بھارتی پارلیمنٹ

بھارتی پارلیمنٹ
قسم
قسم	دو ایوان
ایوان	راج سبھا لوک سبھا
پردھانگی
صدر	پرنب مکھرجی 25 جولائی 2012توں
راج سبھا دا چیئرمین (نائب صدر)	محمد حامد انصاری توں25 اگست 2012
راج سبھا دا ڈپٹی چیئرمین	P. J. Kurien, انڈین نیشنل کانگرس since 21 اگست 2012
لوک سبھا دا سپیکر	سمترا مہاجن, بی جے پی since 14 جون 2014
لوک سبھا دا ڈپٹی سپیکر	M. Thambidurai, AIADMK since 13 اگست 2014
قائد ایوان (لوک سبھا)	نریندر مودی, BJP since 16 مئی 2014
بنتر
سیٹاں	790 245 راج سبھا دے رکن 545 Members of Lok Sabha
راج سبھا سیاسی گروپ	UPA (majority) NDA
لوک سبھا سیاسی گروہ	NDA (majority) UPA
چوناں
راج سبھا چون نظام	Single transferable vote
لوک سبھا چون نظام	First past the post
لوک سبھا آخری چوناں	بھارتی عام چوناں، 2014
میٹنگ دی جگہ
پارلیمنٹ ہاؤس، نویں دلی، بھارت
ویبسائیٹ
parliamentofindia.nic.in

بھارتی پارلیمینٹ (پارلیمینٹ) بھارت دی سبتوں اچ آئینی سبھا ہے۔ بھارتی پارلیمینٹ وچّ صدر اتے دو ایوان- لوک سبھا (لوکاں دا ایوان) اتے راج سبھا (صوبےآں دی ایوان) ہندے ہن۔ صدر دے کول پارلیمینٹ دے دوناں وچوں کسے وی ایوان نوں بلان جاں ستھگت کرن اتے لوک سبھا نوں ٹورن دی طاقت ہے۔ پر صدر ایہناں طاقتاں دی ورتوں وزیراعظم جاں کابینہ دے کہن تے کردا ہے۔ بھارتی پارلیمینٹ دا سنچالن پارلیمنٹ ہاؤس وچّ ہندا ہے، جو کہ نویں دلی وچّ واقع ہے۔

لوک سبھا وچّ دیس دی جنتا لوکاں چنے ہوئے نمائندے ہندے ہن جہناں دی گنتی 552 ہے۔ راج سبھا اک ستھائی ایوان ہے جس وچّ میمبر گنتی 250 ہے۔ راج سبھا دے میبراں چون 6 سال لئی ہندی ہے، جسدے اک تہائی میمبر ہر 2 سال وچّ ریٹائرڈ ہندے ہن۔

بنتر

بھارتی آئين دی دفعہ 79 مطابق بھارتی پارلیمنٹ وچّ دو ایوان ، لوک سبھا اتے راج سبھا، اتے صدر شامل ہندا ہے۔ صدر ایہناں دے مکھی طور کم کردا ہے۔

بھارت دا صدر

بھارت دا صدر دیس دا مکھی اتے فوج دا سپریم کمانڈر ہندا ہے۔ بھارتی آئین دی دفعہ 54 مطابق صدر دی چون لئی دوواں ایواناں دے میمبر اتے صوبےآں دی اسمبلی دے میمبر ووٹ دے کے چُندے ہن۔ صدر دی چون پنج سال لئی کیتی جاندی ہے۔ اسدے کول بلّ پاس کرن دی طاقت ہندی ہے۔ آئین دی دفعہ 111 مطابق اوہ اس بلّ نوں روک کے واپس ایواناں وچّ بھیج سکدا ہے اتے استے اپنے وچار وی دے سکدا ہے، پر جدوں دوبارہ ایہہ بلّ دوبارہ صدر کول منظور ہون لئی بھیجیا جاندا ہے تاں اسنوں ایہہ پاس کرنا ہی پیندا ہے۔

لوک سبھا

اصل مضمون: لوک سبھا

لوک سبھا پارلیمنٹ دا ہیٹھلا ایوان ہے۔ اسدے 550+2 میمبر ہندے ہن۔ 550 وچوں 530 وکھ وکھ صوبےآں وچوں چنے جاندے ہن اتے 20 مرکز تحت علاقےآں وچوں۔ استوں علاوہ دو اینگلو-بھارتی میمبر صدر ولوں نامزد کیتے جاندے ہن۔ ایہہ میمبر تاں ہی نامزد کیتے جاندے ہن جیکر صدر نوں اجیہا لگدا ہے کہ اس بھائیچارے دی صحیح نمائندگی نہیں ہو رہی۔ ہن دے قانون مطابق بھارتی لوک سبھا وچّ 545 میمبر ہن۔ ایہہ میمبر صوبےآں دے علاقےآں اتے آبادی دے حساب نال چنے جاندے ہن। ایہناں 545 سیٹاں وچوں 131 (18.42%) سیٹاں راکھویاں رکھیاں گئیاں ہن جہناں وچوں 84 پچھڑیاں ذاتاں لئی، 47 پچھڑیاں شرینیاں لئی راکھویاں ہن۔

لوک سبھا دی چون 5 سالاں لئی کیتی جاندی ہے۔ ایہہ سماں اسدے پہلے سیشن نال شروع ہندا ہے۔ لوک سبھا دا میمبر بنن لئی گھٹّ توں گھٹّ عمر 25 سال ہونی چاہیدی ہے اتے اوہ بندہ بھارت دا شہری ہونا چاہدا ہے۔ اسدے کسے جرم کیس وچّ دوشی نہیں ہونا چاہیدا اتے ناں ہی اوہ دماغی طور تے پاگل ہونا چاہدا ہے۔

لوک سبھا دے میمبراں دی چون عامَ چوناں راہیں کیتی جاندی ہے۔ کوئی وی بندہ جسدی عمر 18 سال ہے اوہ ایہناں چوناں وچّ حھہ لے سکدا ہے۔

راج سبھا

اصل مضمون: راج سبھا

راج سبھا بھارتی جمہوریت دی اپری نمائندہ سبھا ہے۔ راج سبھا وچّ 250 میمبر ہو سکدے ہن پر موجودہ قانون مطابق اسدے 245 میمبر ہن۔ ایہناں وچوں 12 میمبر صدر ولون نامزد کیتے گئے ہندے ہن۔

حوالے