ببر بلوچ

شمالی سندھ ، مشرقی بلوچستان تے جنوبی پنجاب دے ضلعےآں وچ اکثریت دے نال پایا جاندا اے تے نسلن بلوچ قبیلہ اے پر مشہور نئيں۔ ببر ہوت خان د‏‏ی اولاد وچو‏ں نيں تے اس قبیلے دے زیادہ تر لوک جت پیشے تو‏ں منسلک نيں ۔ ایہ لوک شوتربانی وچ ماہر منے جاندے نيں تے وسط ایشیا وچ اوہناں نو‏‏ں جنگجو سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ زمانہ قدیم تو‏ں انکا جمالی تو‏ں اتحاد اے تے ایہ جمالی دے منہ بولے بھائی نيں ايس‏ے وجہ تو‏ں بلوچستان سبی تے نصیرآباد ڈویژن وچ ببر زیادہ جمالی ناں استعمال کردے نيں۔ ببر اک لڑاکا قبیلہ اے جس نے ہر دور حکومت وچ بغاوت کیتی، ایہ خدا بخش مری د‏‏ی کتاب وچ لِکھیا اے لیکن موجودہ دور وچ ایہ قبیلہ بکھر گیا اے تے بہت کمزور ہوچکيا۔ اس دی وجہ عدم اتحاد اے۔ ببر قبیلہ نے زمانے قدیم وچ سندھ وچ حکومت کیت‏‏ی۔ تاریخی شواہد تو‏ں پتا چلدا اے کہ ببر قبیلہ بحر الکاہل دے مشرقی علاقے تو‏ں ہجرت کرکے سندھ تے بلوچستان گیا سی۔ ببر قبیلہ عربستان د‏‏ی مختلف مردم شماری وچ وی درج ا‏‏ے۔ ببر عراق تے ایران دا اک کردش قبائلی ناں وی ا‏‏ے۔ عرب دے تاریخی شواہد تو‏ں پتا چلدا اے کہ ببر قبیلے نے مُغل نو‏‏ں 1250 وچ شکست دتی۔ ببر قبیلے جمالی تے زہری دے درمیان اک ذیلی قبیلہ سی تے مگسی دے درمیان جتھے اوہناں نو‏ں جت کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ڈاکٹر نبی بخش بلوچ د‏‏ی اس کتاب "سسی پنوں" دے مطابق ببر قبیلے لالی دی اولاد اے جو میر عالی دا بیٹا سی جو میر عمر دا بیٹا سی جو بیجر بیجار سی میر ہوت خان دا بیٹا جو میر جلال خان دا بیٹا سی۔ کچھ ببر بلوچستان دے ساحلی علاقےآں وچ بہت پست حیثیت رکھدے نيں۔جداں دے لسبیلہ وچ ببر گورکن تے کچھ تے ساحلی علاقےآں وچ مچھیرے نيں۔

کچھ تریخ داناں دے مطابق ببر مکران دے آبائی لوک نيں تے بعد وچ بلوچاں وچ ضم ہوئے نيں، مذکور بالا نظریے نو‏‏ں غور د‏‏ی ضرورت اے کیونکہ پنجاب ، ہندوستان وچ اج وی ببر نامی اک جٹ قبیلہ موجود اے اوہ اپنا شجرائے نصب کچھ وکھ دسدے نيں۔ موجودہ دور وچ ببر یا تاں جمالی قبیلے دا حصہ نيں يا مگسی دا۔ ببرانی تے ببر اک ای قبیلے دے دو ناں نيں۔ ببر قبیلے نے 1250 وچ بغداد وچ تخت مغلیہ نو‏‏ں اُلٹا سی۔اس قبیلے دا چیف سردار پنجاب وچ سردار احمد خان ببر تے سندھ وچ سردار یاسر خان ببر اے۔

محل وقوع

اج اس قبیلے دے لوک سندھ وچ شہداد کوٹ ، کشمور، دادو، نواب شاہ ، جیکب آباد ، کیرتھر ۔ پنجاب وچ راجن پور، ڈیرا غازی خاں ، کوہ سلیمان تے بلوچستان وچ سبی ، کچھی ، نصیرآباد ، ڈیرا مراد جمالی، روجھان جمالی وچ قیام پذیر نيں۔