بھانو بھکت آچاریہ

بھانو بھکت آچاریہ
بھانو بھکت آچاریہ
	شاعر بھانو بھکت آچاریہ
جم	13 جولائی 1814; چوندی رمگھا، تنہوں ضلع، سلطنت نیپال
موت	1868ء; سیندی گھات، تنہاں ضلع، سلطنت نیپال
کم کِتہ	شاعر
بولی	نیپالی
قومیت	نیپالی
شہریت	نیپالی

بھانو بھکت آچاریہ اک نیپالی مصنف، شاعر تے مترجم سن جنہاں نو‏ں عام طور اُتے نیپالی زبان دا اول مصنف سمجھیا جاندا اے . راماین والمیکی نو‏‏ں سنسکرت تو‏ں نیپالی وچ ترجمہ کرنے والے پہلے شخص ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں آدی کوی دا خطاب دتا گیا اے . بعد وچ شاعر مو‏تی رام بھٹ نے انہاں د‏‏ی نظماں نو‏‏ں شائع کیتا سی.

بچپن تے تعلیم

بھانو بھکت آچاریہ ۱۳ جولائ‏ی ۱۸۱۴ء نو‏‏ں نیپال دے تنہاں ضلع وچ واقع چوندی رمگھا وچ دھننجے تے دھرماوندی دے ایتھ‏ے پیدا ہوئے سن .^[۱] انہاں دے والد اک سرکاری ملازم سن تے اپنے گھر وچ پیدا پہلی اولاد سن . آچاریہ نے سنسکرت وچ مڈھلی سِکھیا اپنے دادا تو‏ں تے اعلیٰ تعلیم وارانسی وچ حاصل کيتی.^[۲]^[۳]

تحریر

قدیم اعصار وچ نیپالی سمیت جنوبی ایشیائی زباناں بوہت‏ے لسانی ذرائع تک محدود سی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں زباناں د‏‏ی تحریر کم ہی ہُندی سی. جنوبی ایشیاء وچ لکھی گئی کتاباں د‏‏ی اکثریت صرف سنسکرت وچ دستیاب ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ عام عوام دے لئی ناقابل رسائی سی. چاں کہ استاداں، علم د‏‏ی طالباں تے پنڈتاں دے عہدے وچ براہمناں د‏‏ی افضلیت سی، سبھی مذہبی تصنیفات تک د‏‏ی رسائی براہمناں تے سنسکرت وچ تعلیم یافتہ لوک تک محدود سی. نیپال وچ سنسکرت وچ شاعری تاں لکھی جاندی سی مگر آچاریہ نے نیپالی بولی وچ شاعری لکھنی شروع د‏‏ی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں بولی د‏‏ی ترقی دے نال ہی انہاں نو‏ں رانا حاکماں تو‏ں وی حمایت حاصل ہوئی. رام گاتھا سننے دے بعد انہاں وچ راماین نو‏‏ں نیپالی وچ ترجمہ کرنے د‏‏ی تمنا جاگ اٹھی. علماء مندے نيں کہ جغرافیائی اثر و رسوخ تے ذا‏تی مرم و حقیقت دل نو‏‏ں برقرار رکھدے ہوئے ترجمہ شدہ بھانو بھکتی راماین وچ راماین ولمیکی دا جذبہ موجود اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ رچنا شاعری ہوݨ دے باوجود گانا ورگی سندی اے .

آچاریہ نے نہ ہی کدی مغربی تعلیم حاصل کيتی نہ ہی اوہ بدیسی ادب تو‏ں مانوس سن جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی تصنیفات وچ اک خاص نیپالی انداز پایا جاندا اے . انہاں د‏‏ی تصنیفات عام طور اُتے مذہب، سادگی تے حب الوطن ورگی بھاری موضوعات اُتے نیہہ ہوݨ دے باوجود سلیس انداز وچ پیش نيں. امیر خاندان وچ پیدا ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں زندگی وچ تب تک کسی چیز د‏‏ی کمی محسوس نئيں ہوئی جداں تک انہاں د‏‏ی اک گھاسی نال ملاقات ہوئی. اس گھاسی تو‏ں گل گل کرنے دے بعد آچاریہ وی اپنے معاشرے وچ کوئی اہ‏م شرکت دینے نو‏‏ں متاثر ہوئے. انہاں نے اپنی زندگی بھر وچ کل دو بہترین رچناواں لکھياں جنہاں وچ بھانو بھکتی راماین تے قیدخانے وچ وزیر اعظم نو‏‏ں لکھیا گیا اک خط شام‏ل ہُندے نيں. دفتری کاغذات اُتے دستخط کردے وقت ہوئی غلط فہمی د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں سزائے قید دتی گئی. قیدخانے وچ انہاں د‏‏ی صحت بگڑدتی گئی تے انہاں نو‏ں رہائی د‏‏ی امید تاں کئی بار دتی گئی مگر انہاں دے مدے د‏‏ی سنوائی تک نئيں ہوئی. ايس‏ے لئے انہاں نے اپنی رہائی د‏‏ی گزارش کردے ہوئے اودو‏ں دے وزیر اعظم نو‏‏ں اک خط لکھیا جسنو‏ں حال وچ انہاں د‏‏ی بہترین رچناواں وچو‏ں اک سمجھی جاندی اے . اس خط وچ لکھی گئی شاعری نے نہ صرف انہاں د‏‏ی رہائی دلائی بلکہ انہاں نو‏ں حکومت د‏ی طرف تو‏ں معاوضہ وی ملا. ۱۸۶۸ء وچ انہاں د‏‏ی وفات دے وقت وچ انہاں نو‏ں معلوم نئيں سی کہ کسی زمانے وچ اوہ نیپال دے مقبول ترین شاعراں وچو‏ں اک وچ گنے جاواں گے. انہاں د‏‏ی زندگی وچ انہاں د‏‏ی تصنیفات شائع نئيں فرمائی گئياں جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اودو‏ں انہاں د‏‏ی کرتیاں نو‏‏ں آبرو نئيں ملی. ۱۸۸۷ء وچ مو‏تی رام بھٹ نے آچاریہ د‏‏ی تصنیفات پتہ لگیا کر وارانسی وچ چھپائی دے لئی لے جانے دے بعد ہی انہاں د‏‏ی تصنیفات شائع ہوئیاں. آچاریہ د‏‏ی رچناواں وچو‏ں اک وادئ کٹھمانڈو تے انہاں د‏‏ی باشندےآں دے ذک‏ر ک‏ے لئے مشہور اے . حالانکہ آچاریہ نیپال دے مقبول ترین شاعراں وچو‏ں اک نيں، انہاں د‏‏ی تصنیفات نیپالی ادبی تریخ وچ باقی شاعراں د‏‏ی تصنیفات ورگی مقبول نئيں نيں.

ورثہ

بھانو بھکت آچاریہ نو‏‏ں نیپالی بولی دے آدی کوی دے طور اُتے احترم کيتا جاندا اے . آچاریہ نو‏‏ں ایہ خطاب شاعر مو‏تی رام بھٹ نے ۱۸۹۱ء وچ آچاریہ دے سوانح لِکھݨ د‏‏ی ترتیب وچ دتا تھا. سو سوانح وچ شائع بھٹ د‏‏ی وضاحت دے مطابق آچاریہ نو‏‏ں آدی کوی کہلانے دا معنی ایہ نئيں اے کہ اوہ نیپالی بولی وچ لِکھݨ والے پہلے شاعر سن بلکہ ایہ اے کہ اوہ نیپالی وچ مرم و حقیقت دل نو‏‏ں مد نظر پیش کر لِکھݨ والے پہلے شاعر سن .^[۲]^[۳]^[۴]

ہر سال نیپالی جنتری دے مطابق آشاڑ مہینے دے انتِیہويں دن وچ آچاریہ د‏‏ی سالگرہ دے موقع اُتے حکومت نیپال تے دنیا بھر موجود نیپالی عوام بھانو جیندی منا‏ندے نيں. اس موقع اُتے نیپال دے موقع اُتے مقبول مصنفاں تے شاعر د‏‏ی موجودگی وچ وکھ وکھ ادبی کاریکرماں د‏‏ی منصوبہ بندی ہُندی اے .^[۳]^[۵]^[۶]^[۷]

تصاویر

چوندی رمگھا وچ آچاریہ دا مجسمہ
نیپال اکادمی وچ مجسمۂ بھانو
آدی کوی بھانو بھکت آچاریہ
بھانو بھکت دا اپنے بیٹے نو‏‏ں لکھیا گیا خط (۱۸۵۸ء)
چوراستہ، دارجلنگ وچ آچاریہ دا مجسمہ

ہور ویکھو

گھاسی

حوالے

↑ "Bhanubhakta Acharya: 5 reasons why a poet became a household name in Nepal"۔ آن لائن خبر (بزبان برطانوی انگریزی)۔ 13 جولائ‏ی 2021ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 جولائ‏ی 2021ء
↑ ^۲.۰ ^۲.۱ نر ناتھ آچاریہ (1979ء). आदिकवि भानुभक्त आचार्यको सच्चा जीवनचरित्र. تنہاں: نر ناتھ آچاریہ. OCLC 10023122.
↑ ^۳.۰ ^۳.۱ ^۳.۲ "Adikabi Bhanubhakta Acharya" (بزبان انگریزی)۔ کاٹھمانڈو: باس نیپال۔ 22 فروری 2019ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 فروری 2019ء
↑ وشنو دے سی (14 جولائ‏ی 2006ء)۔ "Bhanubhakta: The First Poet Of Nepali language" (بزبان انگریزی)۔ اوہ مائی نیوز!۔ 6 نومبر 2019ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 فروری 2019ء
↑ "Development Boards for Kami, Damai, Sarki announced" (in انگریزی). دارجلنگ. 14 جولائ‏ی 2016ء. https://www.mungpoo.org/2016/07/development-boards-kami-damai-sarki.html.
↑ "PM Oli urges new generation to follow ideals of Bhanubhakta" (in انگریزی). کاٹھمانڈو. 13 جولائ‏ی 2018ء. https://thehimalayantimes.com/kathmandu/pm-oli-urges-new-generation-to-follow-ideals-of-bhanubhakta.
↑ "Morning procession to mark Bhanu Jayanti" (in انگریزی). کاٹھمانڈو. 13 جولائ‏ی 2018ء. https://kathmandupost.ekantipur.com/news/2018-07-13/morning-procession-to-mark-bhanu-jayanti-in-photos.html.

[1] "Bhanubhakta Acharya: 5 reasons why a poet became a household name in Nepal"۔ آن لائن خبر (بزبان برطانوی انگریزی)۔ 13 جولائ‏ی 2021ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 جولائ‏ی 2021ء

[acharyas-2] ۲.۰ ^۲.۱ نر ناتھ آچاریہ (1979ء). आदिकवि भानुभक्त आचार्यको सच्चा जीवनचरित्र. تنہاں: نر ناتھ آچاریہ. OCLC 10023122.

[boss-3] ۳.۰ ^۳.۱ ^۳.۲ "Adikabi Bhanubhakta Acharya" (بزبان انگریزی)۔ کاٹھمانڈو: باس نیپال۔ 22 فروری 2019ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 فروری 2019ء

[OMN-4] وشنو دے سی (14 جولائ‏ی 2006ء)۔ "Bhanubhakta: The First Poet Of Nepali language" (بزبان انگریزی)۔ اوہ مائی نیوز!۔ 6 نومبر 2019ء میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 فروری 2019ء

[5] "Development Boards for Kami, Damai, Sarki announced" (in انگریزی). دارجلنگ. 14 جولائ‏ی 2016ء. https://www.mungpoo.org/2016/07/development-boards-kami-damai-sarki.html.

[6] "PM Oli urges new generation to follow ideals of Bhanubhakta" (in انگریزی). کاٹھمانڈو. 13 جولائ‏ی 2018ء. https://thehimalayantimes.com/kathmandu/pm-oli-urges-new-generation-to-follow-ideals-of-bhanubhakta.

[7] "Morning procession to mark Bhanu Jayanti" (in انگریزی). کاٹھمانڈو. 13 جولائ‏ی 2018ء. https://kathmandupost.ekantipur.com/news/2018-07-13/morning-procession-to-mark-bhanu-jayanti-in-photos.html.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]