بھارت بنام پنجابی سبھیاچار

بھارتی بنام پنجابی سبھیاچار

سبھیاچار

سبھیاچار جاں رہتل وشیش خطے دے لوکاں ولوں کسے وشیش اتہاسک پڑائ اتے اپنایا گیا جیون ڈھنگ ہندا ہے۔ اس نوں اجیہے وشال سنکلپ وجوں جانیا جا سکدا ہے، جسدے انترگت کسے جنسموہ جاں منکھی سماج دے ہر کھیتر وچلیاں اوہ ساریاں کریاواں تے اوہناں نوں کرن دے ڈھنگ آ جاندے ہن، جو اس منکھی سماج نوں دوجے منکھی سماجاں نالوں نکھیڑدے ہن۔

سبھیاچار انیکاں انشاں دا مشرن ہندا ہے۔ ایہہ انش اک سبھیاچار تی اپنی سرجنا وی ہو سکدے ہن تے کسے ہور سبھیاچار توں آئے وی ہو سکدے ہن۔ اس طرحاں سبھیاچارک وچّ آدان-پردان ہندا رہندا ہے۔

ایہہ اک ویاپک ورتارا ہے، اس دا اپنا خالص سروپ وی ہندا ہے اتے کجھ انش سمیں سمیں اس وچ دوسرے سبھیاچاراں دے وی رلدے ملدے رہندے ہن۔ جدوں باہروں آئے انش ستھانک سبھیاچار دی پرنالی وچ پوری طرحاں جچ جاندے ہن تاں ایہہ اک طرحاں نال دیسی سبھیاچار تا انگ ہی بن جاندے ہن ۔ سمیں اتے مستقبل حالتاں وچ آؤندے بنیادی پرورتن نال اک سبھیاچار ختم ہندا تے نواں چلدا ہے.

بھارتی سبھیاچار

بھارتی سبھیاچار توں بھاوَ اس وڈے بھو-کھتے دے سبھیاچار توں ہے، جہڑا کہ کشمیر توں کنیا کماری تکّ پھیلیا ہویا ہے۔ اس وچّ وکھ وکھ بھاشاواں، دھرماں، وچاردھاراواں اتے ونّ-سونیاں بھوگولک حداں حالتاں دی ہوند پائی جاندی ہے۔ بھارتی سبھیاچار دا اپنا جدی سبھیاچارک ورثہ بہت مہان، گوروشیل اتے وشال رہا ہے۔ پرنتو ، اتہاسک عمل دوران بھارتی سبھیاچار انیکاں ودیشی قوماں جاں قبیلیاں دے سبھیاچارک انش وی اپناؤندا رہا ہے۔ اس نوں جانن لئی اسدا اندرونی اتہاس، اتے ودیشِ حملہ آوراں ولوں پائے گئے پربھاو نوں پچھاننا پویگا۔

سندھو گھابھئتا...

سندھو گھاٹی رہتل(وادی سندھ دی رہتل)

اتہاسکار دعوہ کردے ہن کہ 3000 ای.پو. دے نیڑے تیڑے بھارت دے اتر-پچھمیں بھاگاں وچ اک انت سبھیتا پھیلی ہوئی سی، جس نوں سندھ گھاٹی دی سبھیاتا دا نام دتا گیا ہے۔ ایہہ سبھیتا سندھو گھاٹی تیک ہی سمت نہیں سی سگوں اسدیے چنہ راجستھان ستلج احمدآباد نیڑے لوتھال تکّ ملدے ہن۔ اوہناں سبھیتا دے چنہ لوکاں دے جیون وچ ملدے رہے ہن۔ دھارمک وشواس . دیوی ماں ، گٔو دا ستکار اتے شو دی پوجا..۔

آریہ ویلہ

ایہہ 2000 ق م . بھار ت آئے چھووٹے چھوٹے گروپاں چبھارت آئے۔ سندھو گھاٹی سبھیتا شہر پردھان سی.. پر عاریاں نے پنڈ آباد کیتے۔ ایہناں نے اجہیاں دھارمک سنستھاواں، دھارمک وشواس اتے پوجا پاٹھ دے ڈھنگاں اتے ...

بھارت دے دھارمک گرنتھ کہائے جاندے وید وی آریہ لوکاں دی رچنا ہن۔ ورتمان سماج دیاں بہت وشیشتاواں جویں کہ سماج نوں کتے انوسار چار جاتاں وچ ونڈ دینا آد وی آریہ نسل نے ہی لاگوُ کیتا۔ آریہ سماج جو کہ 1500 ای.پو. اتے 1000 پو.ای. وچالے انت ہویا، اج تیک وی ہندواں دے جیون دی بنیاد بنیا ہویا ہے۔ مہابھارت اتے رامائن وچ وی ایہناں دے سنکیت ملدے ہن۔

بدھ مت ویلہ

مہاتما بدھ اتے جین دا کال اتہاسک اتے سبھیاچارک مہتو رکھدا ہے۔ ایہناں دے وچارادھین جاتاں پاتاں وچّ جکڑیا بھارتی سماج سختیاں تو وامبھے ہویا سی۔

اک ہور گھٹنا سکندر دا حملہ منیا جاندا ہے۔ کیہا جاندا ہے کہ اوہ اپنے نال یونانی فلاسفر، وگیانی لیایا سی۔ اسے کارن یونانی فلسفے اتے وچادھارا دا بھارتی جیون اتے پرتکھ پربھاو پیا۔

بھارتی سامراج

سکندر دے حملے دے مگروں چندرگپت موریا پہلا بھارتی ساسک سی جسدا راج اس سمیں افغانستان توں بنگال دیاں سیماوا تکّ پھیلیا منیا جاندا ہے۔ بھارت دیاں پہلیاں آرتھک اتے راجنیتک پستکاں دے لیکھک چانکیا(کٹلیا) اسے کال دا پپردھان منتری ہویا ہے۔ جس استوں مگروں اشوک ویلے راج پورے بھارت وچ پھیل چکیا سی۔ منتری ہویا ہے۔

اشوک توں بعد وشال راج بکھر گیا تے بھارت قبیلیاں وچ ونڈیا گیا۔ اس سمیں انڈو پارتھیئن، شکّ اتے کشان آدی قبیلے بھارت وچّ آئے۔

اس سمیں کنشک ناں دے پربھاوشالی رازے دا ذکر وی ملدا ہے۔ اسدا اک بتّ اچکن اتے پجامے نال ملدا جلدا ہے، جس نال اس پوشاک بھارت وچّ پرچلت ہون دے سنکیت ملدے ہن۔

اٹھمیں صدی وچّ پارسی بھارت وچّ آئے اتے نونوی صدی توں مغل راج دے انت تیک اتر بھارت وچّ راجپوتانیاں دا پربھاو رہا۔

اس سمیں دے سبھیاچارک اتہاس بارے البرونی دی کرت وشیش مہ تو رکھدی ہے۔

بھارت وچّ اسلامی جاتاں دی آمد

مدھکال دے اتھان نال وکھ وکھ سمیں مسلم حملہ آور بھارت وچّ آئے.. ایہناں وچّ کچھ لٹّ دے مقصد نال آئے تے واپس چلے گئے.. تے کچھ دی منشا راج کرن دی رہی۔ محمد غزنی نہ نام لٹیرے وجوں مشہور ہے۔ کتبدین پہلا راجا ہے جس نے بھارت وچّ پہلی سلطنت ستھاپت کیتی۔ مگروں الاؤدین کھلجی 1296 وچّ بھاتت دا پہلا شہنشاہ بنیا۔ مغل راج سمیں بہت لڑائیاں ہوئیاں۔

مسلمان فوجاں نال اوہناں دے پریوار نہیں سن آئے تے اوہناں اتھے ای ویاہ آدی رچائے تے ہندو جنگی قیدی جنھاں غلامی توں بچن لئی مسلم دھرم دھاریا۔ اس طرحاں بھارت وچّ مسلمان آبادی جنمی۔ مسلمانی آمد نے بھارتی سماج اتے سبھیاچار نوں کلا، دھارمک وچاردھاری، سماجک اتے سانسکرتک پکھوں، عمارت سازی آدی پکھاں توں پربھاوت کیتا۔ مسلماناں دی آمد نال ای بھارت وچّ صوفی فقیر آئے۔ اتے اک حملہ آور روپ وچ آئی جاتی ہمیشہ لئی بھارت دا انگ بن گئی۔

بھارت وچّ یورپین قوماں دی آمد

1498 ای. وچّ واسکوڈیگاما دے بھارت (کالیکٹ) آگمن تے بھارت دا سنبندھ یوروپ نال بجھا۔ آرمبھ وچّ پورتگالی بھارت وچّ آئے۔ پھر ڈچّ، انگریز اتے فرانسیسیاں نے بھارت وچ پرویش کیتا۔ لگبھگ سارے ہی پہلاں وپار کرن آئے سی تے مگروں راج کرن لئی ہتھ پیر مارے۔ پر انگریز سفل رہے۔ پر ایہہ سفلتا اوہناں نوں بڑی مشکل نال حاصل ہوئی۔

آریہ لوک، مسلمان قوماں اتے یورپین قوماں بھارت دی دھرتی تے پرویش کیتا۔ پر تنا دا منورتھ اتے مگروں کارج وکھرا وکھرا سی۔ آریہ تے مسلماناں نے اس بھومی نوں اپنی سوکار کیتا، پر انگریزا نے اپری نظر نال ای دیکھیا۔ اوہناں دیاں نیتیاں نے بھارتی سماج اتے زکریوگ اثر کیتا۔ سماجک مول، جاتی پربندھ، دھارمک عقیدے، اپجیویکا دے سادھن، چنتن پرنالی، راجنیتک اتے آرتھک پربندھاں وچ حیرانی جنک پرورتن کیتے۔ یونیورسٹیاں کھلیاں، اتے پچھمی سکھیا آئی اتے نال نال پچھمیں دنیاں دے وچاراں دا پربھاو پیا۔

سو مڈھ قدیموں بھارتی سبھیاچار پرسپر ورودھی ذاتیاں اتے سبھیاتاواں دے ملاپ دا بندو رہا ہے۔ انیکتا تیں ایکتا اسدی مول وشیشتا رہی ہے۔ اس دے بہت سارے سمکالی اپنی ہوند گوا چکے ہن۔ پر بھارتی سبھیاچار لگاتار وکاس کردا آ رہا ہے۔ بھارتی سماج اندر ودیشی قوماں، ودیشی وچار، تے ودیشی سبھیاچار اکو طرحاں رچ چکے ہن۔ بھارتی سبھیاچار ہر نویں سبھیاچار دے سمپرک نال ہور شکتی شالی ہویا ہے۔ لڑائیاں تباہیاں وچوں گزردا ایہہ سبھیاچار اوہناں اتے جتاں حاصل کردا آیا ہے۔

پنجابی سبھیاچار

پنجابی سبھیاچار اک خاص خطے نال سنبندھت ہے۔ اس نوں سمجھن لئی اس نوں گھڑن وچ قایم رکھن وچ اتے اگے ودھاؤن کنھاں دا حصہ رہا ہے۔

ڈاکٹر. گربخش سنگھ پھرینک پنجابی سبھیاچار دے نرماتا وجوں تنّ آدھار مندا ہے۔

ستھانک سومیں.. پنجابی سبھیاچار دے اندرونی عمل۔ بھوگولک حداں-حالتاں، سماجک بنتر اتے لوکدھارا۔

بھارتی سومیں... پنجابی سبھیاچار بھارتی مکھ سبھیاچار دا اپ سبھیاچارک روپ ہے۔ اس لئی سومے دے انترگت اوہ سارا کجھ آ جاویگا جہڑا پنجابی سبھیاچار نے اپنے وڈیرے سموہ توں پراپت کیتا ہے۔

ودیشی سومے... کجھ سبھیاچارک انگ اجیہے وی ہندے ہن جو کسے سبھیاچار وچ انش-پاسار جاں سبھیاچاریکرن دے عمل راہیں شامل ہندے رہندے ہن۔ اس دے انترگت اوہ سارے پکھ آ جاندے ہن جہڑے پنجابی سبھیاچار نے ودیشی سمپرک دوران کیتے ہن۔

بھارتی بنام پنجابی سبھیاچار

پنجابی سبھیاچار بھارتی قومی مکھ دھارا وچوں پیدا ہویا ہے۔ پراچین سمیں پنجاب دے خطے نوں سپت سندھو دے ناں نال جانیا جاندا سی.. جتھے بھارتی سبھیاچار دے دھارمک گرنتھ وید رچے گئے۔ پنجابی ساہت دی انملی کرت گورو گرنتھ صاحب وچ بھارت دے وکھ-وکھ خطیاں نال سنبندھت بھگت کویاں دیاں رچناواں شامل ہن۔

بھارتی سبھیاچار وکھ وکھ سبھیاچاراں دے مشرن توں بنیا ہے۔ ایہہ سبھ آپس وچ سنبندھ رکھدے ہن۔ جتھے بنارس دے کبیر پنجاب وچّ وی پربھاو رکھدے ہن، اتھے پنجاب دا گورو گوبند بنگالی اتے تامل دے لیکھکاں لئی پریرنا سروت بندا ہے۔

پنجاب وچّ پیر پکے کرن والی نکسلوادی لہر دا ادے بنگال وچ ہویا۔

ایہہ ہن دا ہی نہیں ہے پرانے سمیں وی اےداں ہی سی۔ ہن چاہے پنجاب دے نام تے چھوٹا جیہا خطہ ای رہِ گیا ہے۔ پر پرانے سمیں ہریانے تے ہماچل دا حصہ وی پنجیب دا سی۔ اسدا وڈا حصہ پاکستان وچ چلا گیا جتھے پنجابی دی حالت ادھرلے پنجاب ورگی نہیں ہے۔

پرانے سمیں پنجاب نوں بھارت دے مقابلے دا دیش جانیا جاندا سی۔ سندھو توں پارلا پردیس ہندوستان سی۔ اتے پنجاب دیاں افغانستان تکّ سن۔ انگریزاں دے بھارت توں بعد پنجاب آگمن ویلے مسلمان شاعر شاہ محمد لکھدا ہے.=

جنگ ہند پنجاب دا ہون لگا۔

پاتشاہی فوجاں دوویں بھاریاں نے۔

پرنسپل سنت سنگھ سیکھوں اکثر ہی پنجاب دی ہوند سمچے بھارت وچ چہوں انگلاں وچکار انگوٹھیے وانگ کردے ہن۔

پنجابی سبھیاچار بھارتی قومی مکھ دھارا وچوں پیدا ہویا ہے۔ پراچین سمیں پنجاب دے خطے نوں سپت سندھو دے ناں نال جانیا جاندا سی.. جتھے بھارتی سبھیاچار دے دھارمک گرنتھ وید رچے گئے۔ پنجابی ساہت دی انملی کرت گورو گرنتھ صاحب وچ بھارت دے وکھ-وکھ خطیاں نال سنبندھت بھگت