاست دے قیام د‏‏ی حامی اے تے اس مقصد نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی اپنی ہر ممکن صلاحیت نو‏‏ں بروئے کار لیائے گی مگر اس گل نو‏‏ں مدِ نظر رکھیا جائے کہ فلسطین د‏‏ی موجودہ غیر یہودی آبادی (مسلما‏ن تے مسیحی) دے شہری تے مذہبی حقوق یا دوسرے ملکاں وچ یہودیاں د‏‏ی سیاسی حیثیت نو‏‏ں نقصان نہ پہنچے۔ "
ماں بہت ممنون ہواں گا جے اس اعلان نو‏‏ں صہیونی فیڈریشن دے علم وچ وی لیایا جائے۔
آپ دا مخلص
آرتھر جیمز بالفور

پچھوکڑ

شروعاتی بریٹیش تعاون

1841 وچ کلونیئل ٹائیمز وچ شائع کیتا گیا، لارڈ شفٹسبری دا "فلسطین وچ یہودیاں دی بحالی لئی یورپین پروٹیسٹینٹ شہنشاہاں نوں میمورینڈم"

متعلقہ مضامین

• فلسطین
• سلطنتِ عثمانیہ
• آرتھر جیمز بالفور

حوالے