بھدرواہی زبان
| بھدرواہی | |
|---|---|
| Bhadarwahi | |
 | |
| مقام | وادی چناب |
| علاقہ | بھدرواہ، ضلع ڈوڈا |
بولن والے | ۱۲۰,۰۰۰ (2011) |
ہند۔یورپی
| |
| نستعلیق | |
| بولی کوڈ | |
| ISO 639-3 | bhd |
بھدرواہی، مغربی پہاڑی گروپ دی اک ہند آریائی زبان اے جو وادی چناب، ضلع ڈوڈا وچ بھدرواہ علاقے وچ بولی جاندی اے۔
بھدرواہی ناں نوں یا تاں تنگ معنےآں وچ اس بولی دا حوالہ دیندے ہوئے سمجھیا جا سکدا اے، جیہنوں مقامی طور اُتے بھیڈلائی دے ناں توں جانیا جاندا اے، جو بھدرواہ وادی دی مقامی اے، یا وسیع تر معنےآں وچ اس وسیع علاقے وچ بولی جاݨ والیاں متعلقہ بولیاں دے گروپ دا احاطہ کرن لئی جتھے اک زبان دے طور تے بھدرواہی دا صحیح استعمال کيتا جاندا اے۔ بھدرواہی توں علاوہ، اس گروہ وچ بھلیسی تے کھسالی بولی وی شامل اے۔ [۱] چوراہی دا گہرا تعلق اے۔
صوتیات[سودھو]
| سامنے والا | مرکزی | پِچھے | |
|---|---|---|---|
| اعلیٰ | iː | uː | |
| لوئر ہائی | i | u | |
| وسط | e eː | oː | |
| زیريں وسط | ə | o | |
| کم | ɑː |
| بلابیل | دنداں دا | الیوولر | پوسٹل ویولر | Retroflex | طالو | ویلار | گلوٹل | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ناک | m | n | ɳ | ɲ | |||||
| رک جاؤ | بے آواز | p | t̪ | ʈ | t͡ʃ | k | |||
| خواہش مند | pʰ | t̪ʰ | ʈʰ | t͡ʃʰ | kʰ | ||||
| آواز دی | b | d̪ | ɖ | d͡ʒ | ɡ | ||||
| سانس لینے والا | bʱ | d̪ʱ | ɖʱ | d͡ʒʱ | ɡʱ | ||||
| فراقی | بے آواز | s | ʃ | ç çʰ | h | ||||
| آواز دی | z zʱ | ||||||||
| لگ بھگ | w | l | j | ||||||
| ٹریل | r | ||||||||
| تھپتھپاواں یا تھپتھپاواں۔ | ɽ | ||||||||
حالت[سودھو]
اس بولی نوں عام طور اُتے پہاڑی کہیا جاندا اے۔ کچھ مقرر بولی وی کہہ سکدے نيں۔ بولی دی کوئی سرکاری حیثیت نئيں۔ اقوام متحدہ دے تعلیمی، سائنسی تے ثقافتی ادارے (UNESCO) دے مطابق ایہ بولی یقینی طور تے خطرے توں دوچار زمرے وچ اے، یعنی بہت سارے بھدرواہی والدین بچےآں نوں ایہ بولی نئيں سکھا رہے، جیہدی وجہ توں ایہدے مقامی بولݨ والےآں دی تعداد کم ہو رہی اے۔ کچھ دوسری زباناں، جداں کشمیری تے اردو ایہ جگہ لے رہیاں نيں۔ ایہ اک قدیم فطری انسانی رجحان اے جس وچ لوکاں دی بولی نوں اقتصادی تے سماجی طور تے بہتر رکھیا گیا اے۔ [۲]
تشہیر[سودھو]
ایہدی تشہیر لئی اک نیوز آؤٹ لیٹ چناب ٹائمز دی طرفوں سرازی تے بھدرواہی زباناں وچ روزانہ نیوز ہیڈ لائنز دا پروگرام نشر کيتا جاندا اے۔
حوالے[سودھو]
- ↑ Kaul, Pritam Krishen (2006). Pahāṛi and Other Tribal Dialects of Jammu 1. Delhi: Eastern Book Linkers. pp. 85–86. ISBN 8178541017.. The classification there includes Rodhari as a separate node, but elsewhere (pp.123–24), it is subsumed under Khasali.
- ↑ "Endangered languages". https://www.theguardian.com/news/datablog/2011/apr/15/language-extinct-endangered.